Για τον αγνοούμενο Σωτήριο Αμβροσίου Αχιλλέως
Ομιλία Προέδρου Συνδέσμου Πολεμιστών 286 ΜΤΠ – 1974
κατά την ονοματοδοσία της Οδού Σωτήρη Αμβροσίου Αχιλλέως στις 19 Νοεμβρίου 2017
Σεβαστό Ιερατείο (Αιδεσιμότατε)
Έντιμε κύριε Δήμαρχε
Τιμημένη οικογένεια του ήρωα
Έλληνες και Ελληνίδες
Είναι με μεγάλη συγκίνηση που βρισκόμαστε σήμερα εδώ στην τελετή ονοματοδοσίας της Οδού Σωτήρη Αμβροσίου Αχιλλέως προς τιμή του ομώνυμου ηρωικώς πεσόντα συμπολεμιστή στρατιώτη του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού.
Ως Σύνδεσμος Πολεμιστών 286 ΜΤΠ – 1974 εκφράζουμε την ευαρέσκεια και ευχαριστίες προς το Δήμο Στροβόλου για την υιοθέτηση του αιτήματος μας για την ονοματοδοσία Οδού για διατήρηση της μνήμης του ηρωικώς πεσόντα συμπολεμιστή μας μιας και τα μέλη της οικογένειας του Σωτήρη μετά τον εκτοπισμό τους από την Ομορφίτα από όπου κατάγονται έγιναν Δημότες Στροβόλου.
Σήμερα όλοι μαζί, Δήμος, Σύνδεσμος , οικογένεια, συμπολεμιστές και φίλοι μαζευτήκαμε για να αποδώσουμε μια ελάχιστη οφειλή προς τον ηρωικώς πεσόντα Σωτήρη Αχιλλέως του Αμβροσίου και της Ανδριάνθης.
Ο Σωτήρης μετά τη φοίτηση του στο Γυμνάσιο Νεαπόλεως, κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά τον Ιούλιο του 1973 και έφερε τον Αριθμό Στρατιωτικού Μητρώου 11039/73. Μετά τη βασική του εκπαίδευση στο ΚΕΝ Λάρνακας τοποθετήθηκε στο 286 ΜΤΠ και εντάχθηκε στο 3ο Λόχο της μονάδας στον οποίο υπηρετούσα και εγώ ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Ο Σωτήρης ανάλαβε καθήκοντα μάγειρα. Ο Σωτήρης διακρινόταν για το ήθος του , τη επιμέλεια του την ευγένεια του και το πατριωτισμό του.
Το βράδυ της 19ης Ιουλίου 1974 ο Σωτήρης βρισκόταν στο ΓΣΠ όπου είχε σταθμεύσει η μονάδα . Του ανατέθηκαν τα χρέη σκοπού μέχρι της 2 μετά τα μεσάνυκτα. Λόγω της έκρυθμης κατάστασης τηρούσαμε διπλοσκοπιές και ο Σωτήρης ήταν με το συμπολεμιστή Μιχάλη Χατζηκωστάντα. Ο Μιχάλης θυμάται πολύ καλά εκείνο το βράδυ το Σωτήρη να είναι εξαντλημένος. Η κατάσταση ήταν κρίσιμη καθότι οργίαζαν οι φήμες για τουρκική απόβαση αρχικά στην Αμμόχωστο και στη συνέχεια στη Κερύνεια.
Με το πρώτο φώς η μονάδα διατάχθηκε να πορευτεί εντός των τεθωρακισμένων οχημάτων BTR και άλλων οχημάτων προς το χώρο απόβασης στη Κερύνεια για ενίσχυση του 3ου ΤΣ. Ο Σωτήρης επιβιβάστηκε στο φορτηγό τύπου GAZ με οδηγό τον Ανδρέα Έλληνα από το Πραστιό Μόρφου το οποίο μετέφερε υλικά της Διαχείρισης.
Προηγήθηκαν έντονες παραστάσεις του αείμνηστου Διοικητή μας Αντισυνταγματάρχη Γεωργίου Μπούτου για μεταβίβαση της μονάδας στο χώρο διασποράς στη Μύρτου κατά τις νυκτερινές ώρες αλλά χωρίς να γίνουν αποδεκτές.
Η στρατιωτική φάλαγγα που αποτελείτο από 12 BTR, 4 L/R και 4 φορτηγά τύπου GAZ ακολούθησε τη πορεία ΓΣΠ-ΕΛΔΥΚ-Γερόλλακος-Αγιος Βασίλειος-Σκυλλουρα-Κοντεμένος. Η ώρα πήγε 06:30 πμ. Η στρατιωτική φάλαγγα με προπομπό το Διοικητή μας αναγκάζεται κατά την έξοδο από το Κοντεμένο να σταματήσει καθότι ο δρόμος ήταν αποκλεισμένος από φλεγόμενα οχήματα του 281 ΤΟ το οποίο προπορευόταν και είχε κτυπηθεί από τη Τουρκική αεροπορία. Η εξέλιξη αυτή της πορείας της φάλαγγας του 286 ΜΤΠ ήταν μοιραία . Τα οχήματα ενώ αρχικά διατηρούσαν κάποιες αποστάσεις , τώρα πλησίασαν το ένα το άλλο προσφέροντας εύκολη λεία για τη λυσσασμένη Τουρκική αεροπορία . Σε λίγο εμφανίστηκαν δύο ζεύγη τουρκικών μαχητικών τα οποία από πολύ χαμηλό ύψος άρχισαν να προσβάλλουν τη φάλαγγα με στόχο την καταστροφή της. Το τι επακολούθησε μπορεί να χαρακτηριστεί ως κόλαση του Δάντη. Πολυβολισμοί από τα μαχητικά με σφαίρες ντουμ ντούμ , δέσμες ρουκεττών, εκρηκτικές βόμβες 500 kg αλλά και ρίψη βομβών ναπάλμ μετέτρεψαν το χώρο της φάλαγγας σε ολοκαύτωμα.
Ο Διοικητής και οι Λοχαγοί άρχισαν να φωνάζουν στους στρατιώτες για κάλυψη ενώ οι πολυβολητές τω BTR παρέμειναν στις θέσεις τους βάλλοντας προς τα αεροπλάνα που πραγματοποιούσαν αλλεπάλληλες βυθίσεις, προσφέροντας μια ελάχιστη αντιαεροπορική προστασία. Από τα πυρά των αντιαεροπορικών μας φαίνεται να κτυπήθηκαν τα δύο αεροπλάνα και απομακρύνθηκαν .
Ανάμεσα στους στρατιώτες που ζήτησαν κάλυψη σε ένα παρακείμενο χαντάκι ήταν και ο Σωτήρης Αχιλλέως . Για σκοπούς αναπαραγωγής των συνθηκών της θυσίας του παραθέτω αυτούσια τη μαρτυρία του συμπολεμιστή Μηνά Χατζηματθαίου ο οποίος τραυματίσθηκε κοντά στο Σωτήρη, στη συνέχεια έζησε για να κάμει οικογένεια αλλά το χάσαμε πριν μερικά χρόνια αφού προσβλήθηκε από ανίατη ασθένεια :
«Όταν κατέβηκα από το αυτοκίνητο και έπεσα στο χαντάκι μαζί με τον Αχιλλέως και τον Έλληνα, ένα παιδί από το Πραστιό Μόρφου .
Ήταν ο Αχιλλέως, ήμουν εγώ, ήμασταν κολλητοί με το παιδί τούτο, βρεθήκαμε εκεί που κτυπηθήκαμε και ήμασταν 5-6 στρατιώτες. Ήταν ο Αντρέας Έλληνας, ο Σωτήρης Αχιλλέως, εγώ, ένα παιδί από τη Λεμεσό Ματθαίου το όνομα, το επίθετο δε θυμάμαι ακριβώς. Είχε ακόμα ένα παιδί το οποίο κτυπήθηκε σε πολλά μέρη του σώματος του δε θυμάμαι το όνομα του ακριβώς πρέπει να γλίτωσε αλλά πρέπει να του μείνανε πολλά τραύματα. Τη καταγωγή του δε τη θυμάμαι. Εμείς ήμασταν στο χαντάκι, δίπλα από το δρόμο κοντά στο GAZ. Θυμάμαι χαρακτηριστικά σαν βάλλαμε στο αεροπλάνο μου έλειψαν οι σφαίρες και σκεφτόμουν να μπω στο GAZ να πιάσω κι άλλες σφαιροθήκες αλλά ήταν τόσος ο πολυβολισμός και o βομβαρδισμός που δε μας δινόταν η ευκαιρία. Αν έκανα τη κίνηση σίγουρα θα ήμουν και εγώ σκοτωμένος. Το GAZ κατατρυπήθηκε από όλες τις πλευρές από τις σφαίρες, διάτρητο από όλες τις πλευρές. Όποιος επιζητούσε να ξεκινήσει ήταν τελειωμένος. Όταν κτυπήθηκα εγώ κτυπήθηκε και ο Χατζημάρκος.
Όταν συνήλθα από το κτύπημα μαζί με το Λεμεσιανό το Ματθαίο ο πρώτος που σηκώθηκε ήμουν εγώ βρήκα τη πληγή πάνω μου, έκοψα τη φανέλα που μέσα μου, έκλεισα τη πληγή για να μη τρέχει αίμα. Το άλλο παιδί κτυπήθηκε λίγο πιο σοβαρά από εμένα. Εγώ κτυπήθηκα από θραύσματα ρουκέτας. Η ρουκέτα πρέπει να κτύπησε και το Χατζημάρκου .Aπό το Χατζημάρκου θα ήμουν απόσταση 1.5 μέτρο. Ήταν το χαντάκι, δίπλα από το δρόμο και μέσα στη μέση του δρόμου ήταν ο Χατζημάρκου. Τον Έλληνα τον θυμάμαι χαρακτηριστικά γιατί ήταν στο μισό μέτρο από εμένα κρατούσε το μαρτίνι και μου λέει «Έρχεται, να το αεροπλάνο έρχεται». Ήταν οι τελευταίες του λέξεις. Ο Αχιλλέως κτυπήθηκε στο κεφάλι και πρέπει να κτυπήθηκε από τη ρουκέτα. Ο Αχιλλέως θα είχε απόσταση από εμένα 1 μέτρο. Το μόνο που θυμάμαι πρέπει να ήμασταν μαζί πίσω στο GAZ. Ο Αχιλλέως ήταν τόσο επιμελής και στο ντύσιμο του και το σακίδιο του να το τυλίξει όπως πρέπει αυτός ήταν πολύ προσεκτικός. Θυμάμαι το σακίδιο του το τύλιξε με τη κουβέρτα τόσο όμορφα και θυμάμαι χαρακτηριστικά του λέω εγώ «Δε πάμε στη παρέλαση, πάμε στο πόλεμο». Όταν κατεβήκαμε από τα αυτοκίνητα να πάμε στο χαντάκι ήταν τόσο μικρό το χρονικό διάστημα που δεν μιλήσαμε. Ρίχναμε πάνω στα αεροπλάνα και εκείνος έριχνε με το μαρτίνι, ήταν μέσ’ το χαντάκι.»
Το πιστοποιητικό θανάτου του Σωτήρη αναφέρει « Ακαριαίος θάνατος εκ τραυμάτων» .
Το άψυχο σώμα του Σωτήρη τάφηκε την επομένη 21 Ιουλίου 1974 από τον Κοινοτάρχη Κοντεμένου Κώστα Παύλου σε ομαδικό τάφο στη περιοχή ‘Τέντες’ του Κοντεμένου πίσω από το κοιμητήριο. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Κώστα Παύλου μαζί τάφηκε και ο στρατιώτης Ανδρέας Μιχαήλ από τη Μακράσυκα του 120 ΛΒΟ και ακόμα ένα στρατιώτης του 281 ΤΠ από την Ασσια. Τον τελευταίο σύμφωνα με μαρτυρίες τον έθαψαν οι δικοί του μεταξύ 1ου και 2ου γύρου της Τουρκικής Εισβολής οι δικοί του .
Τα μαρτυρικά οστά του Σωτήρη παρέμειναν θαμμένα στον Ομαδικό αυτό τάφο μέχρι τον περασμένο Ιούλιο οπόταν σύμφωνα με πληροφορίες της ΔΕΑ επιτράπηκε από το Κατοχικό καθεστώς η εκταφή του τάφου λόγω του ότι εμπίπτει σε στρατιωτική περιοχή. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της εκταφής , η οποία να σημειωθεί διήρκησε κάπου 60 μέρες εντοπίστηκε ο ομαδικός τάφος με 4 λείψανα που ανήκουν σε 4 άτομα. Όλα συνηγορούν ότι μέσα στα λείψανα αυτά περιλαμβάνονται και αυτά του Σωτήρη Αχιλλέως.
Ευχόμαστε ολόψυχα στα τιμημένα αδέλφια Σταύρο, Αχιλλέα και Νίτσα όπως σύντομα ολοκληρωθεί η ταυτοποίηση των οστών και σας παραδοθούν για μια ταφή με τις πρέπουσες τιμές και έτσι να αναπαυθεί ο Σωτήρης στις ελεύθερες περιοχές μακριά από τη μπότα του βάρβαρου Τούρκου εισβολέα .
Η θυσία του αδελφού σας γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην ιστορία.
Τιμή και δόξα στον αθάνατο ήρωα του 286 ΜΤΠ Σωτήρη Αμβροσίου Αχιλλέως
Αιωνία να είναι η μνήμη του.
Αντιφώνηση Σταύρου Αμβροσίου κατά την τελετή ονοματοδoσίας της οδού Σωτήρη Αμβροσίου Αχιλλέως στον Στρόβολο
κ. Δήμαρχε,
Κύριοι Κοινοτάρχες Αγίου Αμβροσίου Κυρηνείας, Τράχωνα και Στρογγυλού,
κ. Τουφεξή,
Κυρίες και Κύριοι,
Είναι με μεγάλη συγκίνηση αλλά και απέραντο σεβασμό προς τον Σωτήρη μας και τους συμπολεμιστές του που έπεσαν ηρωικά το 1974 που βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να δοθεί το όνομα του σε μία οδό της πόλης μας του Στροβόλου.
Δεν ξεχνούμε τον Σωτήρη μας ούτε τους άλλους ήρωες μας.
Τα δάκρυα μας στέρεψαν. Δεν έχουμε μετά από 43 χρόνια πια άλλα να χύσουμε. Όμως θέλω να ξέρετε ότι ο πόνος μας δεν μετριάστηκε καθόλου από τον άδικο χαμό του Σωτήρη μας αλλά και των άλλων παλικαριών.
Από την σημερινή τελετή απουσιάζουν δύο σημαντικά πρόσωπα, ο Αμβρόσιος και η Ανδριάνθη. Είναι οι γονείς μας που έφυγαν από την ζωή πριν από χρόνια με ανεκπλήρωτη την επιθυμία, τουλάχιστον να κηδεύσουν το γιό τους. Δεν σταμάτησαν ούτε στιγμή να σκέφτονται το 18χρονο αγγελούδι τους που έδωσε την ζωή του για την πατρίδα και για μας. Είναι σίγουρο ότι αν ζούσαν θα βρίσκονταν εδώ και είναι σίγουρο ότι θα ήταν εδώ με μεγάλη περηφάνια για τον ήρωα γιό τους, όπως βέβαια και εμείς.
Ευχαριστούμε τον Δήμο Στροβόλου, το Δημοτικό Συμβούλιο, τον Δήμαρχο κ. Ανδρέα Παπαχαραλάμπους και τον Πρόεδρο του Συνδέσμου 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού του 1974 κ. Χρίστο Τουφεξή, καθώς και τα μέλη του Συνδέσμου, για τις προσπάθειες που κατέβαλαν για την ονοματοδοσία και για να πραγματοποιηθεί η τελετή αυτή. Ευχαριστούμε και όλους εσάς για την εδώ παρουσία σας σήμερα.
Τελειώνοντας θέλω να απαγγείλω κάποιους στίχους από ένα καταπληκτικό ποίημα που γράφτηκε για τους πεσόντες της Φλάνδρας του Βελγίου κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο που ταιριάζει στην περίπτωση αυτή. «Δεν θα τους απασχολήσουν ποτέ τα γηρατειά ούτε τα χρόνια που περνούν. Θα μείνουν πάντα νέοι.»