Την 21η Ιουλίου 1974, ο Διοικητής της Α’ Μοίρας Καταδρομών, Ταγματάρχης Γεώργιος Παπαμελετίου, πήρε προφορική διαταγή να κινηθεί από το Μάλεμε, που ήταν η έδρα της Μονάδος του στο Αεροδρόμιο της Σούδας, και να επιβιβαστεί στα παλαιά αεροσκάφη NORATLAS της 115 Πτέρυγας Μάχης και με πτήση κατά μήκος του 34ου παράλληλου και σε ύψος 500 ποδών με πλήρη συσκότιση να πάει στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας. Η εν λόγω αεραποβατική επιχείρηση είναι η μοναδική που διεξήχθη στην ιστορία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Τα μεσάνυχτα της 21ης Ιουλίου 1974, από τα 15 αεροσκάφη απογειώθηκαν τα 14, το ένα προσγειώθηκε στη Ρόδο, τα 13 έφθασαν πάνω από το Αεροδρόμιο Λευκωσίας, όπου από κακή συνεννόηση και έλλειψη συντονισμού κατερρίφθη ένα από φίλια πυρά. Η συνέχεια γνωστή, πολυαφηγημένη και πολυπροβεβλημένη.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι η συμβολή της Α’ ΜΚ στη διατήρηση του Αεροδρομίου Λευκωσίας, παρά τις αλλεπάλληλες επιθέσεις των Τούρκων εισβολέων με ισχυρές δυνάμεις αρμάτων και πεζικού υποστηριζόμενες από πυρά πυροβολικού και όλμων, καθώς και η ενίσχυση του 212 ΤΠ που αμυνόταν στα δυτικά της Λευκωσίας με στοιχεία αντιαρματικών που συνέβαλαν στην παρεμπόδιση των εισβολέων να μπουν στη Λευκωσία.
Με την Α’ ΜΚ και την εν Κύπρο υφιστάμενη ΕΛΔΥΚ, η Ελλάδα παρούσα συμμετείχε στην τιτάνια άμυνα κατά των Τούρκων εισβολέων.
Η σημασία της έλευσης της Α’ ΜΚ, και με τον τρόπο που ήλθε στην Κύπρο, υπό τις πλέον αρνητικές συνθήκες, με ελαφρά ατομικά όπλα και αντιαρματικά, αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στην παγκόσμια στρατιωτική ιστορία. Επίσης, σημαντική ήταν η συμβολή της Μοίρας στην εξύψωση του χαμηλού ηθικού πολλών Μονάδων της ΕΦ. Η όλη επιχείρηση ΝΙΚΗ ήταν μεγίστου βαθμού επικινδυνότητας και εάν αποτύγχανε, σίγουρα οι επιπτώσεις θα ήταν τραγικές. Χωρίς υπερβολή εκτιμώ ότι:
- Το Αεροδρόμιο Λευκωσίας θα καταλαμβανόταν από τους εισβολείς και θα είχαν πλέον τη δυνατότητα να επιτεθούν από τα νότια στη Λευκωσία με πολύ μεγάλες πιθανότητες να την κυκλώσουν και να την καταλάβουν, ελέγχοντας έτσι την πρωτεύουσα του Κράτους.
- Θα είχαν τη δυνατότητα να ενώσουν αεροπορικά τα εδάφη που ήλεγχαν με την Τουρκία, με άμεση δυνατότητα ενίσχυσης σε κρίσιμα υλικά και ενισχύσεις και αεροδιακομιδή τραυματιών στην Τουρκία.
- Μεγάλες δυνάμεις της ΕΦ θα εγκλωβίζονταν με δυνατότητα να υποστούν τεράστιες απώλειες.
- Μεγάλος αριθμός πληθυσμού θα εγκλωβιζόταν και οι απώλειες των αμάχων θα ήταν μεγαλύτερες και ο αριθμός των αγνοουμένων επίσης μεγαλύτερος.
- Θα δίνονταν οι δυνατότητες στους αιμοσταγείς αττίλες να διενεργήσουν λεηλασίες, βιασμούς, βασανιστήρια και άλλα εγκλήματα.
- Η ατίμωση και ο εξευτελισμός που θα υφιστάμεθα ως Έλληνες θα ήταν άνευ προηγουμένου οδυνηροί.
Έκτοτε, η Α’ ΜΚ παρέμεινε στην Κύπρο ως 35η ΜΚ και αποτελεί μία από τις καλύτερες και πλέον αξιόμαχες Μονάδες της ΕΦ, αντάξια της ιστορίας και της φήμης της.
Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να εξάρει τη μεγάλη συμβολή της Α’ ΜΚ στην άμυνα κατά των πανίσχυρων τουρκικών δυνάμεων εισβολής, χωρίς να θέλω να μειώσω ή να υποβαθμίσω τη συμβολή των όσων Μονάδων της ΕΦ και της ΕΛΔΥΚ πολέμησαν τους βάρβαρους αττίλες ποτίζοντας με αίμα το δένδρο της τιμής και της αξιοπρέπειας.
Εμείς οι Έλληνες Κύπριοι χρωστάμε πολλά στους άνδρες της Α’ ΜΚ και πιστεύω ότι στις δύσκολες στιγμές που περνά η πατρίδα μας Ελλάδα, η ιδιαίτερή μας πατρίδα Κύπρος ίσως κάτι θα μπορούσε σήμερα ή έστω στο εγγύς μέλλον να προσφέρει στις οικογένειες των παλληκαριών της Μοίρας που έσωσε την Κύπρο από μία οδυνηρότερη συμφορά.
Άντης Λοΐζου
Από γωνιά στρατηγική