Αὐτό δέν ἄρεσε στούς ἐθνικιστικούς ἀλβανικούς κύκλους, καί στήν ἴδια τήν κυβέρνηση καί ἄμεσα καί ἔμμεσα ἄρχισε ὁ ἀγῶνας γιά τήν φίμωσή της, γιά τον ἐξοστρακισμοῦ τοῦ ἐδῶ Ἑλληνισμοῦ, γιά...φοβία καί ἐγκατάλειψη τοῦ χώρου.
Ἡ κατάσταση βάραινε πιό πολύ κατά τό ἔτος 1993, ὅπου διαπιστώθηκαν πάρα πολλά ἔκτροπα, βιοπραγίες, ληστεῖες καί ἐκφοβισμοί. Ὅλα αὐτά θά ὁδηγοῦσαν στήν μετέπειτα μεγάλη ἐκστρατεία στίς ἀρχές τοῦ 1944 μέ τή «Νύχτα τοῦ Ἁγίου Βαρθολομαίου» καί τήν δίκη παρωδία τῶν Τιράνων, πράξεις πού ὁδήγησαν στήν πρώτη μεγάλη φυγή τῶν Βορειοηπειρωτῶν καί τό ἄδειασμα τοῦ χώρου.
Σχετικό ἄρθρο της ὁμογενειακοῦ τύπου παρουσίαζε τήν κατάσταση στόν βορειοηπειρωτικό χῶρο τήν περίοδο ἐκείνη, ὡς ἑξῆς:
«Ἡ προαναφερόμενη περίοδος εἶναι ἀπό τίς πιό κρίσιμες ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀναγκαστική ἐγκατάλειψη τῶν ἑστιῶν τους ἀπό μέρος τῶν Ἑλλήνων. Ὁ ἀριθμός τῶν οἰκογενειῶν πού ἐγκατέλειψαν τίς ἑστίες τους ἀγγίζει τίς 5 χιλιάδες. Ἡ φυγή πλήττει κυρίως τίς πόλεις, ὅπου οἱ ἑλληνικές οἰκογένειες εἶναι κυρίως οἰκογένειες διανοουμένων καί δημοσίων ὑπαλλήλων. Αὐτό συμβαίνει διότι μέ τίς ἀπολύσεις ἀπό τίς θέσεις ἐργασίας, καταρρέουν οἰκονομικά ἀλλά καί διότι αἰσθάνονται περισσότερο τήν πίεση καί τήν ἀνασφάλεια. Φεύγουν, ὅπως ἀναφέραμε, δημόσιοι ὑπάλληλοι, ἄνθρωποι τῆς τέχνης καί τῶν γραμμάτων (17 Ἕλληνες ζωγράφοι καί γλύπτες ἀριθμοῦνταν στό Ἀργυρόκαστρο καί ἀπόμειναν μόνο ἕνας ἤ δύο) Ἔφυγαν ἐπίσης τό 30 τοῖς ἑκατό τῶν δασκάλων, καί τό 40 - 50 τοῖς ἑκατό τῶν ἄλλων ἐπαγγελμάτων. Ἔφυγαν ἀκόμα 25 ἰατροί καθώς ἐπίσης τό πιό ζωτικό τμῆμα κάθε κοινότητας, δηλ., ἄτομα ἡλικίας 20 - 45 χρόνων. Οἱ Ἕλληνες πού ἀπέμειναν εἶναι κυρίως παιδιά σχολικῆς ἡλικίας καί γέροντες».
Τόν Νοέμβριο 1993 φτάνει στά Τίρανα ὁ Ἕλληνας Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Κάρολος Παπούλιας γιά νά ἐπιβεβαιώσει τίς ὑποσχέσεις τῶν Τιράνων γιά βελτίωση τῆς κατάστασης.
Ἡ κατάσταση παραβίασης τῶν ἀνθρωπίνων καί ἐθνικῶν δικαιωμάτων στήν Ἐθνική Ἑλληνική Κοινότητα, ὅμως, δέν ἀλλάζει, παρά τήν ἐπίσκεψή του.
Μιά κατάσταση πού συνεχίζει μέχρι τίς μέρες μας, μέ τήν ἀνασφάλεια στό χῶρο μας, μέ τίς κλοπές καί ἰδίως μέ τά πισώπλατα μαχαιρώματα στούς ἀνθρώπους ἐκείνους πού προσπαθοῦν νά προκόψουν καί νά παραμείνουν ἐδῶ στόν τόπο τους, στήν γενέτειρά τους.
Μέ στημένες κατηγορίες ὁδήγησαν στά κρατητήρια (τώρα περιορισμό κατ' οἶκον) ζευγάρι Ἑλλήνων φαρμακοποιῶν στήν πόλη τῶν Ἁγίων Σαράντα, (μόνον 3-4 εἶναι ἑλληνικῆς καταγωγῆς) κατάσχοντάς τους οἰκιακά ἀντικείμενα, τό ἁμάξι καί τό φαρμακεῖο. Κραυγές ἀγωνίας τῆς οἰκογένειας γιά τίς ψευδεῖς κατηγορίες τῆς ἀστυνομίας, γιά τήν εἰσβολή στήν οἰκία τῆς χωρίς εἰσαγγελικό ἔνταλμα, φωνῆς ἀγωνίας γιά τήν διεφθαρμένη δικαιοσύνη, φωνή ἀγωνίας τῆς Ἐθνικῆς Ἑλληνικῆς Μειονότητας πού ἔμεινε ἀπροστάτευτη καί ὀρφανή!!!
Βαγγέλης Παπαχρῆστος