11 Δεκεμβρίου 1955. Στὰ λημέρια τῆς ΕΟΚΑ, στὰ Σπήλια, 250 Βρετανοὶ περικύκλωσαν τὸ σημεῖο, προκειμένου νὰ συλλάβουν τὸν στρατηγὸ τῆς ὀργάνωσης, Γεώργιο Γρίβα. Ὡστόσο, ὁ Γρίβας μαζὶ μὲ τὸν Αὐξεντίου καὶ ἀκόμη 18 ἀντάρτες,ἔστησαν μία παγίδα θανάτου στοὺς Βρετανοὺς μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀλληλοεξοντωθοῦν, ἐνῶ οἱ ἀγωνιστὲς γλιστροῦσαν μέσα ἀπὸ τὰ χέρια τους ἐλεύθεροι. Ἦταν ἡ μέρα ποὺ σφραγίστηκε μὲ τὴν ἐπική Μάχη στὰ Σπήλια.
Οἱ 18 ἀντάρτες μαζἰ μὲ τὸν Γρίβα καὶ τὸν Αὐξεντίου βρίσκονταν στὸ σύμπλεγμα, στα Σπήλια, ποὺ ἀποτελοῦσε τὰ λημέρια τῆς ΕΟΚΑ. Ἐπρόκειτο γιὰ ἕνα σύμπλεγμα ἀπὸ κρησφύγετα, ἀποθῆκες, μαγειρία καὶ ἄλλες μυστικὲς ἐγκαταστάσεις ποὺ χρησιμοποιοῦσαν οἱ ἀγωνιστὲς στὸ ξεκίνημα τοῦ ἀντάρτικου. Ὡστόσο, οἱ Βρετανοί, ἐντοπίζοντας τὸ σημεῖο, πίστεψαν πὼς θὰ ἀποτελοῦσε τὸ κατάλληλο μέρος γιὰ νὰ συλλάβουν τὸν Γρίβα καὶ νὰ θέσουν τέρμα στὸν ἀγῶνα. Ὅμως ἀπὸ ὅτι φάνηκε, δὲν τὰ λογάριασαν πολὺ καλά.
Ἐκείνη τὴ μέρα, ὁ Γρίβας συνειδητοποίησε πὼς τὴν περιοχὴ εἶχαν περικυκλώσει βρετανικὰ τζίπ-τότε διέταξε τὸν Αὐξεντίου νὰ κάνει ἀναγνώριση. Γύρω στοὺς 250 Βρετανοὺς περίμεναν μὲ παρατεταμένα τὰ ὅπλα νὰ συλλάβουν τὸν ἀρχηγὸ τῆς ΕΟΚΑ.
Οἱ ἀντάρτες, μὲ τὸν Αὐξεντίου,βγῆκαν ἀπὸ τὰ κρησφύγετα, οἱ ὁποῖοι ἀποφάσισαν νὰ ἐπιτεθοῦν στοὺς Βρετανούς, χωρὶς νὰ γνωρίζουν πὼς ἦταν περικυκλωμένοι. Ἡ πυκνὴ ὀμίχλη ποὺ εἶχε σκεπάσει τὴν περιοχή,ἀποδείχθηκε καταλυτικὸς παράγοντας στὴν διεξαγωγὴ τῆς μάχης ὑπὲρ τῶν ἀγωνιστῶν, ἀφοῦ οἱ ἴδιοι κατάφεραν νὰ διαφύγουν ἀπὸ τὸν κλοιὸ τῶν Βρετανῶν, οἱ ὁποῖοι, μὴ συνειδητοποιῶντας πὼς οἱ ἀγωνιστὲς εἶχαν διαφύγει,ἄνοιξαν πῦρ. Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν νὰ ἀλληλοεξοντωθοῦν.
Ὅταν κατάλαβαν τὸ λάθος τους, ἦταν πλέον ἀργά. Δεκαπέντε συμπατριῶτες τους κείτονταν νεκροί, καὶ ἄλλοι 37 εἶχαν τραυματιστεῖ. Σὲ ἕνα ἀπόρρητο βρετανικὸ ἔγγραφο ἀναφέρεται πὼς αὐτὴ ἦταν ἡ πρώτη φορὰ ποὺ οἱ στρατιῶτες τους, ἔρχονταν ἀντιμέτωποι μὲ τοὺς «τρομοκράτες».
Ἡ μαρτυρία τοῦ Γρηγόρη Αὐξεντίου
«Τὸ δικό μου τὸ βιολὶ (τὸ ὅπλο μου) δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ πέσει στὰ χέρια τῶν Κότσιηδων (Ἄγγλων), ἐφ’ ὅσον εἶμαι ζωντανός. Τώρα ποὺ σοῦ γράφω, τὸ ἔχω στὰ γόνατά μου καὶ εἶμαι περήφανος γι’ αυτό, γιατί ἔπαιξα κάτι ὄμορφους σκοπούς. Τοὺς ἔστησα ἕνα σπουδαῖο παιχνίδι, ποὺ θὰ τὸ θυμοῦνται ὅσο ὑπάρχει βρετανικὸς στρατός. Ἔβαλα δύο τάγματα καὶ ἀλληλοσυγκρούστηκαν καὶ γέμισαν τὴν χαράδρα πτώματα καὶ ἐγώ ἔφυγα μέσα ἀπὸ τὰ μάτια τους, κατρακυλιστός, μὲ τὸν τρόπο ποὺ ξέρεις. Δὲν πρόφτασα ὅμως νὰ καλοκάτσω, ὅπου πάω μὲ κυνηγάει ἡ προδοσία. Καὶ τώρα τρέχω διαρκῶς, κυνηγημένος ἀπὸ τὴν προδοσία».
Σχεδιάγραμμα τῆς μάχης
Παρ’ ὅλα αὐτά, οἱ Βρετανοὶ συνέχισαν τὴν καταδίωξη χωρὶς ὅμως κανένα ἀποτέλεσμα. Οἱ ἀγωνιστὲς εἶχαν κρυφτεῖ μὲ φυλλώματα, στὰ δάση, καὶ τὸ πυκνὸ σκοτάδι δὲν ἐπέτρεπε στοὺς στρατιῶτες τῆς ἀποικιοκρατίας νὰ τοὺς ἐντοπίσουν.
Ἀπογοητευμένοι ἐπέστρεψαν πίσω καὶ ἀνατίναξαν τὰ Λημέρια τῆς ΕΟΚΑ, ὅμως,ὁ πραγματικός τους στόχος, νὰ συλλάβουν τὸν Γρίβα, δὲν ἐπετεύχθη.
Ἦταν μόνο ἡ ἀρχὴ τοῦ ἀγώνα τῆς ΕΟΚΑ, ποὺ θὰ «βασάνιζε» τοὺς Βρετανοὺς γιὰ ἀκόμη μία τετραετία.