Είναι γνωστή η παροιμία, ότι «απ’ αγκάθι βγαίνει ρόδο». Και χωρίς κανείς να πέφτη έξω, θα έλεγε ότι ταιριάζει κατ’ εξοχήν στον Νεομάρτυρα Άγιο Ιωάννη τον εκ Κονίτσης, που η μνήμη του τελείται στις 23 Σεπτεμβρίου.
Γιατί, όπως όλοι ξεύρουμε ο Ιωάννης ήταν, αρχικά, Τούρκος το γένος και μουσουλμάνος το θρήσκευμα. «Εκ ρίζης δυσώδους προελθών», λέει ένα τροπάριο της ακολουθίας του. «Δυσώδης», βρώμικη δηλαδή, η καταγωγή και η πίστη του. Γιατί οι Έλληνες, που ήσαν «ραγιάδες», δούλοι και σκλάβοι στους Τούρκους και είχαν τραβήξει τα πάνδεινα τετρακόσια και πλέον χρόνια, ήταν φυσικό να θεωρούν τους φοβερούς δυνάστες τους «ρίζα δυσώδη». Φόροι αβάσταχτοι, πιέσεις ανυπόφορες για εξισλαμισμούς, εκτελέσεις συνεχείς, φυλακίσεις και μαρτύρια ανήκουστα, συνέθεταν τα βάσανα των υποδούλων Ελλήνων. Και όχι 10 και 30 και 50, αλλά 400 ολόκληρα χρόνια...
-Β-
Αλλά μέσα σ’ αυτή την φοβερή και άσχημη ατμόσφαιρα, στα τέλη του 18ου αιώνα, γεννήθηκε στην Κόνιτσα ένα τουρκόπουλο, ο Χασάν, γιος του Σέχη (αρχηγού των Δερβίσηδων) της περιοχής.
Γεννήθηκε «εκ ρίζης δυσώδους», κατ’ άνθρωπον βέβαια. Γιατί ο Θεός είχε το δικό του σχέδιο γι’ αυτό το παιδί, που όταν έγινε έφηβος βρέθηκε, για άγνωστους λόγους στο Βραχώρι (σημερινό Αγρίνιο). Κι’ εκεί, το Πνεύμα το Άγιο φώτισε την καρδιά του, ώστε ν’ ακούση την πρόσκληση του Χριστού, του Καλού Ποιμένος, ο Οποίος του έλεγε «ακολούθει μοι». Και την άκουσε την πρόσκληση και την αποδέχθηκε. Χωρίς αναβολή, πήγε στην Ιθάκη, όπου κατηχήθηκε και βαπτίσθηκε , παίρνοντας το όνομα Ιωάννης. Έτσι , επέστρεψε στο Αγρίνιο, χριστιανός πια. Εδημιούργησε χριστιανική οικογένεια κι’ εργαζόταν ταπεινά σαν «δραγάτης» (αγροφύλακας) στο χωριό «Μαχαλάς» (σημερινό όνομα Φυτείες) λίγο έξω από το Αγρίνιο, ζώντας με συνέπεια την χριστιανική ζωή.
-Γ-
Όμως, τώρα, ο Χριστός του κάνει νέα πρόσκληση : «Γίνου πιστός άχρι θανάτου, και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής» (Αποκ, β 10). Γιατί έπρεπε να αντιμετωπίση το μαρτύριο, που του ετοίμαζε ο ίδιος ο πατέρας του. Στα παρακάλια και στις πατρικές υποσχέσεις, ο Ιωάννης μένει αταλάντευτος, όπως ακλόνητος υπομένει και τα μαρτύρια που ακολούθησαν, Έτσι, αναπόφευκτα ήλθε το τέλος. Η απόφαση ήταν να αποκεφαλισθή. Και αποκεφαλίσθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1814, εκεί που σήμερα υψώνεται μεγαλοπρεπής ο Ναός του αγίου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, στο Αγρίνιο. Στην χορεία των Νεομαρτύρων, που ανέρχονται σε 2.500.000 (κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας), προστέθηκε και ο Άγιος Ιωάννης, που ενώ προήλθε «εκ ρίζης δυσώδους», αναδείχθηκε, με την χάρη του Χριστού, μυρίπνοο άνθος του Παραδείσου.
-Δ-
Αυτόν τον Άγιο γιορτάζει η ακριτική Κόνιτσα, που τον θεωρεί, και δικαιολογημένα, δικό της Άγιο, συμπολίτη της. Οι εορταστικές εκδηλώσεις θα διεξαχθούν κατά το ακόλουθο Πρόγραμμα :
α) Την Τρίτη, 22 Σεπτεμβρίου, στις 7 μ.μ., θα ψαλή Μέγας πανηγυρικός Εσπερινός, στον Ι. Ναό Αγ. Κοσμά του Αιτωλού, στον οποίο φυλάσσεται και μέρος του Ιερού Λειψάνου του Αγίου.
β) Την Τετάρτη, 23 Σεπτεμβρίου, κυριώνυμη ημέρα της εορτής, θα τελεσθή αρχιερατική Θεία Λειτουργία. Οι καταβασίες (η «β καμπάνα») θα αρχίσουν στις 8 το πρωί.
Όλοι πρέπει να συναντηθούμε στον Ι. Ναό του Αγ. Κοσμά για να γιορτάσουμε με χαρά και αγαλλίαση την μνήμη του Αγίου μας.
Διάπυρος προς Χριστόν ευχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ