Του Αλέκου Μιχαηλίδη
«Sic semper tyrannis!» -
Έτσι πάντα στους τυράννους
Επανάσταση δεν έγινε στις 19 Οκτωβρίου 2025
στα κατεχόμενα. Επανάσταση έγινε την 21η Οκτώβρη
1931 και μάλιστα μια από τις πιο ολοκληρωμένες
εξεγέρσεις του κυπριακού Ελληνισμού.
Μια επανάσταση με την οποία δεν ασχολείται ιδιαίτερα ούτε η Βουλή ούτε τα κόμματα, το Υπουργείο Παιδείας, το Προεδρικό και η ίδια η κοινωνία, παρόλο που αποτελεί -μετά την ΕΟΚΑ- το μεγαλύτερο αντιαποικιακό ξέσπασμα του λαού μας. 94 χρόνια μετά, οι ανακοινώσεις θα είναι μετρημένες (μπορεί και για καλό) και δεν θα δοθεί η δέουσα σημασία στη μεγάλη επέτειο της πιο ολοκληρωμένης, συλλογικής, κοινωνικής και εθνικής εξέγερσης του κυπριακού λαού -μαζί με την 1η Απρίλη.
Η εξέγερση δεν θα συζητηθεί στη Βουλή, νομοσχέδιο δεν θα κατεβεί, «νόμος» δεν θα θεσπιστεί. Αλλά η 21η Οκτώβρη έπρεπε να τιμάται μαζί με τις άλλες, σπουδαίες ημερομηνίες του κυπριακού και όχι μόνο Ελληνισμού. Διότι αυτή η εξέγερση αποτέλεσε και το τέλος της αθωότητας για όσους πίστεψαν πως οι Εγγλέζοι ήταν διαφορετικοί από τους Οθωμανούς. Οι φόροι του σερ Ρόναλντ Στορς, η ανέχεια του λαού, η παραίτηση των μελών του Νομοθετικού Συμβουλίου και η έκκληση για συμφιλίωση και αγώνα για ένωση με τη μητέρα Ελλάδα, οδήγησαν στο μεγάλο κύμα διαμαρτυρίας, με τον λιθοβολισμό και την πυρπόληση του Κυβερνείου -μια υπέροχη φλόγα κάλυψε τον ουρανό της Λευκωσίας, εκείνη την 21η Οκτωβρίου.
Η μαζική βία επιβεβαιώνει πως αυτοί οι στυγνοί αποικιοκράτες δεν ήταν στην Κύπρο για να κάνουν δρόμους ή κοινωνικές ασφαλίσεις και ο 15χρονος Ονούφριος Κληρίδης δολοφονείται στη Λευκωσία. Στην Κερύνεια, ο Λοΐζος Λοϊζίδης πέθανε από τα βασανιστήρια, ενώ στα Μανδριά Λεμεσού, ο γέροντας Ιωάννης Σαλλούης, λογχίστηκε από στρατιώτη του στέμματος και απεβίωσε.
Ο γέροντας έπρεπε να κουβαλήσει ένα δοκάρι για την ανακατασκευή της γέφυρας που κάηκε στην εξέγερση και το αδίκημά του ήταν ότι δεν περπατούσε γρήγορα. Ο μητροπολίτης Κυρηνείας Μακάριος εξυβρίστηκε και προπηλακίστηκε κατά τη σύλληψή του, ενώ σε χωριά όπως στο Άρσος Λεμεσού, στο Πισσούρι και την Αγκαστίνα, ορισμένοι επιλέχθηκαν τυχαία και ξυλοκοπήθηκαν μέχρι λιποθυμίας από τους Βρετανούς στρατιώτες, με μαστίγια ή όπλα προς παραδειγματισμό.
Ενωτικοί ή/και κομμουνιστές απομονώθηκαν, «πρόσωπα ιδιαιτέρως επικίνδυνα για την Αποικία» εξορίστηκαν, ειδική φορολογία επιβλήθηκε, εκλογές ακυρώθηκαν, ο Τύπος φιμώθηκε και έγινε μεγάλη προσπάθεια να υποδουλωθεί η ελληνική ταυτότητα, η παιδεία και ο πολιτισμός των Κυπρίων. Μέχρι σήμερα, τα Οκτωβριανά παραμένουν η πιο ολοκληρωμένη εξέγερση του κυπριακού λαού πριν την ΕΟΚΑ, μια ιστορική κραυγή των ιθαγενών ενάντια στην πολιτική των αποικιοκρατών που νόμιζαν πως είχαν να κάνουν με γάιδαρος, μια βαθιά αμφισβήτηση της μεσαιωνικής πολιτικής των Εγγλέζων.
