εφημερίδα «Εστία»
Οι επιπτώσεις της τουρκικής αναπτύξεως σε συνδυασμό με την υποχωρητική (για να μην χρησιμοποιήσουμε κανέναν πιο βαρύ χαρακτηρισμό) τακτική της Κυβερνήσεως στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο αποδεικνύονται βαρύτατες για την διεθνή πολιτική της χώρας και την θέση της στο παγκόσμιο στερέωμα.
Συμφώνως προς αξιόπιστες πληροφορίες, μετά τα τελευταία γεγονότα η Αίγυπτος συνομιλεί με την Τουρκία προκειμένου να συνάψει με αυτήν συμφωνία οριοθετήσεως ΑΟΖ, ακυρώνοντας αυτήν που είχε υπογράψει με την Ελλάδα στις 27 Αυγούστου 2020 και η οποία είχε χαρακτηρισθεί τεραστία διπλωματική επιτυχία για την χώρα μας.
Τους τελευταίους μήνες, το Κάιρο φέρεται ενοχλημένο από την τακτική της Ελλάδος έναντι της Τουρκίας και από το γεγονός ότι η Αθήνα έχει αφήσει να ατονίσουν οι τριμερείς συμφωνίες που έχει με την Κύπρο και το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Αυτό όμως που «ξεχείλισε το ποτήρι» είναι τα γεγονότα της Κάσου και η υποχώρησις προ των τουρκικών αξιώσεων σχετικώς προς την αδειοδότηση των ερευνών που διεξήγοντο για λογαριασμό του ΑΔΜΗΕ.
Ίσως να μην είναι άσχετο και το γεγονός ότι χθες η γαλλική εταιρεία που θα πόντιζε το καλώδιο Κρήτης-Κύπρου έστειλε τελεσίγραφο στον ΑΔΜΗΕ και απειλεί να εγκαταλείψει το έργο.
Ναι μεν επικαλείται λόγους που έχουν να κάνουν με την συνεργασία των αρμοδίων αρχών Ελλάδος και Κύπρου, αλλά το τελεσίγραφο υποκρύπτει και τις αμφιβολίες που έχουν και οι Γάλλοι ως προς την αποφασιστικότητα της Ελλάδος να ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην περιοχή.
Να σημειώσουμε λοιπόν ότι η θαλάσσια περιοχή, που απετέλεσε το «μήλον της έριδος» είναι οριοθετημένη δυνάμει της ελληνο-αιγυπτιακής συμφωνίας, αλλά υπάρχει επικάλυψις από το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, το οποίο η Ελλάς χαρακτηρίζει ως παράνομο. Εν τέλει όμως η Αθήνα υπεχώρησε, αποδεχομένη μιαν οιονεί αναγνώριση του τουρκο-λιβυκού.
Η αδυναμία -ή η απροθυμία- της Ελλάδος να υποστηρίξει την εφαρμογή της συμφωνίας οριοθετήσεως ΑΟΖ μεταξύ Αθηνών και Καΐρου (την οποία είχαν υπογράψει οι τότε υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και Σάμεχ Σούκρι) δημιούργησε απογοήτευση στην κυβέρνηση του Προέδρου Σίσι, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να εισακούονται οι φωνές (που πάντα υπάρχουν στο Κάιρο) υπέρ της συνδιαλλαγής με την Τουρκία.
Άλλωστε η Άγκυρα σχεδόν ταυτοχρόνως με την παρουσίαση του σχεδίου του τουρκο-λιβυκού μνημονίου (περί το 2015) είχε παρουσιάσει και στην Αίγυπτο πρόταση οριοθετήσεως ΑΟΖ, δια της οποίας μάλιστα της έδιδε πολύ περισσότερα από αυτά που προέβλεπε η συμφωνία η οποία υπεγράφη αργότερα με την Ελλάδα. Υποστηρίζοντας με μεγάλη σαφήνεια και αποφασιστικότητα τις θέσεις της, η Αίγυπτος προτίμησε την συνεργασία με την Ελλάδα. Επίστευε όμως ότι είμαστε σοβαρή χώρα και ότι έχουμε μια σοβαρή Κυβέρνηση.
Τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ήδη προαναγγέλλεται επίσκεψις του Προέδρου Σίσι στην Άγκυρα τον Σεπτέμβριο, ενώ αποκαλύπτεται ότι οι συνομιλίες για οριοθέτηση μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου αρχίζουν από περιοχές εκτός των συμπεφωνημένων με την Ελλάδα, αλλά είναι άδηλο μέχρι πού μπορεί να φθάσουν. Όπως και να έχει όμως ήδη οι συνομιλίες στρέφονται στην αμφισβήτηση του δικαιώματος των νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Όπως έγραψε πρώτος ο Θουκυδίδης, στις διεθνείς σχέσεις ο ισχυρός προχωρεί όσο του επιτρέπει η ισχύς του και ο αδύναμος υποχωρεί όσο του επιβάλλει η αδυναμία του. Και βεβαίως ουδείς επιλέγει να σταθεί παρά το πλευρόν του αδυνάτου. Ούτε βεβαίως η Αίγυπτος, η οποία βλέπει την συνεχή ανάπτυξη της Τουρκίας, η οποία καθίσταται κεντρικός «παίκτης» για τα τεκταινόμενα στην Μεσόγειο.
Μόλις χθες γράφαμε για τις εξελίξεις όσον αφορά την απόκτηση των μαχητικών F-35 και ιδιαιτέρως του μοντέλου F-35B το οποίο προορίζεται για το αεροπλανοφόρο (πλέον) Anadolu. Αποκτώντας τα νέα αυτά μαχητικά, η Τουρκία αποκτά δυνατότητες υπερποντίας αναπτύξεως δυνάμεων, σκοπός των οποίων δεν είναι μόνον η στρατηγική περικύκλωσις της Ελλάδος, αλλά η συνολική ανατροπή των γεωπολιτικών ισορροπιών στην Μεσόγειο.
Σημειώνουμε ότι η Ιταλία και η Ισπανία, δύο μεσογειακές χώρες της ΕΕ, με τις οποίες θα έπρεπε να έχουμε αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις συνεργασίας, σε πολλές επαφές με την ελληνική πλευρά έχουν επισημάνει ότι δεν μπορούν «να παραγνωρίσουν τα συμφέροντα που έχουν στην Τουρκία».
Αυτά για όσους πιστεύουν ότι μπορεί η «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη» να αποτελέσει θετικό παράγοντα για τα δικά μας εθνικά συμφέροντα.
Τελεσίγραφο των Γάλλων προς Μαξίμου για την ελληνική κυριαρχία στην Κάσο –Προς αναστολή των εργασιών για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου
Στο Μέγαρο Μαξίμου διαβιβάσθηκε το τελεσίγραφο της γαλλικής εταιρείας Nexans η οποία κατασκευάζει το καλώδιο ηλεκτρικής διασυνδέσεως Κρήτης-Κύπρου. Η προειδοποίησις αυτή υποκρύπτει τις αμφιβολίες των Γάλλων ως προς την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Ελλάδα στην περιοχή της Κάσου, από όπου προ ημερών υποχωρήσαμε έναντι τῶν Τούρκων.
Κατόπιν τούτου, με «βραχυκύκλωμα» απειλείται το μεγάλο project ύψους 2 δισ. ευρώ για το υποθαλάσσιο καλώδιο ηλεκτρικής συνδέσεως Ελλάδος – Κύπρου. Η Nexans, ο γαλλικός κολοσσός παραγωγής και κατασκευής καλωδιακών διασυνδέσεων που έχει αναλάβει την υλοποίηση του σχετικού τμήματος του έργου, απέστειλε επιστολή –τελεσίγραφο στον ΑΔΜΗΕ προειδοποιώντας για αναστολή των εργασιών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Nexans έχει κάνει γνωστή την απόφαση της στον ΑΔΜΗΕ πώς αν μέχρι την Παρασκευή 31 Αυγούστου δεν έχει λάβει την τελική εντολή για τις εργασίες που αφορούν στο καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου ή αν δεν έχει επιλυθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο για το project τότε στις 2 Σεπτεμβρίου αναστέλλει τις εργασίες.
Οι ίδιες πηγές, αναφέρουν ότι ο ΑΔΜΗΕ δια της επιστολή που έλαβε από την Nexans ενημερώνεται για την απόφαση του γαλλικού ομίλου να αναστείλει τις εργασίες για την ανάπτυξη του καλωδίου που θα συνδέει τα συστήματα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας με την Κύπρο.
Για το τελεσίγραφο της κατασκευάστριας εταιρείας ενημέρωσε ο ΑΔΜΗΕ με επιστολή του τις δύο ρυθμιστικές αρχές Ελλάδος και Κύπρου, καθώς και το ΥΠΕΝ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Nexans επισημαίνει πως για το ενδεχόμενο να μπει επ΄ αόριστον «στον πάγο» το έργο, αποκλειστική υπεύθυνη φέρει η ΡΑΕΚ και οι αβεβαιότητες στο ρυθμιστικό πλαίσιο της Κύπρου για την διασύνδεση.
Η γαλλική εταιρεία επισημαίνει πως στην περίπτωση που έως την Παρασκευή λάβει επίσημες διαβεβαιώσεις για την διευθέτηση αυτών των ρυθμιστικών αβεβαιοτήτων, μόνον η παραγωγή του καλωδίου θα συνεχιστεί ακόμη κι αν δεν λάβει το Full Notice to Proceed από τον ΑΔΜΗΕ.
Παρά τις εντατικές διαβουλεύσεις που έχουν γίνει όλο το προηγούμενο διάστημα, από την κυπριακή πλευρά δεν έχει προκύψει η παραμικρή ένδειξις για μετακίνηση από τις αρχικές θέσεις της, την ώρα μάλιστα που η Τουρκία προωθεί την ενεργειακή διασύνδεσή της με τα Κατεχόμενα!
Είναι ενδεικτικό ότι, σε πλήρες αδιέξοδο κατέληξε και η νέα τηλεδιάσκεψις που πραγματοποιήθηκε εκτάκτως την Παρασκευή, 23 Αυγούστου, με την συμμετοχή της Κομμισσιόν, των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας και Κύπρου, καθώς και τον ΑΔΜΗΕ (φορέα υλοποιήσεως του έργου). Στην τηλεδιάσκεψη η κυπριακή πλευρά ενεφανίσθη εντελώς αρνητική στο να επιλυθούν οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες που, όπως έχει δηλώσει δημόσια ο ΑΔΜΗΕ, καθιστούν το Great Sea Interconnector μη βιώσιμο οικονομικά.
Υπενθυμίζεται ότι τα δύο βασικά «αγκάθια» είναι η ανάκτησις εσόδων από το έργο κατά την περίοδο κατασκευής του, καθώς και η διασφάλισις του φορέα υλοποιήσεως από το γεωπολιτικό ρίσκο, που φαίνεται να αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα Στα δύο αυτά θέματα, οι αποφάσεις της ΡΑΕΚ κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση από τις προβλέπεις της ελληνικής Ρυθμιστικής Αρχής.
Με την στάση αυτή αλλά και σε συνδυασμό με την δεδηλωμένη απροθυμία της κυπριακής κυβερνήσεως να στηρίξει το έργο, το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου επί της ουσίας βραχυκυκλώνεται. Η Ελλάς από την πλευρά της έχει ήδη αναλάβει το 37% που της αναλογεί με βάση τον ευρωπαϊκό κανονισμό, καθώς κατανοεί ότι υπάρχουν θεμελιώδη γεωπολιτικά θέματα. Πολλοί εκτιμούν ότι θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα και στις διασυνδέσεις των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων.