Θεοφάνης Μαλκίδης
Κοτζά Αναστάς- Αναστάσιος Παπαδόπουλος:
“σ'έναν χέρ είχεν σταυρόν και σο άλλο το κανόν ”
“σ'έναν χέρ είχεν σταυρόν και σο άλλο το κανόν ”
Είμαστε ένας λαός, με στενή σύνδεση με την ιστορική μνήμη, τις παραδόσεις και την πολιτισμική κληρονομιά. Γεννιόμαστε μέσα στην ιστορία, γεννιόμαστε γνωρίζοντας ιστορία, μία ιστορία κυρίως αντίστασης. Όπως αυτή που γράφτηκε από χιλιάδες ανθρώπους στον Πόντο, όπως αυτή που έγραψε ο Αναστάσιος Παπαδόπουλος- Κοτζά Αναστάς, σ” αυτόν που πρέπει να γονατίσουμε μπροστά του τιμώντας τον αγώνα του και την προσφορά του, όπως ακριβώς γράφει ο Ρίτσος: “Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του”.
Ωστόσο αυτή η ιστορική μνήμη, πορεία και ταυτότητα, η ελληνική αντιστασιακή ιστορία στον Πόντο, ο αγώνας του Κοτζά Αναστάς, εξαφανίστηκε γιατί το πέπλο προπαγάνδας που σκέπασε την πατρίδα μας δεν άφησε να περάσει τίποτα. Σήμερα στην Ελλάδα, πιο πολλές είναι οι αναφορές για τον Κεμάλ παρά για τη Γενοκτονία που διέπραξε ο Κεμάλ, είναι μηδαμινές οι αναφορές για την ελληνική αντίσταση στον Κεμάλ και ανύπαρκτες για φυσιογνωμίες όπως ο Κοτζά Αναστάς. Αυτό που ζούμε σίγουρα δεν είναι Ελλάδα, «να νοσταλγείς τον τόπο σου, ζώντας στον τόπο σου, τίποτε δεν είναι πιο πικρό» γράφει ο Μικρασιάτης Γιώργος Σεφέρης.
Δεν μπορεί ο ελληνικός λαός να μην γνωρίζει στην ολότητά του το Ποντιακό ζήτημα, δεν μπορεί να μην γνωρίζει τα τάγματα εργασίας και την δολοφονία των ανδρών, την εξόντωση της πνευματικής και θρησκευτικής ηγεσίας το 1921 στην Αμάσεια, τη Γυναικοκοκτονία και την Παιδοκτονία, να μην γνωρίζει το αντάρτικο του Πόντου, τον Κοτζά Αναστάς- Αναστάσιο Παπαδόπουλο, ο οποίος αντιστάθηκε μαζί με χιλιάδες συναγωνιστές του στην Γενοκτονία και έσωσε τους συνανθρώπους του, τους προγόνους μας.
Από αυτόν από τον "Κολοκοτρώνη του Πόντου", όπως έχει ονομαστεί ο Κοτζά Αναστάς, μπορούν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες να μαθουν ιστορία, αντίσταση, πράξεις πίστης και αγάπης προς τον Θεό και την πατρίδα. Όπως το λέει ο λαικός ποντιακός στίχος για τον Κοτζά Αναστάς: “σ’έναν χέρ είχεν σταυρόν και σο άλλο το κανόν”.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Θ. Μαλκίδη “ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ Ο ΚΟΤΖΑ ΑΝΑΣΤΑΣ (ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ)” και η ομιλία στα αποκαλυπτήρια του μνημείου για τον Κοτζά Αναστάς στην Νεράιδα Κοζάνης .
Το αντάρτικο στον Πόντο και τα πρόσωπα που το υλοποίησαν αποτέλεσε σημαντικό στοιχείο της νεώτερης ελληνικής αντιστασιακής ιστορίας, το οποίο όμως απουσιάζει προκλητικά. Μάλιστα τα ερωτήματα για την απουσία αυτή, έγιναν πιο επιτακτικά, όταν βρέθηκα σε τόπους που συνδέθηκαν με την εγκατάσταση Ποντιών ανταρτών στον ελλαδικό χώρο. ( Είχε μεσολαβήσει πριν μερικά χρόνια η ενασχόληση με τον Παντέλ – Αγά (Παντελή Αναστασιάδη), μία εξαιρετική φυσιογνωμία της ελληνικής αντίστασης στον Πόντο).
Ο πρώτος χώρος ήταν το Ανατολικό Πτολεμαίδας, ο δεύτερος η Νεοκαισάρεια Πιερίας και ο τρίτος η Νέα Μπάφρα Σερρών. Στην Ανατολικό προσκλήθηκα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο για να μιλήσω για τον σπουδαίο αντάρτη Αιμίλιο Καδόγλου- Καδήογλου, σε ένα χώρο που δοκίμασε τη Γενοκτονία σε διάφορες χρονικές περιόδους.
Το διπλανό Μεσόβουνο και οι Πύργοι είναι οι δύο τόποι όπου είχαν εγκατασταθεί Πόντιοι πρόσφυγες, οι οποίοι όσοι γλύτωσαν από το φασισμό του Κεμάλ, δολοφονήθηκαν από τον μαθητή του, τον Χίτλερ.
Ο πρώτος χώρος ήταν το Ανατολικό Πτολεμαίδας, ο δεύτερος η Νεοκαισάρεια Πιερίας και ο τρίτος η Νέα Μπάφρα Σερρών. Στην Ανατολικό προσκλήθηκα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο για να μιλήσω για τον σπουδαίο αντάρτη Αιμίλιο Καδόγλου- Καδήογλου, σε ένα χώρο που δοκίμασε τη Γενοκτονία σε διάφορες χρονικές περιόδους.
Το διπλανό Μεσόβουνο και οι Πύργοι είναι οι δύο τόποι όπου είχαν εγκατασταθεί Πόντιοι πρόσφυγες, οι οποίοι όσοι γλύτωσαν από το φασισμό του Κεμάλ, δολοφονήθηκαν από τον μαθητή του, τον Χίτλερ.
Στη Νέα Μπάφρα μίλησα για τη Γενοκτονία των προγόνων μας προσκεκλημένος από το Δήμο Αμφίπολης, την Εύξεινο Λέσχη Παγγαίου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Παφραίων, ο οποίος ά φέρει το όνομα ενός ακόμη αντάρτη του Πόντου, του Ηλία Πάνου. Η Νέα Μπάφρα υπήρξε επίσης η πατρίδα, ενός σημαντικού ανθρώπου, τον οποίο πρόλαβα και γνώρισα, που ασχολήθηκε με το Ποντιακό και ιδαίτερα με τον αντάρτικο, τον Γιώργο Αντωνιάδη.
Στην Νεοκαισάρεια προσκλήθηκα από τον ιστορικό πολιτιστικό σύλλογο που έχει το όνομα -και πολύ σοφά βεβαίως- του Κοτζά Αναστάς ( Αναστάσιου Παπαδόπουλου), για να μιλήσω για τον «Κολοκοτρώνη» του Πόντου, τον σπουδαίο αυτόν καπετάνιο του ποντιακού αντάρτικου.
Συνεχίζοντας τη διαδρομή αυτογνωσίας και πατριδογνωσίας, ένιωσα για ακόμη μία φορά τη ζώσα ελληνική ιστορία, αφού συνομίλησα με ανθρώπους με άμεση εμπειρία από το αντάρτικο και τον Κοτζά Αναστάς, καταγράφοντας συναισθήματα, διηγήσεις αλλά και απαίτηση για την (οριστική) επανόρθωση της μεγάλης διαδρομής της ποντιακής αντίστασης και των ανθρώπων της.
Τα δικά μας γράμματα, όπως έλεγε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός είναι οι άγιοι και οι ήρωές μας, η αντιστασιακή πορεία των Ελλήνων και των Ελληνίδων, ο Πόντος του Κοτζά Αναστάς και των άλλων ανταρτών. Η αποκατάσταση της Ποντιακής αντίστασης, ως έμπνευση και οδηγός για την επιβίωσή μας στο μέλλον, είναι απαίτηση, ως οφειλή και καθήκον στις προηγούμενες και επόμενες γενιές.