ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ (17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1943 – 11 ΙΟΥΛΙΟΥ 1998)
Πέρασαν είκοσι τέσσερα χρόνια. Αν ζούσε θα ήταν σήμερα 79 ετών. Αν ζούσε θα είχε δει να ξεδιπλώνεται σιγά – σιγά και σταδιακά όλο αυτό που είχε προβλέψει από τις αρχές της δεκαετίας του 90 ότι θα συμβεί στο τόπο μας. Αν ζούσε θα είχε δει και την εξέλιξη σε πλανητικό επίπεδο που κι αυτήν την είχε προβλέψει τόσο σοφά κι από νωρίς, ότι θα συμβεί.
Και για τις δυο εξελίξεις είχε γράψει κι είχε χτυπήσει το καμπανάκι για το ότι στραβά αρμενίζουμε. Είχε γράψει κι είχε υπερασπιστεί τις θέσεις του από τότε και σχεδόν μόνος, μια και τον ανακάλυψαν οι περισσότεροι πολύ αργότερα, αφού είχε φύγει, κι αφού είχαν αρχίσει να εμφανίζονται στον ορίζοντα τα σημάδια των προβλέψεών του.
Το σύστημα του επιτέθηκε όταν αντιλήφθηκε ότι δεν του ανήκει μια και η τότε διανόηση είχε προσχωρήσει μαζικά σ’ αυτό για να το υποστηρίξει και να πάρει την αντιμισθία της. Ο ίδιος είχε γράψει για αυτή την πορεία υποταγής και το χρονοδιάγραμμά της, καθώς και την ιδεολογία της που την μασκάρευε μέσα από ιδεοληπτικά προσκόμματα. Οι υποταγμένοι σφουγγοκωλάριοι του επιτέθηκαν γιατί δεν άντεχαν που τους τράβηξε την κουρτίνα ή το παραβάν να τους δει το φως έτσι που είχαν τρυπώσει στο σβέρκο του λαικού σώματος έτοιμοι να το απομυζήσουν. Και το έκαναν. Το βλέπουμε, το ζούμε στο πετσί μας.
Όταν τα έγραφε, όσοι μπορούσαν να καταλάβουν, μια και ο ίδιος φύση και θέση δεν έκανε κρότο, έριχναν καμμιά ματιά στα κείμενά του, με το ένα μάτι, γιατί το άλλο παρακολουθούσε την ξέφρενη πορεία της πλαστής και υπονομευμένης ευδαιμονίας. Κρότο τελικά κάναμε εμείς όταν συγκρουστήκαμε με τον τοίχο του λάθους μας δεχόμενοι κι από πάνω τις επιπλήξεις των λακέδων της υποταγής ότι φέρουμε αποκλειστικά και ολοκληρωτικά την ευθύνη. Τότε αρχίσαμε να τον ανακαλύπτουμε.
Ο Παναγιώτης Κονδύλης δεν ήταν απλά ένας μεγάλος φιλόσοφος και διανοητής. Έσκυψε στις λέξεις σαν αρχαιολόγος προσπαθώντας να βγάλει το μεδούλι τους, την ρίζα τους, την καταβολή τους. Πήγαινε στο βάθος, στην ουσία, κι έτσι έζησε τη σύντομη ζωή του χωρίς ο ίδιος να διεκδικεί τίποτα.
Κι εμείς, τώρα, παραζαλισμένοι, τον διεκδικούμε που φτάσαμε κοντά στο αργά, αν δεν είναι αργά. Ο ίδιος πάντως πρόλαβε να μας προειδοποιήσει ασχέτως αν εμείς κωφεύαμε.
Δεν ξέρουμε πια θα ήταν η σκέψη του αν η ζωή του είχε συνέχεια. Αν θα το άντεχε όλο αυτό που δημιουργήσαμε για να ζούμε και να το ανεχόμαστε. Μπορούμε να το υποψιαζόμαστε. Το ζήτημα είναι και πάλι αν θα ακούγαμε.
Ο Παναγιώτης Κονδύλης μας άφησε μόνους νωρίς, χωρίς να δει τη ροή του χρόνου, της ζωής και των γεγονότων, γι’ αυτό κι ίσως του ταιριάζει μια ρήση του Χρόνη Μίσσιου λίγο παραφρασμένη:
«… καλά εσύ μας άφησες νωρίς»…..
Σπύρος Δημητρίου