Βιβλιοπαρουσίαση
Σελίδες ιστορίας από οικογενειακές φωτογραφίες.
Οι Έλληνες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης στην Αλεξανδρούπολη
Α. Παπαδοπούλου- Η. Βαλλιάνος. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ροδόπης- Έβρου- Εκπολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών «Οι Επίγονοι». Αλεξανδρούπολη 2010.
1. Οι Έλληνες στην πρώην Σοβιετική Ένωση
Ο Ελευθέριος Παυλίδης στο μεγάλης σημασίας του βιβλίο για τον Ελληνισμό της Ρωσίας, τονίζει στην εισαγωγή του τα εξής: «….κανενός τμήματος του εν διασπορά Ελληνισμού η ιστορία δεν συνδέεται τόσον στενά με την καθόλου ιστορίαν του Ελληνικού Έθνους, όσον στενά και αδιάσπαστα είναι συνδεδεμένην με αυτήν η ιστορία του Ελληνισμού της Ρωσίας. Και όχι μόνον με την αρχαίαν ημών ιστορίαν συνδέεται η ιστορία του Ελληνισμού της Ρωσίας, αλλά και με την ιστορία της νεωτέρας Ελλάδος συνδέεται στενώτατα, και αυτή δε η ιδέα της συστηματικής οργανώσεως των ενεργειών δια την ανεξαρτησίαν του Έθνους, ύστερα από πολλών αιώνων δουλείαν, εγεννήθη και εξεκολάφθη εις τα σπλάχνα του Ελληνισμού της Ρωσίας».
Η ύπαρξη ελληνικού πληθυσμού στην πρώην Σοβιετική Ένωση καταγράφεται από τον 8ο αιώνα π.Χ., όταν ιδρύονται οι ελληνικές αποικίες στις περιοχές της βόρειας ακτής του Εύξεινου Πόντου και στον Καύκασο. Τον 9ο μ.Χ. αιώνα όταν δημιουργούνται επίσημες επαφές μεταξύ Ελλήνων και Ρώσων και στη συνέχεια με τον εκχριστιανισμό της Ρωσίας από το Βυζάντιο, η θέση των Ελλήνων ενισχύεται. Αργότερα κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας η Ρωσική Αυτοκρατορία δέχεται ελληνικούς πληθυσμούς, που εγκαταλείπουν τον Πόντο.
Η ανάπτυξη των Ελλήνων κατά το 19ο αιώνα είχε επίπτωση στην ενίσχυση της Παλιγγενεσίας. Η Φιλική Εταιρεία και η οικογένεια Υψηλάντη είναι μερικά από τα παραδείγματα. Κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας οι Έλληνες καταφεύγουν στην πρώην Σοβιετική Ένωση και το 1918 ο πληθυσμός των Ελλήνων ανέρχεται σε 700.000. Το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων, που παρέμειναν στη Σοβιετική Ένωση, παρά τις διώξεις κατά τη διάρκεια της σταλινικής περιόδου, κατόρθωσε να επιζήσει και να διατηρήσει την ταυτότητά του έως την εποχή της περεστρόικα, όπου πλέον οι Έλληνες διεκδίκησαν την ύπαρξή τους.
Λίγο αργότερα πάνω από 200.000 ήρθαν στην Ελλάδα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
2. Η Αλεξανδρούπολη
Αρκετοί από τους Έλληνες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης εγκαταστάθηκαν στην Αλεξανδρούπολη και το βιβλίο της Α. Παπαδοπούλου (σε συνεργασία με τον Η. Βαλλιάνο) αποτελεί μία καταγραφή της ιστορίας τους μέσα από οικογενειακές φωτογραφίες. ‘Ένα βιβλίο σημαντικό για αυτούς που θέλουν να γνωρίσουν την ιστορική διαδρομή των ανθρώπων που έφτασαν κατατρεγμένοι στην άκρη της ελλαδικής επικράτειας, στην Αλεξανδρούπολη.
Όπως σημειώνει η συγγραφέας «το βιβλίο είναι ένα κομμάτι της ιστορίας των οικογενειών που έζησε τη σκλαβιά, διώχθηκε και υπέφερε…. ώσπου να βρει την Ιθάκη του στην ιστορική του πατρίδα, την Ελλάδα. Μέσα από τις σύντομες ιστορίες των ελληνικών οικογενειών και τις παλιές φωτογραφίες ξεδιπλώνονται σκηνές ευμάρειας και φτώχειας, ανθρώπων σελίδες που αντιπάλεψαν με πείσμα κάθε δυσκολία κρατώντας ζωντανή μέσα στην ψυχή τους την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον». Μέσα από τις οικογενειακές φωτογραφίες- ιστορίες του Λαζαρίδη, του Νικολαίδη, του Λεωνίδη, του Κεσίσογλου, του Μπουμπουρίδη και πολλών άλλων ξεδιπλώνεται η ιστορία των Ελλήνων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Και όπως καταλήγει η συγγραφέας, «η έκδοση του βιβλίου αποτελεί φόρο τιμής στους προγόνους μας, που μας έμαθαν να στεκόμαστε αγέρωχα και να αντιμετωπίζουμε με καρτερικότητα τις δυσκολίες της προσφυγιάς στη νέα μας πατρίδα».