Θεοφάνης Μαλκίδης
Για τη Διασπορά, για τον Ελληνισμό
Η διασπορά των Κώων όπως και
γενικότερα η ελληνική διασπορά αποτελεί
ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας και ταυτότητάς μας. Εκατομμύρια Ελληνίδες
και Έλληνες ζουν εκτός των συνόρων της
Ελλάδας, διατηρώντας ισχυρούς δεσμούς με την ευρύτερη και την ιδιαίτερη πατρίδα.
Η Διασπορά είναι ταυτισμένη,
συνυφασμένη με την ιστορία μας, αφού οι πρώτες μεγάλες μετακινήσεις των Ελλήνων ξεκίνησαν
ήδη από την αρχαιότητα, σε περιοχές της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, ενώ
σύγχρονες μαζικές μεταναστεύσεις σημειώθηκαν κυρίως μετά την άλωση της
Κωνσταντινούπολης και ακόμη πιο μαζικά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, λόγω
οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών αναταράξεων.
Η διασπορά των Κώων αποτελεί ένα
ενδιαφέρον κεφάλαιο στην ιστορία του νησιού και της Ελλάδας γενικότερα και έχει αφήσει το δικό της αποτύπωμα σε διάφορες
περιοχές του κόσμου.
Οι λόγοι που οδήγησαν Κώους να
εγκατασταθούν σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και βεβαίως στο εξωτερικό είναι ποικίλοι και συνδέονται στενά με την
ιστορία του νησιού:
Η Κω λόγω της στρατηγικής της θέσης, ήταν από τα
αρχαία χρόνια ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο. Πολλοί Κώοι ταξίδευαν σε διάφορες
περιοχές για να αναπτύξουν τις εμπορικές τους δραστηριότητες και με τον καιρό
εγκαταστάθηκαν μόνιμα σε αυτές.
Περίοδοι πολιτικών αναταραχών και
πολέμων ανάγκασαν πολλούς Κώους να εγκαταλείψουν το νησί και να αναζητήσουν
ασφαλέστερα μέρη για να ζήσουν. Η Οθωμανοκρατία και η Ιταλοκρατία είναι
περίοδοι με έντονη μετανάστευση. Μάλιστα
σε αυτές τις περιόδους και ειδικά στην
Ιταλοκρατία, οι Κώοι πρωταγωνιστούν στον εθνικό πόθο για απελευθέρωση του
νησιού τους και όλων των Δωδεκανήσων και για την ένωσή τους με την Ελλάδα.
Περίοδοι οικονομικής κρίσης στο νησί
οδήγησαν πολλούς Κώους να μεταναστεύσουν αναζητώντας καλύτερες οικονομικές
προοπτικές.
Οι Κώοι εγκαταστάθηκαν κυρίως σε
περιοχές που είχαν εμπορικές σχέσεις με την Κω ή που προσέφεραν ευκαιρίες
εργασίας. Μερικές από τις χώρες όπου υπάρχουν σημαντικές κοινότητες Κώων είναι:
Ηνωμένες Πολιτείες: Όπως και πολλοί
Έλληνες, αρκετοί Κώοι μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, κυρίως κατά τον 20ο αιώνα.
Αυστραλία: Η Αυστραλία αποτελεί έναν
άλλο δημοφιλή προορισμό για τους Κώους.
Καναδάς: Η κοινότητα Κώων, αν και μικρότερη σε σχέση με
τις προηγούμενες, είναι ιδιαίτερα ενεργή και διατηρεί στενούς δεσμούς με την
Κω.
Ευρώπη: Πολλοί Κώοι έχουν
μεταναστεύσει σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία.
Και βεβαίως πολλοί εγκαταστάθηκαν
στην Αττική, όπου έπραξαν όπως και οι υπόλοιποι ξενιτεμένοι, πολλά για την
ιδιαίτερη πατρίδα τους.
Οι Κώοι της διασποράς, παρά την
απόσταση, διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με το νησί τους. Οργανώνουν πολιτιστικές
εκδηλώσεις, δημιουργούν και συμμετέχουν σε συλλόγους και διατηρούν έθιμα και
παραδόσεις της Κω.
Οι Κώοι της διασποράς έχουν συμβάλλει
σημαντικά στην προβολή του νησιού και της Ελλάδας γενικότερα. Πολλοί από αυτούς
έχουν διακριθεί σε διάφορους τομείς, όπως η επιχειρηματικότητα, οι τέχνες, οι
επιστήμες και η πολιτική.
Κλείνοντας και αφού σας ευχαριστήσω
για ακόμη μία φορά για την πρόσκλησή
σας, πρέπει να τονίσουμε ότι η διασπορά
των Κώων είναι αποτέλεσμα μιας μακράς ιστορικής διαδικασίας που διαμορφώθηκε
από ποικίλους παράγοντες, οι οποίοι οδήγησαν πολλούς Κώους να εγκαταλείψουν το
νησί τους και να αναζητήσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης σε άλλες περιοχές του
κόσμου.
Οι κοινότητες των Κώων σε όλο τον κόσμο δίνουν
ιδιαίτερη έμφαση στη διατήρηση της
ταυτότητάς τους, συνεργάζονται στενά με τους θεσμικούς φορείς της Κω και
τις άλλες συλλογικές εκπροσωπήσεις του νησιού, με στόχο την προώθηση της Κω και
την ενίσχυση των δεσμών με την πατρίδα τους, αποτελώντας ένα ζωντανό δείγμα της
ιστορίας και της παράδοσης του νησιού. Παρά την απόσταση, οι Κώοι της διασποράς
διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με την ιδιαίτερη πατρίδα τους και συμβάλλουν στην προβολή της
Κω σε όλο τον κόσμο.