Παρατημένα μέσα σε κούτες και σεντούκια, ανάμεσα σε καρέκλες, γραφεία, και ό,τι άλλο μπορεί να σκεφτεί κανείς, βρίσκονται οστά αγνοουμένων. Κάποιοι εξ αυτών σκοτώθηκαν στις ταραχές τους 1964, και άλλοι είναι Έλληνες στρατιωτικοί που ήρθαν στην Κύπρο για να πολεμήσουν κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974. Ήλθαν, πολέμησαν, έδωσαν τη ζωή τους και εμείς κρίναμε ότι ο καταλληλότερος χώρος για να φυλαχτούν τα οστά τους είναι μία αποθήκη... γενικής χρήσεως. Οι φωτογραφίες τις οποίες εξασφάλισε ο «Π» είναι τραβηγμένες πρόσφατα σε χώρο που βρίσκεται εντός της Κρατικής Έκθεσης, στον οποίο φυλάγονται έπιπλα, όπως καρέκλες, γραφεία και διάφορα άλλα που αξιοποιούν οι διάφορες υπηρεσίες του κράτους. Πρόκειται για μια μεγάλη αποθήκη, στην οποία έχουν πρόσβαση αρκετοί, μέσα στην οποία κάποιοι σκέφτηκαν να «πετάξουν» και τα οστά αγνοουμένων.
Στον ίδιο χώρο φυλάσσονται και οστά τα οποία δεν έχουν ταυτοποιηθεί, με κάποια από αυτά, όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες, να είναι και εκτεθειμένα σε δημόσια θέα, αλλά και να μπορεί κάποιος εύκολα να τα πάρει και να φύγει.
Στα περισσότερα κουτιά υπάρχουν οστά από Έλληνες στρατιωτικούς «φονευθέντων υπό Τούρκων», όπως αναγράφεται χαρακτηριστικά στο ένα από τα κασόνια. Τα συγκεκριμένα έχουν ταυτοποιηθεί, καθώς αναγράφονται πάνω στα κουτιά τα ονόματα των στρατιωτών, ενώ σε κάποια άλλα έχουν τοποθετηθεί πάνω ελληνικές σημαίες. Μάλλον, για να τιμήσουν τους νεκρούς, ενώ έριξαν από πάνω και ένα κομμάτι ξύλο για να μην πάρει ο αέρας της σημαία. Τους νεκρούς τα οστά των οποίων πετάξαν, επαναλαμβάνουμε, σε μια αποθήκη με καρέκλες, γραφεία και κούτες γεμάτες με γραφική ύλη.
Ακόμη και σκουπίδια, όπως πεταμένα χαρτιά, αποδείξεις και άδεια κουτιά εντοπίζει κανείς στον χώρο που για κάποιο λόγο, κάποιος αρμόδιος αποφάσισε ότι είναι «κατάλληλος» για να φυλαχτούν εκεί οστά αγνοουμένων. Ανθρώπων που θυσίασαν τη ζωή τους γι’ αυτή τη χώρα και τώρα αυτή η χώρα, το κράτος, τους δείχνει τον ανάλογο σεβασμό.
Πώς κατέληξαν εκεί;
Σε μια προσπάθεια να εντοπίσουμε το πώς και γιατί βρέθηκαν τα οστά στην Κρατική Έκθεση, απευθυνθήκαμε στην Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους στην Κύπρο (ΔΕΑ), οι οποίοι μας ενημέρωσαν πως «τα οστά που εντοπίζουν εκείνοι μεταφέρονται απευθείας στο εργαστήριό τους, το οποίο στεγάζεται στους χώρους του παλιού Αεροδρομίου Λευκωσίας, και από εκεί παραδίδονται στους συγγενείς, όταν και αν γίνει η ταυτοποίηση». Πέραν των προγραμμάτων και των ανασκαφών που γίνονται από τη ΔΕΑ, ταυτοποίηση οστών γίνεται ωστόσο και μέσω του προγράμματος που διαχειρίζεται η Κυπριακή Δημοκρατία και το γραφείο επιτρόπου Προστασίας για Ανθρωπιστικά Θέματα. Επιχειρήσαμε να επικοινωνήσουμε με την επικεφαλής του γραφείου, Άννα Αριστοτέλους, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατόν, αφού δεν ανταποκρίθηκε ούτε σε τηλεφωνήματά μας, ούτε σε γραπτά μηνύματα που της στείλαμε.
Ωστόσο, πηγή που γνωρίζει πολύ καλά το θέμα επιβεβαίωσε στον «Π» ότι εδώ και κάποια χρόνια έχουν μεταφερθεί οστά σε χώρο στην Κρατική Έκθεση. Πρόκειται, «είτε για ψεκασμένα οστά στα οποία δεν μπορεί να γίνει ταυτοποίηση λόγω καταστροφής του DNA, είτε για οστά στα οποία έγινε ταυτοποίηση, αλλά είτε δεν εντοπίστηκαν οι συγγενείς του αγνοούμενου για να τα παραλάβουν, είτε εντοπίστηκαν οι συγγενείς, αλλά για δικούς τους λόγους αρνήθηκαν να τα παραλάβουν. Στη δεύτερη κατηγορία εμπίπτουν τα οστά 5-6 Ελλήνων στρατιωτών, τα οποία μεταφέρθηκαν μέσα σε κασόνια στην Κρατική Έκθεση λίγο πριν την ολοκλήρωση της θητείας του τέως επιτρόπου Ανθρωπιστικών Θεμάτων, Φώτη Φωτίου. Ο σχεδιασμός, όπως πληροφορούμαστε, ήταν να μεταφερθούν μεν τα οστά σε αποθήκη στην Κρατική Έκθεση, αλλά να γίνει εκεί διαχωρισμός της αποθήκης και να δημιουργηθεί ξεχωριστός κλειστός χώρος προκειμένου να μην βρίσκονταν στον ίδιο χώρο, οστά και έπιπλα. Η «αποθήκη» των οστών, θα έπρεπε ακόμη να χωριστεί και αυτή στη μέση προκειμένου να υπάρχει απόσταση μεταξύ των ψεκασμένων οστών και των υπολοίπων. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες, δεν συνέβη ποτέ. Γιατί, κάποιος οφείλει να εξηγήσει αλλά και να απολογηθεί γι' αυτή την ιεροσυλία!
