Θεοφάνης Μαλκίδης
Γενοκτονία και αναγνώριση, απολογισμός και συνέχεια
Από την ομιλία στην εκδήλωση στο Μουσείο- Ερευνητικό Ινστιτούτο της Γενοκτονίας. Ερεβάν- Αρμενία 19 Μαίου 2025.
Οι σκέψεις που αποτυπώνονται στο κείμενο αποτελούν, μεταξύ των άλλων, τον απολογισμό, της συνεχούς δραστηριότητας στην Ελλάδα και το εξωτερικό για το ζήτημα της Γενοκτονίας.
Οι εξορίες, οι διώξεις, οι σφαγές, τα ολοκαυτώματα, η βαρβαρότητα που υπέστη ο Ελληνισμός από τις ακτές της Ιωνίας μέχρι τα βάθη της Μικράς Ασίας και από τη Θράκη μέχρι τον Πόντο, συνιστά σχεδιασμένη, οργανωμένη, προγραμματισμένη προσπάθεια εξαφάνισης του Ελληνικού έθνους, αποτελεί Γενοκτονία τόσο στον τύπο, όσο και στην ουσία του (χωρίς παραγραφή όσα χρόνια και εάν περάσουν) όρου της σχετικής σύμβασης του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου.
Σύμβασης και δικαίου που προβλέπουν βαριές κυρώσεις για τους υπεύθυνους και για τους αρνητές, που προβλέπουν επανόρθωση, αποζημίωση, αποκατάσταση των θυμάτων και των απογόνων τους.
Για τη δολοφονία, για το μαζικό έγκλημα, για τη Γενοκτονία ενός εκατομμυρίου Ελληνίδων και Ελλήνων μέχρι σήμερα δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη και ως ατιμώρητη επαναλήφθηκε από την Ίμβρο, την Τένεδο, την Κωνσταντινούπολη και την Κύπρο, μέχρι το Δίστομο και τα Καλάβρυτα.
Οι λόγοι της μη εφαρμογής της δικαιοσύνης, της διαχρονικής ατιμωρησίας, της διαφυγής των εγκληματιών που προκαλούν και επαναλαμβάνουν τη Γενοκτονία, ήταν και παραμένουν πολλοί:
Πρώτος (και ίσως για πολλούς και ο πιο βασικός ) :
Η Ελλάδα σιώπησε για δεκάδες χρόνια, αρνούμενη να προωθήσει την αναγνώριση της Γενοκτονίας, υιοθετώντας «το δόγμα της ακεραιότητας της Τουρκίας», «της συνοχής του ΝΑΤΟ», της υποχώρησης έναντι του πειρατή εξ΄ ανατολών, που παριστάνει το κράτος, υπονομεύοντας κάθε σχετική προσπάθεια. Κανένας, δυστυχώς, θεσμός της Ελληνικής Δημοκρατίας δεν ακολούθησε το παράδειγμα άλλων κρατών (όπως για παράδειγμα η Αρμενία) που υπέστησαν το ίδιο Ολοκαύτωμα και με πολιτικές αποσιώπησης επέβαλλε τη λήθη, την άρνηση. Πολιτικές οι οποίες εξελίχτηκαν στην Ύβρη με την πρόταση για Νόμπελ ειρήνης στο Μουσταφά Κεμάλ, στον εθνομηδενισμό του «συνωστισμού στη Σμύρνη», την άρνηση της Γενοκτονίας από Υπουργούς και Βουλευτές, στις καταθέσεις στεφάνων στο μαυσωλείο του δάσκαλου του Χίτλερ Μουσταφά Κεμάλ.
Δεύτερος λόγος ήταν η στάση της Τουρκίας:
Το τουρκικό κράτος λειτουργώντας ως παραστρατιωτικός και παρακρατικός μηχανισμός, χρηματοδοτεί και «ενισχύει» κάθε προσπάθεια εξαφάνισης του ιστορικού γεγονότος της Γενοκτονίας, διαστρεβλώνοντας την αλήθεια, απειλώντας, ακόμη και δολοφονώντας κάθε φωνή που αναδεικνύει το μαζικό έγκλημα (φυλακίσεις ακτιβιστών, δολοφονίες του δημοσιογράφου Χράντ Ντινκ, του πάστορα της Σάντας Μαρία στην Τραπεζούντα Αντρέα Σαντόρο κ.ά) .
Και τρίτος λόγος, αλλά και όχι τελευταίος, αφού λόγω χώρου περιοριζόμαστε μόνο στους βασικούς, αποτέλεσε η υποκριτική στάση αλλά και στάση σιωπής της λεγόμενης «διεθνούς κοινότητας». Στάση η οποία ξεκινώντας από τις σφαγές από τους Νεότουρκους, μέχρι το αποκορύφωμα της Γενοκτονίας από τους Κεμαλικούς στον Πόντου το 1919 και στην προκυμαία της Σμύρνης το 1922 και συνεχίζοντας μέχρι σήμερα, αδυνατεί να ακολουθήσει παραδείγματα παραδοχής του εγκλήματος (π.χ. η πράξη του Βίλυ Μπραντ για την ευθύνη της Γερμανίας, τα συγκλονιστικά στοιχεία απόδειξης τέλεσης της Γενοκτονίας (π.χ Χόρτον και Μοργκεντάου). Έτσι με αυτόν τον τρόπο επιλέγει να νομιμοποιεί, να «ξεπλένει» την Τουρκία.
Στην παραπάνω επιλογή, πράξη, τακτική, της αδιάφορης και απούσας Αθήνας, της ένοχης Άγκυρας, της συμφεροντολογικής Δύσης, ήρθε η αντίδραση, το καθήκον, η υποχρέωση, το χρέος μνήμης και αποκατάστασης της αλήθειας και της ιστορίας, η αναγκαιότητα της αναγνώρισης.
Από τις πρώτες συναντήσεις στις κοινότητες των προσφύγων στη Μακεδονία και την Αθήνα, από τις πρώτες εκδόσεις για τη Γενοκτονία που δολοφόνησε και προσφυγοποίησε τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, τη Θράκη, την Καππαδοκία, μέχρι τη ψήφιση από τη Βουλή των Ελλήνων του νόμου για την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας, ο αγώνας είχε πολλά εμπόδια, θλίψεις, δοκιμασίες, απώλειες και επώδυνες στιγμές. Οι ίδιες δυσκολίες εμφανίστηκαν και συνεχίζουν να υφίστανται και στις ΗΠΑ, στον Καναδά και την Αυστραλία, στη Γερμανία, στη Ρωσία και τη Σουηδία, στην Αρμενία, την Ολλανδία και την Αυστρία και βεβαίως και στην Τουρκία. Αλλά πλέον το ζήτημα της Γενοκτονίας έχει πάρει την οδό της ιστορικής αποκατάστασης, της δικαιοσύνης, της αναγνώρισης.
Έσχατο αλλά όχι τελευταίο: το παραπάνω κείμενο αφιερώνεται στους πρόσφυγες και τους επιζώντες από τη Γενοκτονία που διέσωσαν την καθ΄ ημάς Ανατολή, στους Έλληνες και τους Φιλέλληνες οι οποίοι αγωνίζονται για την αναγνώριση του ατιμώρητου εγκλήματος και συναντηθήκαμε από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και από το Καστελλόριζο μέχρι τα Διαπόντια νησιά, από τη Λευκωσία, την Πάφο, τη Λεμεσό και τη Λάρνακα, μέχρι την Κορυτσά, τη Χιμάρα, τους Αγίους Σαράντα, τους Βουλιαράτες, τη Βόδριστα και το Αργυρόκαστρο, αλλά και στη Διασπορά: στη Νέα Υόρκη, στη Ουάσιγκτον, στη Βοστώνη, στο Σικάγο, στο Κονέκτικατ και τη Φιλαδέλφεια, στο Τορόντο και το Μόντρεαλ, στο Βερολίνο, στην Κολωνία, στο Μόναχο, στη Νυρεμβέργη, στο Νταχάου, στο Ντόρτμουντ, στη Φρανκφούρτη, στη Στουτγάρδη και το Ντίσελντορφ, στη Βασιλεία και τη Ζυρίχη, στο Βουκουρέστι και το Μπρασόφ, στη Σόφια και τη Φιλιππούπολη, στις Βρυξέλλες και την Αμβέρσα, στη Ρώμη, στο Λέτσε, στο Ότραντο, στον Τάραντα, στη Βενετία και τη Φλωρεντία, στη Βουδαπέστη, στο Βελιγράδι και τη Βιέννη, στη Μόσχα, στη Σταυρούπολη, στο Κρασνοντάρ και το Μιντ Βόντι, στο Γερεβάν, στην Τυφλίδα, στο Στρασβούργο και τη Στοκχόλμη, στη Μελβούρνη, στο Σύδνεϋ, στην Καμπέρα, στην Αδελαΐδα και το Γουλογκόνγκ.
Τέλος, το κείμενο αφιερώνεται στη μνήμη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, του πρωτοπόρου της ανάδειξης της Γενοκτονίας. Του ανθρώπου που άνοιξε το δρόμο για όλη την πορεία διεκδίκησης, μνήμης και δικαιοσύνης.
Ο αγώνας πλέον γίνεται και γι΄ αυτόν !
Η συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Σύνθεση της Στουτγάρδης
