Ο Δημήτριος Υψηλάντης, γόνος φαναριωτικής οικογένειας, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1793. Ακολούθησε στρατιωτικές σπουδές στη Γαλλία και στη συνέχεια εντάχθηκε στον ρωσικό αυτοκρατορικό στρατό. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1818 από τον αδελφό του Νικόλαο. Τον Ιούνιο του 1821 μετέβη στην επαναστατημένη χώρα ως εκπρόσωπος του αδελφού του Αλέξανδρου, αρχηγού της Υπερτάτης Αρχής.
Στη συνέχεια ορίστηκε γενικός αρχηγός στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και ήρθε σε σύγκρουση με τους προκρίτους της Πελοποννήσου για την οργάνωση της επαναστατικής εξουσίας. Τον Δεκέμβριο του 1821 ορίστηκε Πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας, ενώ ένα μήνα αργότερα εξελέγη πρόεδρος του Α΄ Βουλευτικού. Μετά τη διακοπή των συνεδριάσεων του Σώματος, τον Ιούνιο του 1822, παρέμεινε πρόεδρος της Βουλευτικής Επιτροπής. Τον Απρίλιο του 1826 διαφώνησε με την απόφαση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την υπογραφή συμβιβασμού με την Υψηλή Πύλη, με αποτέλεσμα να του επιβληθεί στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων έως τον Μάρτιο του 1827, οπότε αποκαταστάθηκε. Μετά την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια του ανατέθηκε η διοίκηση των στρατιωτικών δυνάμεων, προκειμένου να προωθήσει την οργάνωση τακτικού στρατού στην Ελλάδα. Υπό την αρχηγία του Δημήτριου Υψηλάντη διεξήχθη η τελευταία μάχη της Επανάστασης στην Πέτρα Βοιωτίας (12.9.1829). Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, συμμετείχε από τις 2 Απρίλιου 1832 στην επταμελή Διοικητική Επιτροπή, ενώ λίγους μήνες αργότερα έλαβε μέρος στη Δ΄ κατά συνέχειαν Εθνοσυνέλευση. Κατά τη διάρκεια των εργασιών της απεβίωσε στο Ναύπλιο στις 4 Αυγούστου 1832.
Εγχώριοι ειδήσεις
Εκ Ναυπλίου, 12 Αυγούστου
Τα επικήδεια του μακαρίτου Δ. Υψηλάντου ετελέσθησαν το παρελθόν Σάββατον κατά τον εξής τρόπον. Την δεκάτην ώραν συνήλθον εις την οικίαν του μακαρίτου η Διοικητική Επιτροπή· ηκολούθουν δε ο Πρόεδρος της Συνελεύσεως, των ξένων Δυνάμεων πολιτικοί Υπουργοί, και στρατιωτικοί και ναυτικοί Αρχηγοί και Αξιωματικοί, οι Γραμματείς της Κυβερνήσεως, οι Πληρεξούσιοι, ο Γενικός Διευθυντής του τακτικού σώματος μετά των ανωτέρων αξιωματικών, ο Διοικητής της πόλεως μετά των δημογερόντων και των υπαλλήλων· επί πάσι δε ετελείωνε την εκφοράν μία απόμοιρα του τακτικού ιππικού. Δεξιά δε και αριστερά συνωδεύετο η πομπή από όλην την τακτικήν φρουράν της πόλεως.
Δημοσίευμα για τον θάνατο του Δημητρίου Υψηλάντη
Εθνική Εφημερίς, 1832 φ. 33-34
