H Γενοκτονία και η 19η Μαΐου: το χρέος και το καθήκον μας

Θ. Μαλκίδης

Γενοκτονία: το χρέος και το καθήκον μας

Από τις συνεντεύξεις στους ραδιοφωνικούς σταθμούς Ράδιο Πρώτο  Λευκωσίας,  Ράδιο Μετρόπολις Θεσσαλονίκη,  Ράδιο Χρόνος Κομοτηνή, Κανάλι Ένα  Πειραιά, ΕΡΑ Κοζάνης, Μάξιμουμ FM Αλεξανδρούπολης και Ράδιο Ενημέρωση Κατερίνης. 



Από την Αδριανούπολη μέχρι την Τραπεζούντα και τη Σμύρνη, ο Ελληνισμός για σχεδόν δύο δεκαετίες αντιμετώπισε το οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης από το φασιστικό καθεστώς των Νεότουρκων και των Κεμαλικών  που κατέληξε σε Γενοκτονία.   Εξόντωση την οποία αρνείται πεισματικά το κράτος- θύτης και αδιαφορεί για αυτήν υπονομεύοντάς την, το κράτος – θύμα.

Η Τουρκία  αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή σε ότι αφορά ένα κράτος που αρνείται ότι πραγματοποίησε τη Γενοκτονία. Τιμά τους πρωτεργάτες του εγκλήματος εναντίον των Ελλήνων, τους  Νεότουρκους και τον Μουσταφά Κεμάλ, δεν αποδέχεται τη Γενοκτονία και εγκαλεί τους Έλληνες για τον αγώνα αναγνώρισης, φυλακίζοντας τον  Έλληνα του Πόντου Γιάννη Βασίλη Γιαϊλαλί και τους δύο στρατιωτικούς Άγγελο Μητρετώδη και Δημήτριο Κούκλατζη.

Από την άλλη πλευρά,  το ελλαδικό κράτος, αν δούμε το παράδειγμα της Αρμενίας,  έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ό,τι θα περιμέναμε από ένα θεσμικό δημιούργημα που σεβόταν το μαζικό έγκλημα και θα αγωνιζόταν για την αναγνώρισή του. 

Στο ελλαδικό κράτος μετά  την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου το Φεβρουάριο του 1994 και η θέσπιση της 19ης Μαίου ως ημέρα Εθνικής μνήμης( λίγα χρόνια αργότερα ακολούθησε η ψήφιση του νομοσχεδίου για τη Γενοκτονία στη Μικρά Ασία και η ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως ημέρα μνήμης το 1996), ακολούθησαν μία σειρά από ενέργειες οι οποίες πραγματικά μας εξέπληξαν. 

Την 19η Μαΐου 1996 προσγειώνονται τουρκικά αεροσκάφη στην προσφυγική Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας και το ίδιο έτος και την ίδια ημερομηνία γίνεται η συναυλία Ρουβά – Κούτ στην ημικατεχόμενη Κύπρο. 

Την 19η Μαΐου 1998 γίνεται απόπειρα να σταλεί η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στις εορτές μνήμης του Κεμάλ στην Άγκυρα(!),  ακολουθούν οι καταθέσεις στεφάνων του Έλληνα  πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή  και πρωθυπουργού και υπουργού   εξωτερικών Γ . Παπανδρέου στον βασικό υπεύθυνο της Γενοκτονίας, το  Μουσταφά Κεμάλ, η βράβευση του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα από πανεπιστήμιο στη Σμύρνη που έγινε από το αίμα των προγόνων μας! 

Πως μπορεί να δικαιολογηθεί η οργανωμένη προσπάθεια αλλοίωσης και ουσιαστικής κατάργησης  της ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας, καθώς και η απουσία, η αδιαφορία και η  ολιγωρία του επονομαζόμενου πολιτικού προσωπικού για το ζήτημα ανάδειξης της Γενοκτονίας εντός και εκτός Ελλάδας;   Πως μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι υπάρχουν “πολιτικοί και πνευματικοί” άνθρωποι στην Ελλάδα, που αποδέχονται και θαυμάζουν τον Κεμάλ;Τον εξολοθρευτή δηλαδή των Ελλήνων και άλλων εθνοτήτων;

Γιατί απουσιάζει η Ελλάδα  όταν γίνεται αναφορά για το ζήτημα της Γενοκτονίας σε διεθνείς οργανισμούς και συναντήσεις και κρύβεται φοβούμενη, ενώ την ίδια στιγμή υβρίζει τους νεκρούς μας προγόνους και παρίσταται σε εγκαίνια του ψεύτικου σπιτιού του  Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη; Γιατί η Ελλάδα ως Υπουργείο Εσωτερικών, Δήμος, Νομαρχία, Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα, κλπ, καλεί τον ελληνικό λαό να εορτάσει (!!!) την ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας και μεταθέτει την ημέρα  αυτή σε άλλη ημερομηνία, κάνοντάς την “λάστιχο” με τελετουργικό που φωνάζει «να βγούμε από την υποχρέωση»;
Γιατί, εν τέλει η Ελλάδα, δια των θεσμικών της εκπροσώπων,  αρνείται τη Γενοκτονία;


Η  Γενοκτονία  είναι άγνωστη στο ευρύ κοινό, σε σχέση για παράδειγμα με το Ολοκαύτωμα και με τη Γενοκτονία των Αρμενίων.

 Ό,τι έχουμε πετύχει σε διεθνές επίπεδο, έχει γίνει με δικές μας προσπάθειες, έχοντας απέναντι την Τουρκία, αλλά και  την παράλληλη απουσία, αδιαφορία και  αρκετές φορές και την εχθρότητα του ελλαδικού κράτους.

Γενοκτονία: Εκδηλώσεις Μνήμης στην Αθήνα

To Σάββατο 19 Μαΐου 2018 στο Μνημείο Άγνωστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα θα έχουμε τις εξής εκδηλώσεις για τη Γενοκτονία:

6:30 μμ

Επίσημη αλλαγή Προεδρικής Φρουράς με ευζώνους να είναι ενδεδυμένοι τη φορεσιά του Πόντιου Αντάρτη,

Ομιλία από τον Θεοφάνη Μαλκίδη, 

Ακούστε τη συνέντευξη του Θ. Μαλκίδη στο ραδιοφωνικό σταθμό Μάξιμουμ FM

Η δραστηριότητά μου για το ζήτημα της Γενοκτονίας ενοχλεί την Τουρκία!

Θ. Μαλκίδης 

Η δραστηριότητά μου για το ζήτημα της Γενοκτονίας ενοχλεί την Τουρκία!

Πριν λίγες ημέρες μίλησα, την 14η Μαίου, την ημέρα απελευθέρωσης της Θράκης σε εκδήλωση του Συλλόγου Ποντίων φοιτητών Νέας Ορεστιάδας για το ζήτημα της Γενοκτονίας, για τη φυλάκιση του Γιάννη- Βασίλη Γιαϊλαλί , για τη  φυλάκιση του Άγγελου Μητρετώδη και του Δημήτρη Κούκλατζη.

Η γνωστή τουρκόφωνη εφημερίδα της Κομοτηνής που αποκαλεί τη Γενοκτονία των δικών μας ανθρώπων <<δήθεν>>, (αλήθεια δεν υφίσταται νόμος περί άρνησης της Γενοκτονίας ;)  λίγες ώρες πριν την ομιλία μου στο Σύνταγμα, έγραψε εναντίον μου για ακόμη μία φορά με αφορμή τη διεθνή μου δραστηριότητα ανάδειξης της  Ιστορικής Αλήθειας και Αναγνώρισης της Γενοκτονίας.

Είναι αυτονόητο ότι αυτή η στοχοποίηση δείχνει και τους αυτουργούς σε περίπτωση που συμβεί κάτι..... 

Άλλωστε αυτοί γνωρίζουν, τα ίδια έπραξαν και στο παρελθόν, όταν σε συνεργασία με πρόθυμους Ελληνόφωνους με συκοφάντησαν, με δίωξαν και με κατηγόρησαν με μεγάλο προσωπικό κόστος.  Βεβαίως όλα κατέρρευσαν αλλά αυτοί συνεχίζουν. 

Και στην περίπτωση αυτή, μίας ακόμη επίθεσης του θύτη, εναντίον του θύματος, συμβαίνει  κατά κυριολεξία αυτό που πιστεύω για αυτόν τον αγώνα: στην αρχή σε αγνοούν, μετά σε περιφρονούν, ύστερα σε πολεμούν, στο  τέλος Νικάς!

Το κείμενο της τουρκόφωνης εφημερίδας της Κομοτηνής , όπως μεταφράστηκε από την εξαιρετική ιστοσελίδα  tourkikanea.gr, το οποίο  το δημοσιοποιώ ως ψυχή της δικαιοσύνης όπως έγραφε ο Ιάκωβος Μάγερ στο πολιορκημένο Μεσολόγγι το 1826, έχει ως εξής:

Γενοκτονία: Εκδηλώσεις Μνήμης στην Αθήνα

Γενοκτονία: Εκδηλώσεις Μνήμης στην Αθήνα

Την 19η Μάιου 1919, ο δάσκαλος του Χίτλερ Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα υλοποιώντας το τελευταίο σχέδιο της Γενοκτονίας, η οποία είχε ξεκινήσει το 1908 και κορυφώθηκε το 1922, στερώντας τη ζωή σε πάνω από 1.000.000 Έλληνες. 

Εμείς μπροστά στην άρνηση της Τουρκίας και την υπονόμευση της Ελλάδας, προτάσσουμε τον αγώνα μας. 

Για την αναγνώριση της Γενοκτονίας,  για τη Μνήμη και την Αξιοπρέπειά μας, για τη Λευτεριά του Έλληνα του Πόντου Γιάννη-Βασίλη Γιαϊλαλί και των δύο Ελλήνων στρατιωτικών Άγγελου Μητρετώδη και Δημητρίου Κούκλατζη. 





To Σάββατο 19 Μαΐου 2018 στο Μνημείο Άγνωστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα θα πραγματοποιηθούν οι  εξής εκδηλώσεις για τη Γενοκτονία:

6:30 μμ 
Επίσημη αλλαγή Προεδρικής Φρουράς με ευζώνους να είναι ενδεδυμένοι τη φορεσιά του Πόντιου Αντάρτη,

Χαιρετισμός Προέδρου του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Ν. Ελλάδος και Νήσων της Π.Ο.Ε., Γ. Βαρυθυμιάδη

Ομιλία από τον Θεοφάνη Μαλκίδη, 

Επιμνημόσυνη Δέηση – Κατάθεση στεφάνου – Εθνικός Ύμνος

 Πορεία προς την Πρεσβεία της Τουρκίας και επίδοση Ψηφίσματος.

Κηδεύτηκε μετά από 44 χρόνια ο εκτελεσμένος από τους Τούρκους εισβολείς στην Κύπρο και μέχρι πρότινος αγνοούμενος Γεώργιος Στέκας

Κηδεύτηκε ο μέχρι πρότινος αγνοούμενος  Γεώργιος Στέκας 

Συγγενείς και πολιτεία απηύθυναν το ύστατο χαίρε σε άλλον έναν μέχρι πρότινος αγνοούμενο από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, τον Γεώργιο Στέκα  από το Νέο Χωριό Κυθρέας, στον Ιερό Ναό Παναγίας Οδηγήτριας στα Πέρα Ορεινής. 

Ο Στέκας περιγράφεται ως ένας φιλήσυχος άνθρωπος, του μεροκάματου και της βιοπάλης που αγωνιζόταν να θρέψει τα επτά του παιδιά, αφού η σύζυγος του Χρυστάλλα απεβίωσε κατά τη γέννηση του έβδομου τους παιδιού. 

Είχε εκτελεστεί εν ψυχρώ μαζί με τον μεγαλύτερο του σε ηλικία συγχωριανό του, Στυλιανό Γιαννακού, με τον οποίο είχαν καταφύγει στο σπίτι της κόρης του. 

Τα λείψανα και των δυο βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο σε συγκεκριμένο σημείο στο χωριό τους. 

Στον ίδιο ομαδικό τάφο βρέθηκαν και τα λείψανα άλλων έξι δολοφονηθέντων κατοίκων του Νέου Χωριού Κυθρέας. Τα λείψανα του Γιώργου εντοπίστηκαν με τραύματα από σφαίρα στο κεφάλι. 

Εθνικό Μνημείο, Μουσείο και Κέντρο Έρευνας για τη Γενοκτονία

Θ. Μαλκίδης

Εθνικό Μνημείο, Μουσείο και Κέντρο Έρευνας για τη Γενοκτονία

Απόσπασμα της ομιλίας στην εκδήλωση  που πραγματοποιήθηκε από το Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών Νέας Ορεστιάδας <<Οι Ακρίτες>>


Η αποψινή μας συνάντηση  στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας, πέραν της συλλογικής μνήμης έχει και ένα στοιχείο προσωπικής. Πολλά τεκμήρια δικών μου ανθρώπων, ζώντων και κεκοιμημένων, που ήρθαν ως διασωθέντες και μη της Γενοκτονίας είναι εδώ. Είναι γεγονός όμως ότι το μεγάλο αυτό έγκλημα εναντίον των προγόνων μας και προγόνων μου, δεν υφίσταται στην Ελληνική διπλωματική ατζέντα, δεν  έχει υπάρξει ποτέ αίτημα της Ελληνικής Δημοκρατίας για αναγνώριση, δεν υπάρχει   Εθνικό Μνημείο, Μουσείο και Κέντρο Έρευνας για τη Γενοκτονία στη Μικρά Ασία, στην Καππαδοκία, στον Πόντο, στην ενιαία Θράκη.  



Δεν υπάρχει ο τόπος για την έρευνα, την παράθεση στοιχείων και τη διεθνή τεκμηρίωση, για τους Έλληνες και της Ελληνίδες, που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας. Μία Γενοκτονία από το φασιστικό καθεστώς των Νεότουρκων και των Κεμαλικών, δασκάλων του Χίτλερ,  η οποία στοίχισε τη ζωή σε πάνω 1.000.000 ανθρώπους, Γενοκτονία η οποία απουσιάζει από την πολιτική, ιστορική, διανοητική και διπλωματική ελλαδική αντζέντα. Την ίδια στιγμή λαοί που έχουν υποστεί Γενοκτονία  δημιουργούν Εθνικά  Μνημεία και Ινστιτούτα (Ερεβάν, Τελ- Αβίβ, κλπ) με διεθνείς αναφορές που παράγουν και τεκμηριώνουν και βεβαίως έχουν συνεχή θετικά αποτελέσματα.

Θύματα, πρόσφυγες, διασωθέντες, ορφανά, βιασμένες της Γενοκτονίας……..

 Θεοφάνης Μαλκίδης

 Θύματα, βιασμένες, ορφανά, πρόσφυγες, διασωθέντες….

Από την ομιλία στην εκδήλωση που οργάνωσε ο Σύλλογος Ποντίων Έδεσσας < Άγιος Θεόδωρος Γαβράς>. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το μονόπρακτο του Θ. Μαλκίδη για τα νήπια της Σάντας το Σεπτέμβριο του 1921. Το μονόπρακτο στην ποντιακή διάλεκτο το επιμελήθηκε και το σκηνοθέτησε ο Κοσμάς Τσίναλης, ενώ στο ρόλο της μητέρας ήταν η Ελένη Βασιλειάδου. 

Ο πρόξενος των ΗΠΑ στην Σμύρνη Τζωρτζ Χόρτον, καταγράφοντας την καταστροφή της Σμύρνης το 1922, τονίζει, μεταξύ των άλλων, πως «δεν έλειπε τίποτε σχετικά με την θηριωδία, την ακολασία, την σκληρότητα και όλη την μανία του ανθρώπινου πάθους». Με την δημιουργία του κινήματος των Νεοτούρκων και στην συνέχεια των Κεμαλικών, εμφανίσθηκε και εδραιώθηκε η εθνικιστική ιδεολογία. Με την κατάκτηση της εξουσίας, εκδηλώθηκε η θέληση να εξαφανισθούν οι αυτόχθονες πληθυσμοί. Οι Έλληνες, μαζί με τους Αρμένιους και τους Ασσύριους, ήταν οι κεντρικοί στόχοι.

Το ζήτημα του αριθμού των Ελλήνων που ζούσε στο Οθωμανικό κράτος αποτελεί μείζον πρόβλημα για πολλούς ερευνητές, ενώ αμφισβητείται από πολλούς τουρκικούς μηχανισμούς διαστρέβλωσης της αλήθειας και από συνεργαζόμενους με αυτούς ξένους.

Τα στοιχεία τα οποία διαθέτουμε είναι η απογραφή που πραγματοποίησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο την περίοδο 1910-1912 σε συνεργασία με τα ελληνικά προξενεία και η απογραφή του οθωμανικού κράτους το 1914, η οποία όμως παρουσιάζει πολλές ελλείψεις, λόγω της καταγραφής αρκετές φορές μόνον των ανδρών που μιλούσαν ελληνικά, την απουσία πολλές φορές των γυναικών και παιδιών, των Ελλήνων που μιλούσαν τουρκικά, των μουσουλμάνων που μιλούσαν ελληνικά και των κρυπτοχριστιανών.

Η Οθωμανική απογραφή του 1914 καταγράφει 1.565.781 Έλληνες, ενώ  η απογραφή του Οικουμενικού Πατριαρχείου  2.068.4028.

Ο McCarhty δίνει 1.711.718, ο D. Dakin δίνει 2.100.000 Έλληνες, κατανεμημένους σε 300.000 στην ανατολική Θράκη και σε 1.800.000 στη Μικρά Ασία (Ιωνία, Πόντος, Καππαδοκία).

Μετά τη Γενοκτονία και την εκδίωξη των Ελλήνων, το 1928 απογράφηκαν στην Ελλάδα 1.221.849 πρόσφυγες. Ο αριθμός αυτός όμως δεν παρουσιάζει το πραγματικό μέγεθος των προσφύγων, αφού δεν λαμβάνει υπ’όψιν τους θανάτους στο διάστημα 1922-1928 (περίπου 75.000) και τους 66.000 πρόσφυγες που έγιναν ξανά πρόσφυγες στην Δυτική Ευρώπη, ΗΠΑ, Αίγυπτο, όπως και τους Έλληνες που κατέφυγαν στην Σοβιετική Ένωση.

Το σύνολο των απωλειών υπερβαίνουν το 1.000.000, ανάμεσά τους και τα επτά νήπια της Σάντας που θυσιάστηκαν το Σεπτέμβριο του 1921 από τους γονείς τους για να σωθεί η ομάδα που καταδιωκόταν από τους Τούρκους .

Η Κηδεία του επί 44 χρόνια Αγνοούμενου Ήρωα Σταύρου Ταλιαδώρου. Κύπρος 1974.

Κηδεία Ήρωα μετά από 44 χρόνια

ΕΝΟΣ ακόμη Ηρωικού Συμπολεμιστή του 1974 τα Μαρτυρικά Οστά, επί 44 χρόνια Αγνοούμενου, κηδεύτηκαν στην εκκλησία των Αγίων Πάντων και ενταφιάστηκαν στον Τύμβο των Ηρώων της Εθνικής Φρουράς, της ΕΛΔΥΚ και της Α΄ Μοίρας Καταδρομών της Κρήτης, στη Μακεδονίτισσα.

Του 22χρονου το ’74 Έφεδρου Λοχία, φοιτητή
Σταύρου - Άλκη Ταλιαδώρου, του 3ου Λόχου του 211 Τάγματος Πεζικού,
ο οποίος, μαζί με άλλους συμπολεμιστές του, κληρωτούς και εφέδρους, θυσιάστηκε πολεμώντας τους Τούρκους Εισβολείς, 22 Ιουλίου 1974 στα φυλάκια της Εθνικής Φρουράς στον Τράχωνα.

Τα Μαρτυρικά Οστά του εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο στις τουρκοκρατούμενες από το ’74 περιοχές και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA.

Η φυλάκιση του Γιάννη- Βασίλη Γιαϊλαλί, αποδεικνύει ότι Γενοκτονία δε σταμάτησε ποτέ!

Θ. Μαλκίδης 

Η φυλάκιση του  Γιάννη- Βασίλη Γιαϊλαλί, του Άγγελου Μητρετώδη και του Δημήτρη Κούκλατζη, αποδεικνύει ότι  Γενοκτονία δε σταμάτησε ποτέ!

Μέρος της ομιλίας στην εκδήλωση  που έγινε από το Σύλλογο Άνω Ζερβοχωρίου 

Κανείς δημοκράτης και πατριώτης σε όλον τον κόσμο, πόσο μάλλον στην Ελλάδα, δεν πρέπει να σιωπά για τον Γιάννη- Βασίλη Γιαϊλαλί , ο οποίος βρίσκεται φυλακισμένος εδώ και ένα χρόνο αφού μίλησε για την αναγνώριση  της Γενοκτονίας. Το δυστύχημα είναι ότι επειδή το μαζικό αυτό έγκλημα δεν τιμωρήθηκε επαναλήφθηκε με πιο διαστροφικό τρόπο από τους μαθητές των Κεμαλικών, τους Ναζί και επαναλαμβάνεται εναντίον των απογόνων των θυμάτων με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και σήμερα στον Πόντο. 

Η δίωξη και η φυλάκιση του Γιάννη- Βασίλη Γιαϊλαλί , η φυλάκιση του Άγγελου Μητρετώδη και του Δημήτρη Κούκλατζη, είναι το πιο χαρακτηριστικό δείγμα ότι η Γενοκτονία δεν σταμάτησε το 1922- 1923, αλλά συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Από τον Κεμάλ στον Ερντογάν  και   το χρονολόγιο της Γενοκτονίας πρέπει να αλλάξει και από 1916-1923 να γίνει 1916- 2018.......

Από την απελευθέρωση της Θράκης, στη Γενοκτονία και την Προσφυγιά

<< Από την απελευθέρωση της Θράκης, στη Γενοκτονία και την Προσφυγιά>>

Εμείς είμαστε οι διασωθέντες μίας από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της ανθρωπότητας Γενοκτονίας. Ενός μαζικού εγκλήματος το οποίο επειδή δεν τιμωρήθηκε, επαναλαμβάνεται: Αδριανούπολη, Τραπεζούντα, Σμύρνη,  1914-1919-1922, Αδριανούπολη, Τουρκία φυλακές 2018. 

Την 14^η Μαΐου 2018 στις επτά (7)  το απόγευμα στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας και Περιφέρειας (Αγίων Θεοδώρων 103), ο Σύλλογος Ποντίων Φοιτητών Ορεστιάδος <<οι Ακρίτες>> οργανώνουν εκδήλωση με ομιλητή τον Θεοφάνη Μαλκίδη, με θέμα << Από την απελευθέρωση της Θράκης, στη Γενοκτονία και την Προσφυγιά>>.

Την ίδια ημέρα, ημέρα απελευθέρωσης της Θράκης, μετά από 600 χρόνια, ξεκινάμε με επικεφαλής τον Δρομέα Γιώργο Ζαχαριάδη, από τις Καστανιές Έβρου, αγώνα δρόμου 500 χιλιομέτρων, ο οποίος θα καταλήξει την 19η Μαΐου, ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας, στην πλατεία Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη. Αγώνας  για την Ελευθερία στους φυλακισμένους στρατιωτικούς Άγγελο Μητρετώδη και  Δημήτρη Κούκλατζη και  στον Έλληνα αγωνιστή της αναγνώρισης της Γενοκτονίας Γιάννη -Βασίλη Γιαϊλαλί.

Μνήμη απελευθερωτών της Θράκης το 1920

Μνήμη απελευθερωτών της Θράκης το 1920 

Θεοφάνης Μαλκίδης*


1. Η κατοχή και η απελευθέρωση

Η μακραίωνη κατοχή της Θράκης από τους Οθωμανούς- Τούρκους αντικαταστάθηκε από τη βουλγαρική κατοχή, η οποία διήρκεσε καθ΄ όλη τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Την ίδια περίοδο υλοποιούνταν οι διωγμοί των Ελλήνων της ανατολικής Θράκης από τους Νεότουρκους, ενώ το βουλγαρικό ενδιαφέρον για την περιοχή δεν σταμάτησε ακόμη και μετά τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν μετά τη λήξη της παγκόσμιας σύρραξης. Αυτά τα δεδομένα δημιούργησαν τις συνθήκες για τα στρατεύματα της Αντάντ (Entente) να καταλάβουν τη Δυτική Θράκη το Μάιο του 1919, όταν και επιβλήθηκε η «Διασυμμαχική Κατοχή της Θράκης». Μάλιστα στις στρατιωτικές της αρχές είχαν απευθυνθεί και μουσουλμάνοι βουλευτές της περιοχής οι οποίοι τόνιζαν ότι «κατάληψις της Δ. Θράκης θα έθετε τέρμα εις τα δεινά μας….ευχής έργον θα ήτο εάν τα ελληνικά στρατεύματα συμμετείχον της καταλήψεως ταύτης, δεδομένου ότι οι Έλληνες ευρισκόμενοι εν Θράκη υφίστανται τα αυτάς με ημάς αγριότητας…. των Βουλγάρων».

Με την προσπάθεια του Χαρίσιου Βαμβακά , πρώην μέλους του οθωμανικού κοινοβουλίου αποτράπηκε η αυτονόμηση της διασυμμαχικής Θράκης, όπως επεξεργαζόταν οι Βούλγαροι αλλά και το νέο κατεστημένο στο οθωμανικό κράτος, οι Kεμαλικοί, οι οποίοι συνέχιζαν το έργο της Γενοκτονίας εναντίων των Ελλήνων. Η προσπάθεια του Χ. Βαμβακά είχε και την υποστήριξη των των Ελλήνων της Θράκης, οι οποίοι άρχιζαν να επιστρέφουν στις εστίες τους και με κάθε ευκαιρία τόνιζαν την ελληνικότητα της περιοχής.

Το 1920 η (Δυτική) Θράκη θα απελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό, με επικεφαλής τον αντιστράτηγο Εμμ. Ζυμβρακάκη, ο οποίος πέτυχε να προωθηθεί και να καταλάβει ολόκληρη και σχεδόν την (Ανατολική) Θράκη, φτάνοντας μέχρι το Κάραγατς, προάστιο της Αδριανούπολης, καθώς και ολόκληρη τη δεξιά πλευρά του Έβρου. Με την υπογραφή το 1920 της συνθήκης των Σεβρών, η Ελλάδα πήρε την Ανατολική Θράκη μέχρι την Τσατάλτζα σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από την Κωνσταντινούπολη και τη χερσόνησο της Καλλίπολης. Επίσης πήρε την Ίμβρο και Τένεδο καθώς και τη Σμύρνη με ολόκληρη την περιοχή της. 


2. Η εγκατάλειψη


Η άνοδος του εθνικιστικού κινήματος του Μουσταφά Κεμάλ δημιούργησε νέα δεδομένα και στη Θράκη, ενώ οι ραγδαίες εξελίξεις στο Μικρασιατικό μέτωπο, η αλλαγή των προσανατολισμών και της πολιτικής έναντι των Κεμαλικών από τις μεγάλες δυνάμεις, είχαν σαν αποτέλεσμα να υπογραφεί η συνθήκη ανακωχής των Μουδανιών, με την οποία ο ελληνικός στρατός διατάχθηκε να εκκενώσει όχι μόνο την Ιωνία, όπου εκεί πλέον γραφόταν ο τραγικός επίλογος μιας παρουσίας πολλών αιώνων, αλλά μέσα σε 15 μέρες και την Ανατολική Θράκη εκεί όπου υπήρχαν μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις του και εύρωστο ελληνικό στοιχείο

Το στρατηγείο της στρατιάς Θράκης έφυγε από τη Ραιδεστό και εγκαταστάθηκε στην Αλεξανδρούπολη την 9/10/1922. Στις 30 Σεπτεμβρίου του 1922 ο αναπληρωτής του γενικού διοικητή Θράκης Κ. Γεραγάς ανέλαβε και επίσημα να συντονίσει το έργο του ξεριζωμού του Ελληνισμού της Ανατολικής Θράκης, που αφορούσε πάνω από 200.000 άτομα.

Μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου του 1922 είχαν εκκενωθεί ιστορικά κέντρα της Ανατολικής Θράκης, η Σηλυβρία, η Ηράκλεια, η Ραιδεστός, τα Γανόχωρα, οι Σαράντα Εκκλησιές, η Αδριανούπολη. Ένα μήνα αργότερα, το Νοέμβριο του 1922, έφευγαν και οι 25.000 Έλληνες της Καλλίπολης, ενώ το ελληνικό στοιχείο της Τσατάλτζας και ένα μεγάλο ποσοστό του νομού της Κωνσταντινούπολης αναχώρησε το 1924, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την ελληνοτουρκική συνθήκη ανταλλαγής των πληθυσμών.

Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ ανταποκριτής τότε στην περιοχή γράφει τα εξής: «Σε μια συνεχή, εξαντλητική πορεία, οι Χριστιανοί της Ανατολικής Θράκης έχουν κατακλύσει τους δρόμους που οδηγούν στη Μακεδονία…..Μόνο από την Ανατολική Θράκη πρέπει να απομακρυνθούν 250.000 χριστιανοί πρόσφυγες…. Η μεγαλύτερη ομάδα διαβαίνει του ποταμό Έβρο (Μαρίτσα) από την Αδριανούπολη και είναι μήκους 20 μιλίων. Είκοσι μίλια αραμπάδες, που τους σέρνουν αγελάδες και βόδια με λασπωμένα πόδια, ενώ δίπλα τους βαδίζουν εξαντλημένοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά….Εγκατέλειψαν όλοι τα σπίτια τους, τα χωριά και τα χωράφια τους και προστέθηκαν στο ποτάμι των προσφύγων μόλις έμαθαν ότι έρχονται οι Τούρκοι ….Πρόκειται για πορεία προς το άγνωστο σιωπηλών ανθρώπων….».

Λίγο αργότερα στη Λωζάννη θα γραφτεί ο επίλογος της (ανατολικής) Θράκης όταν ο Βενιζέλος θα δεχθεί την πρόταση των Τούρκων την περιοχή “μεταξύ των ποταμών Άρδα και Μαρίτσα τρίγωνον μετά της πόλεως του Κάραγατς”.