Θεοφάνης Μαλκίδης
Η δημογραφική κατάρρευση της Ελλάδας και μία αναφορά για τον Νομό Έβρου
1. Η Ελλάδα
Όπως αναφερόταν στο πόρισμα της Βουλής για το δημογραφικό, στη χώρα μας, η γεννητικότητα είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη και το πρόβλημα παίρνει τεράστιες εθνικές διαστάσεις, που μπορεί να απειλήσουν την εθνική μας ανεξαρτησία και ακεραιότητα. Η δημογραφική κατάσταση για την Ελλάδα είναι εφιαλτική εδώ και πολλά χρόνια.
Από το 2011 η Ελλάδα έχει μπει σε μια νέα φάση, πρωτοφανή μεταπολεμικά. Το φυσικό ισοζύγιο πλέον γίνεται αρνητικό (οι θάνατοι είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις), αλλά και το μεταναστευτικό ισοζύγιο, παρά την προσφυγική κρίση, είναι κι αυτό αρνητικό καθώς πολλοί Έλληνες φεύγουν από τη χώρα αναζητώντας καλύτερη τύχη στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με όλα τα σενάρια που έχουμε στη διάθεσή μας ο πληθυσμός της Ελλάδας στο μέλλον θα μειωθεί σημαντικά.
Το 2050 ο πληθυσμός της χώρας υπολογίζεται ανάμεσα στα 10 εκατομμύρια (αισιόδοξο σενάριο) και τα 8,3 εκατομμύρια ( απαισιόδοξο).
Η ελάττωση του πληθυσμού θα κυμανθεί από περίπου 800 χιλιάδες μέχρι 2,5 εκατομμύρια άτομα, ενώ παράλληλα ο πληθυσμός της χώρας γερνάει. Η διάμεση ηλικία, που ήταν 26 έτη το 1951, και που είναι 44 έτη σήμερα, αναμένεται να αυξηθεί κατά 5-8 έτη.
Ο πληθυσμός των παιδιών σχολικής ηλικίας (από 3 μέχρι 17 ετών) θα μειωθεί από 1,6 εκ. σήμερα σε 1,4 εκ. (αισιόδοξο σενάριο) έως 1 εκ. (απαισιόδοξο σενάριο) το 2050, αφού πρώτα όμως πρώτα προηγηθεί μια έντονη διακύμανση τις δεκαετίες που θα μεσολαβήσουν.
Ο εν δυνάμει οικονομικά ενεργός πληθυσμός (δηλαδή όλοι οι πολίτες ηλικίας 20-69 ετών που θα μπορούσαν να δουλέψουν) θα μειωθεί από 7 εκ. το 2015 σε 4,8-5,5 εκ, ενώ ο πραγματικός οικονομικά ενεργός πληθυσμός θα μειωθεί από 4,7 εκ. το 2015 σε 3-3,7 εκ.
Η εντεινόμενη πίεση στο δημογραφικό οφείλεται στις επιπτώσεις των μέτρων των Μνημονίων, εξαιτίας των οποίων τα ζευγάρια που εργάζονται με μειωμένους μισθούς και, πολύ περισσότερο, τα ζευγάρια με ένα ή και δύο ανέργους, αδυνατούν και κάνουν παιδιά (όσα δεν έχουν) ή περισσότερα παιδιά (για όσα έχουν και θέλουν να αποκτήσουν και άλλα). Οι νέοι σε ηλικία άνεργοι αδυνατούν να συνάψουν γάμο , ενώ άνεργοι νέοι μεταναστεύουν (μαζί με τα παιδιά τους) σε διάφορες χώρες και δύσκολα θα επιστρέψουν στην Ελλάδα. Παράλληλα αυξήθηκαν οι γεννήσεις νεκρών βρεφών, αυξήθηκαν οι θάνατοι από διάφορες αιτίες (άγχος, καρδιακά επεισόδια, κ.ά), αλλά αυξήθηκαν και οι αυτοκτονίες, για οικονομικούς λόγους.
Επιπλέον τα μνημόνια και οι πρόθυμες κυβερνητικές συνεργασίες εντείνουν το δημογραφικό , υλοποιώντας μέτρα εναντίον των οικογενειών με παιδιά και ιδιαίτερα των τρίτεκνων και πολύτεκνων, φτάνοντας στο σημείο να θεωρούν τα παιδιά τεκμήριο!!!!!
2. Η μεταπολεμική δημογραφική κατάρρευση του Νομού Έβρου.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 θα αρχίσει να δημιουργείται ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα από το νομό Έβρου κύρια προς τη Γερμανία και κατά δεύτερο λόγο προς Βέλγιο, Ολλανδία, ενώ ακολούθησε η μετανάστευση προς το εσωτερικό. Το 1951 ο πληθυσμός ήταν 141.340 κάτοικοι, το 1961 ήταν 157.760, λόγω της αύξησης των γεννήσεων. Το 1971 ο πληθυσμός μειώνεται λόγω της μεγάλης μετανάστευσης στις 138.988. Η παλιννόστηση της δεκαετίας του 1970 έχει αποτέλεσμα αφού το 1981 απογράφονται 148.486.
Ωστόσο και στη δεκαετία του 1980-1990 ο πληθυσμός μειώνεται ξανά αφού το 1991 είναι 143.752. Ο νομός το 2001 έχει πληθυσμό 149.354, και αντιμετωπίζει μια νέα δημογραφική αποψίλωση (-3%) στην περίοδο 1991-2001 και έχει πληθυσμό 146.376, ενώ εμφανίζει σημαντική μείωση και στην περίοδο 2001-2011. Ειδικότερα για το βόρειο και κεντρικό Έβρο η κατάσταση είναι δραματική, αφού μέσα σε 30 χρόνια ο πληθυσμός μειώθηκε στο μισό!
Ειδικότερα το 2016 στη δημοτική ενότητα Ορεστιάδας υπήρξαν 652 θάνατοι και 255 γεννήσεις, δηλαδή το πληθυσμιακό έλλειμμα ανήλθε σε 397 άτομα. Και το 2015, όμως, οι αριθμοί ήταν επίσης αρνητικοί, αφού οι θάνατοι ήταν 372 περισσότεροι από τις γεννήσεις. Πιο δραματικά είναι τα στοιχεία στη δημοτική ενότητα Τριγώνου, όπου το 2016 οι θάνατοι ήταν 133 και οι γεννήσεις δεν ξεπέρασαν τις 10. Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι στα επόμενα 8 χρόνια ο πληθυσμός του δήμου Ορεστιάδας θα μειωθεί κατά 10%, ποσοστό που ακόμα και στην πιο υποβαθμισμένη και με υψηλή μετανάστευση, περιοχή παρατηρείται σε χρονικό διάστημα 20ετίας.
Πληθυσμός
| |||||
Πληθυσμός στο έτος απογραφής
| |||||
1981
|
1991
|
2001
|
2011
|
Μεταβολή
| |
| Δημοτική Ενότητα Βύσσας |
10.150
|
8.968
|
8.184
|
6.495
|
-36%
|
| Δημοτική Ενότητα Τριγώνου |
8.352
|
8.103
|
6.055
|
4.742
|
-43%
|
| Οικισμοί Βορ. Έβρου |
18.502
|
17.071
|
14.239
|
11.237
|
-39%
|
| Δημοτική Ενότητα Μεταξάδων |
6.090
|
5.208
|
4.098
|
3.265
|
-46%
|
| Οικισμοί Διδυμοτείχου |
2.971
|
2.583
|
2.031
|
1.571
|
-47%
|
| Οικισμοί Σουφλίου |
3.596
|
3.488
|
2.698
|
1.935
|
-46%
|
| Οικισμοί Κεντρικού Έβρου |
12.657
|
11.279
|
8.827
|
6.771
|
-47%
|
| ΣΥΝΟΛΟ |
31.159
|
28.350
|
23.066
|
18.008
|
-42%
|
Πηγή: Η Θράκη στο μεταίχμιο . Α. Λαυρέντζος
3. Ο επίλογος (; )
Η Ελλάδα, η Θράκη, ο Έβρος γνωρίζει και θα συνεχίσει να γνωρίζει το 2050 τον τρίτο υψηλότερο βαθμό ηλικιακής εξάρτησης μετά την Ισπανία και την Ιταλία: θα αντιστοιχούν 58,7 υπερήλικες σε κάθε 100 κατοίκους κάτω των 64 ετών. Ειδικότερα στο νομό Έβρου η δημογραφική κατάρρευση είναι προ των πυλών. Η δημογραφική παράμετρος αποτελεί ζήτημα εθνικής ασφάλειας και κυριαρχίας το οποίο πρέπει να εξετασθεί με σοβαρότητα και ειλικρίνεια. Μάλιστα λόγω του επείγοντος του ζητήματος, κάθε καθυστέρηση θα δυσχεραίνει και άλλο την κατάσταση, συνεπώς οι αποφάσεις για την αντιστροφή της κατάστασης πρέπει να ληφθούν άμεσα.
Πηγή: http://www.dianeosis.org/Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.