«Μια Παναγιά» σε στίχους του μέντορά του, Νίκου Γκάτσου.
Το αγαπημένο τραγούδι του Οδυσσέα Ελύτη από τον Χατζιδάκη.
Το τραγούδι γράφτηκε από τον Μάνο Χατζιδάκι για την ταινία του Elia Kazan, «America America» (1963). Στην ταινία ακούγεται μόνο η ορχηστρική του μορφή που στο soundtrack ονομάζεται «Family Song.»
Αμέσως μετά προστέθηκαν οι στίχοι του Νίκου Γκάτσου και το 1964 ηχογράφησαν το τραγούδι «Μια Παναγιά» σχεδόν παράλληλα σε δίσκο ο Λάκης Παππάς και ο Κώστας Χατζής.
Το 1986 ο Μάνος Χατζιδάκις το περιλαμβάνει στον κύκλο τραγουδιών «Ο Μάνος Χατζιδάκις στη Ρωμαϊκή Αγορά» με νέα ενορχήστρωση και ερμηνεία από τον Ηλία Λιούγκο.
Το τραγούδι εντάσσεται ως οργανικό στο σάουντρακ της ταινίας «America - America» και κατόπιν ηχογραφείται από τον Λάκη Παππά και τη Χορωδία Θάλειας Βυζαντίου.
«Μια Παναγιά, μιαν αγάπη μου έχω κλείσει σε ερημοκκλήσι αλαργινό» έλεγε ο ποιητής της «Αμοργού» Νίκος Γκάτσος και η μουσική του Χατζιδάκι σύστηνε ένα λιτό εγκώμιο στον έρωτα - δώρο του Θεού στον άνθρωπο.
Μια Παναγιά - Μάνος Χατζιδάκις
[συντηρώ τα θαύματα στη ζωή μου
επιλέγοντας να πιστεύω σε]*
*Μια Παναγιά
μιαν αγάπη μου έχω κλείσει
σ' ερημοκλήσι αλαργινό
κάθε βραδιά
της καρδιάς την πόρτα ανοίγω
κοιτάζω λίγο και προσκυνώ.
Πότε θα 'ρθει, πότε θα 'ρθει
το καλοκαίρι
πότε τ' αστέρι θ’ αναστηθεί
να σου φορέσω στα μαλλιά
χρυσό στεφάνι
σαν πυροφάνι σ' ακρογιαλιά.
Μια Παναγιά
μιαν αγάπη μου έχω κλείσει
σ' ερημοκλήσι αλαργινό
κάθε βραδιά
της καρδιάς την πόρτα ανοίγω
δακρύζω λίγο και προσκυνώ.
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος, μουσική: Μάνος Χατζιδάκις, τραγούδι: Χορωδία Θάλειας Βυζαντίου, Ηχογράφηση του 1964. Τραγούδι που γράφτηκε για την ταινία του Ηλία Καζάν «America - America» (1963), αλλά στην ταινία ακούγεται η ορχηστρική του μορφή.
Χρησιμοποιήθηκε η σκηνή του προσκυνήματος στην Παναγία της Τήνου στην εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, από την ταινία: Το Τελευταίο Ψέμα (1958) στην οποία πρωταγωνιστούν η Έλλη Λαμπέτη και σε βωβό ρόλο κομπάρσου ο Νίκος Κούρκουλος.
Στις δύο ώρες της ταινίας η Τήνος πρωταγωνιστεί στα τελευταία 3.5 λεπτά και μας δίνει το συγκλονιστικότερο φινάλε του Ελληνικού σινεμά. Από το πλοίο ακόμη ο Κακογιάννης κινηματογραφεί το πλήθος των πιστών που αποβιβάζονται για την λιτανεία, όλα φυσικά χωρίς καθόλου μοντάζ.
Ανάμεσά τους η Έλλη Λαμπέτη με το άρρωστο παιδί της υπηρέτριας αγκαλιά ζητώντας λύτρωση και συγχώρεση. Όλος ο πόνος της μεταπολεμικής και μετεμφυλιακής Ελλάδας στα πρόσωπα των πιστών που πάντα πιστεύουν ότι το θαύμα είναι δυνατόν.
Φυσικά μην ξεχνάμε Μιχάλης Κακογιάννης Σενάριο σκηνοθεσία, Μάνος Χατζηδάκις μουσική, Γιάννης Τσαρούχης Σκηνογραφία, Walter Lassaly φωτογραφία (Έλληνας στη ψυχή, γνωστός από την ταινία Αλέξης Ζορμπάς, με την οποία κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Φωτογραφίας το 1964). Επίσημη Συμμετοχή Φεστιβάλ Κανών 1958, Μελβούρνης 1959, Σαν Φρανσίσκο 1959. Και για τους ηθοποιούς τι να πω. Ότι καλύτερο είχε η Ελλάδα!!
Εδώ το ακούτε από τη Χορωδία της Θάλειας Βυζαντίου.
Απολυτίκιο Κοίμησεως της Θεοτόκου:
Ἐν τῇ Γεννήσει τήν παρθενίαν ἐφύλαξας,
ἐν τῇ Κοιμήσει τόν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε·
μετέστης πρός την ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς,
καί ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη,
ἐκ θανάτου τάς ψυχάς ἡμῶν.
Απόδοση: Κατά την γέννηση του Υιού σου,
Θεοτόκε, εφύλαξες την παρθενία σου, και
με την κοίμησή σου δεν εγκατέλειψες τον κόσμο.
Αναχώρησες και πορεύθηκες προς τη Ζωή,
τον Υιό σου, καθώς είσαι η μητέρα της Ζωής.
Και με τις πρεσβείες σου λυτρώνεις
από τον θάνατο τις ψυχές μας.
Βίντεο Ερμηνεία: Παναγιώτης Ιωαννίδης, Πιάνο: Βαλέρια Χαρίτιδου.
Οι σκηνές είναι από την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη
«Το κορίτσι με τα μαύρα» με Έλλη Λαμπέτη και Δημήτρη Χορν
πηγή