Απρόβλεπτες διαστάσεις φαίνεται να παίρνει το ευρύ κύμα κινητοποιήσεων των αγροτών στη Γερμανία, εξέλιξη η οποία θέτει σε προβληματισμό, όχι μόνο την κυβέρνηση της χώρας αλλά ολόκληρο το ευρωπαϊκό κατεστημένο, καθώς είναι η πρώτη φορά που απειλείται σοβαρά ο σχεδιασμός που έχει γίνει με την πράσινη συμφωνία και τον τρόπο που αυτή ενσωματώνεται στους κανόνες της ΚΑΠ για την προγραμματική περίοδο 2023-2027.
της Μαρίας Γιουρουκέλη από το agronews.gr
Ο μεγάλος ξεσηκωμός των Γερμανών αγροτών βάζει πάγο στα Σχέδια της ΚΑΠ και ξυπνάει μνήμες στην Ελλάδα
Την ίδια στιγμή, οι αντιδράσεις των Γερμανών με τις συχνές επισκέψεις των τρακτέρ στην Πύλη του Βραδεμβούργου, φαίνεται να ξυπνάει μνήμες στους αγρότες της χώρας μας και να βάζει νέους προβληματισμούς στο εγχώριο αγροτικό αγροτικό κίνημα, παρά τα τεράστια προβλήματα συνοχής. Το πως θα εξελιχθούν τα πράγματα στη Γερμανία αφορά χωρίς αμφιβολία την Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αγρότες βρίσκονται σε πολύ χειρότερη θέση απ’ αυτή των Γερμανών συναδέλφων τους
Εν τω μεταξύ, με τα τρακτέρ να βγαίνουν στους δρόμους από τη Γαλλία έως την Πολωνία και τη Γερµανία, προσεχώς και στην Ελλάδα, μεγαλώνουν οι φόβοι των εθνικών κυβερνήσεων ότι οι αγρότες, που συνήθως θεωρούνται κατά βάση πιο συντηρητικό τµήµα του εκλογικού σώµατος, µπορεί να αποτελέσουν µια πιθανή δεξαµενή ψήφων για την ακροδεξιά. «Οι λαϊκιστές δεν έχουν καλύτερες απαντήσεις, αλλά θα εκµεταλλευτούν την κατάσταση στις ευρωεκλογές του Ιουνίου», προειδοποίησε ο Fabian Zuleeg, επικεφαλής της δεξαµενής σκέψης European Policy Centre. «Είναι µάλλον περίεργο το γεγονός ότι δεν υπήρχε επίγνωση ότι έχουµε επαναφέρει τους αγρότες στην ατζέντα, διότι υπάρχει ιδιαίτερη πίεση στη γεωργία και ο τοµέας εξακολουθεί να διαδραµατίζει µεγάλο ρόλο στην πολιτική πολλών κρατών µελών», σχολίασε.
Σύµφωνα µε την πρόεδρο της αγροτοσυνεταιριστικής οργάνωσης της Ε.Ε COPA, Christiane Lambert, « για χρόνια, οι Ευρωπαίοι αγρότες αισθάνονταν ότι δεν τους έπαιρνε κανείς στα σοβαρά.».
Λιτότητα που κόβει επιδοτήσεις και ξεσηκώνει του Γερμανούς αγρότες
Σε κλοιό κινητοποιήσεων µε µπροστάρηδες τους αγρότες βρέθηκε η Γερµανία, τη ∆ευτέρα 8 Ιανουαρίου για το τέλος µιας σειράς επιδοτήσεων, ελέω δηµοσιονοµικής λιτότητας που αποκάλυψε το βάθος της δηµόσιας δυσαρέσκειας για τη κυβέρνηση συνασπισµού του Όλαφ Σολτς. Οι διαδηλώσεις των αγροτών -σχεδόν και στις 16 οµοσπονδιακές πολιτείες – έρχονται σε συνέχεια αυτών στις αρχές ∆εκεµβρίου παρά τη µερική στροφή της κυβέρνησης στις 5 Ιανουαρίου για διατήρηση της φορολογικής έκπτωσης για τα αγροτικά οχήµατα και σταδιακής κατάργησης σε τρία χρόνια, αντί άµεσα, της επιδότησης για ντίζελ. Η εβδοµάδα δράσης, πρόκειται να κορυφωθεί µε µια µεγάλη διαδήλωση στο Βερολίνο στις 15 Ιανουαρίου.
Κοµβόι εκατοντάδων τρακτέρ κινήθηκαν στις γερµανικές πόλεις συνοδεία χιλιάδων πεζών αγροτών που απέκλεισαν τους δρόµους πρόσβασης στους αυτοκινητόδροµους, σε µια επίδειξη δύναµης που ανησύχησε τους κυβερνώντες. Μαζί τους συµµετείχαν µεταφορείς που διαµαρτύρονταν για την αύξηση των διοδίων για βαρέα οχήµατα, καθώς και ιδιοκτήτες µικρών επιχειρήσεων για το αυξανόµενο κόστος ενέργειας και τον πεισµατικά υψηλό πληθωρισµό.
Η «εβδοµάδα δράσης» των αγροτών ήρθε µε φόντο τις δηµοσκοπήσεις που δείχνουν αυξανόµενη λαϊκή απογοήτευση για την κυβέρνηση Σολτς και για τον χειρισµό της στάσιµης οικονοµίας της Γερµανίας. Τα ποσοστά της κυβέρνησης συνασπισµού, των Σοσιαλδηµοκρατών, των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων του Scholz, έχουν πέσει, ενώ αυτά της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερµανία εκτινάσσονται στα ύψη. Αυτό που πυροδότησε τις διαδηλώσεις ήταν µια κυβερνητική απόφαση τον περασµένο µήνα να κλείσει µια τρύπα στον προϋπολογισµό, περικόπτοντας τις επιδοτήσεις για τους αγρότες. Οι υπουργοί µείωσαν την απαλλαγή από τον φόρο αυτοκινήτων για τα αγροτικά οχήµατα και αφαίρεσαν τις φορολογικές ελαφρύνσεις για το ντίζελ που χρησιµοποιείται στη γεωργία. Όµως µετά την τεράστια κατακραυγή, οπισθοχώρησαν, συµφωνώντας να εφαρµόσουν σταδιακά το µέτρο για το ντίζελ για µια περίοδο τριών ετών, διατηρώντας την κίνηση για τη φορολογία αυτοκινήτων. Όµως τα αγροτικά συνδικάτα θεωρούν ότι οι εν λόγω παραχωρήσεις δεν έφτασαν αρκετά µακριά.
Καθώς τα τρακτέρ κινούνταν προς στο κέντρο του Βερολίνου, τα γερµανικά ειδησεογραφικά µέσα µιλούσαν για δυσοίωνο ξεκίνηµα της χρονιάς για την κυβέρνηση Scholz, η οποία συνοδεύεται από προβλέψεις για ισχνή οικονοµική ανάπτυξη για µια χώρα που συχνά περιγράφεται ως η «δύναµη» της ΕΕ.
«Οι Γερµανοί αγρότες ξεκίνησαν µια εβδοµάδα πανελλαδικών διαµαρτυριών κατά των περικοπών των επιδοτήσεων, συσσωρεύοντας µιζέρια στον συνασπισµό Σολτς, καθώς αγωνίζεται να διορθώσει ένα χάος στον προϋπολογισµό και να περιορίσει τις ανερχόµενες ακροδεξιές δυνάµεις», µετέδιδε το Reuters. Τα οχήµατα έφεραν πλακάτ µε συνθήµατα «Χωρίς αγρότη, δεν υπάρχει µέλλον» και «Μη δαγκώνεις το χέρι που σε ταΐζει».
∆οκιµάζει αντοχές της οµοσπονδιακής δηµοκρατίας
Η οικονοµική επιθεώρηση Handelsblatt σχολίαζε πως «η οργή δεν έρχεται από τα δεξιά, αλλά από το κέντρο της κοινωνίας – από αγρότες που στιγµατίζουν τους πολιτικούς ως δράστες και µετατρέπουν τα τρακτέρ τους σε οχήµατα µάχης. […] Οι αντιδράσεις των αγροτών, που έχουν παρεκτραπεί, δείχνουν πως οι µέθοδοι της AfD έχουν απήχηση και στο κέντρο της κοινωνίας. Τα γεγονότα αυτά θα µπορούσαν να αποτελούν µονάχα έναν πρόλογο των όσων πρόκειται να ακολουθήσουν».
Η διαπίστωση αυτή εντείνει την ανησυχία πως «το 2024 θα µπορούσε να είναι το έτος που θα δοκιµαστεί πιο πολύ από ποτέ η αντοχή της οµοσπονδιακής δηµοκρατίας στα 75 χρόνια ιστορίας της. Το φθινόπωρο διεξάγονται εκλογές σε τρία ανατολικά κρατίδια – και σε όλα η AfD προηγείται, ενώ το κόµµα µπορούσε να καταλάβει τα ανατολικά νωρίτερα, στις δηµοτικές εκλογές για τα δηµαρχεία και τις διοικήσεις των επαρχιών».
Το άχυρο που έσπασε την πλάτη της καμήλας
Ο Frank Schmidt, ένας αγρότης από το Prignitz, βορειοδυτικά του Βερολίνου, δήλωσε στους Financial Times ότι η κίνηση για κατάργηση των επιδοτήσεων ήταν «το άχυρο που έσπασε την πλάτη της καµήλας».
Όµως «εδώ και καιρό το ζήτηµα δεν είναι οι περικοπές», σχολιάζει η οικονοµική επιθεώρηση Handelsblatt. Αντιθέτως, το πρόβληµα είναι πως «οι άνθρωποι χάνουν τον σεβασµό για το κράτος. Και όποιος ψάχνει τους εχθρούς του κράτους, σίγουρα δεν θα τους βρει µεταξύ των αγροτών».
Όπως τονίζει η γερµανική εφηµερίδα «περίπου το 70% του πληθυσµού συντάσσεται µε τους αγρότες. Στο πλευρό τους διαδηλώνουν οι µικροµεσαίοι, οι τεχνίτες και οι απλοί εργαζόµενοι στη βιοµηχανία. Όλους αυτούς τους ενώνει το αίσθηµα της ανηµποριάς, το οποίο έχει µετατραπεί εδώ και καιρό σε θυµό για τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα.
Σε συνέντευξή του ο Γερµανός υπουργός Τροφίµων και Γεωργίας Τζεµ Έζντεµιρ προειδοποίησε πως θα µπορούσε να επέλθει βαθιά διάσπαση στη γερµανική κοινωνία, τονίζοντας ακόµη ότι η χώρα «δεν θα πρέπει να διασχίσει το κατώφλι που πέρασαν οι Η.Π.Α. µε τον Ντόναλντ Τραµπ. Στόχος µας πρέπει να είναι το να κρατήσουµε τη χώρα ενωµένη στο κέντρο».
Αν και δεν θεωρεί τον συγκεκριµένο συσχετισµό ιδιαιτέρως εύστοχο, η Süddeutsche Zeitung αναγνωρίζει πάντως πως κρύβει µέσα του «µία πραγµατικότητα που αφορά όλους τους υπερµάχους της φιλελεύθερης δηµοκρατίας: στις Η.Π.Α. ο Τραµπ αναγνώρισε πως η µεγαλύτερη κινητήριος δύναµη για τον λαϊκισµό είναι η λαχτάρα για µία ταυτότητα. Οι λαϊκιστές µπορούν να κινητοποιήσουν µε τον καλύτερο τρόπο τον κόσµο, όταν µπορούν να του µεταδώσουν το αίσθηµα του συνανήκειν». Το δίδαγµα για τους Γερµανούς πολιτικούς πρέπει να είναι εποµένως το εξής, σύµφωνα µε τη Süddeutsche Zeitung: «Nα µην παγιδεύονται σε ένα καλούπι και να µην βάζουν και τους αγρότες σε ένα άλλο. Στις Η.Π.Α. υπάρχουν δύο καλούπια: εκείνων που υποστηρίζουν τον Τραµπ και εκείνων που τον αποστρέφονται. Όµως τα πράγµατα δεν είναι τόσο απλά στη Γερµανία».
Το ζήτηµα δεν είναι πλέον µονάχα οι περικοπές
«Μοιάζει πραγµατικά όλο και περισσότερο µε γενική απεργία. ∆εν είχαµε γενική απεργία στη Γερµανία από το 1906», δήλωσε ο Κάρστεν Νίκελ, αναπληρωτής διευθυντής ερευνών στην εταιρεία συµβούλων Teneo, στο CNBC.
«Είναι κάτι καινούργιο στη Γερµανία. Αυτή η συντονισµένη δράση και το επίπεδο της πολιτικής βίας … ο υπουργός Οικονοµίας Ρόµπερτ Χάµπεκ γλίτωσε οριακά, ας πούµε, από σωµατικές συµπλοκές µε έναν πραγµατικά οργισµένο όχλο διαδηλωτών το περασµένο Σαββατοκύριακο. Αυτές είναι σκηνές που δεν έχουµε ξαναδεί στη Γερµανία», δήλωσε ο Νίκελ. «Προφανώς µπαίνουµε σε µια κρίσιµη εκλογική χρονιά, σωστά; Τρεις περιφερειακές εκλογές σε κρατίδια και οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οπότε δεν νοµίζω ότι αυτό προοιωνίζεται κάτι καλό», πρόσθεσε.