Η κληρονομιά της Κύπρου
και οι πλιατσικολόγοι
Στις ελεύθερες περιοχές υπάρχουν δεκαεφτά τεμένη τα οποία έχουν κηρυχθεί αρχαία μνημεία. Από αυτά, τα έντεκα ήταν μεσαιωνικές ή βυζαντινές εκκλησίες, που επί οθωμανικής κατοχής μετατράπηκαν σε τζαμιά. Η Κυπριακή Δημοκρατία, από το 1975, ένα χρόνο μετά την εισβολή, ξεκίνησε τη συντήρηση και αποκατάσταση αυτών των 17 τεμενών και μόνο μέσα σε τέσσερα χρόνια (1975 – 1979), τότε που είχαμε ακόμα πρόσφυγες μέσα σε αντίσκηνα, δαπάνησε πάνω από τρία εκατομμύρια ευρώ για τη συντήρησή τους.
Την ίδια περίοδο, στην κατεχόμενη Κύπρο, συνεχιζόταν η λεηλασία και η βεβήλωση. Οι αρχαιοκάπηλοι έδρασαν κυρίως αυτή την περίοδο (1975-1990). Τότε ήταν η πρώτη φάση της λεηλασίας. Άφησαν τις εκκλησίες «τέσσερις τοίχους» και στη συνέχεια το κατοχικό καθεστώς, που εισέπραξε χρήματα από τις πωλήσεις εικόνων και ψηφιδωτών, τις παρέδωσε για «άλλη χρήση».
Πάνω από 500 Ελληνορθόδοξες εκκλησίες, ξωκλήσια και 17 μοναστήρια λεηλατήθηκαν, βανδαλίστηκαν και κάποια κατεδαφίστηκαν. Τα εκκλησιαστικά κειμήλια αυτών των ναών, περιλαμβανομένων άνω των 15.000 φορητών εικόνων, εξαφανίστηκαν. Πάνω από 60.000 αρχαία αντικείμενα πουλήθηκαν σ’ όλο τον κόσμο από αρχαιοκάπηλους. Πάνω από 77 εκκλησίες μετατράπηκαν σε τζαμιά, 28 χρησιμοποιήθηκαν από τον τουρκικό στρατό ως αποθήκες, κοιτώνες ή νοσοκομεία, 13 έγιναν αποθήκες, αχυρώνες ή στάβλοι.
Στο Ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα ένας νεολιθικός οικισμός, που κηρύχθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία Αρχαίο Μνημείο, κατεδαφίστηκε με εκσκαφείς για να τοποθετήσουν στην κορυφή του λόφου δύο ιστούς για τις σημαίας της Τουρκίας και της «τδβκ».
Στη Λάπηθο η εκκλησία του Αποστόλου Λουκά χρησιμοποιείται από το ψευδοκράτος ως σχολή χορού. Τα εγκαίνια τα έκανε το 2006 η λεγόμενη «υπουργός» παιδείας και πολιτισμού, Τζάνα Οστομπράκ και η μετατροπή της εκκλησίας σε σχολή χορού χρηματοδοτήθηκε από το «δημαρχείο» Κερύνειας. Αυτά, για να ξέρουμε πως δεν είναι τίποτα ιδιώτες μαφιόζοι που τα κάνουν, είναι η τουρκική και η τουρκοκυπριακή ηγεσία.
Τώρα ξεκίνησε και η βεβήλωση του Αποστόλου Ανδρέα. Θα δημιουργήσουν, λέει, χώρο προσευχής για τους μουσουλμάνους. Το μικρό τζαμί ήταν απαίτηση των πολιτών, δήλωσε ο «δήμαρχος» Ριζοκαρπάσου, Χαμίτ Μπακιρτζί. Κατασκευάζεται χώρος προσευχής για να δείξει την «κυριαρχία», έγραψε ο «υπουργός συγκοινωνιών», αρχηγός των εποίκων και καταζητούμενος για το φόνο του Ισαάκ, Ερχάν Αρικλί, απαντώντας σε όσους Τουρκοκύπριους αντέδρασαν. Πάσχουν, είπε, από διάρροια στόματος. Ο ξιμαρισμένος.
Αλλά, εδώ είναι το πρόβλημα. Ότι αυτοί που διοικούν και αυτοί που απαντούν στους Τουρκοκύπριους είναι πλέον οι έποικοι. Είναι πια και πρόβλημα των Τουρκοκυπρίων, όχι μόνο των Ελληνοκυπρίων. Κάποια στιγμή μπορεί να το καταλάβουν και οι ίδιοι, αν μείνουν Τουρκοκύπριοι στην Κύπρο…
Εμείς, λοιπόν, γράφουμε και ξαναγράφουμε αυτά τα στοιχεία, γιατί δείχνουμε να τα ξεχνάμε. Μπορεί να τα ξέχασε και ο Επίσκοπος Καρπασίας Χριστοφόρος, που δήλωνε προχτές ότι πρέπει «και από τις δύο πλευρές να υπάρχει σεβασμός στους θρησκευτικούς χώρους, κάτι που μας βοηθά να συνυπάρξουμε», και «πρέπει να δείξουμε τον σεβασμό μας στην θρησκευτικότητα του σύνοικου στοιχείου».
Ποιο σεβασμό να περιμένουμε πια, άγιε Καρπασίας; Και τι άλλο να κάνουμε εμείς, που μέσα στον πόνο της προσφυγιάς δίναμε εκατομμύρια για να συντηρηθούν τα τεμένη; Απλώς, έχουμε να κάνουμε με πλιατσικολόγους. Αυτός είναι ο πολιτισμός τους. Κι άντε να συνεννοηθείς μαζί τους και να συνυπάρξεις.
Θέλω να πιστεύω (αλλιώς δεν έχει νόημα να συζητούμε) πως οι Τουρκοκύπριοι δεν είναι έτσι. Τουλάχιστον, οι πολίτες. Και μερικοί πολιτικοί, όπως ο Τουφάν Ερχιουρμάν και η Ντογούς Ντεριά, που δημοσίως διαφώνησαν με την απόφαση. Το ερώτημα είναι κατά πόσο είναι πια στο χέρι τους. Οι ίδιοι δεν βλέπουν τους έποικους και την καταστροφή που έφεραν στην Κύπρο και στην κληρονομιά της;
Άριστος Μιχαηλίδης