Η ενίσχυση της ανησυχίας πως προορίζεται για την Κύπρο ρόλος «Ιφιγένειας εν… Ανατολική Μεσόγειο» στο τραγικό έργο των ελληνοτουρκικών διευθετήσεων
Του Χρίστου Πέτρου
Αν υπάρχουν κάποια συμπεράσματα από την τελευταία επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα στις 20 του Ιούλη, ανήμερα δηλαδή της μαύρης επετείου των 49χρόνων κατοχής της μισής Κύπρου, είναι αφενός η συνέπειά των λόγων και των πράξεων του Τούρκου Προέδρου και αφετέρου οι διακηρυχθείσες ψευδαισθήσεις της πολιτικής μας ηγεσίας.
Επιπλέον -και αυτό είναι μάλλον το πιο σοβαρό πολιτικό συμπέρασμα της επίσκεψης- είναι η ενίσχυση της ανησυχίας πως στην επιχειρούμενη συνολική διευθέτηση των ελληνοτουρκικών, το Κυπριακό μοιάζει να είναι η «Ιφιγένεια εν… Ανατολική Μεσόγειο».
Η συνέπεια του Τούρκου Προέδρου
Ο Ερντογάν ανέφερε κατά τις δηλώσεις του στο πλαίσιο των εορτασμών της ντροπής για την 49η επέτειο από την βάρβαρη εισβολή του ’74 και των εγκαινίων του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου, πως η μόνη προοπτική λύσης του Κυπριακού, είναι τα δύο κράτη και η αναγνώριση του ψευδοκράτους.
Επανέλαβε πως η διεθνής κοινότητα πρέπει να πάψει να εθελοτυφλεί και να δει τις πραγματικότητες που έχουν διαμορφωθεί στο νησί, προκειμένου να μη χαθεί άλλος χρόνος σε συνομιλίες για ανέφικτες λύσεις, όπως η ΔΔΟ.
Πολλοί έσπευσαν να αναφέρουν πως οι δηλώσεις αυτές «τινάζουν το καλό κλίμα» στα ελληνοτουρκικά. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορεί να ισχύει. Ο Τούρκος Πρόεδρος και σύσσωμη η τουρκική πλευρά, όλο αυτό το διάστημα κατά το οποίο «διαμορφώνεται καλό κλίμα» δεν είπαν κάτι διαφορετικό για τις προθέσεις τους στο Κυπριακό και ούτε καν αποσιώπησαν χάριν συνθηκών, τις προθέσεις τους αυτές. Συνεπώς το πρόβλημα δεν έγκειται στο ότι «τινάχτηκε το καλό κλίμα στον αέρα», αλλά στο ότι το «κλίμα» βαφτίστηκε «καλό» ενόσω οι Τούρκοι κάνουν με κάθε ευκαιρία ξεκάθαρο πως θα προτίθενται να συζητήσουν για λύσεις του Κυπριακού βιώσιμες και στη βάση του διεθνούς δικαίου.
Για την ιστορία δε, ο Ερντογάν από την πρώτη του επίσκεψη στην Κύπρο ως πρωθυπουργός, την Άνοιξη του 2003 μέχρι και την τελευταία του επίσκεψη στις 20 Ιουλίου 2023, λέει ακριβώς και κατά λέξη το ίδιο πράγμα: «λύση βάσει της διαμορφωθείσας πραγματικότητας (του εποικισμού, της κατοχής κλπ) και αναγνώριση του ψευδοκράτους».
Οι ψευδαισθήσεις της πολιτικής μας ηγεσίας
Και ενώ όλα «φωνάζουν» πως δεν πρόκειται η Τουρκία να κάνει βήμα πίσω στο Κυπριακό με τα δεδομένα ως έχουν και χωρίς να απειλείται από κάποιο κόστος για την στάση της αυτή, η πολιτική μας ηγεσία σαν βυθισμένη στην αφασία της «αναμένει βήματα από την Άγκυρα». Αυτό δήλωσε ο Υπουργός μας τον Εξωτερικών κύριος Κόμπος, την ίδια ώρα που ο Ερντογάν επαναλάμβανε τα περί δύο κρατών, από τα κατεχόμενα.
Μα και ο Πρόεδρός Χριστοδουλίδης, με αυτή του την -υπό άλλες συνθήκες σοβαρή πρόταση για την εμπλοκή της ΕΕ στο Κυπριακό, τι πραγματικά αναμένει; Ότι η Άγκυρα θα «δώσει» αποχώρηση τουρκικών στρατευμάτων, επιστροφή προσφύγων, απομάκρυνση εποίκων κλπ, για να «λάβει» επιβεβαίωση από την Κυπριακή Δημοκρατία -την οποία δεν αναγνωρίζει- ότι δεν θα βάλει ΒΕΤΟ στην ενταξιακή της προοπτική;
Εκτός ελληνοτουρκικού πακέτου το Κυπριακό
Από τους σεισμούς στη Νοτιοανατολική Τουρκία μέχρι σήμερα, θεωρείται πως διαμορφώθηκε ένα κλίμα που επιτρέπει την αναζήτηση συνεννόησης σε μια σειρά από ελληνοτουρκικά ζητήματα. Η Τουρκία η οποία παγίως προσπαθεί γεωπολιτικά να ισορροπεί σε πολλές βάρκες, κρίνει πως είναι όντως προς το συμφέρον της να κατεβάσει αυτή τη στιγμή τους τόνους στα ελληνοτουρκική, προκειμένου να κερδίσει εκ νέου την εύνοια της Δύσης.
Έτσι οι υπερπτήσεις πάνω από τα νησιά του Αιγαίου έχουν μειωθεί ή έχουν μηδενιστεί, όπως και οι «βόλτες» των σεισμογραφικών στα ελλαδικά ύδατα, όπως και οι δηλώσεις του τύπου «θα ‘ρθούμε βράδυ» και «θα σας ρίξουμε ξανά στη θάλασσα όπως το 1922»…
Τι μαρτυρά λοιπόν το γεγονός ότι σε αυτό το πλαίσιο ο Ερντογάν δεν «λείανε» καθόλου τον λόγο του για το κυπριακό και επέμεινε στις ίδιες μαξιμαλιστικές και επεκτατικές θέσεις; Ότι η Άγκυρα κρίνει πως το Κυπριακό δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να υποχωρήσει προκειμένου να «τα βρει» με την Ελλάδα και κατ’ επέκταση με τη Δύση.
Και προφανώς, όποιος έχει την ελάχιστη αντίληψη και γνώση της διπλωματίας, μπορεί να καταλάβει πως για τη στάση αυτή της Άγκυρας στο Κυπριακό, δεν μπορεί παρά να υπάρχει έμμεση ή άμεση «έγκριση» από τα ενδιαφερόμενα μέρη, δλδ από την Αθήνα, από την Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες.
Σε αυτό συνηγορούν εξάλλου και τα όσα ακούγονται περί διάθεσης υποχωρήσεων από την Αθήνα, στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στο Καστελόριζο που θα σημαίνει αυτόματα και συνοριακός χωρισμός της Κύπρου με την Ευρώπη και την Ελλάδα.
Με απλά λόγια, υπάρχουν ανησυχητικές και καθ’ όλα βάσιμες ενδείξεις πως στην επιχειρούμενη «επαναπροσέγγιση» της Τουρκίας με την Ελλάδα και κατ’ επέκταση με τη Δύση, το Κυπριακό έχει ρόλο «Ιφιγένειας» εν… Ανατολική Μεσόγειο.