Τα παγκόσμια συνέδρια των Θρακών αποτελούν θεσμό για το θρακικό ελληνισμό και τη Θράκη και μετά το Διδυμότειχο που φιλοξένησε το 7ο Παγκόσμιο Συνέδριο τώρα σειρά έχει η πόλη της ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ να οργανώσει και να φιλοξενήσει το 8ο Παγκόσμιο Συνέδριο. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί από 14 έως 16 Αυγούστου και έχει θέμα τις
«Προοπτικές ανάπτυξης στο νέο γεωπολιτικό σκηνικό της Θράκης».
Το τριήμερο συνέδριο αναμένεται να φιλοξενήσει 500 συνέδρους από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι φέτος θα επικεντρωθούν στις προοπτικές ανάπτυξης της Θράκης με τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα που δημιουργούνται στο χώρο. Φέτος επιχειρείται μία νέα προσπάθεια, μία νέα αρχή για το συνέδριο σταθμός που αφορά τους απανταχού Θρακιώτες.
Το συνέδριο θα διεξαχθεί στο αμφιθέατρο της Παλιάς Νομικής στην Κομοτηνή, ένας χώρος που επιλέχθηκε για να βοηθήσει στην μεταφορά των συνέδρων καθώς βρίσκεται πολύ κοντά στο κέντρο της Κομοτηνής. Το συνέδριο Θρακών διοργανώνεται κάθε τρία χρόνια και η επόμενη πόλη διεξαγωγής του είναι η Ξάνθη, όπως έχει ήδη αποφασιστεί.
Αξίζει ωστόσο αναφοράς η πρώτη προσυνεδριακή ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 24 Μαΐου και παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες 35 βαθμοί Κελσίου και την μετακίνηση του κόσμου στις παραλίες η συμμετοχή ήταν άκρως ικανοποιητική και οι εργασίες της κατά γενική ομολογία άφησαν άριστες εντυπώσεις
Στην προσυνεδριακή παρευρέθηκαν και χαιρέτησαν ο πατέρας Αθανάσιος, εκπρόσωπος του Παναγιότατου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμου, ο Δήμαρχος Κομοτηνής κ Δημήτριος Κοτσάκης, πρόεδρος του συνεδρίου, ο υπουργός Μακεδονίας – Θράκης κ. Σταύρος Καλαφάτης, ο Πρόεδρος της Πανελληνίας Ομοσπονδίας Συλλόγων Ανατολικής Ρωμυλίας κ. Γιάννης Μηνούδης, ο πρόεδρος της Πανθρακικής Ομοσπονδίας Νοτίου Ελλάδος κ. Νικόλαος Βουτσάς.
Η ημερίδα ξεκίνησε με τη χορωδία του συλλόγου Ανατολικοθρακιωτών «Ο Αγιος Μόδεστος» του Λακκώματος Χαλκιδικής, με το « καλώς ορίσατε φίλοι μου» και τις εργασίες της ημερίδας διηύθυνε ο Πρόεδρος της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΘΡΑΚΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ κ. Ελευθέριος Θ. Χατζόπουλος και τις θεματικές ενότητες ανέπτυξαν οι εισηγητές :
1. ΘΡΑΚΗ Διαμορφούμενο περιβάλλον – κίνδυνοι – ευκαιρίες – προοπτικές από τη διέλευση των αγωγών. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Ιωάννης Φωτιάδης στρατηγός ε.α. μέλος του Δ.Σ. της Π.Ο.Θ.Σ.
2. Οι ‘Έλληνες Πομάκοι παρελθόν- παρόν και μέλλον για τη Θράκη . ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Ιωάννης Κουριαννίδης, Τραπεζικός-εκδότης περιοδικού ΕΝΔΟΧΩΡΑ, μέλος του Δ.Σ. της Π.Ο.Θ.Σ.
3. Ανάδειξη των ευρημάτων της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης και η συμμετοχή τους στην πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη της Θράκης ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Διαμαντής Τριαντάφυλλος, Επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων και Δόμνα Τερζοπούλου, Αρχαιολόγος
4. ΘΡΑΚΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Η Ιστορική ταυτότητα και η γενοκτονία του. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : Θεοφάνης Μαλκίδης, Δρ κοινωνικών επιστημών
5. Η συμμετοχή των σχολών του Δ.Π.Θ. στην ανάπτυξη του Βόρειου Έβρου: ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Κουτρούμπας Σπυρίδων αναπληρωτής καθηγητής του Δ.Π.Θ.
6. Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι σε μία κοινή ιστορική προοπτική ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ Πατήρ Νικόλαος Λουδοβίκος, αναπληρωτής καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, διδάσκει στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Cambridge και στο πανεπιστήμιο της Ουαλίας.
Οι εργασίες της ημερίδας έκλεισαν με την τοποθέτηση του πρόεδρου της Π.Ο.Θ.Σ. κ. Ελευθερίου Θ. Χατζόπουλου που παρουσίασε δικές του απόψεις σε συνδυασμό με τις θέσεις της Ομοσπονδίας:
«1996 – 2009 πέρασαν 13 χρόνια από τότε που έγινε το 3ο παγκόσμιο συνέδριο στην Κομοτηνή, πρωτεύουσα του Νομού Ροδόπης και της Θράκης μας αλλά και έδρα της διοικητικής περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας -Θράκης. Μια πόλη και ένας νομός με τη δική του ξεχωριστή ιστορία που βυθίζεται στα βάθη των αιώνων. Είναι η γη όπου αντηχούσε η λύρα του Ορφέα και το ξεφάντωμα των μαινάδων που ακολουθούσαν το Διόνυσο.
Έγινε Βυζαντινή επαρχία μετά την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης το 330 μ.Χ. και η ιστορία της ταυτίζεται πλέον με την ιστορική εξέλιξη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Οι κοσμογονικές αλλαγές που έγιναν, διαμόρφωσαν μία καινούργια πραγματικότητα. Μία πόλη και μία περιφέρεια στο κατώφλι Ανατολής και Δύσης που πασχίζει με ανεξάντλητες δυνάμεις για το παρόν και το μέλλον της.
Στο διάστημα που μεσολάβησε πραγματοποιήθηκαν άλλα 4 συνέδρια.
Τελικά τα συνέδρια αυτά είναι μια απλή συνήθεια ή ένας σοβαρός θεσμός; Το ερώτημα παραμένει αίολο.
Πολλές φορές προσπάθησα να βρω μια απάντηση. Το έψαξα από όλες τις πλευρές του, το κλωθογύρισα και από εδώ και από εκεί και άκρη δεν βρήκα.. Να σημειώσω πως έχω τύχη αγαθή μια και συμμετείχα σε όλα τα συνέδρια, και σαν μέλος της οργανωτικής επιτροπής και με εισηγήσεις και παρεμβάσεις γι αυτό δεν είμαι και άμοιρος ευθυνών στο βαθμό που μου ανήκουν.
Κάθε φορά εν όψει των παγκοσμίων συνεδρίων, διαβάζουμε ή ακούμε σχεδόν τις ίδιες εξαγγελίες η και αν ακόμα διαφέρουν φραστικά έχουν περίπου το ίδιο ύφος και νόημα. Σε όλα τα συνέδρια οι οργανωτές επιδίωξαν να έχουν θεματολογία την οικονομική ανάπτυξη της και καμία οργανωτική επιτροπή δεν ασχολήθηκε με την καθημερινότητα, τον πολιτισμό, την πολυπολιτισμική ιδιαιτερότητα της καθώς και με τις αλησμόνητες πατρίδες στο βαθμό που πρέπει..
Θα χρησιμοποιήσω δύο αποσπάσματα προσκλήσεων από το 6ο και 7ο παγκόσμιο συνέδριο, καθώς και τον τίτλο του 7ου συνεδρίου με το υπό πραγματοποίηση για να συγκρίνουμε και τα συμπεράσματα δικά σας.
Ο τίτλος του 7ου ήταν, «Νέες προοπτικές και σύγχρονες αναζητήσεις για τη Θράκη» και πείτε μου εσείς σε τι ουσιαστικά διαφέρει από το φετινό «Προοπτικές ανάπτυξης της Θράκης στο νέο γεωπολιτικό σκηνικό» και η πρόσκληση του 6ου συνεδρίου έγραφε:
“Στις σύγχρονες κρίσιμες και μεταβατικές συνθήκες που ζούμε, σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικό και παγκοσμιοποιημένο, με τις προκλήσεις και προσκλήσεις να συσσωρεύονται, η Θράκη θα πρέπει να κατακτήσει θετικά και με επιτυχία τους νέους όρους και να δομήσει τις προϋποθέσεις που θα την κάνουν πρωταγωνίστρια ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ΗΓΕΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ στα Βαλκάνια, τη Μεσόγειο τις Παρευξείνιες χώρες. Σ αυτή την προοπτική η ευθύνη των θρακών είναι δεσπόζουσα..”
Ακούστε και του 7ου:
«Πρόκειται για ένα μείζον και εξαιρετικής σημασίας γεγονός αφού οι σύγχρονες προκλήσεις και προσκλήσεις απαιτούν ενεργοποίηση και συστράτευση όλων των δυνάμεων των Θρακών. Στο συνέδριό μας, το οποίο αποτελεί βήμα στοχασμού και διαλόγου για τα προβλήματα και τις προοπτικές της Ελληνικής Θράκης, θα καταθέσουμε τις ιδέες και προτάσεις μας για το κοινό μας μέλλον και θα επαναβεβαιώσουμε την απόφασή μας να αγωνιστούμε συλλογικά και ενωμένοι για την ανάπτυξη της περιοχής».
Κοινή διαπίστωση το ευχολόγιο.
Εκείνο που έχω διαπιστώσει, είναι ότι η οργάνωση τους ίσως δεν είναι η πρέπουσα. Γιατί όμως; Θα προσπαθήσω να δώσω τις δικές μου απαντήσεις, οι οποίες είναι στην κρίση των αναγνωστών αλλά θα καταθέσω και τις δικές μου προτάσεις για το πως θα το ήθελα και εγώ προσωπικά αλλά και η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΘΡΑΚΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ.
u 1ον Η οργάνωση ενός συνεδρίου και μάλιστα παγκοσμίου πρέπει να έχει αρχικά βάθος χρόνου για την προετοιμασία του και όχι 4 με 5 μήνες από την ημερομηνία πραγματοποίησης του.
u 2ον Χρειάζεται τόλμη σε ότι αφορά την επιλογή των εισηγήσεων και όχι φοβία μήπως και διαταράξουμε τα κακώς κείμενα και τι θα κάνουμε μετά.
3ον Ο πακτωλός των χρημάτων που ξοδεύονται θα πρέπει να έχει ανταποδοτικότητα, και ανταποδοτικότητα κατά την ταπεινή μου άποψη είναι η υλοποίηση των αποφάσεων και τα έργα και όχι τα ευχολόγια.
u 4ον Με τον τρόπο λειτουργίας τους, τις δομές τους και τις συμπεριφορές ορισμένων τοπικών και πολιτειακών αρχόντων έχουμε απομακρύνει τους απανταχού της γης Θρακιώτες, και συμμετέχουν μόνο οι διάσπαρτοι στον Ελλαδικό χώρο. Αναλογισθήκαμε όμως ποτέ το γιατί, Ψάξαμε να βρούμε τις αιτίες αποχής τους; Σίγουρα ΟΧΙ, απλά τους στέλνουμε μια επιστολή για να βγούμε από την υποχρέωση και τελειώσαμε.
u 5ον Σε λίγο καιρό, φοβάμαι, θα στερηθούμε και τους Θρακιώτες του Ελλαδικού χώρου αφού συνεχώς φθίνει η αναφορά στις ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ, με τη δικαιολογία ότι έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν αρκετές φορές και ότι δεν πρέπει να γυρίζουμε πίσω.
u 6ον Και όλα αυτά γιατί δεν τολμούμε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των απλών ανθρώπων, επειδή φοβόμαστε να βγούμε μπροστά για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και προσκλήσεις της απλής καθημερινότητας και να δώσουμε τις λύσεις που πρέπει, και μη νομίσετε πως δεν υπάρχουν οι λύσεις. Το πρόβλημα είναι ποιος θα τολμήσει να της παρουσιάσει.
Καιρός όμως να περάσω και στην ενότητα πώς οραματιζόμαστε τη δομή και τη λειτουργία του συνεδρίου.
Κατά την ‘άποψη μου, δεν ξέρω κάτι μέσα μου, μου λέει ότι πρέπει να είναι πάρα πολλοί αυτοί που ταυτίζονται μαζί μας για το πως πρέπει να λειτουργούν στο εξής τα παγκόσμια συνέδρια.
n 1ον Τα συνέδρια δεν πρέπει να οργανώνονται από δημοτικούς ή πολιτικούς φορείς αλλά από ένα μόνιμο φορέα που να μην έχει εξάρτηση από την πολιτική. Για το σκοπό αυτό προτείνουμε το Ίδρυμα της Παναγίας Κοσμοσώτειρας, να καταστεί μη «κυβερνητική οργάνωση» και να επιφορτισθεί με την προετοιμασία και την υλοποίηση τους.
n 2ον Να δημιουργηθεί αμέσως μετά μία μόνιμη διαχειριστική επιτροπή πλαισιωμένη από αξιόλογους επιστήμονες γνώστες της ιστορίας του Θρακικού Ελληνισμού και παράλληλα και της απλής καθημερινής ζωής στη Θράκη που θα καταρτίσει ομάδες εργασίας τα αποτελέσματα των οποίων θα υποβάλλονται στη κεντρική γραμματεία των συνεδρίων για επεξεργασία και προώθηση.
n 3ον Μία επιτροπή που θα έχει διευρυμένες αρμοδιότητες και θα μπορεί να δώσει τις απαντήσεις εκείνες σε όλους εκείνους που υποσκάπτουν τα θεμέλια της ειρηνικής συνύπαρξης, Χριστιανών και Μουσουλμάνων, σε όσους προσπαθούν να παραχαράξουν την ιστορία μας, όρα καθηγητή Αλέξη Ηρακλείδη και να μάθουν ιστορία στη φιλόδοξη Χαντισέ, ότι τα Σκόπια ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ και ακόμη ότι στη Θράκη ζουν Μουσουλμάνοι Έλληνες πολίτες και όχι Τούρκοι! Συμφωνείτε κύριε Μουσταφά Σάρνιτς, πρόξενε της Τουρκίας στην Κομοτηνή…
n 4ον Να προσδιορίζει η επιτροπή αυτή τις θεματικές ενότητες, μετά από τις εισηγήσεις των συνεργαζομένων φορέων και να δίνει τις ανάλογες απαντήσεις, όπως τονίστηκε παραπάνω,
Αυτές είναι σε πολύ γενικές γραμμές οι προτάσεις μου οι οποίες συμπίπτουν με αυτές της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΘΡΑΚΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ.
Ανεξάρτητα από όλα αυτά, η παρουσία της Π.Ο.Θ.Σ. στην οργανωτική επιτροπή του 8ου παγκοσμίου συνεδρίου είναι καταλυτική, αφού αυτή διαθέτει και φωνή και προπαντός έργο. Και έχει όλη την καλεί διάθεση για συνεισφορά.
Με την ευκαιρία της προσυνεδριακής ημερίδας θέλουμε να κάνουμε γνωστό τόσο στην οργανωτική επιτροπή όσο και σε σας κυρίες και κύριοι σύνεδροι ότι τα Θρακικά συνέδρια δεν ξεκίνησαν το 1993 με το συνέδριο του απόδημου Θρακικού Ελληνισμού που έγινε στην κυρά της Θράκης μας την πόλη της Ξάνθης. Ξεκίνησαν αγαπητοί μου φίλοι το 1918. Ναι πολύ καλά ακούσατε. Το 1918.
Επιτρέψτε μου να σας παρουσιάσω επιγραμματικά το ιστορικό του συνεδρίου του 1918.
Πριν από τη σύναψη των συνθηκών ειρήνης οι Θρακιώτες δεν έμειναν αδρανείς. Αντίθετα κινήθηκαν ενεργά για να προετοιμάσουν τα διπλωματικά όπλα για κείνους που θα υποστήριζαν τα δίκαιά τους.
Όπως σημειώνει ο κ. Κωνσταντίνος Κιακίδης στο Αρχείο Θρακικού Γλωσσικού και Λαογραφικού Θησαυρού, τόμος 26ος, σελίδες 330-336, οι Θρακιώτες ενήργησαν ως εξής:
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1918 έγινε η πρώτη συγκέντρωση των Θρακών στη Θεσσαλονίκη και εκδόθηκε ένα ψήφισμα, το οποίο στάλθηκε στο Γάλλο στρατηγό Ντ’ Εσπρέ. Με το ψήφισμα οι Θρακιώτες ζητούσαν να εξασφαλιστεί η ελληνικότητα της Θράκης και να προφυλαχτεί από άλλες δοκιμασίες μέχρι να πραγματοποιηθεί η παλιννόστηση τους στην πατρίδα.
Δεύτερη ενέργειά τους ήταν το συλλαλητήριο που διοργάνωσαν από κοινού με τους Μικρασιάτες στις 14 Οκτωβρίου 1918 στην πλατεία Ομονοίας στην Αθήνα. Συμμετείχαν τουλάχιστον εξήντα χιλιάδες άτομα, πολύ σημαντικός αριθμός, γιατί τότε η Αθήνα είχε μόνο μερικές εκατοντάδες. Με το ψήφισμα οι Θρακιώτες διαμαρτύρονταν για τις κακουργίες Τούρκων και Βουλγάρων και ζητούσαν την απελευθέρωση της Θράκης και την ένωσή της με τη μητέρα Ελλάδα.
Την ίδια μέρα άρχισε τις εργασίες του και το συνέδριο των Θρακών, στο οποίο συμμετείχαν εξουσιοδοτημένοι αντιπρόσωποι Θρακικών σωματείων απ’ όλη την Ελλάδα.
Στο συνέδριο εκδηλώθηκαν δύο τάσεις. Η πρώτη υποστήριζε την ένωση της Δυτικής Θράκης με την Ελλάδα και την αυτονομία της Ανατολικής, με το σκεπτικό ότι η ένωσή της δεν ήταν εφικτή εκείνη την εποχή.
Η δεύτερη ήταν υπέρ της ένωσης ολόκληρης της Θράκης. Επικράτησε, όμως, η πρώτη. Η απόφαση τηρήθηκε μυστική. Το Υπουργείο Εξωτερικών θεώρησε σκόπιμη την απόκρυψή της.
Στο συνέδριο εκλέχτηκε και η Διευθύνουσα Επιτροπή του Πανθρακικού Συνεδρίου. Στις 29 Οκτωβρίου 1918 η επιτροπή αυτή πλαισίωνε την αντιπροσωπεία της Ελλάδας υπό την αρχηγία του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Ενδεικτικά αναφέρω μερικούς συλλόγους που συμμετείχαν:
- Πανθρακική ένωση
- Θρακικός σύλλογος Άργους
- Θρακικός σύλλογος Στυλίδος
- Θρακικός σύλλογος Λαρίσης
- Θρακικός σύλλογος Τυρνάβου
- Θρακικός σύλλογος Λαμίας
- Θρακικός σύλλογος Αικατερίνης
- Θρακικός σύλλογος Θεσσαλονίκης
- Θρακικός σύλλογος Σερρών
- Θρακικός σύλλογος καβάλας
- Θρακικός σύλλογος Ναυπλίου-Ύδρας
- Και πάρα πολλοί άλλοι
Σαν Π.Ο.Θ.Σ. που στη δύναμη μας είναι εγγεγραμμένοι 116 σύλλογοι που στην πλειοψηφία τους αντιπροσωπεύουν πρόσφυγες δεύτερης, τρίτης και τέταρτης γενιάς, μιας και η πρώτη έχει σχεδόν εκλείψει, δηλώνουμε ότι πρέπει να τολμήσουμε να βγούμε από το καβούκι μας και να πραγματοποιήσουμε ένα συνέδριο αντάξιο της πρωτοβουλίας, της τόλμης και της φήμης του συνεδρίου του 1918.
Η ευλογημένη αυτή γη, η Θράκη μας, η πατρίδα του Ορφέα και του Διόνυσου, του Δημόκριτου, της Δόμνας Βισβίζη, του Βάρναλη, του Βιζυηνού του Παπαχριστοδούλου, της Σοφίας Βέμπο και τόσων άλλων, η γη της επαγγελίας, με τη ζεστή της αγκαλιά που τόσα προσέφερε στον Ελληνισμό δεν επιτρέπεται να αγνοείται από κανέναν. Οι Θρακιώτες θα πρέπει πλέον να απαιτούν και όχι να επαιτούν, έχουν προσφέρει τόσα πολλά από παλιά μέχρι σήμερα και έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο Ελληνικό γίγνεσθαι».