Η κατοχική Τουρκία προκαλεί εντάσεις τις συντηρεί και τις ενισχύει βαθμηδόν. Πρόκειται για μια τακτική, που έχει σχεδιασθεί στην Άγκυρα και εφαρμόζεται από τους εγκάθετους της στα κατεχόμενα.
Η κατοχική δύναμη, προκαλώντας εντάσεις στη νεκρή ζώνη αποσκοπεί πρωτίστως στην κατάληψη εδαφών κι αυτό το αναγνωρίζουν και ξένοι παίκτες. Την ίδια ώρα, δια των μικρών κρίσεων, που δημιουργεί ο κατοχικός στρατός σε διάφορες περιοχές στη νεκρή ζώνη, επιχειρεί να μετατοπίσει την προσοχή και τις συζητήσεις σε στρατιωτικά ζητήματα. Πώς επιχειρεί η κατοχική πλευρά να διαμορφώσει το σκηνικό;
Πρώτον, γκριζάρει διάφορες περιοχές, στέλνει στρατό και καταλαμβάνει έδαφος. Αυτό σημαίνει προέλαση. Αυτό σημαίνει εισβολή στη νεκρή ζώνη. Αυτό, ανεξάρτητα εάν το καταφέρουν, θέλουν να μην έχει προσωρινό χαρακτήρα.
Δεύτερον, θέλουν η εκτόνωση της έντασης να γίνεται με συζητήσεις της ΟΥΝΦΙΚΥΠ με το κατοχικό καθεστώς. Αυτό που πάντα ήθελαν οι Τούρκοι. Με αυτό επαναφέρουν το ζήτημα της συμφωνίας Ειρηνευτικής Δύναμης και κατοχικού καθεστώτος.
Η κατοχική δύναμη έχει επιλέξει την τακτική των μικρών συνεχών κρίσεων.
Είναι σαφές πως οι τουρκικές κινήσεις γίνονται σε διάφορες περιοχές της νεκρής ζώνης, κατά μήκος της γραμμής αντιπαράταξης. Και γίνεται στοχευμένα. Από την Πύλα, στα Στροβίλια, στο γήπεδο Ταξίμ, στο Λήδρα Πάλας, στον Άγιο Δομέτιο (στο «Σπίτι της Μαρίας», αλλά και στο αγγλικό νεκροταφείο Wayne’s Keep,), στη Δένεια, στην Αυλώνα, οι στρατιωτικές προσπάθειες είναι συνεχείς.
Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η νεκρή ζώνη καταλαμβάνει το 2,7% του εδάφους της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το ιστορικό της νεκρής ζώνης
Ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής και πρώην υπουργός Άμυνας, Γιαννάκης Ομήρου, σε γραπτή παρέμβαση του, εξήγησε το καθεστώς της νεκρής ζώνης.
Μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής τον Αύγουστο του 1974, ο Διοικητής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, μαζί με τον Διοικητή της Εθνικής Φρουράς και τον Διοικητή των τουρκικών δυνάμεων εισβολής, προέβησαν σε επί τόπου χωροθέτηση της γραμμής καταπαύσεως του πυρός καθ’ όλο το μήκος της εκατέρωθεν αντιπαράταξης των στρατιωτικών δυνάμεων, από την περιοχή Τυλληρίας μέχρι τη Δερύνεια.
Σύμφωνα με τον κ. Ομήρου, «η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία κέκτηται την νόμιμο κυριότητα και κυριαρχία της γραμμής καταπαύσεως του πυρός, όπως ασφαλώς και ολόκληρης της εδαφικής επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, συναίνεσε σε άσκηση εποπτείας – ελέγχου από την Ειρηνευτική Δύναμη, προκειμένου να επιτελεί τον ρόλο που της ανετέθη από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Δηλαδή την τήρηση της εκεχειρίας και την αποτροπή οποιωνδήποτε εχθροπραξιών.
Η Ειρηνευτική Δύναμη, με βάση τους όρους εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας, οφείλει επίσης να μεριμνά για την διατήρηση του status – quo εντός της γραμμής καταπαύσεως του πυρός, που ατυχώς επικράτησε να ονομάζεται νεκρή ή ουδέτερη ζώνη».
Ως εκ τούτου, σημειώνει, με βάση τους όρους εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ, εκεί και όπου υπάρχει παραβίαση του status-quo, οφείλει να παρεμβαίνει και να αποκαθιστά το status-quo-ante. Δηλαδή την κατάσταση πραγμάτων που υπήρχε πριν την οποιαδήποτε ενέργεια παραβίασης – ανατροπής του υφιστάμενου καθεστώτος εντός της γραμμής καταπαύσεως του πυρός.
Ο Γιαννάκης Ομήρου καταληκτικά καλεί την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας να απαιτήσει επιτακτικά από τον ΟΗΕ, στο ανώτατο επίπεδο, να ενεργήσει για την τήρηση των όρων εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας, αναφορικά με τις αρμοδιότητες – υποχρεώσεις της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, Λευκωσία