Ο συμπατριώτης μας Γιάννης- Βασίλης Γιαϊλαλί ένας από τους 200.000 φυλακισμένους στα 389 κάτεργα της Τουρκίας!

Θ. Μαλκίδης 

Ο συμπατριώτης μας Γιάννης- Βασίλης Γιαϊλαλί  ένας από τους 200.000 φυλακισμένους στα 389 κάτεργα της Τουρκίας!

«Λευτεριά στον Γιάννη-Βασίλη Γιαϊλαλί! O Γιάννης-Βασίλης Γιαϊλαλί δεν είναι μόνος». Αυτά είναι τα μηνύματα  που στείλαμε από την 22 Απριλίου όταν φυλακίστηκε ο συμπατριώτης μας και συναγωνιστής  και συνεχίζουμε να στέλνουμε, μέχρι την απελευθέρωσή του. 

Ο Γιάννης-Βασίλης Γιαϊλαλί γεννήθηκε ως Ιμπραήμ Γιαϊλαλί  το 1974 στο συνοικισμό Γιαϊλά του  χωριού Ασάρ της Παύρας του νομού της  Σαμψούντας (Αμισός) του Πόντου.   Την 22α Απριλίου συνελήφθη, με τις κατηγορίες της υποκίνησης σε τρομοκρατική δραστηριότητα, λόγω της δράσης του για ελευθερία στο Κουρδιστάν και  για  προσβολή του Κεμάλ και του Ερντογάν, λόγω της αρθρογραφίας του για τη Γενοκτονία των Ελλήνων.  

Ο Γιαϊλαλί ο οποίος «δικάζεται» με τις παραπάνω "κατηγορίες" έχει μεγάλη συμμετοχή και δραστηριότητα στον αγώνα ελευθερίας στην Τουρκία και πρωταγωνιστή της ανάδειξης των εγκλημάτων που σημειώθηκαν εναντίον των Ελλήνων, των Αρμενίων, των Κούρδων και άλλων λαών.  

 O Γιάννης- Βασίλης Γιαϊλαλί είναι ένας από τους 200.000 φυλακισμένους στα συνολικά 389 Άουτσβιτς, λευκά κελιά, σύγχρονα τάγματα εργασίας της Τουρκίας.  Μόνο τα τελευταία 10 χρόνια εγκαινιάστηκαν 139 φυλακές, οι 38 μόνο το προηγούμενο έτος, ενώ μόνο τους τελευταίους 2,5 μήνες εγκαινιάστηκαν 11 φυλακές (μαζί με μία στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου)!

Μνήμη Λοχαγού Σωτήρη Σταυριανάκου και των συμπολεμιστών του πεσόντων στην Κύπρο τον Αύγουστο του 1974

Μνήμη Λοχαγού Σωτήρη Σταυριανάκου και των συμπολεμιστών του πεσόντων στην Κύπρο τον Αύγουστο του 1974

Τούτες τις μέρες του Αυγούστου του 1974,  43 χρόνια πριν,  στη μάχη του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ, πολεμώντας τον Τούρκο εισβολέα, έπεσε μαχόμενος ο Λοχαγός Σωτήρης Σταυριανάκος, μαζί με άλλους 86 συμπολεμιστές του. 

Από τις 14 και έως τις 16 Αυγούστου 1974, 318 άνδρες της ΕΛΔΥΚ ξεχασμένοι από όλους, πολεμώντας με θάρρος και αυταπάρνηση διέσωσαν τη τιμή των ελληνικών όπλων. 

Η έκθεση του Νίκου Καζαντζάκη για τα Ναζιστικά εγκλήματα στην Κρήτη

Η έκθεση του Καζαντζάκη για τα εγκλήματα των Ναζί στην Κρήτη

Θ. Μαλκίδης

Το 2017  έχει ανακηρυχθεί  ως έτος Νίκου Καζαντζάκη, με αφορμή 60 χρόνια από το θάνατό του και θεωρώ ότι μία από τις ιδιαίτερες στιγμές του η συμμετοχή του ως επικεφαλής στην «Κεντρική Επιτροπή Διαπιστώσεως Ωμοτητών εν Κρήτη» και συνοδοιπόρους τους  καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννη Καλλιτσουνάκη και Ιωάννη Κακριδή,όπως και  η  παραμονή του στον Καύκασο, με την ιδιότητα του ειδικού απεσταλμένου του υπουργείου Περιθάλψεως για την υποδοχή και εγκατάσταση του μεγάλου ρεύματος προσφύγων μετά τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Η χαμένη έκθεση του Καζαντζάκη για τα εγκλήματα των Ναζί στην Κρήτη

Ελένη Μπέλλου tvxs.gr

Η Ναζιστική Κατοχή στην Κρήτη κόστισε ακριβά τόσο ηθικά όσο και υλικά στον λαό της, που τιμωρήθηκε γιατί τόλμησε να υψώσει το ανάστημα του και να αντισταθεί γενναία απέναντι στον κατακτητή. Το 1945, ο πόλεμος είχε μόλις τελειώσει και οι μνήμες που ήταν ακόμη νωπές, έπρεπε να καταγραφούν. Μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες που γέννησε το νησί, ο Νίκος Καζαντζάκης ανέλαβε αυτό το δύσκολο έργο.

Η «Κεντρική Επιτροπή Διαπιστώσεως Ωμοτητών εν Κρήτη», με επικεφαλής τον Νίκο Καζαντζάκηκαι συνοδοιπόρους τους διακεκριμένους καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννη Καλλιτσουνάκη και Ιωάννη Κακριδή, γύρισε το νησί, συντάσσοντας ένα πολύτιμο ιστορικό ντοκουμέντο για τη ναζιστική θηριωδία στην Κρήτη. Η «Έκθεση Καζαντζάκη», όπως έμεινε να λέγεται, πλαισιωνόταν από τις φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Κουτουλάκη, που με τον φακό του είχε αποτυπώσει τον πόνο της μετα-Κατοχικής περιόδου στο νησί.

Η περιοδεία της Επιτροπής διήρκεσε από τις 29 Ιουνίου έως τις 6 Αυγούστου 1945, με τα αποτελέσματα της να παραδίδονται στο τότε αρμόδιο υπουργείο. Ιστορικοί προσπαθούν εδώ και χρόνια να εντοπίσουν τα ίχνη της. Η τύχη της όμως, αγνοείται, κάπου χαμένη στην από τότε αθάνατη ελληνική γραφειοκρατία.

Ευτυχώς, ωστόσο, ο Νίκος Καζαντζάκης «προνόησε» άθελα του, να έχουμε μια εικόνα για το τι περιλάμβανε. Πώς έγινε αυτό; Όταν την συνέταξε έδωσε στον Κρητικό λογοτέχνη και λόγιο, καθώς και αδελφικό του φίλο, Παντελή Πρεβελάκη ένα αντίγραφο της για διορθώσεις. Ο Πρεβελάκης είχε φυλάξει το χειρόγραφο και 38 χρόνια μετά, το 1983 το παρέδωσε στον δήμο Ηρακλείου, ο οποίος και το εξέδωσε σε έναν λιτό τόμο. Ήταν μία και μοναδική έκδοση λίγων αντίτυπων, τα οποία αν κάποιος σήμερα θέλει να βρει, θα πρέπει να ψάξει πολύ.

* Η Επιτροπή στο χωριό Βρύσες

Δια χειρός Καζαντζάκη

Όπως ο ίδιος ο Νίκος Καζαντζάκης και οι συνοδοιπόροι του σε αυτήν την ειδική αποστολή περιγράφουν, η επιχείρηση καταγραφής των ναζιστικών εγκλημάτων στην Κρήτη, διήρκεσε 40 μέρες. Η Επιτροπή κατάφερε μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα να επισκεφθεί 76 χωριά από τα οποία είχαν περάσει σκορπώντας τον θάνατο οι ναζί, αλλά δεν κατάφεραν να φτάσουν σε όλα, αφενός λόγω του ότι το οδικό δίκτυο ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό κατεστραμμένο, αφετέρου γιατί το γερμανικό αυτοκίνητο που είχαν παραχωρήσει στην Επιτροπή οι Άγγλοι χάλαγε, με αποτέλεσμα η ομάδα να ακινητοποιείται για αρκετές ημέρες.

Ως προς την έρευνα, η Επιτροπή δεν αρκέστηκε μόνο στις προσωπικές μαρτυρίες που συνέλεξε από τους κατοίκους των μαρτυρικών χωριών, σημειώνοντας ότι πολλές φορές προσέκρουε σε υπερβολές και προσπάθησε να διασταυρώσει τα στοιχεία συλλέγοντας παράλληλα επίσημες καταθέσεις από τις αρχές κάθε χωριού.

Η βιαιότητα της κατάληψης της Κρήτης

Μνημόσυνο πεσόντων κατά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο Κωνσταντή Στυλιανού και Κυπρή Κυριακού

Οι ήρωες υπερασπιστές του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ- Κύπρος Αύγουστος 1974

Φωτογραφίες ανεκτίμητης αξίας, ειδικότερα για τους συγγενείς των πεσόντων Ηρώων, οι οποίοι έμειναν για να υπερασπιστούν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ κατά την διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής το τριήμερο 14-16 Αυγούστου 1974.

Γράφει ο Γιώργος Λαμπράκης

Δέος προκαλούν οι φωτογραφίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας και οι οποίες αποκαλύπτουν την σημερινή κατάσταση του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ του 1974, τα ιερά και αιματοβαμμένα χώματα όπου πριν από 43 χρόνια αυτές τις ώρες, μια χούφτα Έλληνες στρατιώτες αναβίωναν τις Θερμοπύλες και το Μανιάκι.

Η περιοχή, ερευνήθηκε από τα μέλη της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, η οποία έχει αναλάβει να εντοπίσει και να κινήσει τις διαδικασίες ταυτοποίησης και απόδοσης των λειψάνων των αγνοουμένων της Κυπριακής Τραγωδίας στους συγγενείς τους, ενώ κατά την διάρκεια των ερευνών εντοπίστηκαν και ταυτοποιήθηκαν λείψανα Ελλήνων στρατιωτικών οι οποίοι ήταν στον κατάλογο των αγνοουμένων. Στην τελευταία μάλιστα περίπτωση, ο εντοπισμός του στρατιώτη της ΕΛΔΥΚ Ιωάννη Παπαδόπουλου σε ομαδικό τάφο, απέδειξε (για μια ακόμα φορά) τα φρικτά εγκλήματα των Τούρκων, καθώς βρεθηκε δεμένος και αποδεδειγμένα εν ψυχρώ εκτελεσμένος...

Πάνω: Τούρκος στρατιώτης, υψώνει την τουρκική σημαία στην πύλη του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ, το απόγευμα της 16ης Αυγούστου 1974, λίγο μετά την κατάληψή του.
Κάτω: Στο ίδιο σημείο, 43 χρόνια μετά... Η πύλη του στρατοπέδου της Ελληνικής Δύναμής Κύπρου όπως είνα σήμερα!

Τα ντοκουμέντα (από τουρκική πηγή) που ήρθαν στο φως είναι συγκλονιστικά! Φωτογραφίες ανεκτίμητης αξίας, ειδικότερα για τους συγγενείς των πεσόντων Ηρώων, οι οποίοι έμειναν για να υπερασπιστούν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ κατά την διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής το τριήμερο 14-16 Αυγούστου 1974. Η πύλη του στρατοπέδου και ο κεντρικός δρόμος που οδηγούσε προς το εσωτερικό του, ελάχιστα εναπομείναντα κτίρια, με τα απομεινάρια του πολέμου να μαρτυρούν τη σφοδρότητα των συγκρούσεων, αλλά και οι λαβωμένοι φοίνικες του στρατοπέδου.... Στέκουν εκεί, σιωπηλοί μάρτυρες της θυσίας των παλικαριών που έπεσαν «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι...».

Επίσης, έχουν φωτογραφηθεί τα ορύγματα και οι θέσεις μάχης των αξιωματικών, των υπαξιωματικών και των οπλιτών της ΕΛΔΥΚ που έμειναν για να υπερασπιστούν το στρατόπεδο, δίνοντας έναν άνισο αλλά ηρωικό αγώνα Υπέρ Πίστεως και Πατρίδος, πολλοί μάλιστα εξ αυτών κυριολεκτικά μέχρι της τελευταίας ρανίδας του αίματός τους!

Οι φωτογραφίες αυτές έρχονται να συμπληρώσουν τις εικόνες που μπορεί να δει κανείς από τις ελεύθερες περιοχές και στα γύρω από το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και την «Σχολή Γρηγορίου» υψώματα.

Μάλιστα, υπάρχουν φωτογραφίες από τουρκικές πηγές - όπως οι δύο παραπάνω - από το εσωτερικό της Σχολής ή Grammar School, όπου αποτυπώνεται η σφοδρότητα των βομβαρδισμών και των πληγμάτων που δέχθηκε το κτιριακό συγκρότημα, στο οποίο βρισκόταν μέχρι την τελευταία στιγμή ελληνικές δυνάμεις, πριν εγκαταλείψουν οριστικά το σημείο.

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, επί του υψώματος όπου είχε εγκατασταθεί η διοίκηση των δυνάμεων αμύνης του στρατοπέδου!

Σε αυτό τον ιερό χώρο, όπου οι τελευταίοι Έλληνες στρατιώτες στάθηκαν απέναντι στον προαιώνιο εχθρό του Γένους, κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ, με την προσμονή και την ελπίδα να ζήσουμε τη μέρα όπου η γαλανόλευκη θα υψωθεί και πάλι στον ιστό της, στο ύψωμα της εκκλησίας του Άη Γιώργη, του –τότε- σταθμού διοικήσεως των δυνάμεων αμύνης του στρατοπέδου, οι οποίες υπό τις διαταγές του αείμνηστου Αντισυνταγματάρχη και μετέπειτα Ταξιάρχου ε.α. Παναγιώτη Στραυρουλόπουλου, τίμησαν τα ελληνικά όπλα απέναντι στις ορδές του βάρβαρου εισβολέα...

Ο Λεωνίδας Ιασωνίδης και ο αγώνας του για τον Πόντο και τον Ελληνισμό

Θ. Μαλκίδης : Ο Λεωνίδας Ιασωνίδης (Ιασονίδης)  και ο αγώνας του για τον Πόντο και τον Ελληνισμό

Η είδηση μεταφοράς των οστών του σπουδαίου πολιτικού και διανοούμενου Λεωνίδα Ιασονίδη στην Παναγία Σουμελά, επαναφέρει στη μνήμη μας τη διαδρομή και την πορεία του στη διαμόρφωση του σύγχρονου και ιδιαιτέρως του προσφυγικού Ελληνισμού. Ο Ιασονίδης  γεννήθηκε το 1884 στην Πουλαντζάκη του Πόντου, όπου μεγάλωσε και διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα, οίτησε στο ημιγυμνάσιο της Κερασούντας και στο «Φροντιστήριο της Τραπεζούντας», από όπου κι αποφοίτησε ως αριστούχος. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, από όπου αποφοίτησε το 1912, με βαθμό «άριστος των αρίστων», ενώ στο Παρίσι έγινε διδάκτωρ της νομικής σχολής το 1915. Το 1914 ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε  προτείνει στον Ιασονίδη να θέσει βουλευτική υποψηφιότητα στο νομό Τραπεζούντας, αλλά αυτός αρνείται. Το 1916  πηγαίνει στην ομόθρησκη Ρωσία, όπου ζούσαν 500.000 Έλληνες ποντιακής καταγωγής. Τον Μάρτιο του 1920 μαζί με τον Κ. Λαζαρίδη επισκέφθηκαν το Καρς, ως αντιπρόσωποι της εθνοσυνέλευσης του Βατούμ. Το 1921 καταδικάζεται ερήμην σε θάνατο από το κεμαλικό στρατοδικείο της Αμάσειας, μαζί με όλη την οικονομική, πνευματική, θρησκευτική και πολιτική ηγεσία του Ποντιακού Ελληνισμού. 

Στις 24 Απριλίου 1922 στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου του Γαλατά της Κωνσταντινούπολης εκφωνεί τον ιστορικό επιμνημόσυνο λόγο υπέρ των σφαγιασθέντων Ποντίων λέγοντας μεταξύ των άλλων τα εξής: «Οι Πόντιοι εζήτησαν άρτον και έλαβον πέτραν, εζήτησαν ιχθύν και έλαβον όφιν, εζήτησαν την ζωήν και έλαβον τον θάνατον, εζήτησαν την ελευθερίαν και έλαβον την δουλείαν, αρχάγγελον εζήτησαν και δαίμων τοις εστάλη, βοήθειαν εζήτησαν και νώτα τοις εστράφησαν… Υπέρ τούτων, υπέρ των μυριάδων τούτων Νεομαρτύρων, τω ξίφει και πυρί και πείνη και ασθενεία και γυμνώσει..τοις μεσογείοις, εν όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της Γης και εν θαλάσσαις και ποταμοίς τελειωθέντων πατέρων και αδερφών ημών ετελέσθη το μνημόσυνον τούτο.».

Στις 2 Ιανουαρίου 1924 ορκίσθηκε πληρεξούσιος βουλευτής Θεσσαλονίκης στη Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων. Σε όλη του τη ζωή αφιερώθηκε στην αποκατάσταση των προσφύγων και στην προστασία της φτωχολογιάς. Έζησε πάντα στην πρώτη γραμμή, ανάμεσα στη δόξα και τις καλύβες των προσφύγων. Το 1927 ο Λ. Ιασονίδης  μαζί με άλλες   προσωπικότητες,  ίδρυσαν την «Επιτροπή Ποντιακών Μελετών», την κορυφαία επιστημονική οργάνωση των Ποντίων, στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετείχε ο ίδιος επί πολλά χρόνια. Καθοριστική βεβαίως ήταν η συμβολή του στην ανιστόρηση της μονής της Παναγίας Σουμελά στην Ελλάδα και η μεταφορά των σκλαβωμένων κειμηλίων της. 

Το 1931 ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ισμέτ Ινονού, σε ανταπόδοση της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, επισκέφθηκε την Αθήνα. Ο Ελ. Βενιζέλος παρακάλεσε τον Ιασονίδη να προσφωνήσει τον Τούρκο πρωθυπουργό στην τουρκική γλώσσα. Ο Λ. Ιασονίδης εκφώνησε τότε έναν από τους λαμπρότερους λόγους σε άπταιστη τουρκική φιλολογική γλώσσα. Με τη γνωστή γλαφυρή ευγλωττία του καταγοήτευσε τον Τούρκο πρωθυπουργό, ο οποίος απευθυνόμενος στο Βενιζέλο εξέφρασε την κατάπληξή του λέγοντας ότι ο Ιασονίδης τον ξεπέρασε στα τουρκικά. Ο Ισμέτ Ινονού ενθουσιάστηκε πολύ και ρώτησε τον Ιασονίδη, αν έχει καμιά επιθυμία από την πατρίδα του, τον Πόντο, για να την ικανοποιήσει.  Ο Ιασονίδης, ζήτησε την άδεια για τη μεταφορά της ιστορικής εικόνας της Παναγίας Σουμελά, από τον Πόντο στην Ελλάδα. 
Ιστορική είναι και η απάντησή του στον γερουσιαστή του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων (του κόμματος του  Μεταξά) από την Τρίπολη Θεόδωρος Τουρκοβασίλη, όταν αυτός αμφισβήτησε την Ελληνικότητά των προσφύγων! Η προσπάθεια  του Τουρκοβασίλη να υποβαθμίσει, να υποτιμήσει, να περιφρονήσει τους πρόσφυγες, ξεσήκωσε τις διαμαρτυρίες του γερουσιαστή Λεωνίδα Ιασονίδη, ο οποίος φώναξε να το ακούσουν όλοι μέσα στη Γερουσία: «Ο Τούρκος Βασίλης τόλμησε να αποκαλέσει τουρκόσπορο τον Λεωνίδα τον Ιάσονα!

Η δικτατορία του Μεταξά οδήγησε το  Ιασονίδη στις φυλακές του Ωρωπού, αφού τον καταδίκασε σε κάθειρξη οκτώ ετών. 

Μνήμη πεσόντα Καταδρομέα στην Κύπρο το 1974 Χρήστου Λίγδη

Μνήμη Καταδρομέα Χρήστου Λίγδη

Μια από τις φωτογραφίες - σύμβολα της τραγωδίας της Κύπρου, είναι αναμφίβολα αυτή που δείχνει το σπαρακτικό κλάμα του ενός πατέρα πάνω από τον τάφο του νεκρού γιου του...

Ο Καταδρομέας Χρήστος Λιγδής από την Αταλάντη Φθιώτιδας υπηρετούσε στην Α' Μοίρα Καταδρομών στο Μάλεμε της Κρήτης, η οποία πήρε διαταγή να ετοιμαστεί για την Κύπρο, με την επιχείρηση ΝΙΚΗ. Επέβαινε στο μοιραίο ΝΙΚΗ 4, το αεροσκάφος που καταρρίφθηκε από φίλια πυρά ενώ προσέγγιζε για προσγείωση το αεροδρόμιο της Λευκωσίας.

Συνετρίβη στις παρυφές της πόλης, στον λόφο της Μακεδονίτισσας, εκεί όπου ανεγέρθηκε το μνημείο για να θυμίζει σε όλους τη θυσία των παλικαριών που έμειναν στην κυπριακή γη...

Όταν ο πατέρας του Καταδρομέα, ο Λουκάς Λιγδής επισκέφθηκε τον Τύμβο της Μακεδονίτισσας έπεσε κυριολεκτικά πάνω στην μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα των νεκρών Καταδρομέων κλαίγοντας για τη θυσία του παιδιού του... 

Το Ναζιστικό Ολοκαύτωμα στο Κομμένο της Άρτας

Το Ναζιστικό Ολοκαύτωμα στο Κομμένο της Άρτας 

Το Κομμένο ήταν ένα μικρό χωριό στην άκρη του Αμβρακικού, στις εκβολές του ποταμού Αράχθου.  Στις 12 Αυγούστου 1943, λίγο πριν το μεσημέρι, ένα γερμανικό αυτοκίνητο έφτασε στο Κομμένο, για να ερευνήσει αν πράγματι στο Κομμένο δρούσαν ομάδες ανταρτών, όπως έλεγαν οι πληροφορίες που είχαν συλλέξει. 

Ακριβώς τη μέρα και την ώρα εκείνη στην πλατεία του χωριού αντάρτες του Ε.Δ.Ε.Σ. και του Ε.Λ.Α.Σ. είχαν στήσει τα όπλα τους και κάθονταν κάτω απ’ τα δέντρα. Όταν οι Γερμανοί αξιωματικοί βρέθηκαν μπροστά στην εικόνα αυτή, έκαναν αμέσως στροφή και έφυγαν από το χωριό, με τη βεβαιότητα πως οι πληροφορίες τους ήταν βάσιμες και αναμφίβολες. Κάποιες γυναίκες, μάλιστα, έσπευσαν από φόβο να μαζέψουν και να κρύψουν τα όπλα, αλλά φαίνεται πως η κίνησή τους αυτή έγινε αντιληπτή από τους Γερμανούς. Κάποιος απ’ τους σκοπούς ετοιμάστηκε να πυροβολήσει εναντίον τους, αλλά εμποδίστηκε από κάποιον ανώτερό του, ενδεχομένως για να μην εκληφθεί η ενέργεια αυτή από τους Γερμανούς ως εχθρική πράξη ή για να αποφευχθούν τυχόν αντίποινα σε βάρος του χωριού.

Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει για τους κατοίκους του Κομμένου ο τρομερός εφιάλτης. Έντρομοι οι κάτοικοι κουβάλησαν τ’ αγαθά τους και τα έκρυψαν στα χωράφια τους, στα οποία διανυκτέρευαν και οι ίδιοι, ενώ ο πρόεδρος της κοινότητας Λάμπρος Ζορμπάς ζήτησε την άλλη κιόλας από τις Ιταλικές και τις συνεργαζόμενες με τους κατακτητές αρχές της πόλης Άρτας να πληροφορηθεί σχετικά με την τύχη του χωριού. Οι αρχές τον διαβεβαίωσαν πως το χωριό του δεν είχε να φοβηθεί τίποτε, γιατί οι αντάρτες δεν ήταν κάτοικοι του Κομμένου. Στις 15 Αυγούστου, ημέρα της Κοίμησης της Παναγίας Θεοτόκου, γιόρταζαν το πανηγύρι τους.

Τα χαράματα, ωστόσο, της 16 Αυγούστου Ναζί στρατιώτες του 12ου λόχου του 98ου Γερμανικού Συντάγματος, το οποίο έδρευε στην περιοχή της Φιλιππιάδας, σταθμεύουν έξω από το Κομμένο.


Διοικητής του 98 Συντάγματος ήταν ο συνταγματάρχης Γιόζεφ Ζάλμινγκερ, που παινευόταν πως μετέτρεψε το 98ο σε σύνταγμα για τον Χίτλερ. Αυτός την προηγούμενη μέρα συγκέντρωσε τους στρατιώτες για να τους ανακοινώσει πως Γερμανοί σκοτώθηκαν στο Κομμένο και όφειλαν, γι’ αυτό, να δράσουν αμέσως για σκληρά μέτρα εναντίον των ανταρτών και ξεκλήρισμα του χωριού που είχαν το λημέρι τους. Διοικητής του 12ου λόχου ήταν ο υπολοχαγός Ρέζερ, πρώην στέλεχος της νεολαίας του Χίτλερ. 

Με την ανατολή του ήλιου, αφού πρώτα πήραν το πρωινό τους και κύκλωσαν το χωριό, οι μονάδες εφόδου έλαβαν με δύο φωτοβολίδες το σύνθημα και άρχισαν να βάλλουν με όπλα, με πολυβόλα, χειροβομβίδες και όλμους. Δεν άφηναν τίποτε όρθιο. Έκαιγαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους και σκότωναν με μιαν απερίγραπτη αγριότητα άντρες, γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Ακόμη και μωρά.

Ολόκληρες οικογένειες κάηκαν ζωντανές μέσα στα σπίτια τους, πριν ακόμη ξυπνήσουν και καταλάβουν τι γίνεται γύρω τους. Άλλοι έτρεχαν στους δρόμους να σωθούν και έπεφταν από τις σφαίρες που θέριζαν το χωριό. Ανθρώπινα σώματα κόπηκαν στα δυο ή διαλύθηκαν και δε βρέθηκαν ποτέ. Φαίνεται πως η διαταγή ήταν σαφής: να μη μείνει τίποτε ζωντανό σ’ ένα χωριό που αποτελούσε φωλιά των ανταρτών.

Έξι ώρες κράτησε η σφαγή. Δρόμοι, αυλές, καμένα σπίτια, κήποι, χαντάκια, η πλατεία, ολόκληρο το χωριό γέμισε πτώματα, που μερικά έμεναν άθαφτα για αρκετές μέρες, αφού δεν απέμεινε κανείς ζωντανός απ’ τους συγγενείς για να τους θάψει. Πρόχειρα και στον τόπο ακριβώς της σφαγής άνοιξαν λάκκους κι έριξαν τους νεκρούς μέσα, για να μην τους φάνε τα σκυλιά και τα όρνια και να μην πέσουν αρρώστιες αγιάτρευτες στο χωριό. Όσοι σώθηκαν έπρεπε ν’ αντέξουν και ν’ αφήσουν γι’ αργότερα τα δάκρυα και τον πόνο.

Στο σπίτι του Θόδωρου Μάλλιου γινόταν ο γάμος τη κόρης του Αλεξάνδρας με το Θεοχάρη Καρίνο από τον Παχυκάλαμο, χωριό κοντά στο Κομμένο. Χάθηκαν όλοι. Τους έκαψαν και τους σκότωσαν. Τριάντα με τριάντα πέντε άτομα. Από τα 12 μέλη της οικογένειας του οικοδεσπότη Θόδωρου Μάλλιου σώθηκαν εκείνο το πρωινό μόνο δύο, ο Αλέξανδρος και η Μαρία, που είχαν φύγει μόλις πριν λίγα λεπτά για να φροντίσουν στο χωράφι τα ζώα. Οι Ναζί δε σεβάστηκαν και δε λογάριασαν τίποτε και κανέναν. Σκότωσαν και τη νύφη την Αλεξάνδρα και το γαμπρό το Θεοχάρη.

Όσοι πρόλαβαν και πετάχτηκαν έξω από τα σπίτια τους, έτρεχαν να σωθούν στα χωράφια ή να κρυφτούν χωμένοι στα βαθιά χαντάκια. Μόνη σωτηρία απέμεινε για πολλούς το ποτάμι. Πλήθος κόσμου έτρεχε κατά εκεί. Άλλοι ρίχνονταν στα νερά του για να περάσουν απέναντι και να σωθούν. Άλλοι κρέμονταν απ’ τις βάρκες και τρέμοντας πάλευαν να γλιτώσουν απ’ τον εφιάλτη. Κι εκεί πνίγηκαν σχεδόν όλοι όσοι μπήκαν στη βάρκα του Σπύρου Βλαχοπάνου, σχεδόν είκοσι άτομα. Κι ο θρήνος κι οι κραυγές του πνιγμού έσμιγαν με τη βουή της φωτιάς και των όπλων που αφάνιζαν το Κομμένο.
Μέσα σ’ ένα πρωί το Κομμένο μέτρησε 317 θύματα μιας θηριωδίας και μιας βαρβαρότητας που δεν την αντέχει ακόμη και να την ακούει κανείς. Εξοντώθηκαν 20 οικογένειες, εκτελέστηκαν 97 νήπια και παιδιά ηλικίας έως 15 ετών, θανατώθηκαν 119 γυναίκες.

Το Κομμένο το εκτέλεσαν εν ψυχρώ οι Ναζί και το παρέδωσαν στις φλόγες χωρίς έλεος. Η τραγική σελίδα του Κομμένου μένει ζωντανή και καίει άσβηστη φλόγα στη μνήμη των 100 περίπου κατοίκων του που έζησαν τη φρίκη και βρίσκονται ακόμη στη ζωή. Το Κομμένο είναι μια διαρκής καταγγελία της βίας και της βαρβαρότητας. 

Εκδήλωση τιμής για τον ήρωα -πεσόντα στην Κύπρο Μανούσο Τριανταφυλλίδη

Εκδήλωση τιμής για τον ήρωα -πεσόντα στην Κύπρο Μανούσο Τριανταφυλλίδη 


Ο Μανούσος Τριανταφυλλίδης γεννήθηκε το 1953 στις Ποταμιές Ηρακλείου Κρήτης και έχασε τη ζωή του τον Αύγουστο του 1974 υπερασπιζόμενος το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ από τους Τούρκους εισβολείς στη Μάχη του 2ου Αττίλα στην Κύπρο.

Η γενέτειρα του, οι Ποταμιές του Δήμου Χερσονήσου, υποδέχτηκαν  τα οστά του ήρωα στρατιώτη Μανούσου Τριανταφυλλίδη, που ήταν αγνοούμενος το Μάιο του 2017. 

Στις 16 Αυγούστου 2017, στις 7:30 μμ,  ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ποταμιών, οργανώνει εκδήλωση  μνήμης στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού, για να τιμήσει τον Μανούσο Τριανταφυλλίδη.

Από την Παναγία Σουμελά και τις Παναγίες της Ιωνίας, της Θράκης και της Καππαδοκίας, μέχρι τις Παναγίες της Βορείου Ηπείρου και την Παναγία Κανακαριά στην κατεχόμενη Κύπρο.

Θ. Μαλκίδης

Από την Παναγία Σουμελά και τις Παναγίες της Ιωνίας, της Θράκης και της Καππαδοκίας, μέχρι τις Παναγίες της Βορείου Ηπείρου και την  Παναγία  Κανακαριά στην κατεχόμενη Κύπρο.

Είναι ομολογουμένως συγκλονιστικό το πόσο έχει επηρεάσει, επηρεάζει και θα συνεχίσει να το πράττει, τη ζωή στον Ορθόδοξο κόσμο η Παναγία, η Μητέρα όλων, εκεί που εν τέλει όλες και όλοι βρίσκουμε καταφύγιο. Για τα προβλήματα, τις θλίψεις και τις δοκιμασίες, για την εκπλήρωση του αιτήματός μας.
Στον Ελληνικό Ορθόδοξο Κόσμο ειδικότερα, η Παναγία μας αποτελεί, εκτός των παραπάνω, μία ιδιαίτερη Μορφή, που φροντίζει, προσέχει, νουθετεί, προστατεύει και κυρίως πράττει σε όλες τις στιγμές μας.

Τούτες τις ώρες όμως έρχεται στο μυαλό η αγάπη της Παναγίας μας, αλλά και το παράπονό της. Για τη σιωπή μας έναντι του εγκλήματος που συντελέστηκε και συντελείται εναντίον της σε πολλούς ναούς της. Εκεί που βρήκαν καταφύγιο και άσυλο, παρηγοριά και ελπίδα, εκατομμύρια χριστιανοί και Έλληνες, σ΄ Αυτήν που είναι η αρχή και το τέλος της ζωής, η πίστη, η αγάπη και η στήριξη.
Ήρθε στη σκέψη μας, η ύβρις και η σύληση, ο μαρασμός και η δολοφονία που έγινε και γίνεται στην Παναγία την Σουμελά και στις άλλες Παναγίες στον Πόντο, στις Παναγίες της Ιωνίας, της Θράκης και της Καππαδοκίας, στις Παναγίες της Βορείου Ηπείρου, μέχρι την Παναγία Κανακαριά στη Λιθράγκωμη της Καρπασίας  και τις άλλες εκκλησίες της Μητέρας μας στην  κατεχόμενη Κύπρο.

Ταράζεσαι όταν κατανοείς, χάνεις την ηρεμία σου όταν καταλαβαίνεις ότι μπροστά στο μεγαλείο της Παναγίας, άνθρωποι μικροί και τραγικά εφήμεροι, ορθώνουν την ασημαντότητά τους και καταστρέφουν με πρωτοφανή βαρβαρότητα το θείο Πρόσωπό της.
Μέχρι το 2010 στην Παναγία Σουμελά οι συνεχιστές των εγκληματιών εναντίον της Μητέρας μας και των προγόνων μας, απαγόρευαν τη λειτουργία, και μετά από ένα διάλειμμα έξι ετών, επανήλθαν στα προηγούμενα, κάτι που σημαίνει ότι λειτουργία δε θα γίνει φέτος, όπως στην Παναγία την Κανακαριά, οι φασίστες Τούρκοι εισβολείς του 1974, σύλησαν την εκκλησία της κομίζοντας μάταια πλούτη.

Τα ίδια συνέβησαν και όπου αλλού υπήρξαν εκκλησίες της Παναγίας μας που βρέθηκαν μπροστά σε αφηνιασμένο όχλο, αλλά, και εδώ είναι η τεράστια ευθύνη μας, και ενώπιον της εκκωφαντικής σιωπής μας.

Τούτες τις στιγμές ας σκεφτούμε τις αλειτούργητες Παναγίες του ελληνικού κόσμου, τις βιασμένες εκκλησίες και τα συλημένα μοναστήρια της και αφού ζητήσουμε συγχώρεση για την απουσία μας, ας βάλουμε στην προσευχή μας προς την Παναγία και αυτό το αίτημα: Να ξαναδούμε λειτουργημένες τις εκκλησιές της και τις μονές της, να ξανακουστεί το “Υπερμάχω” και το“Άξιον Εστί”, για να γίνει το “η γῆ πανηγυρίζει, ὁ οὐρανὸς χορεύει”,λόγος και πράξη και έργο. 

Μνήμη Σολωμού Σολωμού Τάσου Ισαάκ. Μνήμη Ελληνισμού

Θ. Μαλκίδης

Μνήμη Ελληνισμού, Μνήμη Τάσου Ισαάκ και  Σολωμού Σολωμού 

Με την Τουρκική εισβολή,  πριν  43  χρόνια στην Ελληνική Κύπρο και 21 χρόνια από τη δολοφονία των εθνο-νεομαρτύρων Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού, υλοποιήθηκαν  δύο από τις πιο φασιστικές πράξεις που  έχουν γίνει  στην ιστορία της ανθρωπότητας.  Και από τότε  ο φασισμός που δολοφόνησε και κρατά όμηρο τον ελληνικό λαό της Κύπρου (αγνοούμενοι και συγγενείς, «εγκλωβισμένοι» και άλλα εγκλήματα) και ο ρατσισμός που ξεκινά από την εγκατάσταση των εποίκων και καταλήγει στο βιασμό  του πολιτισμού προς όφελος της Τουρκοποίησης, συνεχίζεται. 

Την ίδια στιγμή που έχουν συμβεί και συμβαίνουν αυτά (και άλλα) στην κατεχόμενη και δυστυχώς και στην ελεύθερη Κύπρο και που αποδεικνύουν τον Τουρκικό φασισμό που  καταπιέζει και δολοφονεί τον Ελληνισμό, προκύπτει ένα μεγάλο ερώτημα που σχετίζεται με την πολιτική που ακολουθείται.
Υπάρχει νομιμοποίηση της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας στην Αθήνα και τη Λευκωσία να συνδιαλέγεται και να διαπραγματεύεται την Κύπρο και το δικαίωμά του Ελληνισμού στο μέλλον και την ελληνικότητά του; Μπορεί μία ηγεσία, πολιτική και διανοητική να φαντασιώνεται ελληνοτουρκικές φιλίες με δεδομένη την εισβολή και την κατοχή, με γνωστά τα εγκλήματα του κατακτητή; 
Η υπόθεση της Κύπρου δεν είναι ζήτημα μίας υποτίθεται πολιτικής και πνευματικής  τάξης - ελίτ, η οποία κατά καιρούς εφευρίσκει νέους όρους και «σχέδια» για να νομιμοποιήσει την αποκαλούμενη «λύση», να εδραιώσει τα τετελεσμένα της φασιστικής τουρκικής εισβολής και κατοχής, να διαιωνίσει το ζήτημα των αγνοουμένων και των εποίκων, ουσιαστικά να εγκαταστήσει με ελληνική υπογραφή   τον Τουρκικό φασισμό σε όλη την Κύπρο.

Γιατί η λύση δεν μπορεί ποτέ να στηριχθεί στο ρατσισμό, στη διαιώνιση της αδικίας, στο διαχωρισμό, στη χυδαιότητα, στην ανηθικότητα.  Η επιβίωση του Ελληνισμού της Κύπρου δε μπορεί να στηρίζεται στην πολιτική και στρατιωτική ομήρεια, στα (ψευτο) διλήμματα, αλλά μόνο στις αρχές και τις αξίες, στις ελληνικές έννοιες της δημοκρατίας και της ελευθερίας.

 Δεν υπάρχει η νομιμοποίηση, ούτε η αποδοχή στην κοινωνία για υποχωρήσεις, τόσο στην Κύπρο και βεβαίως  στο Αιγαίο και τη Θράκη. Η τριτοκοσμική οδός της συνδιαλλαγής με τους Τούρκους φασίστες κατακτητές, αποτελεί πισωγύρισμα και υποχώρηση προς τον εισβολέα, σημαίνει την ίδια ακολουθούμενη (αποτυχημένη) οδό των 20+22 ετών.
Η  Ελευθερία, για αυτήν που θυσιάστηκαν ο Τάσος Ισαάκ και ο Σολωμός Σολωμού, παραμένει η μόνη λύση, έναντι του  Τουρκικού φασισμού, των εισβολέων και των κατακτητών της ελληνικής Κύπρου.  

 Δερύνεια -Κύπρος,μόλις 100 μέτρα από τον τόπο εκτέλεσης (!) του  Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού (Φωτ. Θ. Μαλκίδης)

Το Ναζιστικό Ολοκαύτωμα στα Ανώγεια της Κρήτης: 73 χρόνια μετά

73 χρόνια μετά το Ναζιστικό Ολοκαύτωμα στα Ανώγεια της Κρήτης

«Επειδή η πόλις των Ανωγείων είναι κέντρον της αγγλικής κατασκοπίας εν Κρήτη και επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το φόνο του λοχία φρουράρχου Γενί-Γκαβέ και της υπ' αυτόν φρουράς και επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το σαμποτάζ της Δαμάστας, επειδή εις Ανώγεια ευρίσκουν άσυλον και προστασίαν οι αντάρται των διαφόρων ομάδων αντιστάσεως και επειδή εκ των Ανωγείων διήλθον και οι απαγωγείς με τον στρατηγόν Φον Κράιπε χρησιμοποιήσαντες ως σταθμόν διακομιδής τα Ανώγεια, διατάσσομεν την ΙΣΟΠΕΔΩΣΙΝ τούτων και την εκτέλεσιν παντός άρρενος Ανωγειανού όστις ήθελεν ευρεθεί εντός του χωρίου και πέριξ αυτού εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου.»

 Χανιά 13.8.1944, Διοικητής Φρουρίου Κρήτης Στρατηγός Φρίντριχ Βίλχελμ Μίλλερ

Η 13η Αυγούστου είναι ημέρα ιστορική, ημέρα μνήμης, θλίψης και περισυλλογής αλλά και υπερηφάνειας για τα Ανώγεια. Τις άγιες μέρες του Δεκαπενταύγουστου η χιτλερική κτηνωδία βυθίζει στο πένθος την ευρύτερη περιοχή. Το (τρίτο στη μακραίωνη ιστορία τους) Ολοκαύτωμα των Ανωγείων, η σφαγή των αμάχων στο Σάρχο την ίδια μέρα και στη συνέχεια οι μαζικές εκτελέσεις στη Δαμάστα, το Μάραθος και τα Σίσαρχα, η λεηλασία και η καταστροφή των σπιτιών που ακολούθησαν, το πογκρόμ που εξαπολύθηκε σε όλη την Κρήτη από τις χιτλερικές ορδές άφησαν πίσω τους εκατοντάδες νεκρούς, ανείπωτο πόνο και δυστυχία, χιλιάδες άστεγους – πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα. Όμως δεν μπόρεσαν να κάμψουν το αγωνιστικό φρόνημα των πολιτών: η φλόγα για λευτεριά, εθνική ανεξαρτησία και δημοκρατία συνέχισε να θερμαίνει την ανυπότακτη κρητική και ελληνική ψυχή, που δεν σταμάτησε να αγωνίζεται μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας από το ναζιστικό ζυγό........

Η εντολή της 13ης Αυγούστου 1944 του στυγερού σφαγέα Μίλλερ είναι αποκαλυπτική.....Του Ολοκαυτώματος των Ανωγείων έχουν προηγηθεί μία σειρά από μαζικά και ιδιαιτέρως ειδεχθή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας εις βάρος του ελληνικού λαού: ενδεικτικά, στο δεύτερο μισό του 1943: Μουσιωτίτσα (25.7), Κομμένο (16.8), χωριά της Βιάννου και Ιεράπετρας (14-16.9), Λυγκιάδες Ιωαννίνων (3.10) Καλάβρυτα (13.12)˙ και το πρώτο μισό του 1944: Κλεισούρα (5.4), Πύργοι & Μεσόβουνο (22-26.4), Δίστομο (10.6), Υπάτη (17.6) και πολλά ακόμη. Όλα, με λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές αφορμές αλλά με τις  ίδιες, τελικά, αιτίες: αφενός τη θέληση των γερμανικών στρατευμάτων Κατοχής να εκδικηθούν τον ελληνικό λαό για την Αντίστασή του και αφετέρου την προσπάθειά τους να τον τρομοκρατήσουν για να εξασφαλίσουν την ομαλή αποχώρησή τους από την Ελλάδα. Υπάρχει όμως κι ένας επιπλέον λόγος για την πρωτόγνωρη βαρβαρότητα, που εντάθηκε όσο φαινόταν ότι θα χαθεί για το Γ’ Ράιχ ο πόλεμος: αποκτηνώθηκαν περαιτέρω καθώς συνειδητοποιούσαν ότι οι ιδέες τους ηττήθηκαν!

Η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung στον Πόντο και η αναφορά για τη Γενοκτονία

Η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung για  τη Γενοκτονία

«O εκτοπισμός των Ελλήνων του Πόντου από την Τουρκία είναι ένα ελάχιστα γνωστό κεφάλαιο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου», έγραψε σε εκτενές αφιέρωμα για τα δεινά που βίωσε ο ποντιακός ελληνισμός η εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ). Ο αρθρογράφος που το υπογράφει ταξίδεψε ο ίδιος στη Μαύρη Θάλασσα, στην αλλοτινή πατρίδα της γιαγιάς του, και διηγείται την ιστορία της φυγής της, τον Αύγουστο του 1917 από τα Κοτύωρα (Ορντού) Περιγράφει τα γεγονότα του Αυγούστου του 1917, όταν δεκάδες ρωσικά πολεμικά πλοία και Ρώσοι στρατιώτες άρχισαν να πολιορκούν την πόλη.

Όπως επισημαίνει «γινόταν πόλεμος, η Ρωσία πίεζε την Οθωμανική Αυτοκρατορία στη βορειοανατολική της πλευρά. Θεωρούσε εαυτήν προστάτιδα δύναμη των χριστιανικών μειονοτήτων. Οι Τούρκοι στρατιωτικοί, αντίθετα, υποπτεύονταν τους χριστιανούς ως συνεργούς του εχθρού.

»Με αυτό το πρόσχημα σφαγιάστηκε και εκτοπίστηκε ολόκληρος ο αρμενικός πληθυσμός των ακτών της Μαύρης Θάλασσας το 1915 – και στην Ορντού. Τα άδεια σπίτια των Αρμενίων ήταν μια προειδοποίηση προς τους Έλληνες ότι θα ήταν οι επόμενοι».

Ο φόβος του ελληνικού πληθυσμού της Ορντούς ότι θα έχει την ίδια μοίρα ήταν τόσο μεγάλος, αναφέρει, ο αρθρογράφος, ώστε 2.500 άτομα επιβιβάστηκαν στα ρωσικά πολεμικά πλοία για να διαφύγουν. Όπως σημειώνει, «ο κόσμος πληροφορήθηκε εννιά μήνες αργότερα τη ρωσική επίθεση και την εκκένωση της πόλης, από άτομα της ελληνικής μειονότητας. Οι New York Times έγραψαν για τα γεγονότα τον Απρίλιο του 1918. Το σχετικό άρθρο φιλοξενούσε δηλώσεις κατοίκων της Ορντούς που είχαν διαφύγει για να φτάσουν στο Μπρούκλιν».

Το δημοσίευμα αναφέρεται μεταξύ άλλων στη Συνθήκη της Λοζάνης και την αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία, όπως σχολιάζει ο αρθρογράφος, «άφησε βαθιά τραύματα σε όσους επλήγησαν.

Οι απόγονοι των εκτοπισμένων Ελλήνων του Πόντου αισθάνονται τον πόνο μέχρι σήμερα», γράφει.

Η FAZ στέκεται στις απελάσεις όσων Ελλήνων Ποντίων δεν είχαν επιβιβαστεί στα ρωσικά πλοία και στις αναγκαστικές πορείες θανάτου προς την ενδοχώρα, που προκάλεσαν τον θάνατο πολλών από ασθένειες και εξάντληση. Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα, «ήταν η αρχή αυτού που πολλοί ιστορικοί χαρακτηρίζουν στο μεταξύ Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Ολοένα περισσότεροι Έλληνες εκτοπίζονταν από παράκτιες πόλεις με πορείες θανάτου προς την ενδοχώρα, παραστρατιωτικές ομάδες επιτίθεντο σε ελληνικά χωριά σκοτώνοντας τους κατοίκους τους […].

»Η τουρκική κυβέρνηση αρνείται μέχρι σήμερα να αναγνωρίσει τη συστηματική εξόντωση Αρμενίων, Ελλήνων και άλλων χριστιανών», σημειώνει η FAZ. Και προσθέτει: «Το ψήφισμα του γερμανικού Κοινοβουλίου το 2016 αναγνωρίζει τη Γενοκτονία 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων, αλλά η εξόντωση των Ελλήνων του Πόντου –εκτιμήσεις κάνουν λόγο για έως και 350.000 ανθρώπους– δεν αναφέρεται ρητά. Γίνεται λόγος (σ.σ. στο ψήφισμα) μόνο για «μέλη άλλων χριστιανικών εθνοτικών ομάδων».