Ο αθλητισμός και η νεολαία θύματα της γενοκτονίας στον Πόντο
Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη στην εκδήλωση που οργάνωσε η παλαιότερη ποντιακή οργάνωση στην Αυστραλία, η Ποντιακή Αδελφότητα Νότιας Αυστραλίας (έτος ίδρυσης 1958), η Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας και η ποδοσφαιρική ομάδα των Ποντίων «Ποντιακοί Αετοί». Αδελαίδα- Αυστραλία (Μάιος 2008).
Στον Πόντο η εκπαίδευση και ο αθλητισμός και αποτελούσαν σημαντικές παραμέτρους της κοινωνικής ζωής των Ελλήνων. Το κολέγιο της Μερζιφούντας «Ανατόλια» και η ποδοσφαιρική του ομάδα «Πόντος», συμπυκνώνουν την νεώτερη ιστορία των Ελλήνων στην περιοχή, η οποία όπως είναι γνωστό, κατέληξε με ευθύνη των Νεότουρκων και των Κεμαλικών στην γενοκτονία. Η ποδοσφαιρική ομάδα και οι αθλητές της- μαθητές του «Ανατόλια», ήταν ανάμεσα στα θύματα της γενοκτονίας, που δολοφονήθηκαν μετά την διαδικασία των αποκαλούμενων «δικαστηρίων ανεξαρτησίας».
H δικαστική διαδικασία η οποία ακολουθούνταν από τα μέλη των «δικαστηρίων», τα οποία ήταν μέλη εθνικιστικών ομάδων, ήταν συνοπτική. Mετά την τυπική απολογία, ανακοίνωναν στους προγραφέντες την απόφαση του «δικαστηρίου» που ήταν ο θάνατος δι΄ απαγχονισμού και εκτελούνται τα μέλη της Ποντιακής ηγεσίας: πρόκριτοι, βουλευτές, δημοσιογράφοι, καθηγητές, δάσκαλοι, κληρικοί, μαθητές του «Ανατόλια».
Σύμφωνα με όσα έγραφε στις 10 Οκτωβρίου 1921 η κεμαλική εφημερίδα της Τραπεζούντας Istikbal σχετικά με τη θανατική καταδίκη της ποντιακής ηγεσίας: «. εκ των εν ταις φυλακαίς κρατουμένων απηγχονίσθησαν υπό του Ανεξαρτήτου Δικαστηρίου Αμασείας ο πρώην βουλευτής Τραπεζούντος, αντιπρόσωπος της Κεντρικής Επιτροπής του Πόντου και πολιτικός επίτροπος Ματθαίος Ι. Κωφίδης, ο εργοστασιάρχης οινοπνευματωδών ποτών Αλέξανδρος Γ. Ακριτίδης, ο ιδιοκτήτης της εφημερίδος Εποχή Νίκος Καπετανίδης, εκ των εμπόρων Κερασούντος Γεώργιος Θ. Κακουλίδης, ο γραμματεύς του Μητροπολίτου Σπύρος Ι. Σουρμελής, οι έμποροι Ιορδάνης Ι. Σουρμελής, Ιωάννης Κ. Ατματζίδης, Ιωάννης Π. Σπαθόπουλος, εξ Ορδούς ο Αβραάμ Τοκατλίδης, Επαμεινώνδας Γρηγοριάδης». Ο κατάλογος των καταδικασμένων σε θάνατο επιφανών Ποντίων που απαγχονίστηκαν την ίδια ημέρα και ώρα στον ίδιο χώρο, στις 8/21 Σεπτεμβρίου 1921, στην πλατεία της Αμάσειας είναι μεγάλος. Εκεί οδηγήθηκαν οι Έλληνες μάρτυρες, με επικεφαλής τον αρχιμανδρίτη Πλάτωνα Αιβαζίδη, ο οποίος, δίδαξε για τελευταία φορά στους αδερφούς του το θείο λόγο. Το δικαστήριο της Αμάσειας καταδίκασε επίσης ερήμην σε θάνατο και τα μέλη της ποντιακής Εθνοσυνέλευσης, Β. Ιωαννίδη, Λ. Ιασονίδη, Κ. Κωνσταντινίδη και τους μητροπολίτες Τραπεζούντας Χρύσανθο, Αμασείας Γερμανό, Νεοκαισαρείας Πολύκαρπο, Χαλδείας και Κερασούντας Λαυρέντιο, τον επίσκοπο Απολλωνιάδος Ιωακείμ, καθώς και το νομικό Αρ. Νεόφυτο, τον Νικ. Ιασονίδη, τους Χ. Σιδηρόπουλο, Επ. Σεφεριάδη, Θεμ. Πατσιάδη, Κ. Παπαθεοδώρου, Γ. Γαληνό, Γ. Βαλαβάνη και τον εκδότη της εφημερίδας Λόγος της Τραπεζούντας Ν. Λεοντίδη.
Οι μαθητές- αθλητές της ποδοσφαιρικής ομάδας «Πόντος» θα καταδικασθούν σε θάνατο έχοντας σαν βασική κατηγορία την εμφάνιση της ομάδας:. Άσπρες και μπλε οριζόντιες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος...
Ως ένδειξη τιμής προς τους νέους αυτούς ανθρώπους που θυσιάστηκαν, παρότι ο αθλητισμός ενώνει και δεν είναι μέσο βίας και εκδίκησης, η μοναδική ποδοσφαιρική ομάδα των Ποντίων στην Αυστραλία, οι «Ποντιακοί Αετοί», μπορεί και οφείλει να αναλάβει μία σχετική πρωτοβουλία. Το ετήσιο φιλικό παιχνίδι της ομάδας που γίνεται στη Μελβούρνη κάθε Σεπτέμβριο, φέτος να το αφιερώσει στη μνήμη των αθλητών συμπατριωτών τους, της ομάδας «Πόντος», φορώντας μάλιστα τη φανέλα που είχαν πριν 90 χρόνια στον Πόντο. Είναι μία απλή, ωστόσο συμβολική και πολύ ουσιαστική ενέργεια για τα αυτά νέα παιδιά που δεν μπόρεσαν να χαρούν ούτε τη χαρά της γνώσης, ούτε του αθλητισμού. Σ΄ αυτά τα παιδιά που το Σεπτέμβριο του 1921 έχασαν τη ζωή τους πριν καλά- καλά προλάβουν να τη γνωρίσουν.
Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ,
ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ
Φάνης Μαλκίδης
www.malkidis.info
Σε εκδήλωση της παλαιότερης ποντιακής οργάνωσης στην Αυστραλία (έτος ίδρυσης 1958), της Ποντιακής Αδελφότητας Νότιας Αυστραλίας στην Αδελαίδα, της Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας και της ποδοσφαιρικής ομάδας των Ποντίων «Ποντιακοί Αετοί» , είχαμε κάνει αναφορά για τη σημασία του αθλητισμού στον Πόντο.
Ο αθλητισμός αποτελούσε σημαντική παράμετρο της κοινωνικής ζωής των Ελλήνων, στον Πόντο, όπως άλλωστε και σε όλη την Ανατολή. Ο Πανιώνιος και ο Απόλλωνας στη Σμύρνη είναι δύο άλλα χαρακτηριστικά και σαφώς όχι μοναδικά παραδείγματα. Το κολέγιο της Μερζιφούντας «Ανατόλια» και η ποδοσφαιρική του ομάδα «Πόντος», συμπυκνώνουν την νεώτερη ιστορία των Ελλήνων στην περιοχή, η οποία όπως είναι γνωστό, κατέληξε με ευθύνη των Νεότουρκων και των Κεμαλικών στην γενοκτονία.
Η ποδοσφαιρική ομάδα και οι αθλητές της- μαθητές του «Ανατόλια»- ήταν ανάμεσα στα θύματα της γενοκτονίας, που δολοφονήθηκαν, κάποιοι εξ αυτών και στην διαδικασία των αποκαλούμενων «δικαστηρίων ανεξαρτησίας». Οι μαθητές- αθλητές της ποδοσφαιρικής ομάδας «Πόντος» καταδικάσθηκαν σε θάνατο έχοντας σαν βασική κατηγορία την εμφάνιση της ομάδας:. Άσπρες και μπλε οριζόντιες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος.....
Ως ένδειξη τιμής προς τους νέους αυτούς ανθρώπους που θυσιάστηκαν, παρότι ο αθλητισμός ενώνει και δεν είναι μέσο βίας και εκδίκησης, είχαμε προτείνει στην ομιλία μας το περασμένο Μάιο η μοναδική ποδοσφαιρική ομάδα των Ποντίων στην Αυστραλία, οι «Ποντιακοί Αετοί», να αναλάμβανε μία σχετική πρωτοβουλία. Το ετήσιο φιλικό παιχνίδι της ομάδας που γίνεται στη Μελβούρνη κάθε φθινόπωρο φέτος να το αφιέρωνε στη μνήμη των αθλητών συμπατριωτών τους, της ομάδας «Πόντος», φορώντας μάλιστα τη φανέλα που είχαν 90 χρόνια πριν.
Μία απλή, ωστόσο συμβολική και πολύ ουσιαστική ενέργεια για τα αυτά νέα παιδιά που δεν μπόρεσαν να χαρούν ούτε τη χαρά της γνώσης, ούτε του αθλητισμού. Γι΄ αυτά τα παιδιά που το Σεπτέμβριο του 1921 έχασαν τη ζωή τους πριν καλά- καλά προλάβουν να τη γνωρίσουν. Οι Ποντιακοί Αετοί το έπραξαν και σε μία σημαντική αθλητική εκδήλωση φόρεσαν το αντίγραφο της φανέλας της ιστορικής ομάδας «Πόντος», παίζοντας ποδόσφαιρο.
Τα συγχαρητήριά μας για αυτούς τους ανθρώπους που με μία αθλητική δραστηριότητα έδωσαν ουσιαστικά μηνύματα σε όλους τους ανθρώπους, Έλληνες και μη, για την ανάγκη του αθλητισμού, ο οποίος ενώνει και δε χωρίζει, για τη σημασία που έχει η μνήμη στη ζωή μας.
ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΘΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ
ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ
Ένας παρόμοιος αγώνας είχε γίνει το φθινόπωρο του 2008 στην Αυστραλία από την ποδοσφαιρική ομάδας της Αδελφότητας
"Ποντιακοί Αετοί" που μετέχει στο εθνικό πρωτάθλημα της Αυστραλίας.
Την ερχόμενη Τρίτη 12 Μαϊου θα πραγματοποιηθεί τελικά ο ποδοσφαιρικός αγώνας προς τιμή των αδίκως απαγχονισθέντων
ποδοσφαιριστών της ομάδας "ΠΟΝΤΟΣ" Μερτζιφούντας, Συμεών Ανανιάδη, Παυλίδη και Ευσταθιάδη στο δημοτικό γήπεδο "Ανθή
Καραγιάννη" της Καβάλας, από τη Λέσχη Ποντίων. Σημειωτέον ότι οι απόγονοι του Ανανιάδη ζουν μέχρι σήμερα στην Καβάλα. Ο
ποδοσφαιρικός αγώνας θα γίνει μεταξύ των παλαίμαχων ποδοσφαιριστών του Α.Ο. Καβάλας και των επίλεκτων διεθνών
ποδοσφαιριστών του ΠΣΑΠ.
Μεγάλα ονόματα του Ελληνικού ποδοσφαίρου όπως Αντωνιάδης, Κελεσίδης, Σαραβάκος, Ξανθόπουλος, Φραντζέσκος,
Λυκουρίνος, Γεωργάτος, Αποστολάκης, Τερζανίδης, Λαγωνίδης, Τσαλουχίδης και άλλοι θα έχουμε την τύχη να δούμε να
αγωνίζονται ενάντια σε μεγάλα ονόματα του ΑΟΚ όπως Λιόλιος, Φιλιππίδης, Μαχαιρίδης, Παρίδης, Χρυσαφίδης, Τσαπανίδης,
Ιωσηφίδης, Λεμονίδης, Τοπούζης, Μασμανίδης, Γιαννακίδης και άλλους. Οι παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές του ΑΟΚ θα φοράνε
στολή όμοια με εκείνη που φορούσαν οι ποδοσφαιριστές της ομάδας ΠΟΝΤΟΣ Μερτζιφούντας, δηλαδή ριγωτές φανέλες με μπλε
και άσπρο χρώματα και στο στήθος θα είναι χαραγμένο το γράμμα Π που σημαίνει Πόντος. Ο αγώνας θα πλαισιωθεί από τις
χορευτικές ομάδες της Λέσχης και θα γίνει στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την επέτειο της γενοκτονίας των Ποντίων.
Ένας παρόμοιος αγώνας είχε γίνει το φθινόπωρο του 2008 στην Αυστραλία από την ποδοσφαιρική ομάδας της Αδελφότητας
"Ποντιακοί Αετοί" που μετέχει στο εθνικό πρωτάθλημα της Αυστραλίας, στη μνήμη των Ποντίων ποδοσφαιριστών του Ελληνικού
Αθλητικού Συλλόγου "Πόντος" Μερζιφούντας. Σ' εκείνο τον αγώνα οι Πόντιοι της Αυστραλίας φορούσαν στολές ακριβή αντίγραφα
αυτών που φορούσαν οι πρόγονοί τους στον Πόντο.
Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΕΡΖΙΦΟΥΝΤΑΣ «ΠΟΝΤΟΣ». ΑΠΟ ΤΟ ΓΗΠΕΔΟ ΣΤΗΝ ΑΓΧΟΝΗ - ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ (ΤΡΙΤΗ 12 ΜΑΪΟΥ) ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ΤΟΥ «ΠΟΝΤΟΥ»
ΓΡΑΦΕΙ: Φάνης Μαλκίδης
Η μεγάλη σημασία της ανάδειξης των μαζικών εγκλημάτων που υλοποιήθηκαν σε χρονικές περιόδους, κατά τη διάρκεια των οποίων η διεθνής κοινότητα δεν είχε ούτε τις διατάξεις ούτε τους θεσμούς είναι αναμφισβήτητη. Σ΄ αυτό το πλαίσιο ανήκει και η γενοκτονία των Ελλήνων, η οποία σε συνδυασμό με το μαζικό έγκλημα ενάντια στους Αρμένιους και τους Ασσύριους, αποτελούν τις πρώτες οργανωμένες και προσχεδιασμένες διώξεις του 20ου αιώνα. Όλες από τον ίδιο θύτη, το οθωμανικό κράτος και την κυβέρνηση των Νεότουρκων και τον Μουσταφά Κεμάλ. Μάλιστα όπως θα αναφέρουμε στη συνέχεια, ο Κεμάλ, αφού εξόντωσε το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων στράφηκε στον τελευταίο του στόχο. Την ηγεσία των Ελλήνων του Πόντου, δολοφονώντας την μαζικά το Σεπτέμβριο του 1921 στην Αμάσεια.
Τα «δικαστήρια» της Αμάσειας, ήταν η αρχή και το τέλος της διαδικασίας εξόντωσης της Ποντιακής ηγεσίας. Οι σημαντικότερες μορφές του ποντιακού Ελληνισμού, «το άνθος της ελληνικής κοινωνίας του Πόντου», όπως ανέφερε σε κείμενο διαμαρτυρίας το Οικουμενικό Πατριαρχείο, καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ανάμεσά τους, ο πρώην βουλευτής Τραπεζούντος, Ματθαίος Ι. Κωφίδης, ο εργοστασιάρχης Αλέξανδρος Γ. Ακριτίδης, ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας «Εποχή» της Τραπεζούντας Νίκος Καπετανίδης, ο έμπορος από την Κερασούντα Γεώργιος Θ. Κακουλίδης, ο γραμματεύς του Μητροπολίτη Κερασούντας Σπύρος Ι. Σουρμελής, οι έμποροι Ιορδάνης Ι. Σουρμελής, Ιωάννης Κ. Ατματζίδης, Ιωάννης Π. Σπαθόπουλος, από την Ορντού, οι Αβραάμ Τοκατλίδης και Επαμεινώνδας Γρηγοριάδης, οι Α. Ασλίδης, Χ. Ιωάννου και Ι. Δαζαράκης, ο δικηγόρος Π.Βαϊμανίδης, ο αρχιμανδρίτης Πλάτων Ν. Αιβαζίδης, πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης• ο Ι. Καδέμογλου, αντιπρόσωπος του Μητροπολίτη του Καβάκ• ο Α. Τσίνογλου, γραμματέας της Μητρόπολης• Β. Παπαδόπουλος, διευθυντής της εφημερίδας «Διογένης»• ο Λ. Κυρ. Πατσιόγλου, δικηγόρος και δημοσιογράφος• ο Ι. Ιορδανίδης, δικηγόρος• ο Κ. Κωνσταντινίδης• ο Π. Παπαδόπουλος, διευθυντής της Οθωμανικής Τράπεζας, οι καθηγητές του Αμερικανικού Κολεγίου της Μερζιφούντας «Ανατόλια» Γ. Θεοχαρίδης, Χ. Γεωργίου και Α. Συμεών και οι μαθητές του ίδιου κολλεγίου Αναστάσιος Παυλίδης και Συμεών Ανανιάδης.
Ο Συμεών Ανανιάδης, απόγονοι του οποίου ζουν στην Καβάλα, ήταν εξαιρετικός μαθητής και αθλητής. Αρχηγός της ομάδας και πρωταθλητής στα 100 μέτρα, ονειρευόταν να γίνει πρωταθλητής. Γρήγορα ξεχώρισε για τις ηγετικές του ικανότητες και αναδείχθηκε σε φυσικό ηγέτη της ομάδας «Πόντος».
Ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος «Πόντος», ιδρύθηκε από αποφοίτους του Κολλεγίου «Ανατόλια» της Μερζιφούντας το 1903. Στη διοίκησή του συμμετείχαν τόσο οι μαθητές όσο και οι δάσκαλοι του κολλεγίου, ενώ η δραστηριότητά του αφορούσε τους τομείς του πνεύματος, της τέχνης και του αθλητισμού, φτάνοντας το 1913, τα 180 μέλη. Ο σύλλογος διέθετε τρία τμήματα: το φιλολογικό, το οποίο οργάνωνε τακτικές συζητήσεις για ποικίλα θέματα και διαγωνισμούς, το αθλητικό, το οποίο διοργάνωνε αθλητικούς αγώνες, και το μουσικό, με διευθυντή επί σειρά ετών το Ν.Σ. Σειρηνίδη, το οποίο από το 1913 είχε ορχήστρα εγχόρδων. Επίσης, ο σύλλογος διοργάνωνε ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις, ενώ το 1910 ο σύλλογος ανέλαβε την έκδοση του περιοδικού Πόντος.
Ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος «Πόντος» κατέχει ιδιαίτερη θέση μεταξύ των συλλόγων του Πόντου εξαιτίας της ιδιαιτερότητας του χαρακτήρα του, αφού συγκροτήθηκε στο πλαίσιο ενός σχολείου και ταυτόχρονα εργάστηκε για το Ποντιακό ζήτημα, διακηρύσσοντας την ελληνική εθνική ταυτότητα των μελών του.
Ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος «Πόντος», συμπυκνώνει την νεότερη ιστορία των Ελλήνων, η οποία κατέληξε με ευθύνη των Νεότουρκων και των Κεμαλικών στην γενοκτονία. Στις 12 Φεβρουαρίου 1921 θα γίνει η σύλληψη των μαθητών- αθλητών του αθλητικού συλλόγου «Πόντος», οι οποίοι θα απαγχονιστούν στα μέσα Ιουνίου του ίδιου έτους στην Αμάσεια. Ειδικότερα, οι μαθητές- αθλητές της ποδοσφαιρικής ομάδας «Πόντος» θα καταδικασθούν σε θάνατο έχοντας σαν βασική κατηγορία την εμφάνιση της ομάδας:. Άσπρες και μπλε οριζόντιες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος. Έτσι η ποδοσφαιρική ομάδα και οι αθλητές της, μικροί μαθητές, νέοι άνθρωποι ήταν ανάμεσα στα θύματα της γενοκτονίας, που δολοφονήθηκαν μετά την διαδικασία των αποκαλούμενων «δικαστηρίων ανεξαρτησίας».
Μετά από πρότασή μας στη Λέσχη Ποντίων Νομού Καβάλας, και τη στήριξη των τοπικών δημοτικών και νομαρχιακών αρχών, θα διεξαχθεί την Τρίτη 12 Μαϊου στις 4.30 το απόγευμα στο Δημοτικό Γήπεδο Καβάλας «Ανθή Καραγιάννη» ποδοσφαιρικός αγώνας παλαιμάχων, στη μνήμη των θυμάτων του ποντιακού ελληνισμού. Από τη μια πλευρά θα παραταχθεί μια ομάδα διεθνών επιλέκτων παλαιμάχων του ΠΣΑΠ και από την άλλη μια ομάδα παλαιμάχων του ΑΟΚ με την εμφάνιση του Πόντου Μερτζιφούντας: Με άσπρες και μπλε οριζόντιες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος.
Πέραν του αγώνα, στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν ποντιακοί χοροί από τα τμήματα του συλλόγου, ένα δρώμενο της γενοκτονίας και του ξεριζωμού από τον πόντιο ηθοποιό Λάζο Τερζά και θα τιμηθούν οι συγγενείς του Ανανιάδη, που ζουν στην Καβάλα και ο διευθυντής του «Ανατόλια» για την προσφορά του κολλεγίου στον ποντιακό ελληνισμό.
Με την ομάδα των επιλέκτων παλαιμάχων του ΠΣΑΠ θα αγωνιστούν μεγάλες δόξες του ελληνικού ποδοσφαίρου μεταξύ των οποίων οι Σαραβάκος, Φραντζέσκος, Ξανθόπουλος, Παντελής, Γκουλής, Αμανατίδης, Γεωργάτος, Τσαλουχίδης, Κελεσίδης, Λαγωνίδης, Ουσταμπασίδης, Καπετανόπουλος, Αλεξανδρίδης. Την ιστορική φανέλα του «Πόντου» θα φορέσουν οι παλαίμαχοι του Α.Ο. Καβάλας, μεταξύ των οποίων οι Λιόλιος, Παρίδης, Γιαννακίδης, Μιχαηλίδης, Χρυσαφίδης, Μασμανίδης, Τσαπανίδης, Ιωσηφίδης, Ζεϊτίδης, Μαχαιρίδης και άλλοι.
Ας είμαστε εκεί. Τιμούμε τα θύματα της γενοκτονίας και συνεχίζουμε να παλεύουμε για την αλήθεια.
Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη στην εκδήλωση που οργάνωσε η παλαιότερη ποντιακή οργάνωση στην Αυστραλία, η Ποντιακή Αδελφότητα Νότιας Αυστραλίας (έτος ίδρυσης 1958), η Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας και η ποδοσφαιρική ομάδα των Ποντίων «Ποντιακοί Αετοί». Αδελαίδα- Αυστραλία (Μάιος 2008).
Στον Πόντο η εκπαίδευση και ο αθλητισμός και αποτελούσαν σημαντικές παραμέτρους της κοινωνικής ζωής των Ελλήνων. Το κολέγιο της Μερζιφούντας «Ανατόλια» και η ποδοσφαιρική του ομάδα «Πόντος», συμπυκνώνουν την νεώτερη ιστορία των Ελλήνων στην περιοχή, η οποία όπως είναι γνωστό, κατέληξε με ευθύνη των Νεότουρκων και των Κεμαλικών στην γενοκτονία. Η ποδοσφαιρική ομάδα και οι αθλητές της- μαθητές του «Ανατόλια», ήταν ανάμεσα στα θύματα της γενοκτονίας, που δολοφονήθηκαν μετά την διαδικασία των αποκαλούμενων «δικαστηρίων ανεξαρτησίας».
H δικαστική διαδικασία η οποία ακολουθούνταν από τα μέλη των «δικαστηρίων», τα οποία ήταν μέλη εθνικιστικών ομάδων, ήταν συνοπτική. Mετά την τυπική απολογία, ανακοίνωναν στους προγραφέντες την απόφαση του «δικαστηρίου» που ήταν ο θάνατος δι΄ απαγχονισμού και εκτελούνται τα μέλη της Ποντιακής ηγεσίας: πρόκριτοι, βουλευτές, δημοσιογράφοι, καθηγητές, δάσκαλοι, κληρικοί, μαθητές του «Ανατόλια».
Σύμφωνα με όσα έγραφε στις 10 Οκτωβρίου 1921 η κεμαλική εφημερίδα της Τραπεζούντας Istikbal σχετικά με τη θανατική καταδίκη της ποντιακής ηγεσίας: «. εκ των εν ταις φυλακαίς κρατουμένων απηγχονίσθησαν υπό του Ανεξαρτήτου Δικαστηρίου Αμασείας ο πρώην βουλευτής Τραπεζούντος, αντιπρόσωπος της Κεντρικής Επιτροπής του Πόντου και πολιτικός επίτροπος Ματθαίος Ι. Κωφίδης, ο εργοστασιάρχης οινοπνευματωδών ποτών Αλέξανδρος Γ. Ακριτίδης, ο ιδιοκτήτης της εφημερίδος Εποχή Νίκος Καπετανίδης, εκ των εμπόρων Κερασούντος Γεώργιος Θ. Κακουλίδης, ο γραμματεύς του Μητροπολίτου Σπύρος Ι. Σουρμελής, οι έμποροι Ιορδάνης Ι. Σουρμελής, Ιωάννης Κ. Ατματζίδης, Ιωάννης Π. Σπαθόπουλος, εξ Ορδούς ο Αβραάμ Τοκατλίδης, Επαμεινώνδας Γρηγοριάδης». Ο κατάλογος των καταδικασμένων σε θάνατο επιφανών Ποντίων που απαγχονίστηκαν την ίδια ημέρα και ώρα στον ίδιο χώρο, στις 8/21 Σεπτεμβρίου 1921, στην πλατεία της Αμάσειας είναι μεγάλος. Εκεί οδηγήθηκαν οι Έλληνες μάρτυρες, με επικεφαλής τον αρχιμανδρίτη Πλάτωνα Αιβαζίδη, ο οποίος, δίδαξε για τελευταία φορά στους αδερφούς του το θείο λόγο. Το δικαστήριο της Αμάσειας καταδίκασε επίσης ερήμην σε θάνατο και τα μέλη της ποντιακής Εθνοσυνέλευσης, Β. Ιωαννίδη, Λ. Ιασονίδη, Κ. Κωνσταντινίδη και τους μητροπολίτες Τραπεζούντας Χρύσανθο, Αμασείας Γερμανό, Νεοκαισαρείας Πολύκαρπο, Χαλδείας και Κερασούντας Λαυρέντιο, τον επίσκοπο Απολλωνιάδος Ιωακείμ, καθώς και το νομικό Αρ. Νεόφυτο, τον Νικ. Ιασονίδη, τους Χ. Σιδηρόπουλο, Επ. Σεφεριάδη, Θεμ. Πατσιάδη, Κ. Παπαθεοδώρου, Γ. Γαληνό, Γ. Βαλαβάνη και τον εκδότη της εφημερίδας Λόγος της Τραπεζούντας Ν. Λεοντίδη.
Οι μαθητές- αθλητές της ποδοσφαιρικής ομάδας «Πόντος» θα καταδικασθούν σε θάνατο έχοντας σαν βασική κατηγορία την εμφάνιση της ομάδας:. Άσπρες και μπλε οριζόντιες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος...
Ως ένδειξη τιμής προς τους νέους αυτούς ανθρώπους που θυσιάστηκαν, παρότι ο αθλητισμός ενώνει και δεν είναι μέσο βίας και εκδίκησης, η μοναδική ποδοσφαιρική ομάδα των Ποντίων στην Αυστραλία, οι «Ποντιακοί Αετοί», μπορεί και οφείλει να αναλάβει μία σχετική πρωτοβουλία. Το ετήσιο φιλικό παιχνίδι της ομάδας που γίνεται στη Μελβούρνη κάθε Σεπτέμβριο, φέτος να το αφιερώσει στη μνήμη των αθλητών συμπατριωτών τους, της ομάδας «Πόντος», φορώντας μάλιστα τη φανέλα που είχαν πριν 90 χρόνια στον Πόντο. Είναι μία απλή, ωστόσο συμβολική και πολύ ουσιαστική ενέργεια για τα αυτά νέα παιδιά που δεν μπόρεσαν να χαρούν ούτε τη χαρά της γνώσης, ούτε του αθλητισμού. Σ΄ αυτά τα παιδιά που το Σεπτέμβριο του 1921 έχασαν τη ζωή τους πριν καλά- καλά προλάβουν να τη γνωρίσουν.
Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ,
ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ
Φάνης Μαλκίδης
www.malkidis.info
Σε εκδήλωση της παλαιότερης ποντιακής οργάνωσης στην Αυστραλία (έτος ίδρυσης 1958), της Ποντιακής Αδελφότητας Νότιας Αυστραλίας στην Αδελαίδα, της Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας και της ποδοσφαιρικής ομάδας των Ποντίων «Ποντιακοί Αετοί» , είχαμε κάνει αναφορά για τη σημασία του αθλητισμού στον Πόντο.
Ο αθλητισμός αποτελούσε σημαντική παράμετρο της κοινωνικής ζωής των Ελλήνων, στον Πόντο, όπως άλλωστε και σε όλη την Ανατολή. Ο Πανιώνιος και ο Απόλλωνας στη Σμύρνη είναι δύο άλλα χαρακτηριστικά και σαφώς όχι μοναδικά παραδείγματα. Το κολέγιο της Μερζιφούντας «Ανατόλια» και η ποδοσφαιρική του ομάδα «Πόντος», συμπυκνώνουν την νεώτερη ιστορία των Ελλήνων στην περιοχή, η οποία όπως είναι γνωστό, κατέληξε με ευθύνη των Νεότουρκων και των Κεμαλικών στην γενοκτονία.
Η ποδοσφαιρική ομάδα και οι αθλητές της- μαθητές του «Ανατόλια»- ήταν ανάμεσα στα θύματα της γενοκτονίας, που δολοφονήθηκαν, κάποιοι εξ αυτών και στην διαδικασία των αποκαλούμενων «δικαστηρίων ανεξαρτησίας». Οι μαθητές- αθλητές της ποδοσφαιρικής ομάδας «Πόντος» καταδικάσθηκαν σε θάνατο έχοντας σαν βασική κατηγορία την εμφάνιση της ομάδας:. Άσπρες και μπλε οριζόντιες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος.....
Ως ένδειξη τιμής προς τους νέους αυτούς ανθρώπους που θυσιάστηκαν, παρότι ο αθλητισμός ενώνει και δεν είναι μέσο βίας και εκδίκησης, είχαμε προτείνει στην ομιλία μας το περασμένο Μάιο η μοναδική ποδοσφαιρική ομάδα των Ποντίων στην Αυστραλία, οι «Ποντιακοί Αετοί», να αναλάμβανε μία σχετική πρωτοβουλία. Το ετήσιο φιλικό παιχνίδι της ομάδας που γίνεται στη Μελβούρνη κάθε φθινόπωρο φέτος να το αφιέρωνε στη μνήμη των αθλητών συμπατριωτών τους, της ομάδας «Πόντος», φορώντας μάλιστα τη φανέλα που είχαν 90 χρόνια πριν.
Μία απλή, ωστόσο συμβολική και πολύ ουσιαστική ενέργεια για τα αυτά νέα παιδιά που δεν μπόρεσαν να χαρούν ούτε τη χαρά της γνώσης, ούτε του αθλητισμού. Γι΄ αυτά τα παιδιά που το Σεπτέμβριο του 1921 έχασαν τη ζωή τους πριν καλά- καλά προλάβουν να τη γνωρίσουν. Οι Ποντιακοί Αετοί το έπραξαν και σε μία σημαντική αθλητική εκδήλωση φόρεσαν το αντίγραφο της φανέλας της ιστορικής ομάδας «Πόντος», παίζοντας ποδόσφαιρο.
Τα συγχαρητήριά μας για αυτούς τους ανθρώπους που με μία αθλητική δραστηριότητα έδωσαν ουσιαστικά μηνύματα σε όλους τους ανθρώπους, Έλληνες και μη, για την ανάγκη του αθλητισμού, ο οποίος ενώνει και δε χωρίζει, για τη σημασία που έχει η μνήμη στη ζωή μας.
ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΘΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ
ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ
Ένας παρόμοιος αγώνας είχε γίνει το φθινόπωρο του 2008 στην Αυστραλία από την ποδοσφαιρική ομάδας της Αδελφότητας
"Ποντιακοί Αετοί" που μετέχει στο εθνικό πρωτάθλημα της Αυστραλίας.
Την ερχόμενη Τρίτη 12 Μαϊου θα πραγματοποιηθεί τελικά ο ποδοσφαιρικός αγώνας προς τιμή των αδίκως απαγχονισθέντων
ποδοσφαιριστών της ομάδας "ΠΟΝΤΟΣ" Μερτζιφούντας, Συμεών Ανανιάδη, Παυλίδη και Ευσταθιάδη στο δημοτικό γήπεδο "Ανθή
Καραγιάννη" της Καβάλας, από τη Λέσχη Ποντίων. Σημειωτέον ότι οι απόγονοι του Ανανιάδη ζουν μέχρι σήμερα στην Καβάλα. Ο
ποδοσφαιρικός αγώνας θα γίνει μεταξύ των παλαίμαχων ποδοσφαιριστών του Α.Ο. Καβάλας και των επίλεκτων διεθνών
ποδοσφαιριστών του ΠΣΑΠ.
Μεγάλα ονόματα του Ελληνικού ποδοσφαίρου όπως Αντωνιάδης, Κελεσίδης, Σαραβάκος, Ξανθόπουλος, Φραντζέσκος,
Λυκουρίνος, Γεωργάτος, Αποστολάκης, Τερζανίδης, Λαγωνίδης, Τσαλουχίδης και άλλοι θα έχουμε την τύχη να δούμε να
αγωνίζονται ενάντια σε μεγάλα ονόματα του ΑΟΚ όπως Λιόλιος, Φιλιππίδης, Μαχαιρίδης, Παρίδης, Χρυσαφίδης, Τσαπανίδης,
Ιωσηφίδης, Λεμονίδης, Τοπούζης, Μασμανίδης, Γιαννακίδης και άλλους. Οι παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές του ΑΟΚ θα φοράνε
στολή όμοια με εκείνη που φορούσαν οι ποδοσφαιριστές της ομάδας ΠΟΝΤΟΣ Μερτζιφούντας, δηλαδή ριγωτές φανέλες με μπλε
και άσπρο χρώματα και στο στήθος θα είναι χαραγμένο το γράμμα Π που σημαίνει Πόντος. Ο αγώνας θα πλαισιωθεί από τις
χορευτικές ομάδες της Λέσχης και θα γίνει στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την επέτειο της γενοκτονίας των Ποντίων.
Ένας παρόμοιος αγώνας είχε γίνει το φθινόπωρο του 2008 στην Αυστραλία από την ποδοσφαιρική ομάδας της Αδελφότητας
"Ποντιακοί Αετοί" που μετέχει στο εθνικό πρωτάθλημα της Αυστραλίας, στη μνήμη των Ποντίων ποδοσφαιριστών του Ελληνικού
Αθλητικού Συλλόγου "Πόντος" Μερζιφούντας. Σ' εκείνο τον αγώνα οι Πόντιοι της Αυστραλίας φορούσαν στολές ακριβή αντίγραφα
αυτών που φορούσαν οι πρόγονοί τους στον Πόντο.
Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΕΡΖΙΦΟΥΝΤΑΣ «ΠΟΝΤΟΣ». ΑΠΟ ΤΟ ΓΗΠΕΔΟ ΣΤΗΝ ΑΓΧΟΝΗ - ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ (ΤΡΙΤΗ 12 ΜΑΪΟΥ) ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ΤΟΥ «ΠΟΝΤΟΥ»
ΓΡΑΦΕΙ: Φάνης Μαλκίδης
Η μεγάλη σημασία της ανάδειξης των μαζικών εγκλημάτων που υλοποιήθηκαν σε χρονικές περιόδους, κατά τη διάρκεια των οποίων η διεθνής κοινότητα δεν είχε ούτε τις διατάξεις ούτε τους θεσμούς είναι αναμφισβήτητη. Σ΄ αυτό το πλαίσιο ανήκει και η γενοκτονία των Ελλήνων, η οποία σε συνδυασμό με το μαζικό έγκλημα ενάντια στους Αρμένιους και τους Ασσύριους, αποτελούν τις πρώτες οργανωμένες και προσχεδιασμένες διώξεις του 20ου αιώνα. Όλες από τον ίδιο θύτη, το οθωμανικό κράτος και την κυβέρνηση των Νεότουρκων και τον Μουσταφά Κεμάλ. Μάλιστα όπως θα αναφέρουμε στη συνέχεια, ο Κεμάλ, αφού εξόντωσε το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων στράφηκε στον τελευταίο του στόχο. Την ηγεσία των Ελλήνων του Πόντου, δολοφονώντας την μαζικά το Σεπτέμβριο του 1921 στην Αμάσεια.
Τα «δικαστήρια» της Αμάσειας, ήταν η αρχή και το τέλος της διαδικασίας εξόντωσης της Ποντιακής ηγεσίας. Οι σημαντικότερες μορφές του ποντιακού Ελληνισμού, «το άνθος της ελληνικής κοινωνίας του Πόντου», όπως ανέφερε σε κείμενο διαμαρτυρίας το Οικουμενικό Πατριαρχείο, καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ανάμεσά τους, ο πρώην βουλευτής Τραπεζούντος, Ματθαίος Ι. Κωφίδης, ο εργοστασιάρχης Αλέξανδρος Γ. Ακριτίδης, ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας «Εποχή» της Τραπεζούντας Νίκος Καπετανίδης, ο έμπορος από την Κερασούντα Γεώργιος Θ. Κακουλίδης, ο γραμματεύς του Μητροπολίτη Κερασούντας Σπύρος Ι. Σουρμελής, οι έμποροι Ιορδάνης Ι. Σουρμελής, Ιωάννης Κ. Ατματζίδης, Ιωάννης Π. Σπαθόπουλος, από την Ορντού, οι Αβραάμ Τοκατλίδης και Επαμεινώνδας Γρηγοριάδης, οι Α. Ασλίδης, Χ. Ιωάννου και Ι. Δαζαράκης, ο δικηγόρος Π.Βαϊμανίδης, ο αρχιμανδρίτης Πλάτων Ν. Αιβαζίδης, πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης• ο Ι. Καδέμογλου, αντιπρόσωπος του Μητροπολίτη του Καβάκ• ο Α. Τσίνογλου, γραμματέας της Μητρόπολης• Β. Παπαδόπουλος, διευθυντής της εφημερίδας «Διογένης»• ο Λ. Κυρ. Πατσιόγλου, δικηγόρος και δημοσιογράφος• ο Ι. Ιορδανίδης, δικηγόρος• ο Κ. Κωνσταντινίδης• ο Π. Παπαδόπουλος, διευθυντής της Οθωμανικής Τράπεζας, οι καθηγητές του Αμερικανικού Κολεγίου της Μερζιφούντας «Ανατόλια» Γ. Θεοχαρίδης, Χ. Γεωργίου και Α. Συμεών και οι μαθητές του ίδιου κολλεγίου Αναστάσιος Παυλίδης και Συμεών Ανανιάδης.
Ο Συμεών Ανανιάδης, απόγονοι του οποίου ζουν στην Καβάλα, ήταν εξαιρετικός μαθητής και αθλητής. Αρχηγός της ομάδας και πρωταθλητής στα 100 μέτρα, ονειρευόταν να γίνει πρωταθλητής. Γρήγορα ξεχώρισε για τις ηγετικές του ικανότητες και αναδείχθηκε σε φυσικό ηγέτη της ομάδας «Πόντος».
Ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος «Πόντος», ιδρύθηκε από αποφοίτους του Κολλεγίου «Ανατόλια» της Μερζιφούντας το 1903. Στη διοίκησή του συμμετείχαν τόσο οι μαθητές όσο και οι δάσκαλοι του κολλεγίου, ενώ η δραστηριότητά του αφορούσε τους τομείς του πνεύματος, της τέχνης και του αθλητισμού, φτάνοντας το 1913, τα 180 μέλη. Ο σύλλογος διέθετε τρία τμήματα: το φιλολογικό, το οποίο οργάνωνε τακτικές συζητήσεις για ποικίλα θέματα και διαγωνισμούς, το αθλητικό, το οποίο διοργάνωνε αθλητικούς αγώνες, και το μουσικό, με διευθυντή επί σειρά ετών το Ν.Σ. Σειρηνίδη, το οποίο από το 1913 είχε ορχήστρα εγχόρδων. Επίσης, ο σύλλογος διοργάνωνε ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις, ενώ το 1910 ο σύλλογος ανέλαβε την έκδοση του περιοδικού Πόντος.
Ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος «Πόντος» κατέχει ιδιαίτερη θέση μεταξύ των συλλόγων του Πόντου εξαιτίας της ιδιαιτερότητας του χαρακτήρα του, αφού συγκροτήθηκε στο πλαίσιο ενός σχολείου και ταυτόχρονα εργάστηκε για το Ποντιακό ζήτημα, διακηρύσσοντας την ελληνική εθνική ταυτότητα των μελών του.
Ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος «Πόντος», συμπυκνώνει την νεότερη ιστορία των Ελλήνων, η οποία κατέληξε με ευθύνη των Νεότουρκων και των Κεμαλικών στην γενοκτονία. Στις 12 Φεβρουαρίου 1921 θα γίνει η σύλληψη των μαθητών- αθλητών του αθλητικού συλλόγου «Πόντος», οι οποίοι θα απαγχονιστούν στα μέσα Ιουνίου του ίδιου έτους στην Αμάσεια. Ειδικότερα, οι μαθητές- αθλητές της ποδοσφαιρικής ομάδας «Πόντος» θα καταδικασθούν σε θάνατο έχοντας σαν βασική κατηγορία την εμφάνιση της ομάδας:. Άσπρες και μπλε οριζόντιες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος. Έτσι η ποδοσφαιρική ομάδα και οι αθλητές της, μικροί μαθητές, νέοι άνθρωποι ήταν ανάμεσα στα θύματα της γενοκτονίας, που δολοφονήθηκαν μετά την διαδικασία των αποκαλούμενων «δικαστηρίων ανεξαρτησίας».
Μετά από πρότασή μας στη Λέσχη Ποντίων Νομού Καβάλας, και τη στήριξη των τοπικών δημοτικών και νομαρχιακών αρχών, θα διεξαχθεί την Τρίτη 12 Μαϊου στις 4.30 το απόγευμα στο Δημοτικό Γήπεδο Καβάλας «Ανθή Καραγιάννη» ποδοσφαιρικός αγώνας παλαιμάχων, στη μνήμη των θυμάτων του ποντιακού ελληνισμού. Από τη μια πλευρά θα παραταχθεί μια ομάδα διεθνών επιλέκτων παλαιμάχων του ΠΣΑΠ και από την άλλη μια ομάδα παλαιμάχων του ΑΟΚ με την εμφάνιση του Πόντου Μερτζιφούντας: Με άσπρες και μπλε οριζόντιες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος.
Πέραν του αγώνα, στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν ποντιακοί χοροί από τα τμήματα του συλλόγου, ένα δρώμενο της γενοκτονίας και του ξεριζωμού από τον πόντιο ηθοποιό Λάζο Τερζά και θα τιμηθούν οι συγγενείς του Ανανιάδη, που ζουν στην Καβάλα και ο διευθυντής του «Ανατόλια» για την προσφορά του κολλεγίου στον ποντιακό ελληνισμό.
Με την ομάδα των επιλέκτων παλαιμάχων του ΠΣΑΠ θα αγωνιστούν μεγάλες δόξες του ελληνικού ποδοσφαίρου μεταξύ των οποίων οι Σαραβάκος, Φραντζέσκος, Ξανθόπουλος, Παντελής, Γκουλής, Αμανατίδης, Γεωργάτος, Τσαλουχίδης, Κελεσίδης, Λαγωνίδης, Ουσταμπασίδης, Καπετανόπουλος, Αλεξανδρίδης. Την ιστορική φανέλα του «Πόντου» θα φορέσουν οι παλαίμαχοι του Α.Ο. Καβάλας, μεταξύ των οποίων οι Λιόλιος, Παρίδης, Γιαννακίδης, Μιχαηλίδης, Χρυσαφίδης, Μασμανίδης, Τσαπανίδης, Ιωσηφίδης, Ζεϊτίδης, Μαχαιρίδης και άλλοι.
Ας είμαστε εκεί. Τιμούμε τα θύματα της γενοκτονίας και συνεχίζουμε να παλεύουμε για την αλήθεια.