Σελίδες

Κυριακή 28 Ιουλίου 2024

Εικόνα Παναγίας Ροβέλιστας – Άρτας

 

Η Ροβέλιστα είναι η “Κυρά” της ορεινής Άρτας και το ενεργό γυναικείο μοναστήρι της είναι το κατ’ εξοχήν μοναστικό προσκύνημα του νομού και όχι μόνο. Τιμάται στη Γέννηση της Θεοτόκου. Βρίσκεται 30 χιλιόμετρα ανατολικά της Άρτας “φυτεμένο” στη μέση δασώδους ερημικής βουνοπλαγιάς στην περιοχή του Βελετζικού, λίγο πριν την Άνω Καλεντίνη.


Η προσωνυμία της προήλθε απ’ το λαϊκό ρήμα ροβολάω που σημαίνει κατηφορίζω και έχει σχέση με την ίδρυση της μονής. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, η εικόνα της Παναγίας “ροβόλαγε” από το σημείο που υπέδειξε ο επίσκοπος Βελεντζικού να γίνει ναός της, σε άλλο σημείο μακρινού δάσους, όπου τη βρήκε -κατά θαυματουργό πάλι τρόπο- ένας βοσκός, οδηγημένος από το φως της που έλαμπε στην ίδια θέση κάθε νύχτα. Το θαύμα ερμηνεύτηκε ως επιθυμία της Παναγίας να κτισθεί ναός της στο σημείο όπου συνεχώς μετατοπιζόταν η εικόνα της, κι έτσι ιδρύθηκε το μοναστήρι. Επειδή πιστεύεται ότι την εικόνα την έφερε από τη Ρωσία κάποιος μοναχός, οι ντόπιοι την ονόμαζαν και “Παναγία Μοσχοβίτισσα”.

Δεν μας είναι γνωστός ο χρόνος ίδρυσης του αρχικού μοναστηριού. Ο Σεραφείμ Ξενόπουλος αναφέρει τον 10ο αιώνα. Δυστυχώς ούτε για τη ζωή του μοναστηριού στα παλιά χρόνια έχουμε στοιχεία, αφού τα χειρόγραφα και τα βιβλία που φυλάσσονταν στη μονή καταστράφηκαν κατά τον ταραχώδη 19ο αιώνα. Γνωρίζουμε μόνο ότι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτούργησε εκεί Ιερατική Σχολή για καταρτισμό των ιερέων της επισκοπής Ραδοβυζίων. Επίσης ότι το μοναστήρι χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο αλλά και ορμητήριο των αγωνιστών κατά τους εθνικούς αγώνες. Οι Τούρκοι επειδή ενοχλήθηκαν από αυτό εγκατέστησαν στη μονή μόνιμο απόσπασμα από 30 άνδρες, τους οποίους κατέσφαξαν οι Ραδοβυζινοί επαναστάτες το 1854. Ο τούρκικος στρατός για εκδίκηση κατέστρεψε ολοκληρωτικά το μοναστήρι. Χάρη στην αυτοθυσία των μοναχών σώθηκε η ασημοστόλιστη πολύ παλιά εικόνα της Παναγίας, ένας χρυσοκέντητος μεγάλος επιτάφιος και δισκοπότηρα του 16ου αιώνα – όλα ρώσικης προέλευσης.

Το 1856 ξαναχτίστηκαν τα κελιά, καθώς και ο μικρός ναός -μονόκλιτη σταυρεπίστεγη θολωτή βασιλική με τρούλο και χορούς. Αυτός ο ναός επειδή είχε υποστεί ρωγμές απ’ τους σεισμούς, κατεδαφίστηκε το 1976 και στη θέση του ανεγέρθηκε με τη φροντίδα του μακαριστού γέροντα πατρός Μητροφάνη, νέος μεγάλος σταυροειδής με τρούλο. Πρόκειται για επιβλητικότατο κτίσμα, του οποίου η τέχνη και η εξωτερική ποικιλομορφία δίνουν στο σύνολο λαμπρότητα και χάρη. Η παρακολούθηση του όρθρου κάτω απ’ τους θόλους του με συντροφιά τους μελωδικούς ήχους των γυναικείων φωνών μέσα στη νυχτερινή σιγαλιά, προσφέρει στον επισκέπτη – προσκυνητή μια ανεπανάληπτη εμπειρία.

 

  

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΡΤΑΣ