1821. Ἀράδη Ρουμανίας.
Μετά την προδοσία στο Δραγατσάνι, ὁ Ἀρχηγὸς τῆς Φιλικῆς Εταιρείας Αλεξανδρος Υψηλάντης ἐκδίδει τὴν τελευταία του διαταγή, με ένα μήνυμα για το 2021:
“Στρατιῶται!
Ὄχι, δὲν μολύνω πλέον τὸ ἱερόν, τὸ τίμιον τοῦτο ὄνομα εἰς τὰ ὑποκείμενά σας. Ἄνανδροι ἀγέλαι λαῶν! Αἱ προδοσίαι σας, αἱ ἐπιβουλαὶ σας μὲ βιάζουσι νὰ σᾶς ἀποχωρισθῶ.
Εἰς τὸ ἐξῇς κάθε δεσμὸς μεταξὺ ὑμῶν καὶ ἐμοῦ κόπτεται.
Βαθειὰ μόνον θὰ φέρω εἰς τὴν ψυχὴν μου τὴν ἐντροπὴν ὅτι σᾶς ἐδιοικοῦσα. Ἐπατήσατε τοὺς ὅρκους σας. Ἐπροδώσατε Θεὸν καὶ Πατρίδα. Ἐπροδώσατε καὶ ἐμὲ εἰς τὴν στιγμὴν καθ’ ἦν ἤλπιζα ἢ νὰ νικήσω ἢ νὰ συναποθάνω μαζὺ σας ἐνδόξως.
Σᾶς ἀποχωρίζομαι λοιπὸν!
Τρέξετε εἰς τοὺς Τούρκους, τοὺς μόνους ἀξίους φίλους τῶν φρονημάτων σας. Ἐξέλθετε ἀπὸ τὰ δάση, καταβῆτε ἀπὸ τὰ βουνά, τὰ ἄσυλα τῆς ἀνανδρίας σας. Τρέξατε εἰς τοὺς Τούρκους καὶ καταφιλήσατε τὰς χεῖρας των, ἀπὸ τὰς ὁποίας ἀκόμη στάζει τὸ ἱερὸν αἷμα τῶν κατασφαγέντων ἀπανθρώπως κορυφαίων τῆς θρησκείας Πατριαρχῶν, ἀρχιερέων καὶ μυρίων ἄλλων ἀθώων ἀδελφῶν σας. Ναί! Τρέξετε, ἀγοράσετε τὴν σκλαβίαν σας μὲ τὴν ζωὴν σας καὶ μὲ τὴν τιμὴν τῶν γυναικῶν καὶ παιδίων σας.
Σεῖς δὲ σκιαὶ τῶν γνησίων Ἑλλήνων καὶ τοῦ Ἱεροῦ Λόχου, ὅσοι προδοθέντες ἐπέσατε θύματα διὰ τὴν εὐδαιμονίαν τῆς Πατρίδος, δεχτῆτε δι’ ἐμοῦ τὰς εὐχαριστήσεις τῶν ὁμογενῶν σας!
Ὀλίγος καιρὸς καὶ στήλη θὰ ἀνεγερθῆ νὰ διαιωνίση τὰ ὀνόματά σας. Μὲ χαρακτῆρες φλογεροὺς εἶναι ἐγκεχαραγμένα εἰς τὰ φίλτρα τῆς καρδίας μου, τὰ ὀνόματα ἐκείνων ὅσοι μέχρι τέλους μ’ ἔδειξαν πίστιν καὶ εἰλικρίνειαν.
Ἡ ἐνθύμησίς των θὰ εἶναι πάντοτε τὸ μόνον δροσιστικὸν ποτὸ τῆς ψυχῆς μου.”
Μετά ἀπό τριάντα ἡμέρες ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης εἰσέρχεται στὸ αὐστριακὸ ἔδαφος. Μὲ διαταγή τοῦ Μέττερνιχ συλλαμβάνεται καὶ φυλακίζεται. Ὁ ἑπόμενος καγκελλάριος τῆς Αὐστρίας τασσόταν ὑπέρ μίας ἰσχυρῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας ἡ ὁποῖα θὰ ἀντιστάθμιζε τὴν Ρωσσία.
Ἀνήμερα τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης καὶ ἐνῶ εἶχε ἤδη συναφθεῖ ἡ τριμερὴς Ἰουλιανή Συνθήκη στὸ Λονδῖνο, ὁ Ἀρχηγός τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας ἐλευθερώνεται. Ὅμως ἦταν ψυχικὰ συντετριμμένος. Σωματικὰ ἐξουθενωμένος μετά την ἑξαετὴ του αἰχμαλωσία, .
Σὲ ἡλικία 36 ἐτῶν καὶ ἔχοντας προλάβει νὰ δεῖ τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια Κυβερνήτη, ὁ Πρίγκηψ τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἄφηνε στὰ χέρια τῶν ἀδελφῶν του τὴν τελευταία του πνοή.
“(..)Ὁ αὐτάδελφος ἡμῶν Ἀλέξανδρος, οὗτος ὁ ἀείμνηστος πατήρ ἡμῶν καὶ φίλος, ὡς οὐδείς ἄλλος, ἐν διαστήματι τριῶν λεπτῶν, ἐτελεύτησε καὶ ἀπῆλθεν εἰς τας αἰωνίους μονάς.
Τὸ τέλος ἦτο ἀγγελικότατο ὣς τὰ πάθη του μαρτυρικότατα.
Διὰ προσταγῆς του ἐκρατήσαμεν τὴν καρδίαν του διὰ τὴν Πατρίδαν, τὸ ὁποῖον καὶ ἐκτελέσαμεν ἐν ταυτῷ.”
Τὸ ἡμερολόγιο ἔδειχνε Βιέννη, 31 Ἰανουαρίου 1828.
Θ. Μαλκίδης. Αλέξανδρος Υψηλάντης. Μαχου Υπέρ Πίστεως και Πατρίδος. Λευκωσία 2011.