Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Άντονι Μπλίνκεν προειδοποίησε μια μικρή ομάδα νομοθετών την περασμένη εβδομάδα ότι το υπουργείο του παρακολουθεί “στενά” την πιθανότητα, ότι το Αζερμπαϊτζάν θα εισβάλει σύντομα στην Αρμενία, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν το περιεχόμενο της συνομιλίας.
Τα παραπάνω αποκαλύπτει ο έγκυρος ιστότοπος Politico (κείμενο Eric Bazail-Eimil και Gabriel Gavin).
Η αποκάλυψη έκανε τεράστια (κακή) εντύπωση, καθώς έρχεται εν μέσω της άνευ προηγουμένου κρίσης στη Μέση Ανατολή, που δημιούργησε η τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς, με την άναδρη επίθεση της εναντίον του Ισραήλ.
Είναι επίσης φανερό, ότι οι Αζέροι επιχειρούν να εκμεταλλευθούν την “απουσία” του γεροσυιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ, καθώς παλεύει να νικήσει στο δικαστήριο τις απαράδεκτες κατηγορίες εναντίον του, ότι δήθεν είναι …πράκτορας του αλ Σίσι, του αυταρχικού προέδρου της Αιγύπτου.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο:
Η συζήτηση (σ.σ.: για την πιθανή εισβολή εναντίον της Αρμενίας) δείχνει το βάθος της ανησυχίας στην κυβέρνηση (του Προέδρου Τζο Μπάιντεν) για τις επιχειρήσεις του Αζερμπαϊτζάν εναντίον μιας αποσχισθείσας περιοχής στα δυτικά της χώρας και την πιθανότητα επέκτασης της σύγκρουσης.
Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ έχει καλέσει στο παρελθόν την Αρμενία να ανοίξει έναν «διάδρομο» κατά μήκος των νότιων συνόρων της, που θα συνδέει το ηπειρωτικό Αζερμπαϊτζάν με έναν θύλακα που συνορεύει με την Τουρκία και το Ιράν. Ο Αλίεφ απείλησε να λύσει το ζήτημα «με τη βία».
Σε ένα τηλεφώνημα στις 3 Οκτωβρίου, οι νομοθέτες πίεσαν τον κ. Μπλίνκεν για πιθανά μέτρα κατά του Αλίεφ ως απάντηση στην εισβολή της χώρας του στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ τον Σεπτέμβριο, είπαν οι άνθρωποι, οι οποίοι μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Ο κ. Μπλίνκεν απάντησε ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έψαχνε τρόπους για να καταστήσει υπεύθυνο το Αζερμπαϊτζάν και δεν σχεδιάζει να ανανεώσει μια μακροχρόνια “παραίτηση” που επιτρέπει στις ΗΠΑ να παρέχουν στρατιωτική βοήθεια στο Μπακού. Πρόσθεσε ότι το αμερικανικό κράτος είδε μια πιθανότητα το Αζερμπαϊτζάν να εισβάλει στη νότια Αρμενία τις επόμενες εβδομάδες.
Ωστόσο, ο Μπλίνκεν εξέφρασε τη σιγουριά για τις συνεχιζόμενες διπλωματικές συνομιλίες μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, μιλώντας στους Δημοκρατικούς νομοθέτες, μεταξύ των οποίων οι βουλευτές Νάνσι Πελόζι και Άννα Εσού από την Καλιφόρνια και Φρανκ Παλόνε από το Νιου Τζέρσεϊ.
Δύο επιπλέον άτομα επιβεβαίωσαν ότι έγινε ενημέρωση για την κατάσταση στο Αζερμπαϊτζάν, αλλά δεν έδωσαν λεπτομέρειες.
Σε ανακοίνωσή του, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να σχολιάσει τη συνομιλία, αλλά τόνισε τη δέσμευση του υπουργείου για «την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας» και την επίλυση της σύγκρουσης μέσω «απευθείας συνομιλιών».
Η απόφαση να ανασταλεί η ανανέωση της απαλλαγής (στο Αζερμπαϊτζάν) είναι επίσης ενδεικτική. Κάθε χρόνο από το 2002, οι ΗΠΑ εκδίδουν την “παραίτηση”, επιτρέποντάς τους να παρακάμψουν μια διάταξη του νόμου για την υποστήριξη της ελευθερίας που απαγορεύει στις ΗΠΑ να παρέχουν στρατιωτική βοήθεια στο Αζερμπαϊτζάν υπό το φως των συνεχιζόμενων εδαφικών διαφορών του με την Αρμενία.
Η “παραίτηση” έληξε τον Ιούνιο και το αμερικανικό κράτος δεν είχε δώσει προηγουμένως καμία εξήγηση για το λόγο για οποίο δεν είχε ζητήσει ακόμη ανανέωση.
Ο βουλευτύς Παλόν δήλωσε δημόσια ότι ανησυχεί ότι το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να εισβάλει σύντομα. «Ο Αλίεφ προχωρά με τον στόχο του να καταλάβει τη Νότια Αρμενία», έγραψε ο Παλόνε στο Twitter την Τετάρτη, υποστηρίζοντας ότι το καθεστώς του ενισχύεται αφού αντιμετωπίζει ελάχιστες συνέπειες» για την εισβολή στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Η στρατιωτική εισβολή του Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή αυτή τον περασμένο μήνα οδήγησε περισσότερους από 100.000 Αρμένιους που ζούσαν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ να φύγουν. Οι τοπικοί ηγέτες συνθηκολόγησαν ως μέρος μιας παράδοσης με τη μεσολάβηση της Ρωσίας και συμφώνησαν να διαλύσουν το μη αναγνωρισμένο κράτος τους, το οποίο διατηρούσαν για τρεις δεκαετίες. Οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν έχουν συλλάβει από τότε περισσότερους από δώδεκα πρώην ηγέτες.
Σε δήλωση της 20ης Σεπτεμβρίου, ο Μπλίνκεν είπε ότι «ανησυχεί βαθιά για τις στρατιωτικές ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν» και δήλωσε ότι «η χρήση βίας για την επίλυση διαφορών είναι απαράδεκτη».
Όμως το Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν είναι η μόνη εδαφική διαμάχη μεταξύ των δύο χωρών του Καυκάσου. Το Μπακού έχει προτείνει μια διαδρομή προς τον θύλακα του Ναχιτσεβάν που θα διασχίζει τη νότια περιοχή Σιούνικ της Αρμενίας, γνωστή στα Αζερμπαϊτζάν ως Zangezur, και θα επιτρέπει την οδική κυκλοφορία να παρακάμπτει το Ιράν.
Ο Αλίεφ είπε ότι «θα εφαρμόσουμε τον Διάδρομο Ζανγκεζούρ, είτε το θέλει η Αρμενία είτε όχι».
«Στην Αρμενία, αυτό γίνεται αντιληπτό ως εδαφικές διεκδικήσεις και ως αίτημα για έναν εξωεδαφικό διάδρομο», δήλωσε την Τετάρτη ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν, απαντώντας στις αυξανόμενες εκκλήσεις από την Άγκυρα και το Μπακού να καταλήξουν σε συμφωνία.
Υπήρχαν εδώ και καιρό εντάσεις στα σύνορα: Τον Σεπτέμβριο του 2022, το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε μια επίθεση πέρα από τα σύνορα για να καταλάβει στρατηγικά υψίπεδα στα ανατολικά και νότια της Αρμενίας. Πιο πρόσφατα, την 1η Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους, τρεις Αρμένιοι στρατιώτες σκοτώθηκαν όταν το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε «μέτρα» ως απάντηση σε υποτιθέμενη επίθεση με drone.
Σε συνέντευξή του την Τετάρτη, ο Hikmet Hajiyev, ανώτερος σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Aliyev, αρνήθηκε ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει αξιώσεις στο αρμενικό έδαφος. Είπε ότι ο κίνδυνος σύγκρουσης ήταν χαμηλός επειδή «οι τελευταίες δύο εβδομάδες ήταν οι πιο ήρεμες εβδομάδες στην ιστορία των σχέσεων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν – δεν υπάρχουν πλέον στρατιώτες στα χαρακώματα που κοιτάζουν ο ένας τον άλλον» στον απόηχο των ενεργειών για το Ναγκόρνο- Καραμπάχ.
«Το Αζερμπαϊτζάν αποκατέστησε ό,τι νομικά, ιστορικά και ηθικά ήταν δικό μας» με την αυτοαποκαλούμενη «αντιτρομοκρατική» εκστρατεία του στην περιοχή και δεν έχει καμία πρόθεση να πιέσει (για να καταλάβει) σε de jure αρμενικές περιοχές”, πρόσθεσε μιλώντας στο Politico.