Γράφει η Φανούλα Αργυρού,
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
Στα 58 δελτία της ΚΥΠ που δημοσιοποιήθηκαν στις 6.11.2024 δεν υπάρχουν δελτία μεταξύ των ημερομηνιών 19-23 Ιουλίου 1974. Δόθηκε η εξής δικαιολογία από τον καθηγητή του ΕΚΠΑ κ. Ευάνθη Χατζηβασιλείου:
«Tα Δελτία Πληροφοριών διακόπτονται για κάποιες ημέρες, από τις 19 Ιουλίου (ώρα 8.00 το πρωί) έως τις 23 Ιουλίου (ώρα 7.00 το πρωί). Και αυτό επίσης δεν θα πρέπει να προξενήσει κάποια μεγάλη έκπληξη. Την ώρα που θα έπρεπε να συνταχθεί το Δελτίο της 20ής Ιουλίου – δηλαδή, κανονικά, αμέσως μετά τις 8 το πρωί –, η τουρκική εισβολή είχε ήδη εκδηλωθεί και επομένως οι πληροφορίες που θα περιείχε είχαν χάσει την επικαιρότητά τους. Αντίστοιχα, τις επόμενες ημέρες, οι στρατιωτικές υπηρεσίες ενημερώνονταν από τις μονάδες που είχαν εμπλακεί στις μάχες, παρά από την ΚΥΠ. Ο τόνος των Δελτίων στις 23–25 Ιουλίου δίνει την εντύπωση κάποιας σύγχυσης, κάτι που επίσης είναι πιθανότατα εξηγήσιμο μέσα στον ορυμαγδό των εξελίξεων εκείνων των ημερών αλλά και, πάνω από όλα, λόγω της επιτυχίας της τουρκικής εισβολής. Η σύνταξη των Δελτίων αποκαθίσταται πλήρως σε ομαλή ροή μετά τις 26 Ιουλίου, οπότε αυτά γίνονται πολύ πιο λεπτομερή και έχουν σημαντικά μεγαλύτερη έκταση».
Διαφωνώ με αυτή τη δικαιολογία. Μια υπηρεσία πληροφορίων δεν διακόπτει τις εργασίες της. Ακριβώς και επειδή ξεκίνησε η τουρκική εισβολή, όφειλε να κάνει το πάν δυνατό να εξασφαλίζει πληροφορίες όπως έκαναν και ξένες υπηρεσίες και να καταγράφει λεπτό προς λεπτό τα γεγονότα. Και δεν πιστεύω ότι δεν υπήρξαν τέτοια δελτία.
Ποιας «επιτυχίας της τουρκικής εισβολής»; Οι Βρετανοί που έδωσαν πρώτοι το πράσινο φως στον Ετσεβίτ να προχωρήσει με την εισβολή, υπολόγιζαν ότι σε 48 ώρες θα κατόρθωνε το σχέδιό του να αρπάξει ότι ήθελε και είχε συμφωνήσει μαζί τους στις 17 Ιουλίου 1974. Γ΄αυτό και αποφάσισαν να μην μαζέψουν όλους τους υπηκόους των στις βάσεις για να μην τους κατηγορήσουμε ότι είχαν συνωμοτήσει με την Τουρκία! Που όντως έτσι ήταν. Αλλά έπεσαν έξω, παρόλη τη προδοσία οι δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας αντιστάθηκαν όσο δεν περίμεναν οι ηθικοί αυτουργοί…
Τα δελτία της ΚΥΠ αναφέρουν ότι γνώριζαν για τις τουρκικές προετοιμασίες για εισβολή. Και ποιος δεν γνώριζε άραγε όχι μόνο ημέρες αλλά μήνες πριν; Τα βρετανικά ΜΜΕ το διατυμπάνιζαν ανοικτά, και στις 19 Ιουλίου μας έδειξαν στη τηλεόραση στο Λονδίνο με αναπαράσταση τα τουρκικά πλοία που έφθαναν στη Κερύνεια…
Μα είναι ηλίου φαεινότερο ότι ήξεραν για τις προετοιμασίες εισβολής των Τούρκων και δεν έκαναν τίποτα. ΄Όχι μόνο η ΚΥΠ ήξερε αλλά και η ίδια η κυπριακή κυβέρνηση Μακαρίου και η χουντική κυβέρνηση των Αθηνών γνώριζαν λεπτομερώς και τουρκικά σχέδια εισβολής! Και εξηγώ:
Φωτογραφίες της τουρκικής εισβολής (μεταξύ άλλων) που δημοσίευσε το Sigmalive 20.7.2017
Συνταγματάρχης G. Stocker
To 1972 στην βρετανική Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία ανέλαβε ως Σύμβουλος επί Αμυντικών Θεμάτων ο Συνταγματάρχης G. Stocker ο οποίος προέβη σε μια περίεργη ενέργεια ενημερώνοντας το ΓΕΕΦ (Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς) στη Λευκωσία ότι η Τουρκία προτίθετο να εισβάλει στο νησί.
Στις 27 Μαρτίου 1973 έδωσε λεπτομερέστατες πληροφορίες για το τουρκικό σχέδιο εισβολής το οποίο μεταβιβάστηκε στον Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα από τον Αρχηγό του ΓΕΕΦ στη Λευκωσία Στρατηγό Χαραλαμπόπουλο.
Στις 30 Ιουλίου 1973 ο Stocker επανήλθε στο ΓΕΕΦ και έδωσε φωτοτυπία Σχεδίου Εισβολής των Τούρκων που εξασφάλισε από τον συνάδελφό του στην Άγκυρα. Στις 5 Αυγούστου 1973 ο Αρχηγός του ΓΕΕΦ στην Λευκωσία ενημέρωσε το υπ. Εσωτερικών και Άμυνας της Κύπρου. Ο Stocker ζήτησε η επαφή του να κρατηθεί μυστική. Στα συμπεράσματά του ο Stocker τόνισε ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν επρόκειτο να επέμβουν προς παρεμπόδιση ενός τοιούτου σχεδίου. Με την ενημέρωση Stocker είναι πλέον αντιληπτό ότι τόσο η χουντική κυβέρνηση των Αθηνών όσο και η κυβέρνηση Μακαρίου, , ήταν ενήμερες των τουρκικών προθέσεων με τρομερή λεπτομέρεια.
Στις 28 Αυγούστου 1973 και ο Αμερικανός Στρατιωτικός Ακόλουθος της πρεσβείας στη Λευκωσία Συντ. Whitley, συναντήθηκε με τον Διοικητή της ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου – βάση των Συμφωνιών του 1960) για να πει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν τους βοηθούσε, δεν αποκήρυττε το Γρίβα και τους οπαδούς του όπως της ζητήθηκε, η Αμερική υποστήριζε μια ανεξάρτητη Κύπρο και ότι οι ενωτικοί Κύπριοι έπρεπε να άλλαζαν το πιστεύω τους αλλιώς θα υπέφεραν.
(Βιβλίο Χρ. Βενιαμίν ( «Τα Δύσκολα Χρόνια αναμνήσεις μιας ζωής». Μεταξύ 1968-1974 διετέλεσε μόνιμος Γενικός Διευθυντής του Υπ. Εξωτερικών της ΚΔ).
Σχέδιο Αφροδίτη 3 – Μετά από τις πληροφορίες Stocker προς ΓΕΕΦ, βρίσκουμε ότι ετοιμάστηκε το Σχέδιο Αφροδίτη 3 για αντιμετώπιση τουρκικής εισβολής. Αναφορά από το βιβλίο «Πολεμικό Ημερολόγιο 1974 – 286 ΜΤΠ (Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού» από σελ. 554.)
«Το Σχέδιο εκδόθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1973 και κοινοποιήθηκε προς άπαντα τα επιτελεία και ανώτερες Τακτικές διοικήσεις και Μονάδες της Εθνικής Φρουράς. Εγκρίθηκε από το Γενικό Επιτελάρχη του ΓΕΕΦ ταξίαρχο Παύλο Παπαδάκη , κουμπάρο του Ιωαννίδη…Το σχέδιο προέβλεπε τις αποστολές κάθε μονάδας της Εθνικής Φρουράς καθώς και την αποστολή Δυνάμεων Ναυτικού και Αεροπορίας της Ελλάδας σε περίπτωση επεμβάσεως της Τουρκίας…
Σχέδιο Βέλος – Πληροφορίες προσθέτουν ότι το Σχέδιο Βέλος που ήταν μέρος του ΣΑΚ Αφροδίτη, που θα εφαρμοζόταν σε περίπτωση απόβασης δυτικά της Κερύνειας, κάλυπτε τις πληροφορίες που έδωσε ο Συνταγματάρχης Stocker…»
(Οι πληροφορίες στη συγγραφέα από τον πρόεδρο του Συνδέσμου 286 κ. Χρ. Τουφεξή, ότι πρώτη φορά δημοσιεύθηκαν αυτά τα στοιχεία, στο βιβλίο «Πολεμικό Ημερολόγιο 1974 – 286 ΜΤΠ» (Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού.)
Από το βιβλίο της γράφουσας «Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019» Λεμεσός.
Τα 50χρονα είναι για να κλαίμε κύριοι της ΕΥΠ…