Από τον Φιλελεύθερο
Το μέγεθος της καταστροφής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στο κατεχόμενο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, 50 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, είναι εξαιρετικά δύσκολο να περιγραφεί με ακρίβεια. Κι αυτό γιατί μεγάλος αριθμός ορθόδοξων αλλά και άλλων χριστιανικών μνημείων βρίσκονται εντός στρατοπέδων του τουρκικού στρατού, στρατιωτικών ζωνών ή στη νεκρή ζώνη και είναι απροσπέλαστα.
Οι πιο πάνω αναφορές ανήκουν στον Επίσκοπο Νεαπόλεως Πορφύριο, ο οποίος μίλησε στον «Φιλελεύθερο» με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή. Οι δικές του αναφορές αναδεικνύουν ένα ζήτημα, το οποίο από το 1974 και εντεύθεν βιώνουμε. Την καταστροφή αρχαιολογικών και θρησκευτικών μνημείων από τον κατακτητή. Αλλά ταυτόχρονα και τον «οικοδομικό οργασμό» στα κατεχόμενα, τα οποία έχουν γεμίσει με τζαμιά. Είναι σαφέστατος ο στόχος της κατοχικής πλευράς με την εφαρμογή του σχεδίου για οικοδόμηση όσων περισσότερων τζαμιών μπορούν. Κτίζονται, όπως αναφέρθηκε και από πλευράς Τουρκοκυπρίων, περισσότερα τζαμιά από σχολεία.
ΕΧΟΥΝ καταστραφεί και κοιμητήρια. Όπως σημειώνει στην εφημερίδα μας ο Επίσκοπος Νεαπόλεως, «εξαίρεση αποτελούν ελάχιστα όπως το κοιμητήριο στην πόλη της Κερύνειας, στο Λευκόνοικο και τον Άγιο Ερμόλαο. Μισό αιώνα μετά δεν μας επιτρέπουν να συντηρήσουμε τους τάφους των γονιών και των προγόνων μας. Η εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα τα καταστραμμένα κοιμητήρια μας αποτελεί ντροπή για τους Τούρκους και τη σύγχρονη ανθρωπότητα».
ΤΗΝ ίδια ώρα το κράτος, η Εκκλησία όπως κι άλλοι, με τιτάνιες προσπάθειες κατάφεραν τον επαναπατρισμό κλεμμένων αρχαιοτήτων και εκκλησιαστικών κειμηλίων. Σε αυτό το πεδίο έχουν γίνει πολλά και υπήρξαν και αποτελέσματα. Παρακολουθήσαμε όλα αυτά τα χρόνια τις μεγάλες μάχες που έδωσε η Κυπριακή Δημοκρατία, η Εκκλησία, αλλά και ιδιώτες όπως η κ. Τασούλα Χατζητοφή.
ΘΑ πρέπει να σημειώσουμε, πάντως, το σημαντικό έργο που γίνεται από την Τεχνική Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια που προβάλλει η κατοχική πλευρά στο έργο της Επιτροπής αυτής, ένας αριθμός μνημείων έχει συντηρηθεί τα τελευταία χρόνια.
ΔΕΝ μπορεί, πάντως, πενήντα χρόνια μετά να συζητούμε αυτά τα ζητήματα. Και τα συζητούμε επειδή η καταστροφή αρχαιολογικών μνημείων και εκκλησιών είναι μέρος ενός σχεδιασμού της κατοχικής δύναμης. Να ξεριζωθεί οτιδήποτε ελληνικό και χριστιανικό από τα κατεχόμενα. Πενήντα χρόνια μετά δεν μπορεί ακόμη να κυνηγούμε τους κλέφτες.