Ὁ Ἰωσὴφ ὑπῆρξε ἕνας Ὀρθόδοξος Ἀρχιερέας ποὺ ἀκολουθοῦσε πιστὰ τὴν παράδοση τῆς πίστης του καὶ τοὺς κανόνες τῶν πατέρων μὲ ἀθόρυβο ζῆλο. Ἡ παρουσία του ἀπέπνεε τὴν μεγαλοπρέπεια τῆς εἰλικρινοῦς πραότητας σὲ μιά, ἐκτὸς ὁρίων, ἐμπόλεμη περίοδο κάνοντάς τον πραγματικὰ διαφορετικὸ ἀπὸ τὶς ὑπόλοιπες ἀρχὲς τοῦ τόπου. Κανεὶς δὲν ἀντιμιλοῦσε στὸν Δεσπότη κι’ ἂς ἦταν πανίσχυρος ὁπλαρχηγὸς ἡ προύχοντας ἢ ἀξιωματοῦχος, δείχνοντας ἔτσι τὴν «ὑιικὴ ὑπακοή» τους καὶ φυσικὰ δι’ αὐτοῦ βιώνοντας τὴν Ὀρθοδοξία.
Ἔτσι, μὲ τὴν πίστη του, τὴν πραότητά του, τὴν ἐντιμότητά του, τὴν φιλοπατρία του καὶ τὴν πενία του ἐπέδρασε μὲ ἄριστο τρόπο στὸ ποίμνιό του σύμφωνα μὲ τὸ καθῆκον του δηλ. ἐκεῖνο τοῦ Ἀρχιερέα ποὺ πρῶτο μέλημα ἔχει τὶς ψυχές. Δυστυχῶς οἱ δυτικότροποι προσανατολισμοὶ ποὺ κυριάρχησαν στὸ κρατίδιο ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν ἐπανάσταση νόθευσαν καὶ εὐτέλισαν πολιτισμικὰ τοὺς νεοέλληνες καθιστῶντας τους δύσκολη τὴν κατανόηση τῶν προγόνων τους. Ἀκόμη, ἐνῷ προσωπικότητες σὰν τὸν Ἰωσὴφ ἔπρεπε νὰ προβάλλονται ὡς πρότυπα, ἡ σύγχρονη «ἐπαγγελματικὴ» ἱστοριογραφία ἀποσιωπᾶ ἐντελῶς τὴ δράση καὶ τὸν ρόλο τους σὲ μιὰ προσπάθεια διαγραφῆς τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἐκπροσωποῦσαν. Ἔρχεται ὅμως ἡ λαϊκὴ ἱστορικὴ μνήμη, ἀντιστεκόμενη στὴ σύγχρονη δόλια ἰσοπέδωση καὶ κρατᾶ ζωντανὰ σπουδαῖα στοιχεῖα τοῦ πραγματικοῦ Ἑλληνορθόδοξου πολιτισμοῦ μὲ τὸν μανδύα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἀναγνώρισης ἀνθρώπων ἀγνοημένων, ὅπως ὁ Δεσπότης. Πρόκειται οὐσιαστικὰ γιὰ τὰ πολιτισμικὰ «ἀντισώματα» μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμιοσύνη ἀμύνεται ἀπέναντι στὸν ἀντιαισθητικὸ ἐκχυδαϊσμὸ ποὺ προσπαθεῖ νὰ ἐπιβάλει ἡ νεοεποχίτικη παρακμὴ ὡς «σύγχρονο δυτικὸ πολιτισμό».
Γιάννης Δ. Μακρής