Τα ονόματα των πρώτων απαγχονισθέντων πλημμύρισαν τους δρόμους και τις πλατείες της Ελλάδας μετά τη 10η Μαΐου 1956.
Είχε συγκλονιστεί τόσο ο Ελληνισμός όσο και το παγκόσμιο στερέωμα με την είδηση της καταδίκης τους, με την… αυτοκρατορική αδιαφορία της βασίλισσας Ελισάβετ Β’, με τη βαρβαρότητα των αποικιοκρατών που έχασαν τον μπούσουλα μετά την έκρηξη της 1ης Απριλίου 1955. Το κύμα ήταν ανυπέρβλητο για όσους ήθελαν να επιβάλουν τη λήθη –η μνήμη των ιθαγενών είχε ήδη επικρατήσει.
Ο Δήμος Αθηναίων ονοματοδοτούσε τον δρόμο που βρισκόταν το κτήριο της βρετανικής πρεσβείας –Καραολή και Δημητρίου. Στην Αθήνα μύριζε ακόμα μπαρούτι από τις μεγάλες διαδηλώσεις για τους δύο αντάρτες. Στον Πειραιά μετονομάστηκε η οδός Μπητ (Άγγλος Ναύαρχος), στη Θεσσαλονίκη μετονομάστηκε η μέχρι λίγο πριν οδός Λόυντ Τζωρτζ (Βρετανός πρωθυπουργός) –Καραολή και Δημητρίου, των Κυπρίων, κοντά στο Διοικητήριο. Στα Χανιά, ο δρόμος τους περνά από τα βυζαντινά τείχη, στην Αλεξανδρούπολη και την Καβάλα από την παραλία, στη Σύρο βρίσκεται πίσω από την Πλατεία Μιαούλη. Κι είναι, έκτοτε, η πιο διαδεδομένη οδός στο πανελλήνιο –ξεπερνά αριθμητικά τους δρόμους που φέρουν το όνομα του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Η βασίλισσα που τιμά φέτος η Βρετανία και πολλές πρώην (και νυν) αποικίες, ούσα τότε 30 χρονών, μητέρα δύο παιδιών και 4 χρόνια στον αγγλικό θρόνο, δεν συγκινήθηκε, δεν χαμήλωσε το βλέμμα και δεν αναρωτήθηκε αν πρέπει να τους αφήσει να ζήσουν –ούτε με το φοβερό «Ελληνόπουλο» του Αλμπέρ Καμύ ούτε με τις τόσες επιστολές που έφταναν στο παλάτι, τα άρθρα, τις δημοσιεύσεις, τις διαδηλώσεις. Ο Καραολής και ο Δημητρίου έπρεπε να απαγχονιστούν, κυρίως για παραδειγματισμό, για να διακοπεί το εν εξελίξει αντάρτικο του κυπριακού λαού απέναντι στην αποικιοκρατία. Και πράγματι, παραδειγματίστηκαν οι υπόλοιποι 7 απαγχονισθέντες, συμπεριλαμβανομένου του Παλληκαρίδη. Πράγματι παραδειγματίστηκαν δεκάδες αντάρτες και ο λαός, που έσπευσε να πυκνώσει τις τάξεις της ΕΟΚΑ μας και να προκαλέσει μια θαυμάσια κατάσταση στην άλλοτε υπνώττουσα Κύπρο. Πράγματι, χίλιες «Καραολή και Δημητρίου» θα θυμίζουν τα εγκλήματα της μοναρχίας. Χίλιες «Καραολή και Δημητρίου» θα θυμίζουν την πιο όμορφη ιστορία μας.
*Εύφημο μνεία αξίζει ο πραγματικά αείμνηστος (όχι σαν τους πολιτικούς τσαρλατάνους) Κρίτων Σαλπιγκτής, αυτός ο συγκινητικός μαέστρος της ελληνικής γλώσσας, που κάθισε και βρήκε κάθε οδό «Καραολή και Δημητρίου», για να εκδώσει το υπερπολύτιμο «Καραολής και Δημητρίου: Η πανήγυρις των οδωνυμίων και η τρίτη αγχόνη» (Εκδόσεις Αιγαίον, 2011). Εννιά χρονών τότε, ο κύριος (του αξίζει το «κύριος» και μετά θάνατον) Κρίτων Σαλπιγκτής, συγκλονίστηκε με την αναταραχή που προκάλεσαν οι πρώτοι απαγχονισμοί. Και τον ευχαριστούμε για την παρακαταθήκη και το θεσσαλονικιώτικο χαμόγελό του.
Αλέκος Μιχαηλίδης