Θ. Μαλκίδης
Οστά Ελλήνων πεσόντων στρατιωτών το 1940 -1941
Από συνεντεύξεις σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Η οικογένειά μου, όπως και εκατοντάδες χιλιάδες άλλες Ελληνικές, ήταν παρούσα στην ιστορική στιγμή της αντίστασης στον Ιταλικό φασισμό, στο Ναζισμό και τους συνεργάτες τους, στην απελευθέρωση. Με πράξεις που χαρακτηρίζουν τους Έλληνες και τις Ελληνίδες και που βεβαίως έχουν και το τίμημά τους: Αγωνία, στερήσεις, βασανιστήρια, απώλειες. Η οικογένειά μου,όπως και εκατοντάδες χιλιάδες άλλες, είχε συμμετοχή στον αντιφασιστικό -απελευθερωτικό- αντιστασιακό αγώνα 1940-1944: από τα Βορειοηπειρωτικά βουνά, το Ρούπελ, μέχρι τη Μέση Ανατολή και το θάνατο στα κολαστήρια της Γκεστάμπο.
Γνωρίζουμε, ότι αυτό που συνέβη το 1940- 1941, στο Αργυρόκαστρο, στο ύψωμα 731, στη Χιμάρα, στο Τεπελένι, στην Κορυτσά, στην Κλεισούρα και αλλού, ήταν και παραμένει ανερμήνευτο με τα ανθρώπινα όρια σκέψης και αντίληψης. Γνωρίζουμε μόνο τους νεκρούς μας στρατιώτες και την αξία τους.
Ο σεβασμός των νεκρών ήταν και παραμένει μία υψηλής αξίας Ελληνική παράδοση. Ειδικότερα, η ταφή των πολεμιστών, αποτελεί για τους Έλληνες χρέος και καθήκον. Μετά από κάθε μάχη γινόταν εκεχειρία με σκοπό την περισυλλογή και τη φροντίδα, την κηδεία, των νεκρών. Οι νεκροί πρέπει να προσεγγίζονται με ευλάβεια, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι αυτοί. Κάτι ανάλογο, όμως, δεν έγινε πράξη με τους Έλληνες στρατιώτες του ελληνοϊταλικού πολέμου, του έπους του 1940-1941.
Έτσι οι περίπου οκτώ χιλιάδες (8.000) νεκροί στρατιώτες, αξιωματικοί και άλλοι εθελοντές, που αγωνίστηκαν ενάντια στο Γερμανοϊταλικό φασισμό και περιέσωσαν την Ελληνική τιμή δίνοντας μαθήματα ηρωισμού και ανδρείας στην ανθρωπότητα, έμειναν άταφοι ή πρόχειρα θαμμένοι. Αρκετών από αυτούς τα οστά παραμένουν μέχρι σήμερα διάσπαρτα στα βουνά και τις πεδιάδες.
Σήμερα λειτουργεί στους Βουλιαράτες Αργυροκάστρου ένα Ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο, εκεί που το 1940-1941 λειτουργούσε νοσοκομείο του Ελληνικού στρατού και θάβονταν όσοι υπέκυπταν στα τραύματά τους. Εκεί είχαν ταφεί με τα επώνυμα τους οι 59 Έλληνες στρατιωτικοί που κατέληξαν από τα τραύματά τους στο πεδινό χειρουργείο που είχε αναπτυχθεί στο χωριό. Τους τάφους αυτούς φρόντιζε ο Ιωάννης Μπάκος και όταν το καθεστώς Χότζα επέβαλε την καταστροφή επί ποινή θανάτου όλων των θρησκευτικών μνημείων φρόντισε να κρύψει τους σταυρούς των τάφων και αφού κατέγραψε επακριβώς τις θέσεις τους, τηρούσε με πλήρη μυστικότητα τον κατάλογο με τα ονόματα των νεκρών.
Στην Κλεισούρα υπάρχει ο σταυρός της Μονής του Αγίου Νικολάου στο χώρο του οποίου υπάρχουν 350 κενοί τάφοι έτοιμοι να υποδεχθούν τα οστά των πεσόντων ηρώων που φυλάσσονται σε μεταλλικά οστεοφυλάκια μέσα στον Ιερό Ναό περιμένοντας την άδεια ταφής από το Αλβανικό κράτος !!!
Στη Χιμάρα, στην αυλή της οικίας της Ερμιόνης Μπρίγκου, βρίσκονται οι τάφοι έξι (6) Ελλήνων στρατιωτών οι οποίοι έπεσαν εκεί τον Απρίλιο 1941, και ο πατέρας της ενταφίασε, ενώ με κίνδυνο της ζωής του απέκρυπτε το σημείο ταφής τους από τις Ιταλικές και Αλβανικές αρχές, έργο που μετά το θάνατό του συνέχισε και η κόρη του.
Στο οστεοφυλάκιο που υπάρχει κάτω από το καμπαναριό του Ι.Ν. του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Αργυρόκαστρο, φυλάσσονται τα οστά των σωρών 19 Ελλήνων στρατιωτικών που ανευρέθηκαν στην περιοχή.
Διάσπαρτοι τάφοι Ελλήνων στρατιωτών, υπάρχουν σε πολλά σημεία, στην Τρεμπεσίνα και το Πόγραδετς, στο ύψωμα 731 και στην Κλεισούρα στα υψώματα του Μπουμπίβι και στην πεδιάδα του Βούρκου, στο Mάλι Σπατ και την Κορυτσά.
Είναι γνωστό ότι το Ελληνικό κράτος αδιαφόρησε γι' αυτούς, που χάρισαν στην πατρίδα το πολυτιμότερο αγαθό, τη ζωή τους και έγραψαν τις ενδοξότερες σελίδες της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας.
Η Αλβανική κυβέρνηση σε αντάλλαγμα της υποχρέωσής της να δώσει άδεια για ελληνικά στρατιωτικά νεκροταφεία, ζητά από τη Βουλή των Ελλήνων την κύρωση του συμφώνου σταθερότητας και σύνδεσης με την ΕΕ. Παράλληλα στις 9 Φεβρουαρίου 2009 υπογράφεται συμφωνία συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας για την αναζήτηση, την εκταφή, τον προσδιορισμό της ταυτότητας και τον ενταφιασμό των Ελλήνων πεσόντων, σύμφωνο εφαρμόστηκε από την Αλβανική πλευρά πριν λίγες ημέρες όταν έγιναν οι πρώτες εκταφές των οστών Ελλήνων στρατιωτών.
Ο λαός μας λέει κάλλιο αργά παρά ποτέ, αλλά εδώ αναφερόμαστε σε οστά, σε κόκκαλα Ελλήνων, από εκεί που σύμφωνα με τον Εθνικό μας Ύμνο, είναι βγαλμένη η Ελευθερία μας…..