«Άρχισα να ανησυχώ και νομίζω πρέπει να βγάλουμε λεφτά στην Αθήνα και να αγοράσουμε και ένα διαμέρισμα εκεί. Για ασφάλεια».
Έτσι περίπου ελέχθη μέσα στην πολύ πλούσια σμυρνιώτικη οικογένεια στο σπουδαίο θεατρικό έργο της Μιμής Ντενίση, «Σμύρνη μου αγαπημένη». Είναι μια οικογενειακή ιστορία που εκτυλίσσεται το 1917-1923, ένα κομμάτι της Μεγάλης Ιστορίας της εποχής, μέσα στην ατμόσφαιρα της «χαμένης ρωμαίικης Σμύρνης», όπως λέει η σκηνοθέτης.
ΟΜΩΣ: Η πιο πάνω ανησυχία και ανασφάλεια που σιγά σιγά άρχισε να νιώθει εκείνη η οικογένεια μας αφορά και εμάς όλους τους Έλληνες της Κύπρου σήμερα. Θα επακολουθήσουν οι ίδιες καταστάσεις όπως τόσο αριστοτεχνικά μας παρουσίασε η κ. Ντενίση στο θέατρο. Είναι μια προειδοποίηση για εμάς αυτό το θεατρικό έργο. Γιατί όταν η Τουρκία αποφασίσει και παραλύσει το κεντρικό κράτος, με τη λύση που προωθείται, δεν θα έχουμε πού να στηριχτούμε. Θα ψάχνουμε για κηδεμόνα και δεν θα βρίσκουμε. Θα ζούμε σε ΜΗ κράτος, χωρίς διεθνή αναγνώριση ούτε υπόσταση. Ενώ οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν προστασία από τον ήδη υπάρχοντα γι’ αυτούς κηδεμόνα, την Τουρκία. Ούτε παράπονο θα μπορούμε να κάνουμε ούτε να προσφύγουμε πουθενά, γιατί με παραλυμένο το κεντρικό κράτος δεν θα μπορούμε να κάνουμε τίποτα.
Τότε κουμάντο θα κάνει ο δυνατός στην περιοχή που είναι και πολύ θρασύς. Η Τουρκία. Θα παραλύσει ΟΛΕΣ τις εξουσίες που σήμερα έχει η ΚΔ και θα περιγελά και εμάς η… ΥΑΙΝΑ.
Και τότε θα λέμε μεταξύ μας μέσα στις οικογένειές μας:
«Πρέπει να αγοράσουμε ένα διαμέρισμα στην Αθήνα και να βγάλουμε και λεφτά εκεί. Για ασφάλεια». Όπως έλεγαν οι Σμυρνιοί.
Γιατί θα επαναληφθεί το πιο κάτω σκηνικό, όπως το εξέφρασε ο Εθνικός Ποιητής της Κύπρου, ο Βασίλης Μιχαηλίδης, στην «Εννάτην Ιουλίου» του:
Αντάν αρτζιέψαν οι κρυφοί ανέμοι τζι εφυσούσαν
τζι αρκίνησεν εις την Τουρτζιάν να κρυφοσυννεφκιάζει
τζιαι που τες τέσσερις μερκές τα νέφη εκουβαλούσαν…
Τότε, οι Έλληνες της Κύπρου θα αρχίσουν να εγκαταλείπουν την πατρίδα τους γιατί δεν θα δεχτούν να έχουν κι άλλους σκοτωμούς που την Τουρτζιάν. Θα φεύγουν για να προλάβουν τον… συνωστισμό στην κορύφωση της κρίσης.
Γιατί θα έχουν χάσει τη μόνη ασπίδα τους, τον κηδεμόνα τους, την Κυπριακή Δημοκρατία. Που ούτε η εισβολή κατάφερε να διαλύσει.
Γιατί δεν θα θέλουν να πάθουν όσα οι Σμυρνιοί το 1922.
Για μια δήθεν… λύση, επειδή θα μας πουν μπράβο όλοι αυτοί που μέχρι τώρα απέτυχαν να μας διαλύσουν το κράτος μας. Η Τουρκία, η Αγγλία και οι ΗΠΑ. Οι… «φίλοι» μας, δηλαδή.
Δεν θα είναι παγκόσμιο κατάντημα;
Ανδρέας Γ. Δημητρίου
Τα Αριστειδικά