Με αισθήματα σεβασμού, συγκίνησης και υπερηφάνειας συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ για να απευθύνουμε το ύστατο χαίρε στον Νικόλα Χατζησταύρου. Για να συνοδεύσουμε στην τελευταία του κατοικία έναν ΗΡΩΑ. Που δεν λογάριασε τον θάνατο και θυσίασε τη νιότη στον βωμό της πατρίδας.
Συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ για να αποδώσουμε τις πρέπουσες τιμές στον άξιο νέο που πολέμησε με ηρωισμό, που θυσιάστηκε υπερασπιζόμενος την ελευθερία και τη δημοκρατία.
Είναι η ώρα, σχεδόν μισό αιώνα μετά το μαύρο καλοκαίρι του 1974, το όνομα του Νικόλα Χατζησταύρου να σβηστεί οριστικά από τον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας και να γραφτεί με χρυσά γράμματα στις επιτύμβιες στήλες των ηρώων μας, που έπεσαν υπέρ πίστεως και Πατρίδος υπερασπιζόμενοι την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο Νικόλας Χατζησταύρου ανήκει σε εκείνη τη γενιά νέων που στην εφηβεία ατένιζαν το μέλλον με όνειρα και αισιοδοξία. Γεννημένος το 1948, στα 12 του είδε την Κυπριακή Δημοκρατία να γεννιέται και ένιωθε όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας του, πως αυτό ήταν κάτι που, αν μη τι άλλο, θα του επέτρεπε να έχει μια ζωή καλύτερη από αυτή των γονέων και των προγόνων του.
Ενηλικιώθηκε, υπηρέτησε την Εθνική Φρουρά, έγινε ηλεκτρολόγος, εργοδοτήθηκε στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και έφτιαξε τη δική του οικογένεια. Με τη σύζυγό του Άννα, απέκτησαν μια κόρη και περίμεναν το δεύτερό τους παιδί. Τον γιο τους.
Τον γιο που, δυστυχώς, ο Νικόλας δεν έμελλε να δει να γεννιέται. Η μοίρα τα έφερε έτσι που ανήμερα της τουρκικής εισβολής, στις 20 Ιουλίου, τις ώρες που η σύζυγος του Άννα θα έδινε την πιο όμορφη μάχη που δίνει γενναία κάθε μάνα για να φέρει στη ζωή ένα παιδί, ο Νικόλας ανταποκρινόταν στο κάλεσμα της πατρίδας. Είναι εκείνες τις δύσκολες για την Κύπρο μας ώρες που ο Νικόλας έσπευσε και κατετάγη έφεδρος στο 70 Τάγμα Μηχανικού, όπου εν τέλει έδωσε κι αυτός από άλλο μετερίζι μια παράλληλη μάχη που γράφτηκε στην Ιστορία, τον επίλογο της οποίας καλούμαστε να γράψουμε σήμερα.
Ο Νικόλας Χατζησταύρου μόλις έμαθε για τη Γενική Επιστράτευση που διατάχθηκε με την έναρξη της εισβολής, μετέβη στο BMH όπου έδρευε το 70 Τάγμα Μηχανικού για να καταταγεί έφεδρος. Το 70 Τάγμα Μηχανικού πλήρωσε κι αυτό, όπως πολλές Μονάδες της Εθνικής Φρουράς, βαρύ τίμημα το 1974.
Το 70 Τάγμα Μηχανικού, με δύναμη περίπου 55 ανδρών, ανέλαβε διάφορες αποστολές, κυρίως για ναρκοθέτηση ευαίσθητων περιοχών. Μετά το πέρας της πρώτης φάσης της εισβολής, κατά την περίοδο της εκεχειρίας και συγκεκριμένα στις 5 Αυγούστου, ο Χατζησταύρου μαζί με τους υπόλοιπους άνδρες του Τάγματος, κληρωτούς και εφέδρους, έλαβαν διαταγή για να μεταβούν στα υψώματα Λαπήθου-Καραβά για ναρκοθέτηση.
Στόχος ήταν να ενισχυθεί η άμυνα της Εθνικής Φρουράς και να αποτραπούν οι τουρκικές δυνάμεις, να καταλάβουν τις Κωμοπόλεις της Λαπήθου και του Καραβά. Αντικειμενικός σκοπός ήταν η παρεμπόδιση προέλασης των εισβολέων, οι οποίοι με τη λήξη της πρώτης φάσης της εισβολής βρίσκονταν έξω από τη Λάπηθο, όπου και συγκέντρωσαν στρατιωτικές δυνάμεις και άρματα μάχης.
Σύμφωνα με τα ιστορικά γεγονότα, από το μεσημέρι της 5ης Αυγούστου οι άνδρες του Τάγματος άρχισαν τη ναρκοθέτηση της περιοχής, διαδικασία η οποία κράτησε μέχρι τις έξι το απόγευμα. Παρά την εκεχειρία που επικρατούσε, τα χαράματα της 6ης Αυγούστου, οι Τούρκοι με κάθε υπουλότητα, κινήθηκαν με σφοδρή δύναμη πυρός και έπληξαν τις θέσεις της Εθνικής Φρουράς στη Λάπηθο.
Με το ισοζύγιο δυνάμεων να είναι συντριπτικά υπέρ των Τούρκων, τόσο σε αριθμό στρατιωτών όσο και σε επίπεδο εξοπλισμού, αφού πέραν από βαρύ οπλισμό, διέθεταν και άρματα μάχης, η μάχη ήταν άνιση και η κάθε προσπάθεια των ηρωικών ανδρών του 70 Τάγματος Μηχανικού και ανδρών άλλων μονάδων της Εθνικής Φρουράς για να αντισταθούν, έπεφτε στο κενό. Οι εισβολείς πέραν όλων των άλλων, χρησιμοποιώντας βάρκες, είχαν μεταφέρει πάνοπλες ομάδες στα παράλια Λαπήθου-Καραβά από το προηγούμενο βράδυ και είχαν στήσει ενέδρες στην περιοχή μεταξύ Λαπήθου – Καραβά και Βασίλειας.
Η αιφνιδιαστική επίθεση των Τούρκων εν μέσω εκεχειρίας προκάλεσε τη διάσπαση των αμυντικών γραμμών της Εθνικής Φρουράς που είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη όλης της έκτασης από τη Λάπηθο μέχρι τον Καραβά, από τα τουρκικά στρατεύματα. Ιδιαίτερα δυσμενής ήταν η θέση στην οποία βρέθηκαν οι άνδρες του 70 Τάγματος Μηχανικού, οι οποίοι εγκλωβίστηκαν χωρίς να διαθέτουν καμία διέξοδο διαφυγής.
Αφού μελέτησαν τα δεδομένα, έλαβαν τη γενναία απόφαση να χωριστούν σε τρεις ομάδες και να επιχειρήσουν να απομακρυνθούν από διαφορετικά σημεία, με στόχο να φτάσουν στη Βασίλεια. Κάπου εκεί, στο πεδίο της μάχης, χάθηκαν τα ίχνη 30 εκ των 55 ανδρών του Τάγματος. Ανάμεσα σε αυτούς βρισκόταν και ο ήρωάς μας Νικόλας Χατζησταύρου.
Μάταια η οικογένεια του Νικόλα έψαχνε για χρόνια πληροφορίες για την τύχη του αγαπημένου της. Τα οστά του λεβέντη που κηδεύουμε σήμερα εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο σε περιοχή της Λαπήθου και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν ανθρωπολογικές εξετάσεις και εξετάσεις DNA, με βάση τις οποίες έχει διακριβωθεί η ταυτότητα των οστών του.
Σήμερα, σχεδόν μισό αιώνα μετά την τραγωδία του 1974, ο κύκλος της αβεβαιότητας και του δράματος που βίωνε η οικογένεια του κλείνει οριστικά. Ο Νικόλας Χατζησταύρου επιστρέφει στην οικογένεια του που δεν πρόλαβε να χαρεί. Επιστρέφει στην κόρη του που την άφησε μικρή και στο γιο του που δεν πρόλαβε να γνωρίσει, αφού όταν αυτός έβλεπε για πρώτη φορά το φως, ο ίδιος πάλευε με το σκοτάδι του πολέμου. Επιστρέφει στα σπλάχνα της γης που τον γέννησε και που υπερασπίστηκε με πάθος, γενναιότητα, πίστη και αφοσίωση, μέχρι τελευταίας ρανίδας του αίματός του. Πάντοτε μπροστάρης και αγέρωχος. Επιστρέφει αθάνατος μαζί με τους υπόλοιπους γενναίους συμπολεμιστές του, του 70 Τάγματος Μηχανικού.
Γι’ αυτούς τους γενναίους άνδρες, για τον Νικόλα Χατζησταύρου, οφείλουμε να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τη διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου των αγνοουμένων μας.
Οφείλουμε να διατηρήσουμε άσβεστη τη μνήμη του Νικόλα και να μεταλαμπαδεύσουμε στη νέα γενιά την αυτοθυσία του ως παράδειγμα ανδρείας. Την ίδια ώρα, αποτελεί χρέος μας να διασφαλίσουμε τη δικαίωση της αυτοθυσίας του, συνεχίζοντας τον αγώνα γι' απαλλαγή από την τουρκική κατοχή, για απελευθέρωση και επανένωση.
Νικόλα Χατζησταύρου, σήμερα, όλοι μας, σεμνά και ταπεινά σε αποχαιρετούμε. Ο σεβασμός, ο θαυμασμός, η εκτίμηση και η υπερηφάνεια μας θα σε συνοδεύουν για πάντα.
Ας είναι αιωνία η μνήμη σου και ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει.
Επικήδειος λόγος της Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων κας Άννας Αριστοτέλους στην κηδεία του ήρωα του 1974 Νικόλαου Χατζησταύρου