Φάνης Μαλκίδης
Η γενοκτονία των Ελλήνων
Μέρος της ομιλίας στην εκδήλωση που διοργάνωσε στη Νέα Υόρκη στο κτίριο του ΟΗΕ ο Πανθρακική Ένωση Αμερικής και η Ελληνική Ένωση Αμερικής
Είναι αναμφισβήτητο ότι ο Ελληνισμός που ζούσε στο οθωμανικό κράτος μέχρι το 1922-1923, έπαιξε σημαντικότατο αν όχι κεντρικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας του ελληνικού λαού. Επίσης είναι κοινά αποδεκτό ότι αυτό το ιδιαίτερης αξίας κομμάτι του Ελληνισμού που ζούσε στην ενιαία Θράκη, στην Ιωνία, στον Πόντο, στην Καππαδοκία, μπήκε στο περιθώριο αμέσως μετά την έλευσή του ως ακρωτηριασμένο προσφυγικό σώμα στον ελλαδικό χώρο. Ήταν βάρος που έπρεπε ή να εξαφανισθεί ή τουλάχιστον να μείνει χωρίς μέλλον και αυτό μπορούσε να γίνει με την ολοκληρωτική ισοπέδωση του πλούσιου παρελθόντος του.
Μάλιστα εάν δεν υπήρχαν οι προσφυγικοί σύλλογοι πολλές ψηφίδες της ιστορίας μας θα είχαν εξαφανιστεί.
Η μεταπολίτευση άνοιξε έναν άλλο κύκλο ο οποίος όμως ήταν πολύ περιορισμένος. Δεν μπορούσε να προσελκύσει την τρίτη γενιά, αποκλειστικά και μόνο ένα μικρό κομμάτι του προσφυγικού πολιτισμού. Για αυτό και υπήρξαν οι αναζητήσεις και οι διεκδικήσεις που έφτασαν στο να αναδειχθούν οι αιτίες για το ολοκαύτωμα των Ελλήνων. Αυτός ο κύκλος συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του 1990, όταν οι Θρακιώτες, οι Πόντιοι, οι Μικρασιάτες κατανόησαν ότι δεν μπορούσε να κινηθεί ένας σύγχρονος άνθρωπος μόνο με ένα μέρος της ιστορίας του. Η ανάδειξη της κυριότερης αιτίας για την διακοπή συνέχειας του Θρακικού και του υπόλοιπου Ελληνισμού που ζούσε στο οθωμανικό κράτος, της γενοκτονίας ήταν η αρχή για ένα νέο κύκλο. Η γενοκτονία στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 850.000 Έλληνες της Θράκης, της Ιωνίας, του Πόντου, από τους πάνω από 2.000.000 που ζούσαν εκεί (το 1928 απογράφηκαν στην Ελλάσα 1.221.849 πρόσφυγες). Ειδικότερα το σύνολο των απωλειών του Ελληνισμού στη Θράκη είναι 220.000, στη Μ. Ασία 300.000, στον Πόντο 350.000, με την επιφύλαξη οι απώλειες να είναι μεγαλύτερες αφού τα στοιχεία τα οποία διαθέτουμε είναι η απογραφή του Οικουμενικού Πατριαρχείου (1910-1912) και η απογραφή του οθωμανικού κράτους το 1914, οι οποίες όμως παρουσιάζει πολλές ελλείψεις.
Η ανάδειξη της γενοκτονίας των Ελλήνων της Θράκης, της Ιωνίας, του Πόντου οδήγησε στη δεκαετία του 1990 στα σχετικά νομοσχέδια αναγνώρισης από την ελληνική πολιτεία, η οποία βεβαίως δεν μπόρεσε να αποδεσμευτεί από πολιτικές και λογικές και να κινηθεί και στην ουσία των νόμων αναγνώρισης της γενοκτονίας και σε πρωτοβουλίες για τη διεθνοποίηση του μαζικού εγκλήματος.
Είναι γεγονός ότι η προσπάθεια ανάδειξης των ψηφίδων από το τεράστιο ψηφιδωτό του Ελληνισμού που ζούσε στο οθωμανικό κράτος, βρίσκει το τελευταίο διάστημα συμπαραστάτες πολλούς Έλληνες κυρίως από τη νέα γενιά. Νέοι προσφυγικής καταγωγής 3ης και 4ης γενιάς, στην Ελλάδα και το εξωτερικό οι οποίοι δεν μένουν μόνο στις διαπιστώσεις και κυρίως δεν έχουν περιοριστεί σε μία στατική αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Δηλαδή φολκλόρ και τέλος. Η ανάδειξη, διεθνώς, της υπόθεσης της γενοκτονίας, είναι ένα δείγμα αυτών της προσπάθειας ανάκτησης της ιστορικής και πολιτισμικής ταυτότητας.
Η σημερινή μας παρουσία στη Νέα Υόρκη, στα Ηνωμένα Έθνη, αποτελεί μία συμβολή, ουσιαστική συνεισφορά στο πεδίο της ανάκτησης ενός μέρους της ιστορίας που συνδυάστηκε με τη μαζική βία και τελικώς με την εκδίωξη του Ελληνισμού. Είναι μία μεγάλη προσπάθεια που σχετίζεται με την ανάδειξη των ιστορικών γεγονότων τα οποία θεωρούνταν μέχρι άγνωστα, είναι μία μεγάλη προσφορά για να επισημανθούν οι σύγχρονες εξελίξεις σε ένα θέμα, αυτό της γενοκτονίας, το οποίο σημάδεψε στις αρχές του 20ου αιώνα όλους τους Έλληνες.