Φλεβάρη τού 1822. Ο οπλαρχηγός Ζαφειράκης κηρύττει τήν επανάσταση στήν μαρτυρική Νάουσα.
Μετά από πολιορκία τριών εβδομάδων οι Οθωμανοί τελικά εισέβαλαν στἠν πόλη κι ακολούθησε η καταστροφή της με σφαγές, βιασμούς, αιχμαλωσίες και λεηλασίες. Εντός της πόλης είχαν παραμείνει οι οπλαρχηγοί Ζαφειράκης Θεοδοσίου με τον γιο του Φίλιππο, καί ἀλλους προσπαθώντας να προβάλουν μια τελευταία γραμμή αντίστασης. Ο Ζαφειράκης Θεοδοσίου με το γιο του Φίλιππο και το Γιαννάκη Καρατάσο οχυρώθηκαν στον πύργο του Ζαφειράκη, όπου είχαν συγκεντρωθεί γύρω στα 500 γυναικόπαιδα. Εκεί άντεξαν για τρεις μέρες και στις 21 Απριλίου επιχείρησαν έξοδο. Μάλιστα, για να μη γίνουν αντιληπτοί από τους Οθωμανούς, οι γυναίκες έπνιξαν τα βρέφη. Ο Ζώτος τραυματίστηκε κατά την έξοδο και μη μπορώντας να διαφύγει έμεινε πίσω και ανατίναξε την πυριτιδαποθήκη. Με τον τρόπο αυτό ο Ζαφειράκης Θεοδοσίου με τον Γιαννάκη Καρατάσο κατάφεραν να οδηγήσουν τους άντρες έξω από την πόλη, σώζωντας έτσι πολλά γυναικόπαιδα, αλλά οι Τούρκοι τους καταδίωξαν και τους συνέλαβαν στο δάσος του Σοφουλιού έξω από τα Καβάσιλα. Ο Ζαφειράκης Θεοδοσίου και ο Γιαννάκης Καρατάσος καρατομήθηκαν και οι κεφαλές τους περιφέρονταν από τους Οθωμανούς στρατιώτες σε κοντάρια για εκφοβισμό των Ελλήνων.Η σύζυγος του Ζαφειράκη Θεοδοσίου Λογοθέτη, Μακρυνίτσα ή Κρινίτσα, η Ζαφειράκαινα σφαγιάστηκε μαζί με πολλές άλλες γυναίκες και έγινε σύμβολο που υμνήθηκε από το δημοτικό τραγούδι "Μακρυνίτσα".
Η Επανάσταση στη Μακεδονία και το Άγιον Όρος υπήρξε μία από τις κύριες συνιστώσες της Εθνεγερσίας. Η Φιλική Εταιρεία είχε αναπτύξει ένα πυκνό δίκτυο στελεχών της στον μακεδονικό χώρο, το οποίο προετοίμασε την Επανάσταση κινητοποιώντας τους κατοίκους και διατηρώντας διαύλους επικοινωνίας με τους υπόλοιπους Έλληνες. Για περίπου δύο χρόνια, από την άνοιξη του 1821 έως τα τέλη του 1822, οι Μακεδόνες επαναστάτησαν για να αποτινάξουν την οθωμανική κυριαρχία. Οι επαναστάσεις στη Χαλκιδική, στον Όλυμπο, στη Νάουσα και στη δυτική Μακεδονία ήταν ορισμένα μόνο γεγονότα του εθνικού ξεσηκωμού στα μακεδονικά εδάφη. Μακεδόνες πρόκριτοι και έμποροι, εξέχουσες προσωπικότητες και γόνοι γνωστών μακεδονικών οικογενειών με μεγάλη οικονομική επιφάνεια και επιρροή στην τοπική κοινωνία, όπως ο καπετάν Χάψας, ο Εμμανουήλ Παπάς, ο Τσάμης Καρατάσος, ο Αγγελής Γάτσος, ο Νικόλας Κασομούλης και ο Ζαφειράκης Λογοθέτης, συγκαταλέγονται ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της εθνικής εποποιίας μαζί με πολλούς άλλους, επώνυμους και ανώνυμους, Μακεδόνες αγωνιστές που συστρατεύθηκαν εξαρχής στην εθνική υπόθεση.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε τήν προσφορά τών Μακεδόνων στόν αγώνα, οι οποίοι μετά τήν αποτυχία τἠς επανάστασης στήν Β. Ελλάδα άφησαν τίς οικογένειές τους καί κατέβηκαν να βοηθήσουν όπου μπορούσαν...