Ζώντας σε μία κοινότητα των πεντακοσίων κατοίκων, σε διάστημα δύο μηνών βγάλαμε πολλά συμπεράσματα για τον τρόπο αντίληψης της κοινωνίας από τη σημερινή νεολαία. Μια νεολαία που είναι εντελώς ξεκομμένη από τις ρίζες της, πνιγμένη μέσα στην καταναλωτική μανία, θεωρώντας τα πάντα «οικονομία» σε μία πλήρως ιδιωτική ζωή. Προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε από πού πηγάζουν αυτές οι αντιλήψεις, ποια πρότυπα ευθύνονται και ωθούν του σημερινούς νέους στο να θεωρούν τα πάντα «οικονομία» και την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της τεχνολογίας «πρόοδο».
Υπάρχουν πολλοί πυλώνες που «βοηθούν» έναν σημερινό νέο να αντιλαμβάνεται τη ζωή με αυτόν τον τρόπο. Κατά την άποψή μας, ο βασικός πυλώνας είναι τα πρότυπα που δημιουργεί και στα οποία θέλει να μοιάσει. Δυστυχώς, ζούμε σε έναν τόπο όπου τα πάντα είναι εισαγόμενα, από την κουλτούρα μέχρι το τελευταίο πορτοκάλι. Έτσι, μπορεί κανείς εύκολα να κατανοήσει γιατί οι σημερινοί νέοι είναι σε τέτοιαν κατάσταση. Κυριαρχεί στις αντιλήψεις τους το οικονομικό-εμπορευματικό πεδίο, το οποίο έχει μεταβάλει την ανθρώπινη ύπαρξη σε εμπόρευμα και τον άνθρωπο σε άτομο που εκπροσωπείται από ένα απόλυτο «εγώ».
Πολλά παραδείγματα προκύπτουν από το πιο πάνω και βασίζονται στην αντίληψη. Ένα από αυτά είναι οι σπουδές και η εκπαίδευση. Έχει περάσει στην ιδιοσυγκρασία του νέου ότι ο λόγος για τον οποίον σπουδάζει είναι ξεκάθαρα οικονομικός, δηλαδή εύρεση δουλειάς και οικονομική αποκατάσταση. Καμία εξερεύνηση για τους βαθύτερους λόγους της γνώσης, καμία τριβή για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής της κοινωνίας στο σύνολό της, παρά μόνο βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου μέσα από την οικονομική αποκατάσταση και την απόκτηση αφθονίας αγαθών. Εκτός από την εκπαίδευση και τις σπουδές, είναι και ο τομέας του αθλητισμού. Ένας τομέας που αντί να διαπαιδαγωγεί τη νεολαία με τις αρχές και τις αξίες της αρχαίας Ελλάδας, έγινε η μεγαλύτερη μπίζνα παγκοσμίως. Απίστευτα ποσά δαπανούνται για μεταγραφές, για διοργανώσεις, για τηλεοπτικά και ούτω καθ’ εξής. Έτσι, ένας νέος που ξεκινά να ασχοληθεί με τον αθλητισμό έχει ως μέλημά του την ανάδειξη ως αθλητή για να εξασφαλίσει τα οικονομικά οφέλη που παρέχει σήμερα ο αθλητισμός και ειδικά ο πρωταθλητισμός. Με λίγα λόγια, η επαγγελματοποίηση του αθλητισμού.
Ερχόμαστε σιγά σιγά στον πιο σημαντικό τομέα που, κατά την άποψή μας, έπαιξε και θα παίζει καθοριστικό ρόλο στην υποβάθμιση της κοινωνίας και στην αποξένωση των ανθρώπων της από τις ρίζες τους. Αυτός ο τομέας είναι ο πολιτισμός και η παράδοση. Οι σημερινοί νέοι θεωρούν πολιτισμό την κατανάλωση και την απόκτηση υλικών αγαθών, καθώς και τις δυνατότητες που τους παρέχει η τεχνολογία, δίχως να κατανοούν ότι είναι μια απλή αφθονία αγαθών που τους οδηγεί στο να μεταβάλλονται σε παθητικά όντα των φαντασιώσεών τους. Όταν τους μιλάς για παράδοση, το θεωρούν κάτι οπισθοδρομικό, το οποίο δεν αφήνει τον άνθρωπο να εξελιχθεί. Αλλά, με λίγα λόγια, εννοούν ότι δεν αφήνει το άτομο να εξελιχθεί έναντι της συλλογικότητας. Δηλαδή, η ιδιωτική ζωή να διαμορφώνεται εις βάρος της συλλογικής και δημόσιας. Απ’ ό,τι φαίνεται όμως, δεν γνωρίζουν ή κάνουν πως δεν γνωρίζουν ότι αν συνεχίσει η αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της τεχνολογίας με αυτές τις ταχύτητες, σε εκατό με εκατό πενήντα χρόνια το ανθρώπινο είδος θα είναι σε θανάσιμο κίνδυνο να εξαφανιστεί.
Τέλος, θα θέλαμε να θέσουμε ως προβληματισμό το εξής: Μήπως η κοινωνία μας σήμερα σε Ελλάδα και Κύπρο είναι σε αυτά τα χάλια επειδή θέλει να μοιάσει στον αμερικανικό τρόπο ζωής και κουλτούρας; Μήπως επειδή ως κοινωνία καταφεύγει σε μία απόλυτα ιδιωτική ζωή, αποχωρώντας εντελώς από τη δημόσια σφαίρα, αφήνοντας τις τύχες της να τις διαχειρίζονται κάποιοι άλλοι; Και εν τέλει, μήπως είναι καιρός να πατήσουμε πάνω στις ρίζες μας και να χτίσουμε κάτι που θα πηγάζει μέσα από τον πολιτισμό μας και τους εαυτούς μας, δίχως να προσπαθούμε να αντιγράψουμε ξένες κουλτούρες και συμπεριφορές; Γιατί, δόξα σοι ο Θεός, πολιτισμό και κουλτούρα έχουμε άφθονη, φτάνει να την επανανακαλύψουμε. Ίδωμεν.
Σάββας Σαββίδης
Φυσάει κόντρα