Για τα «Σεπτεμβριανά» του 1955
Του Φάνη Μαλκίδη
Τα «Σεπτεμβριανά» του 1955 και η εκδίωξη των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη , αποτελούν τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερο σημείο ερευνητικής εργασίας και μάλιστα εσχάτως και πολλών Τούρκων (π.χ Ντιλέκ Γκιουβέν) οι οποίοι λιγότερο ή περισσότερο αυτοκριτικά αναδεικνύουν το ζήτημα.
Από την άλλη πλευρά οι Έλληνες δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα αφού συνετέλεσε στην εξόντωση, εκ της σημερινής κατάστασης, μίας ΑΥΤΟΧΘΟΝΗΣ εθνικής ομάδας με ιστορία και μεγάλο πολιτισμικό φορτίο. Ωστόσο τα ζητήματα των «Σεπτεμβριανών» δεν είχαν ποτέ αναλυθεί τουλάχιστον ερευνητικά σε επίπεδα στοιχειοθέτησης μίας Γενοκτονίας.
Έτσι χρησιμοποιώντας το όρο Γενοκτονία για τα Σεπτεμβριανά, η τακτική αυτή έρχεται να συμβάλλει ουσιαστικά στη (διεθνή πλέον ) συζήτηση για το διωγμό των Ελλήνων και αφετέρου εισάγει στο διάλογο για τα «Σεπτεμβριανά» την έννοια της γενοκτονίας, η οποία πλέον απασχολεί ολοένα και περισσότερους, τουλάχιστον στο πεδίο της γενοκτονίας των Ελλήνων.
Η έννοια «γενοκτονία εκφράζεται για πρώτη φορά το 1944 από τον Raphael Lemkin -πριν από τον όρο «Γενοκτονία» υπήρχε ο όρος «Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας»- και αναδείχθηκε λίγο πριν από τη Δίκη της Νυρεμβέργης , κατά των πρωταιτίων της εξολόθρευσης των Εβραίων από τους Γερμανούς Ναζί. Η νομική έννοια της «Γενοκτονίας» εφαρμόστηκε στην δίκη της Νυρεμβέργης (και του Τόκιο) και αναφέρεται σε έναν ορισμένο τύπο εγκλήματος πολέμου που έως τότε ήταν σχεδόν ασήμαντος, ή μάλλον ακριβέστερα αποδίδεται στην πρώτη νομικά καταχωρημένη διάπραξη αυτού του εγκλήματος: την συστηματική εξόντωση κάποιων «κατώτερων» λαών στην Ευρώπη από τους Ναζί. Το έγκλημα αυτό που νομικά ορίζεται ως «γενοκτονία» έχει ως αφετηρία του τον ρατσισμό και απλώς αποτελεί την λογική και μοιραία του συνέπεια όταν εκείνος μπορέσει να αναπτυχθεί ελεύθερα, όπως συνέβη στην περίπτωση της ναζιστικής Γερμανίας.
Η γενοκτονία σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας, αφορά ένα έγκλημα που αποβλέπει στη συστηματική, με βίαια ως επί το πλείστον μέσα, επιδιωκόμενη εξόντωση ολόκληρης φυλής ή τμήματος αυτής σε ορισμένο τόπο και πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις. Η γενοκτονία αποτελεί το βαρύτερο έγκλημα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, για το οποίο μάλιστα δεν υπάρχει παραγραφή. Αυτός ο οποίος διαπράττει τη γενοκτονία δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι. Η γενοκτονία μπορεί να επιδιωχθεί είτε με σειρά ομαδικών φόνων, όλων ή σχεδόν όλων των μελών μιας φυλής, είτε με συστηματική εξασθένιση αυτής (με διάφορα μέσα) μέχρι τη βαθμιαία εξάλειψή της φυλής. Στα βίαια δε μέσα αυτά περιλαμβάνονται και σειρά απαγορευτικών μέτρων επί εθνικών, θρησκευτικών, γλωσσικών, ηθικών, ιστορικών ή άλλων παραδόσεων προκειμένου να επέλθει διαφοροποίηση ή αλλοίωση της ομάδας με βέβαιη με την πάροδο του χρόνου απώλεια του εθνικού και φυλετικού γνωρίσματός της.
Τα Σεπτεμβριανά αποτελούν Γενοκτονία που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από το τουρκικό κράτος, σε συνεργασία με τις διπλωματικές του αποστολές στην Ελλάδα, κατηγορώντας την για δήθεν βόμβα στο δήθεν σπίτι του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη.
Παρότι η κοινωνία και η έρευνα στην Τουρκία έχει κάνει βήματα προόδου για τα Σεπτεμβριανά, ακόμη και κινηματογραφική ταινία έχει υλοποιηθεί, το τουρκικό κράτος αρνείται τη γενοκτονία και οποιαδήποτε ανάμειξη στο μαζικό έγκλημα εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης όπως άλλωστε και συνολικά το ζήτημα της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής.
Με την κοινή ένταξη της Ελλάδας και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, η Πόλη, η Ίμβρος, η Τένεδος, αποτέλεσε μέρος του ευρύτερου αποσιωπημένου εθνικού ζητήματος• στην Κύπρο, στον Πόντο, στη Βόρειο Ήπειρο, στον εξωελλαδικό ελληνισμό. Η περίοδος της εθνικοφροσύνης, της λήθης, αποτελεί μία χρονική φάση, κατά την οποία σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες εθνικές αποδιαρθρώσεις -Κωνσταντινούπολη με το διωγμό του 1955 και του 1964, Κύπρος με τις συμφωνίες Ζυρίχης -Λονδίνου, κατάρρευση των ιστορικών κοινοτήτων του εξωελλαδικού ελληνισμού (Ρουμανία, Αίγυπτος), μετατροπή ενός θέματος δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων (Βόρειος Ήπειρος) σε εσωτερικό ζήτημα της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης, αδιαφορία και ολιγωρία για ένα ζωντανό κομμάτι του Ελληνισμού, τους Κωνσταντινουπολίτες, τους Ίμβριους, τους Τενέδιους.
Έτσι, παρά το μεγάλο διάστημα σιωπής, το ζήτημα της εκδίωξης των Ελλήνων της 1955 έρχεται στην επιφάνεια, γεγονός που αποκτά μεγάλη και ασφαλώς ιδιαίτερη σημασία, σήμερα που οι λαοί οφείλουν να παραδεχθούν το ένοχο παρελθόν τους, προκειμένου να βαδίσουν μπροστά.
Μέρος της συνέντευξης του Φάνη Μαλκίδη στο Ράδιο Χρόνος της Κομοτηνής