Θ. Μαλκίδης : Ο Λεωνίδας Ιασωνίδης (Ιασονίδης) και ο αγώνας του για τον Πόντο και τον Ελληνισμό
Η είδηση μεταφοράς των οστών του σπουδαίου πολιτικού και διανοούμενου Λεωνίδα Ιασονίδη στην Παναγία Σουμελά, επαναφέρει στη μνήμη μας τη διαδρομή και την πορεία του στη διαμόρφωση του σύγχρονου και ιδιαιτέρως του προσφυγικού Ελληνισμού. Ο Ιασονίδης γεννήθηκε το 1884 στην Πουλαντζάκη του Πόντου, όπου μεγάλωσε και διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα, οίτησε στο ημιγυμνάσιο της Κερασούντας και στο «Φροντιστήριο της Τραπεζούντας», από όπου κι αποφοίτησε ως αριστούχος. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, από όπου αποφοίτησε το 1912, με βαθμό «άριστος των αρίστων», ενώ στο Παρίσι έγινε διδάκτωρ της νομικής σχολής το 1915. Το 1914 ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε προτείνει στον Ιασονίδη να θέσει βουλευτική υποψηφιότητα στο νομό Τραπεζούντας, αλλά αυτός αρνείται. Το 1916 πηγαίνει στην ομόθρησκη Ρωσία, όπου ζούσαν 500.000 Έλληνες ποντιακής καταγωγής. Τον Μάρτιο του 1920 μαζί με τον Κ. Λαζαρίδη επισκέφθηκαν το Καρς, ως αντιπρόσωποι της εθνοσυνέλευσης του Βατούμ. Το 1921 καταδικάζεται ερήμην σε θάνατο από το κεμαλικό στρατοδικείο της Αμάσειας, μαζί με όλη την οικονομική, πνευματική, θρησκευτική και πολιτική ηγεσία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Στις 24 Απριλίου 1922 στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου του Γαλατά της Κωνσταντινούπολης εκφωνεί τον ιστορικό επιμνημόσυνο λόγο υπέρ των σφαγιασθέντων Ποντίων λέγοντας μεταξύ των άλλων τα εξής: «Οι Πόντιοι εζήτησαν άρτον και έλαβον πέτραν, εζήτησαν ιχθύν και έλαβον όφιν, εζήτησαν την ζωήν και έλαβον τον θάνατον, εζήτησαν την ελευθερίαν και έλαβον την δουλείαν, αρχάγγελον εζήτησαν και δαίμων τοις εστάλη, βοήθειαν εζήτησαν και νώτα τοις εστράφησαν… Υπέρ τούτων, υπέρ των μυριάδων τούτων Νεομαρτύρων, τω ξίφει και πυρί και πείνη και ασθενεία και γυμνώσει..τοις μεσογείοις, εν όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της Γης και εν θαλάσσαις και ποταμοίς τελειωθέντων πατέρων και αδερφών ημών ετελέσθη το μνημόσυνον τούτο.».
Στις 2 Ιανουαρίου 1924 ορκίσθηκε πληρεξούσιος βουλευτής Θεσσαλονίκης στη Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων. Σε όλη του τη ζωή αφιερώθηκε στην αποκατάσταση των προσφύγων και στην προστασία της φτωχολογιάς. Έζησε πάντα στην πρώτη γραμμή, ανάμεσα στη δόξα και τις καλύβες των προσφύγων. Το 1927 ο Λ. Ιασονίδης μαζί με άλλες προσωπικότητες, ίδρυσαν την «Επιτροπή Ποντιακών Μελετών», την κορυφαία επιστημονική οργάνωση των Ποντίων, στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετείχε ο ίδιος επί πολλά χρόνια. Καθοριστική βεβαίως ήταν η συμβολή του στην ανιστόρηση της μονής της Παναγίας Σουμελά στην Ελλάδα και η μεταφορά των σκλαβωμένων κειμηλίων της.
Το 1931 ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ισμέτ Ινονού, σε ανταπόδοση της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, επισκέφθηκε την Αθήνα. Ο Ελ. Βενιζέλος παρακάλεσε τον Ιασονίδη να προσφωνήσει τον Τούρκο πρωθυπουργό στην τουρκική γλώσσα. Ο Λ. Ιασονίδης εκφώνησε τότε έναν από τους λαμπρότερους λόγους σε άπταιστη τουρκική φιλολογική γλώσσα. Με τη γνωστή γλαφυρή ευγλωττία του καταγοήτευσε τον Τούρκο πρωθυπουργό, ο οποίος απευθυνόμενος στο Βενιζέλο εξέφρασε την κατάπληξή του λέγοντας ότι ο Ιασονίδης τον ξεπέρασε στα τουρκικά. Ο Ισμέτ Ινονού ενθουσιάστηκε πολύ και ρώτησε τον Ιασονίδη, αν έχει καμιά επιθυμία από την πατρίδα του, τον Πόντο, για να την ικανοποιήσει. Ο Ιασονίδης, ζήτησε την άδεια για τη μεταφορά της ιστορικής εικόνας της Παναγίας Σουμελά, από τον Πόντο στην Ελλάδα.
Ιστορική είναι και η απάντησή του στον γερουσιαστή του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων (του κόμματος του Μεταξά) από την Τρίπολη Θεόδωρος Τουρκοβασίλη, όταν αυτός αμφισβήτησε την Ελληνικότητά των προσφύγων! Η προσπάθεια του Τουρκοβασίλη να υποβαθμίσει, να υποτιμήσει, να περιφρονήσει τους πρόσφυγες, ξεσήκωσε τις διαμαρτυρίες του γερουσιαστή Λεωνίδα Ιασονίδη, ο οποίος φώναξε να το ακούσουν όλοι μέσα στη Γερουσία: «Ο Τούρκος Βασίλης τόλμησε να αποκαλέσει τουρκόσπορο τον Λεωνίδα τον Ιάσονα!
Η δικτατορία του Μεταξά οδήγησε το Ιασονίδη στις φυλακές του Ωρωπού, αφού τον καταδίκασε σε κάθειρξη οκτώ ετών.
Σε άρθρο του με τον τίτλο «Ο Πόντος» στην Ποντιακή Εστία το 1954 ο Λ. Ιασονίδης έγραφε: «Ουδέποτε λησμονώ τον Πόντον του οποίου είμαι γέννημα και θρέμμα και, όπως έλεγα κάποτε από του βήματος της βουλής, θα αποθάνω νοσταλγός, θα αποθάνω πρόσφυξ, θα αποθάνω Πόντιος», ενώ η ομιλία – προσευχή του την Κυριακή 5-5-1946, στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης, είναι ιστορική : «Ηρώων και μαρτύρων Συ εγένου γεννήτωρ, δι’ ό και ύμνον Σοι αναπέμπομεν και όρκον δίδομεν πίστεως: Ξηρανθήτω ημίν ο λάρυγξ εάν επιλαθώμεθά σου ω Πάτριος Ποντία γη».
Ο Ιασονίδης υπήρξε τίμιος, ανιδιοτελής και αγωνιστής των αιτημάτων των προσφύγων, σύμβολο για το σήμερα και το αύριο του Ποντιακού ζητήματος και του Ελληνισμού.
