Θύμιος Λώλης
Μικρό χρονικό μέσα από τον τοπικό τύπο και μαρτυρίες.
Οι πρόσφυγες στα Τρίκαλα . Η τραγωδία, ο αγώνας, οι θυσίες,
η καταξίωση.
Τρίκαλα 2010
Το Θύμιο Λώλη το γνώρισα το Μάιο του 2009, όταν η Εύξεινος
Λέσχη Μικρασιατών Νομού Τρικάλων μας προσκάλεσε για να μιλήσουμε στην εκδήλωση
για τη Γενοκτονία. Παρότι μη πρόσφυγας, εντούτοις έχει ασχοληθεί με το
προσφυγικό ζήτημα με συνέπεια στα πολλά χρόνια που άσκησε και ασκεί, παρότι
συνταξιούχος, το λειτούργημα- έτσι το νιώθει-
του δημοσιογράφου. Στην ομιλία του και αργότερα στη συζήτησή μας έδειξε
την ποιότητά του ως δημοσιογράφος και ως ερευνητής του προσφυγικού ζητήματος
στα Τρίκαλα.
Η σχέση του Θύμιου Λώλη με το προσφυγικό άρχισε με τον
πατέρα του, όταν στρατιώτης πολέμησε στο Δορύλαιο (Εσκί Σεχίρ) και έμεινε
για δύο χρόνια αιχμάλωτος. Ο Θύμιος Λιώλης συνδέθηκε με τους πρόσφυγες από την
ανατολική Θράκη, τον Πόντο, τη Μικρά Ασία, και κατέγραψε με ιδιαίτερο τρόπο,
μέσα από τις εφημερίδες των Τρικάλων. "Εργατικοί, ευρηματικοί και
φιλότιμοι, οι πρόσφυγες έκαναν όλες τις δουλειές στην προσπάθειά τους να
επιβιώσουν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους, να σταθούν στα 'πόδια' τους και
τελικά να δημιουργήσουν μεταλλάσσοντας προς το καλύτερο την τοπική
κοινωνία".
Μ' αυτό τον τρόπο, ο Θύμιος Λώλης, περιγράφει την παρουσία
των προσφύγων, στα Τρίκαλα. Οι τοπικές εφημερίδες της εποχής της εμφάνισης του
προσφυγικού ζητήματος αποτελούν, σύμφωνα με το Θύμιο Λώλη, μία ιδιαίτερη
μαρτυρία, για την άφιξη, εγκατάσταση, τη ζωή προσφύγων, που έφτασαν στα
Τρίκαλα, μετά από τη γενοκτονία.
Ο συγγραφέας καταγράφει στην τοπική εφημερίδα "Θάρρος" της Παρασκευής
23ης Σεπτεμβρίου 1922: "Έρχονται πρόσφυγες. Κατά τηλεγράφημα προς την
ενταύθα Νομαρχίαν θ' αποσταλούν εκ Βόλου, ενταύθα και εις Καρδίτσαν 1.500
πρόσφυγες. Πρέπει το ταχύτερον, να ληφθούν τα ενδεικνυόμενα μέτρα, δια τον
στεγασμόν των και την τροφοδοσίαν των".
Έκκληση έγινε μέσα από τον τοπικό τύπο για τα ορφανά παιδιά,
για τις γυναίκες και τα παιδιά που έφτασαν
στα Τρίκαλα. Το "Θάρρος" της 3ης Οκτωβρίου 1922, γράφει τα
εξής: "Συνεκροτήθη η επιτροπή προς συλλογήν εράνων διά τους πρόσφυγας τής
Μ. Ασίας. Δεν αμφιβάλλομεν ότι άπαντες θα προσφέρωσιν τον όβολόν των προς
ανακούφισιν των δυστυχών αυτών προσφύγων, οι οποίοι ανάγκη να τύχωσιν
φιλοξενίας εκ μέρους μας. Εκ παραλλήλου όμως προς την επιτροπήν των εράνων
είναι ανάγκη να γίνει και μία επιτροπή Κυριών και Δεσποινίδων, η οποία θα
προσφέρει ανεκτίμητους υπηρεσίας εις τα γυναικόπαιδα των προσφύγων, ίδια δε εις
τα ορφανά και εγκαταλελειμμένα λόγω απώλειας των προστατών των".
Ο προσφυγικός συνοικισμός Τρικάλων που δημιουργήθηκε αποτελεί το χώρο όπου εγκαταστάθηκαν οι
πρόσφυγες. Εκεί δίπλα στους στρατώνες, όπου η περιοχή έχει κρατήσει την
ονομασία της υποδηλώνοντας το ζήτημα: Προσφυγικός συνοικισμός. Εκεί όπου οι
πρόσφυγες, όπως και σε όλη την Ελλάδα δημιούργησαν τον πρώτο
σύλλογό τους.
Όπως γράφει ο Θύμιος Λώλης
η βοήθεια προς τους πρόσφυγες δεν
υπήρξε η αναμενόμενη. Η εφημερίδα
"Θάρρος" θα γράψει σχετικά: "Στους δυστυχείς πρόσφυγες
δεν παραχωρήθηκε ούτε στέγη ούτε άρτος, ούτε παραμυθητικός λόγος καν",
όπως σχολίασε και η άλλη εφημερίδα των Τρικάλων "Αναγέννησις".
Το βιβλίο του Θύμιου Λώλη αποτελεί μία σημαντική καταγραφή
για το προσφυγικό ζήτημα, σε μία περιοχή όπως τα Τρίκαλα, όπου οι πρόσφυγες
κράτησαν και συνεχίζουν να κρατούν κεντρικό ρόλο. Είναι μία ακόμη μία
συνεισφορά του Θύμιου Λώλη, στον οποίο ευχόμαστε να υπάρξει και συνέχεια.
Αντίστοιχης ποιότητας και εφάμιλλης σπουδαιότητας.