İÇİNDEKİLER
Yazarın Türkçe basımı için yazdığı önsöz 9
Prof. Dr. Vasilis Filias’ın önsözü 11
Okuma öncesi önemli notlar 13
Başlıklar
I. Eylül ve “Septemvriana” 15
II. “Septemvriana” olaylarının tarihsel
sürecine bakış 25
III. “Pogrom”, “Kristal Gece”, “Etnik Temizlik” 61
IV. “Soykırım”, Yeni anlam, Tarihsel Suç 73
V. “Septemvriana” Soykırım hareketinin hedef
ve sonuçları 99
VI. O dönem, bugün ve yarın için varılacak
sonuçlar 115
Kaynakçalar 129
Kısaltma Tablosu 135
Tablolar 137
YAZARIN TÜRKİYE BASIMI İÇİN YAZDIĞI ÖNSÖZ
Elinizde bulundurduğunuz bu kitap 2005 - 2006 yıllarında kaleme alınmıştır. Okuyucunun kitabı o döneme kadar gün ışığına çıkmış bilgiler paralelinde değerlendirmesi gerekir.
Araştırmacı yazarı bu kitabı yazmaya iten iki etken vardı. İlki İstanbul Rum Cemaatinin (İRC) bir ferdi oluşu, ikincisi ise çeşitli medyalar hesabına büyüdüğü şehir hakkında yaptığı araştırmalardan doğan sorulara yanıt bulmak idi.
90’lı yılların Kosova savaşının sebepleri hakkında Birleşmiş Milletler ve bir çok İnsan Hakları Cemiyetlerinin arşivlerinde yaptığı incelemeler; bu sebeplerden doğan insanlık dışı davranışların geçmişte İstanbul Rum Cemaatinin maruz kaldığı pratiklerle benzeştiğini gören araştırmacı yazar analizini derinleştirme kararını alır. Bu karar, onu 2003 - 2005 döneminde 80.000 sayfayı aşan çok dilli bir bilgi kütlesini incelemek zorunda bıraktı. İşte elinizde tutuğunuz 200 sayfalık bu kitap bu incelemelerin bir neticesidir.
Araştırmacı yazar her ne kadar bu kitabı yazma ve neticelerini beynelmilel kurumlara bildirme amacıyla Yunanistan’da bir grup oluşturmaya çalışmışsa da maalesef “belirsiz güçler” bu çabasını bu güne kadar (Aralık 2008) engellemişlerdir. Kitabın amacı, son başlığında anlatıldığı gibi, aynı olayların tekrarını engellemek olup herhangi bir millet veya devleti kötülemek değildir. Şüphesiz bu iki kavramın varlığı (ulus – devlet) insanoğlunun varlığını gerektirir. Kaldı ki insanlık, insanî duygulardan değil ideolojiye bağımlı verilerden zarara uğradığı ve bunun paralelinde kendisini koruyabilecek teoriyi dile getirdiği gerçeği de göz ardı edilmemelidir. Bunu takip eden satırları bu düşünce ile okumak gerekir.
Tabiatıyla metin Yunanistan halklarına hitaben yazıldığından, orijinal metin bozulmaksızın Türkiye halklarına hitaben basıma girebilmesi için yazar bir çok noktalarda ek dipnot eklemiştir. Bu ekstra dipnotlar metin içinde Roma rakamlarıyla belirtilmektedirler. Böylece okuyucu metnin Yunanistan’da yayınlanmış şeklini de tam olarak görebilir.
Araştırmacı yazarı korkutan, çarmıha gerilmesi veya kurşunlanması değil fakat bu eserinin yanlış anlaşılması ve/veya yanlış aktarılmasıdır. Bundan dolayı okuyucu arkadaştan mümkün olduğunca dikkatli ve senteze bağımlı bir bakışla kitabı okumasını rica ediyor.
Vasilis Kiratzopulos
Atina, Aralık 2008
ÖNSÖZ
Kiratzopulos’un bu kitabı bizi çok uzak olmayan bir döneme geri götürüyor!.. Bu dönemde, bizlerin bilmediği, İstanbul Rumlarının kaderi kararlaştırılmış ve bu dönem bizzat bizim tarafımızdan Türk - Yunan “dostluğu” hatırına susturulmuş bir dönemdir. Bir “dostluk” ki Kıbrıs’ın işgali ve Attila hareketi ile doruğa ulaşmış. Bu “dostluk” ki Ege’nin parçalanmasını ve “Gri Kuşak” mantığının uygulanmasını istiyor.
Yazar eserinde lafazanlık etmiyor, ne duygusal heyecanlara ne de milliyetçi hezeyanlara kapılıyor. Açıkça yalın olayları ve inkâr edilemeyecek rakamlar sıralıyor. Bu rakamlar ki binlerce laftan daha çok anlam taşırlar.
Bu rakamlardan uluslararası antlaşma ve teminatlara rağmen İstanbul Rum Cemaatinin nasıl ve hangi yöntemlerle, yok olmalarına kadar varan küçültülmesini anlayabiliriz.
Elinizde bulundurduğunuz bu seçkin, olağanüstü eğitici ve faydalı kitap bu gün yayınlanmakta (bu gün ki Yunanlı ihaleciler, Avrupa’nın ileri gelenleri ve uluslararası emperyalizmin geride kalanları Türkiye’nin Avrupa Birliğine “geçmesi” için altın köprüyü kuruyorlar), çünkü ele tutulur örneklerle Türk Devletinin kaynaşma ve bütünlüğünü koruma gücü silahlı kuvvetlerinin olduğunu ispat ediyor.
Mustafa Kemal’in bizzat kendisi 1919’da ülkesindeki milli ve dini azınlıkların kovulmalarını, tecrit ve tahrip edilmelerini ihbar ederken ne dediğini çok iyi biliyordu. Yurdumuzda, Yunan ve Kıbrıs halklarının menfaatleri aleyhine harekete bulunup Türk - Yunan “uzlaşmasını” ilan eden tek kitaba bağımlı “Öteki Düzenin” beşinci kol falanjistleri halen bu gerçeği görmezlikten gelmeye çalışıyorlar.
Kiratzopulos, Uluslararası Hukuka bağımlı “Soykırım” kelimesine yeni ve daha geniş bir anlam vermekte. Sanırım doğru!..
Sonuç olarak cüppenin altından “ifade özgürlüğünü” bahane ederek, sistemli olarak Yunan milletinin temelini ve varlığını sabote eden kişileri de kapsayan “ihanet” kelimesinin anlamını da genişletmenin zamanı gelmiştir.
Prof. Dr. Vasilis Filias*
Atina, Aralık 2006
OKUMA ÖNCESİ ÖNEMLİ NOTLAR
“Septemvriana” kavramı 6 - 7 Eylül 1955 tarihinde İstanbul’da vukuu bulan olayların etiketidir, tercümesi “Eylül’de olanlar” olarak kabul edilir. Metinde belli bir sonunca varana kadar vuku bulan olaylar için aynı etiket kullanılmıştır. Metnin bir çok noktasında da yanlış anlama mahal vermemek için bazı tanım ve adlar tercümeleriyle birlikte orijinal dilde verilmişlerdir (İngilizce, Yunanca).
Araştırmacı yazarın “Eylül Soykırımının Tanınması’na” dair çabası, kendini bilgilendirmek adına Ağustos 2003’de İnsan Hakları Uluslararası Ceza Mahkemesinin “Miloseviç Dosyası’nı” araştırmasıyla başlar.
Araştırmacı yazar İstanbul’un Rum Cemaatinin bir ferdi olarak eserinin bir çok bölümünde birinci çoğul şahıs kullanmaktadır. Bu durumda okuyucu İstanbul Rum Cemaatinin ifade edildiğini anlar.
Yunanistan’da Cemaat kavramı yoktur. Aynı şekilde Türkiye’de (Yun. Εθνότητα, İng. Ethnicity veya Ethnocity) kavramı yoktur. Takip eden metin içerisinde bu kavramlar eşanlamlı olarak kullanılmaktadırlar. Kavramın tanımı ve özellikleri metin içerisinde geçmektedir.
Bu araştırma yazısının bir çok bölümleri araştırma süresince Atina’da yayınlanan aboneli aylık Anatoli (ΑΝΑΤΟΛΗ) ve Politis (Πολίτης) gazetelerinde 2002 – 2006 döneminde kısmen yayınlanmıştır.
2005 yılı ve sonrasında, Türkiye ve Dünya çapında İnsan hakları, 6 – 7 Eylül olayları, Özel Harp Dairesi ve Derin Devlet konusunu işleyen bir çok eser yayınlandı ki araştırmacı-yazar o dönemde bunları daha incelememiş böylelikle içeriklerinden faydalanamamıştı. Kitabın sonundaki kaynakçalarda yalnızca bu eserin yazılımında veya 2005 yılının sonlarına kadar yazılmış eserler verilmektedir. Bu tarihten sonra yazılıp burada bahis edilmeyen veya kaynakçalarda adı geçmeyen eserlerin yazarlarından özür dilemeyi borç bilen araştırmacı - yazar, orijinalinden uzaklaşmaması için Türkiye basımında bunlara yer vermemektedir.
* Pandion Üniversitesi rektörlerinden (1981 – 1982). Pandion Üniversitesi Sosyoloji (Toplum Bilimi)Kürsü başkanı (1985 – 1989). Yunanistan’da yayınlanmış ve yayınlanan bir çok derginin metin sorumlusu (Ekonomi ve Toplum, Geleceğin Sosyalizmi, Yunan Hava Kuvvetleri Kurumu Dergisi.v.s.)
Yazarın Türkçe basımı için yazdığı önsöz 9
Prof. Dr. Vasilis Filias’ın önsözü 11
Okuma öncesi önemli notlar 13
Başlıklar
I. Eylül ve “Septemvriana” 15
II. “Septemvriana” olaylarının tarihsel
sürecine bakış 25
III. “Pogrom”, “Kristal Gece”, “Etnik Temizlik” 61
IV. “Soykırım”, Yeni anlam, Tarihsel Suç 73
V. “Septemvriana” Soykırım hareketinin hedef
ve sonuçları 99
VI. O dönem, bugün ve yarın için varılacak
sonuçlar 115
Kaynakçalar 129
Kısaltma Tablosu 135
Tablolar 137
YAZARIN TÜRKİYE BASIMI İÇİN YAZDIĞI ÖNSÖZ
Elinizde bulundurduğunuz bu kitap 2005 - 2006 yıllarında kaleme alınmıştır. Okuyucunun kitabı o döneme kadar gün ışığına çıkmış bilgiler paralelinde değerlendirmesi gerekir.
Araştırmacı yazarı bu kitabı yazmaya iten iki etken vardı. İlki İstanbul Rum Cemaatinin (İRC) bir ferdi oluşu, ikincisi ise çeşitli medyalar hesabına büyüdüğü şehir hakkında yaptığı araştırmalardan doğan sorulara yanıt bulmak idi.
90’lı yılların Kosova savaşının sebepleri hakkında Birleşmiş Milletler ve bir çok İnsan Hakları Cemiyetlerinin arşivlerinde yaptığı incelemeler; bu sebeplerden doğan insanlık dışı davranışların geçmişte İstanbul Rum Cemaatinin maruz kaldığı pratiklerle benzeştiğini gören araştırmacı yazar analizini derinleştirme kararını alır. Bu karar, onu 2003 - 2005 döneminde 80.000 sayfayı aşan çok dilli bir bilgi kütlesini incelemek zorunda bıraktı. İşte elinizde tutuğunuz 200 sayfalık bu kitap bu incelemelerin bir neticesidir.
Araştırmacı yazar her ne kadar bu kitabı yazma ve neticelerini beynelmilel kurumlara bildirme amacıyla Yunanistan’da bir grup oluşturmaya çalışmışsa da maalesef “belirsiz güçler” bu çabasını bu güne kadar (Aralık 2008) engellemişlerdir. Kitabın amacı, son başlığında anlatıldığı gibi, aynı olayların tekrarını engellemek olup herhangi bir millet veya devleti kötülemek değildir. Şüphesiz bu iki kavramın varlığı (ulus – devlet) insanoğlunun varlığını gerektirir. Kaldı ki insanlık, insanî duygulardan değil ideolojiye bağımlı verilerden zarara uğradığı ve bunun paralelinde kendisini koruyabilecek teoriyi dile getirdiği gerçeği de göz ardı edilmemelidir. Bunu takip eden satırları bu düşünce ile okumak gerekir.
Tabiatıyla metin Yunanistan halklarına hitaben yazıldığından, orijinal metin bozulmaksızın Türkiye halklarına hitaben basıma girebilmesi için yazar bir çok noktalarda ek dipnot eklemiştir. Bu ekstra dipnotlar metin içinde Roma rakamlarıyla belirtilmektedirler. Böylece okuyucu metnin Yunanistan’da yayınlanmış şeklini de tam olarak görebilir.
Araştırmacı yazarı korkutan, çarmıha gerilmesi veya kurşunlanması değil fakat bu eserinin yanlış anlaşılması ve/veya yanlış aktarılmasıdır. Bundan dolayı okuyucu arkadaştan mümkün olduğunca dikkatli ve senteze bağımlı bir bakışla kitabı okumasını rica ediyor.
Vasilis Kiratzopulos
Atina, Aralık 2008
ÖNSÖZ
Kiratzopulos’un bu kitabı bizi çok uzak olmayan bir döneme geri götürüyor!.. Bu dönemde, bizlerin bilmediği, İstanbul Rumlarının kaderi kararlaştırılmış ve bu dönem bizzat bizim tarafımızdan Türk - Yunan “dostluğu” hatırına susturulmuş bir dönemdir. Bir “dostluk” ki Kıbrıs’ın işgali ve Attila hareketi ile doruğa ulaşmış. Bu “dostluk” ki Ege’nin parçalanmasını ve “Gri Kuşak” mantığının uygulanmasını istiyor.
Yazar eserinde lafazanlık etmiyor, ne duygusal heyecanlara ne de milliyetçi hezeyanlara kapılıyor. Açıkça yalın olayları ve inkâr edilemeyecek rakamlar sıralıyor. Bu rakamlar ki binlerce laftan daha çok anlam taşırlar.
Bu rakamlardan uluslararası antlaşma ve teminatlara rağmen İstanbul Rum Cemaatinin nasıl ve hangi yöntemlerle, yok olmalarına kadar varan küçültülmesini anlayabiliriz.
Elinizde bulundurduğunuz bu seçkin, olağanüstü eğitici ve faydalı kitap bu gün yayınlanmakta (bu gün ki Yunanlı ihaleciler, Avrupa’nın ileri gelenleri ve uluslararası emperyalizmin geride kalanları Türkiye’nin Avrupa Birliğine “geçmesi” için altın köprüyü kuruyorlar), çünkü ele tutulur örneklerle Türk Devletinin kaynaşma ve bütünlüğünü koruma gücü silahlı kuvvetlerinin olduğunu ispat ediyor.
Mustafa Kemal’in bizzat kendisi 1919’da ülkesindeki milli ve dini azınlıkların kovulmalarını, tecrit ve tahrip edilmelerini ihbar ederken ne dediğini çok iyi biliyordu. Yurdumuzda, Yunan ve Kıbrıs halklarının menfaatleri aleyhine harekete bulunup Türk - Yunan “uzlaşmasını” ilan eden tek kitaba bağımlı “Öteki Düzenin” beşinci kol falanjistleri halen bu gerçeği görmezlikten gelmeye çalışıyorlar.
Kiratzopulos, Uluslararası Hukuka bağımlı “Soykırım” kelimesine yeni ve daha geniş bir anlam vermekte. Sanırım doğru!..
Sonuç olarak cüppenin altından “ifade özgürlüğünü” bahane ederek, sistemli olarak Yunan milletinin temelini ve varlığını sabote eden kişileri de kapsayan “ihanet” kelimesinin anlamını da genişletmenin zamanı gelmiştir.
Prof. Dr. Vasilis Filias*
Atina, Aralık 2006
OKUMA ÖNCESİ ÖNEMLİ NOTLAR
“Septemvriana” kavramı 6 - 7 Eylül 1955 tarihinde İstanbul’da vukuu bulan olayların etiketidir, tercümesi “Eylül’de olanlar” olarak kabul edilir. Metinde belli bir sonunca varana kadar vuku bulan olaylar için aynı etiket kullanılmıştır. Metnin bir çok noktasında da yanlış anlama mahal vermemek için bazı tanım ve adlar tercümeleriyle birlikte orijinal dilde verilmişlerdir (İngilizce, Yunanca).
Araştırmacı yazarın “Eylül Soykırımının Tanınması’na” dair çabası, kendini bilgilendirmek adına Ağustos 2003’de İnsan Hakları Uluslararası Ceza Mahkemesinin “Miloseviç Dosyası’nı” araştırmasıyla başlar.
Araştırmacı yazar İstanbul’un Rum Cemaatinin bir ferdi olarak eserinin bir çok bölümünde birinci çoğul şahıs kullanmaktadır. Bu durumda okuyucu İstanbul Rum Cemaatinin ifade edildiğini anlar.
Yunanistan’da Cemaat kavramı yoktur. Aynı şekilde Türkiye’de (Yun. Εθνότητα, İng. Ethnicity veya Ethnocity) kavramı yoktur. Takip eden metin içerisinde bu kavramlar eşanlamlı olarak kullanılmaktadırlar. Kavramın tanımı ve özellikleri metin içerisinde geçmektedir.
Bu araştırma yazısının bir çok bölümleri araştırma süresince Atina’da yayınlanan aboneli aylık Anatoli (ΑΝΑΤΟΛΗ) ve Politis (Πολίτης) gazetelerinde 2002 – 2006 döneminde kısmen yayınlanmıştır.
2005 yılı ve sonrasında, Türkiye ve Dünya çapında İnsan hakları, 6 – 7 Eylül olayları, Özel Harp Dairesi ve Derin Devlet konusunu işleyen bir çok eser yayınlandı ki araştırmacı-yazar o dönemde bunları daha incelememiş böylelikle içeriklerinden faydalanamamıştı. Kitabın sonundaki kaynakçalarda yalnızca bu eserin yazılımında veya 2005 yılının sonlarına kadar yazılmış eserler verilmektedir. Bu tarihten sonra yazılıp burada bahis edilmeyen veya kaynakçalarda adı geçmeyen eserlerin yazarlarından özür dilemeyi borç bilen araştırmacı - yazar, orijinalinden uzaklaşmaması için Türkiye basımında bunlara yer vermemektedir.
* Pandion Üniversitesi rektörlerinden (1981 – 1982). Pandion Üniversitesi Sosyoloji (Toplum Bilimi)Kürsü başkanı (1985 – 1989). Yunanistan’da yayınlanmış ve yayınlanan bir çok derginin metin sorumlusu (Ekonomi ve Toplum, Geleceğin Sosyalizmi, Yunan Hava Kuvvetleri Kurumu Dergisi.v.s.)