ΔΕ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΘΩ ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΑ για το ντιμπειτ
αλλά σε θέσεις.
Οι διατυπώσεις που ακούστηκαν ήταν πολλές.
Κάποιες θετικές (με χαρά άκουσα για
"πατριωτικό ΠΑΣΟΚ") και κάποιες ιδιαιτέρως
προβληματικές.
Για την ώρα θα αναφερθώ μόνο στην κουβέντα: "υπάρχει μία και μόνο διαφορά (με την Τουρκία), η οριοθέτηση ΑΟΖ ΚΑΙ υφαλοκρηπίδας και όχι μόνο ΑΟΖ"
Και αυτή την κοτσάνα την πέταξε αυτός, ο οποίος κατά τα άλλα με εξέπληξε θετικά, διότι σε όλα τα υπόλοιπα θα συμφωνούσα απολύτως μαζί του!
ΕΔΩ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΙΣΩΣ ΝΑ ΚΑΝΩ ΜΙΑ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Αυτό που δεν γνωρίζουν οι Έλληνες σήμερα είναι ότι υπάρχει μία ισχυρή εσωτερική διένεξη μεταξύ των επιστημόνων, διπλωματών και πολιτικών μας ως προς τη σωστή εθνική στρατηγική χάραξης των θαλασσίων ορίων της Ελλάδας.
Από την μία πλευρά υπάρχει μία ομάδα που προτάσσει την ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) ως την «σωστή» προσέγγιση του θέματος, ενώ από την άλλη πλευρά βρίσκεται μία άλλη ομάδα, η οποία προβάλει την γεωλογική υφαλοκρηπίδα ως τη σωστή εθνική πρακτική.
Ή ΤΟ ΕΝΑ Ή ΤΟ ΑΛΛΟ. Και τα δύο μαζί, δε γίνεται.
Ίσως είμαστε και η μοναδική χώρα στον κόσμο που θέτει στο τραπέζι ταυτόχρονα την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα. Δε βγάζει νόημα αυτή η διπολική στρατηγική.
Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που η Ελλάδα δεν έχει θεσπίσει ακόμη ΑΟΖ.
1. Η υφαλοκρηπίδα ως γεωλογική έννοια (αντίθετα με την ΑΟΖ η οποία είναι γεωγραφική έννοια) είναι ασαφής και νεφελώδης και η έκτασή της ποικίλει ανάλογα με την γεωμορφία του βυθού της θάλασσας με περισσότερες εξαιρέσεις παρά κανόνες. Ακριβώς εξαιτίας αυτής της ασάφειας η διευθέτηση της οριοθέτησης επιβάλλεται από διαιτητικό δικαστήριο, διότι οι διαφωνίες που προκύπτουν είναι πάμπολλες. Στρατηγική υφαλοκρηπίδας σημαίνει Χάγη και σημαίνει πως «παίζεις τα νησιά του Αιγαίου στα ζάρια».
2. ΑΟΖ σημαίνει 200 ναυτικά μίλια από την ακτογραμμή ως σημείο βάσης. Αν οι ακτές γειτονικών κρατών είναι πιο κοντά από αυτή την απόσταση, τότε ορίζεται η μέση γραμμή. Η ΑΟΖ μετριέται υπό το φως του ηλίου στην επιφάνεια της θάλασσας και όχι στα σκοτεινά της βάθη.
ΠΡΩΤΟΝ:
Η έννοια της υφαλοκρηπίδας υπερκαλύπτεται και υπερκεράζεται τόσο γεωγραφικά (στο περιβάλλον του Αιγαίου και της Αν. Μεσογείου) όσο όμως κυρίως λειτουργικά από την ΑΟΖ.
Στην ΑΟΖ, η λειτουργική αξιοποίηση δεν περιορίζεται μόνο στο βυθό και το υπέδαφος, δηλαδή μόνο κάτω από το νερό (π.χ. υδρογονάνθρακες), όπως ΣΤΗΝ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΊΔΑ, αλλά επεκτείνεται και στα υπερκείμενα ύδατα, δηλαδή μέσα και πάνω από το νερό, εξασφαλίζοντας για παράδειγμα αποκλειστικό δικαίωμα αλιείας, εκμετάλλευση ΑΠΕ και μέριμνα για προστασία θαλασσίου περιβάλλοντος, δηλαδή διασφαλίζει εύρος λειτουργικής δικαιοδοσίας που δε διασφαλίζει η υφαλοκρηπίδα.
Ακόμα και το θαύμα να συμβεί, να συμφωνήσει η Τουρκία υφαλοκρηπίδα με την Ελλάδα, ο "πόλεμος της τσιπούρας" θα συνεχίζεται. Μια τρύπα στο νερό, πάλι στην αρχή θα είμαστε.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ:
Η γεωλογική υφαλοκρηπίδα ως νομική βάση χάραξης θαλασσίων συνόρων έχει εγκαταλειφθεί από όλους.
Κανένα όμορο κράτος δεν επέλεξε την υφαλοκρηπίδα.
Η Ελλάδα όμως χρειάζεται να κάνει συνολικά 5 οριοθετήσεις, με Αλβανία, Λιβύη, Αίγυπτο, Κύπρο και Τουρκία (με Ιταλία έκανε ήδη και με Αίγυπτο εν μέρει). Αλλά όλες οι υπόλοιπες χώρες (εκτός της Τουρκίας) αγνοούν την υφαλοκρηπίδα και θέτουν ως βάση για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους την ΑΟΖ.
Ωστόσο, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, μπορεί να γίνει οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας με υφαλοκρηπίδα ή ΑΟΖ με ΑΟΖ. Δε δύναται να γίνει οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας με ΑΟΖ.
Άρα η εμμονή της Ελλάδας (και) στην έννοια της υφαλοκρηπίδας είναι μία ιδιαιτέρως προβληματική προσέγγιση που δυσχεραίνει (αν δεν αποκλείει) την οριοθέτηση με τα άλλα κράτη.
Εκτός από αυτό , αναδεικνύει και την μη ύπαρξη κοινής εθνικής στρατηγικής με την Κύπρο. Δηλαδή η Κύπρος και η Ελλάδα «προσπαθούν» να έχουν κοινά θαλάσσια σύνορα προσεγγίζοντας το θέμα από διαφορετική σκοπιά και στρατηγική και με διαφορετική νομική επιχειρηματολογία, θέτοντας δηλαδή η μία την ΑΟΖ και η άλλη (μόνο) την υφαλοκρηπίδα (ή και μαζί με την ΑΟΖ) ως κριτήριο οριοθέτησης μεταξύ τους. Η Κύπρος κατέθεσε στον ΟΗΕ τα όριά της στη θάλασσα με βάση την ΑΟΖ και μόνον και οριοθέτησε θαλάσσια όρια με τους γειτόνές της μόνο με όρους ΑΟΖ.
ΤΡΙΤΟΝ:
Ο υπολογισμός της ΑΟΖ είναι μαθηματικά πανεύκολος και διαφορές μπορεί να προκύψουν μόνον όσον αφορά στην αρχή της ευθυδικίας ή αναλογικότητας. Παρενθετικά να πω ότι η αρχή της «ευθυδικίας» είναι ένα ασαφές νομικό κριτήριο για την οριοθέτηση ΑΟΖ (δεν είναι όμως ένα αποκλειστικό "μειονέκτημα" της ΑΟΖ, διότι ισχύει και για την υφαλοκρηπίδα) και μπορεί να αγνοήσει μερικά ή συνολικά την αρχή «των ίσων αποστάσεων» λαμβάνοντας υπόψη και άλλα κριτήρια (όπως π.χ. έκταση ακτών στην περιοχή της Μεγίστης, όπου η "αναλογικότητα" του τεράστιου ηπειρωτικού όγκου της Τουρκίας "υπερέχει" έναντι μιας μικρής νήσου και άρα η τελευταία δε δύναται να έχει "ολική επήρεια", εξαιτίας της "δίκαιης αναλογίας" . Αυτό όμως είναι άλλο θέμα προς ανάπτυξη).
Ο υπολογισμός της υφαλοκρηπίδας όμως, όπως προείπα, είναι ιδιαιτέρως δυσνόητος και είναι πιο ευάλωτος σε ελευθεριάζουσες ερμηνείες και μάλιστα ειδικά στην περίπτωση της Τουρκίας, η οποία για να αποφύγει τη διεθνή διαιτησία, δε θεωρεί ότι το πρόβλημα είναι νομικό, αλλά πολιτικό και οφείλει να επιλυθεί διμερώς, χωρίς παρέμβαση τρίτων. Θεωρεί δηλαδή ότι τα νησιά μας δε διαθέτουν υφαλοκρηπίδα, διότι είναι απλές εξάρσεις του βυθού της τουρκικής υφαλοκρηπίδας ή ότι τα νησιά μας «επικάθονται» σε αυτήν και άρα είναι και τα ίδια μέρος της υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας. Η συζήτηση καταντά έτσι σαν την γάτα που κυνηγάει την ουρά της και άρα η υφαλοκρηπίδα ως έννοια προσφέρει στην Τουρκία την απαραίτητη συγγνώμη και δικαιολογία να υπεκφεύγει και να αναβάλει κάθε επίλυση με όρους διεθνούς δικαίου, προβάλλοντας μόνον την ισχύ της και ποντάροντας στη φοβικότητα και υποχωρητικότητα της Ελλάδας. Η συζήτηση που περιλαμβάνει υφαλοκρηπίδα είναι ακριβώς η επιτομή αυτής της φοβικής πολιτικής. Ακολουθούμε δηλαδή τη στρατηγική της Τουρκίας, όχι τη δική μας.
ΤΕΤΑΡΤΟΝ:
Οριοθέτηση ΑΟΖ σημαίνει ότι το Αιγαίο "κλείνει" για την Τουρκία και καθιστά de facto τη συζήτηση για οριοθέτηση αιγιαλίτιδας ζώνης και δικαιοδοσίας περιοχής έρευνας και διάσωσης δευτερεύουσας σημασίας, εφόσον κατ'ουσίαν εξασφαλίζεται οικονομική και πολιτική ενότητα του ελληνικού ηπειρωτικού και νησιώτικού χώρου, δηλαδή εξασφαλίζεται λειτουργική συνέχεια και απρόσκοπτη επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών της επικράτειας, χωρίς ενδιάμεση παρεμβολή τρίτου κράτους.
Με την υφαλοκρηπίδα το ρίσκο είναι τεράστιο και το διεθνές δικαστήριο μπορεί να αποφανθεί ότι ένα τέτοιο παράδοξο, όπως το παραπάνω, μπορεί να ισχύει π.χ. στο παράδειγμα της Ψερίμου! Παίζουμε ορισμένα νησιά μας στα ζάρια!
ΓΙΑΤΙ ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ;
Μα διότι το θέλουν οι ΗΠΑ!
Αυτό που δεν γνωρίζουν οι Έλληνες είναι ότι οι Αμερικανοί ακολουθούν στρατηγική υφαλοκρηπίδας για τους δικούς τους πολύ ιδιαίτερους λόγους, κομμένους και ραμμένους στα δικά τους μέτρα και που αφορούν ειδικά στις διεκδικήσεις τους στην Αρκτική. Η ΑΟΖ της Αλάσκας υστερεί μπροστά στο τεράστιο στρατηγικό βάθος της Ρωσίας και η υφαλοκρηπίδα (που στην περιοχή εκείνη συγκεκριμένα υπερκεράζει την ΑΟΖ σε μέγεθος) είναι για αυτούς μία καλή δικαιολογία να διεκδικήσουν περισσότερα. Εφόσον σε εκείνη την περιοχή του κόσμου, η γεωγραφία της ακτογραμμής είναι αμείλικτη υπέρ της Ρωσίας, ψάχνουν να βρουν αντισταθμίσματα στα βάθη του ωκεανού. Έτσι, προσπαθούν να επιβάλλουν την δική τους προσέγγιση και στις υποτελείς χώρες δορυφόρους τους.
Ως γενικότερο σχόλιο τέλος θα πω ότι όσο οι ΗΠΑ ακολουθούν ακόμη στρατηγική υφαλοκρηπίδας τόσο οι «βραχίονές» τους δεν θα ακολουθούν εθνική αλλά αμερικανική στρατηγική ως υπάκουοι φίλοι.
Ας προσέξουν στο ΠΑΣΟΚ. Χρειάζονται καλούς συμβούλους. Ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική σημαίνει και απεξάρτηση από κηδεμόνες.
ΥΓ. Προκαλώ τον οποιονδήποτε, όπως και τον υποψήφιο αρχηγό του ΠΑΣΟΚ που είπε τη συγκεκριμένη, κατ'εμέ απαράδεκτη φράση, να μου δείξει ΈΣΤΩ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΧΑΡΤΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑΣ.
Δεν υπάρχει!
Δε γνωρίζουμε καν τί είναι αυτό που θα υπερασπιστούμε γεωγραφικά!
Αμφιβάλω δε, αν θα συμφωνήσουμε και μεταξύ μας και προβλέπω μάλιστα και "φωνές" υπέρ του τουρκικού χάρτη, έστω και επιλεκτικά σε ορισμένα σημεία , στο πλαίσιο αμοιβαίας συνεννόησης και καλής θέλησης, βεβαίως-βεβαίως.