Σαμοθράκη

Η Σαμοθράκη ή το, από την μυθολογία, νησί του Αιόλου, είναι το ψηλότερο νησί του Αιγαίου και βρίσκεται στο Θρακικό πέλαγος απέναντι από την Αλεξανδρούπολη από την οποία απέχει 28 ναυτικά μίλια. Το όνομά της ίσως να προέρχεται από την όψη του ορεινού της όγκου. Η προελληνική λέξη «σάμος» σημαίνει ύψος και Σαμοθράκη είναι η υψηλή Θράκη. Σε μια έκταση μόλις 178τ.χλμ. αναπτύσσεται το όρος Φεγγάρι ή Σάος, το ‘Ιερό Βουνό’ της αρχαιότητας σε ύψος 1611μ., ενώ ποσοστό 8,4% της επιφάνειας του νησιού βρίσκεται σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1000μ. Γι’ αυτό και το βουνό αυτό με τα δάση, τα λιβάδια, τις σάρες, τα βράχια και τα ποτάμια του έχει διαμορφώσει την ζωή και τις παραδόσεις των κατοίκων και τις προσδοκίες όλων των ανθρώπων που το επισκέφτηκαν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Εδώ τελούνταν τα Καβείρια Μυστήρια, μυστήρια εφάμιλλα των Ελευσίνιων Μυστηρίων, ενώ ο Όμηρος στην Ιλιάδα φαντάστηκε τον Θεό της Θάλασσας Ποσειδώνα να παρακολουθεί τον Τρωϊκό Πόλεμο «επ’ ακροτάτης κορυφής Σάμου υληέσσης Θρηϊκής» (Ομήρου Ιλιάδα, Ν στ. 10-19).

Με τον υψηλότερο ορεινό όγκο του Αιγαίου να αγγίζει τα 1611 μέτρα, η Σαμοθράκη συνδυάζει το κατάφυτο περιβάλλον της με λίμνες και τρεχούμενα νερά, καταρράκτες και πεντακάθαρες παραλίες. Η πλούσια παράδοση, ο μεγαλειώδης αρχαιολογικός της χώρος, οι ξακουστές από την αρχαιότητα Ιαματικές Πηγές της, οι παραδοσιακοί οικισμοί και οι τοπικές γεύσεις, δημιουργούν ένα ιδιαίτερο συναίσθημα και μια πραγματικότητα που μένει ανεξίτηλα χαραγμένη στη μνήμη των επισκεπτών.


β) Το Μυστηριακό Νησί
Οι ελάχιστες γνώσεις που έχουμε για τη μυστηριακή ζωή των ανθρώπων του αρχαίου κόσμου, αντλούμενες από τη μυθολογία και τις παραδόσεις δεν έχουν αποκαλύψει ακόμη το συγκλονιστικό πρόσωπο της υπέρτατης μυθοπλαστικής πηγής. Η Σαμοθράκη, ο ιδανικός χώρος για να νιώσετε το μυστηριακό άγγιγμα ενός αλώβητου τόπου, σας επιφυλάσσει μοναδικές συγκινήσεις ανιχνεύοντας τις ανερμήνευτες πτυχές της. H μεγαλόνησος του Θρακικού πελάγους αποικίσθηκε στα τέλη του 8ου αι. π.X. από Eλληνες - Aιολείς από την Λέσβο ή την Tρωάδα, Iωνες από την Σάμο -, που εγκαταστάθηκαν στην βορειοδυτική ακτή, κοντά στην Παλαιάπολη και στο προελληνικό ιερό των Mεγάλων Θεών, το οποίο προοδευτικά αναδείχθηκε σε πανελλήνιο κέντρο μυστηριακής λατρείας.

Oι άποικοι της Σαμοθράκης επεξέτειναν την επικράτειά τους στα αντικρυνά παράλια της Θράκης, μεταξύ Έβρου και Iσμάρου: στην ηπειρωτική επικράτεια των Σαμοθρακών, την Σαμοθρακική "περαία", ιδρύθηκε μία σειρά από εμπορικές και οχυρές εγκαταστάσεις -"εμπόρια" και "τείχη"-, όπως η Mεσημβρία, η Zώνη, η Δρύς, η Σάλη, η Tέμπυρα, το Xαράκωμα, που συνέβαλαν στην ευημερία και την γρήγορη οικονομική ανάπτυξη του νησιωτικού κράτους. H άνθηση της Σαμοθράκης συνεχίσθηκε σε όλην την διάρκεια των κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων χάρη στην εύνοια, με την οποία περιέβαλλαν Mακεδόνες βασιλείς, ελληνιστικοί ηγεμόνες και Pωμαίοι αυτοκράτορες το περίφημο ιερό των Mεγάλων Θεών και τα μυστήρια που οργανώνονταν προς τιμήν τους προσελκύοντας τη συμμετοχή μυστών από όλη τη λεκάνη της Mεσογείου.

γ) Η Νίκη της Σαμοθράκης
Η Νίκη της Σαμοθράκης του 190 π.Χ. περίπου, βρέθηκε κοντά στο ιερό των Καβείρων το 1863 από τον Γάλλο πρόξενο Σαμπουαζώ και μεταφέρθηκε στο Λούβρο. Ήταν αφιέρωμα του Δημητρίου του Πολιορκητή μετά την νίκη του στη Κύπρο και είχε τοποθετηθεί πάνω στη πλώρη ενός πλοίου με ανοιχτά φτερά σαλπίζοντας ορμητικά τη νίκη. Είναι φτιαγμένη από πάριο μάρμαρο και έχει ύψος 2,75 μ.


δ) Η θρησκεία των "Μεγάλων Θεών"
Εκείνο που ανέδειξε τη Σαμοθράκη και την έκανε πασίγνωστη στον αρχαίο κόσμο ήταν η μυστηριακή θρησκεία που είχε τις ρίζες της στα προελληνικά φύλα που κατοικούσαν το νησί. Η θρησκεία των "Μεγάλων Θεών", περιλάμβανε στο τελετουργικό της "μυστήρια" στα οποία οι μυημένοι κατατάσσονταν σε δύο βαθμούς: στους "μύστες" και στους "επόπτες". Κυρίαρχη μορφή ήταν η "Μεγάλη Μητέρα" που ονομαζόταν Αξίερος και ταυτιζόταν με τη Δήμητρα και με την οποία συνδεόταν ένας ιθυφαλλικός θεός, πιθανόν σύζυγός της, ο Καδμήλος ή Κάσμιλος που ταυτιζόταν με τον Ερμή.

Την προελληνική αυτή ομάδα θεοτήτων συμπληρώνει, αργότερα, μια δεύτερη που έχει την προέλευσή της στους Έλληνες αποίκους του 7ου αι.π.Χ. Την αποτελούσαν ο Αξιόκερσος και η Αξιόκερσα, χθόνιες θεότητες, παρόμοιες με τον Άδη και την Περσεφόνη. Η θεϊκή ομάδα συμπληρωνόταν από δυο νέους τους Κάβειρους. Η μύηση ήταν προφανώς προσιτή σ' όλα τα φύλλα και τις ηλικίες καθώς και σε ελεύθερους και δούλους.

ε) Η Σαμοθράκη ανά την Ιστορία

ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΡΩΜΗ
Όπως συμπεραίνεται από πρόσφατες ανασκαφές στις τοποθεσίες Μικρό Βουνί, Βρυχός και αλλού (Δ..Μάτσας,1995) καθώς και από παλιότερες έρευνες, η Σαμοθράκη πρέπει να κατοικούνταν ήδη από τα προϊστορικά χρόνια και σίγουρα κατά τη νεολιθική εποχή. Το γεγονός αυτό μαρτυρούν και αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή του χωριού Καρυώτες. Οι πρώτοι κάτοικοί της, μικρασιατικής και θρακικής καταγωγής, πρέπει να ήταν και οι εισηγητές της μυστηριακής θρησκείας που αναπτύχθηκε στα μεταγενέστερα χρόνια και καθιέρωσε τη Σαμοθράκη ως ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά κέντρα της αρχαιότητας.

Η αναφορά της Σαμοθράκης από τον Όμηρο, δείχνει πως το νησί ήταν γνωστό στη μυκηναϊκή εποχή. Πολύ πριν από την εγκατάσταση των Ελλήνων στο νησί κατοικούσαν στοιχεία Καρικά και Θρακικά. Σύμφωνα με αρχαιολόγους G. Fredrich και C. Lemann η εγκατάσταση των πρώτων Ελλήνων στο νησί έγινε μεταξύ 800 π.Χ. -700 π.Χ. από περιοχές της Αιολίας, όπως μαρτυρούν επιγραφές που διασώθηκαν στο νησί. Οι μαρτυρίες ορισμένων πηγών για τον εποικισμό από κατοίκους της Σάμου, αποτελεί υστερογενή ερμηνεία που βασίζεται στα ονόματα Σαμοθράκη και Σάμος.

Η προνομιακή γεωγραφική θέση της Σαμοθράκης, το εμπόριο και οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι , την ανέδειξαν στους αρχαϊκούς χρόνους, σε μια αξιόλογη πόλη – κράτος, με δικό της νόμισμα και πολεμικό στόλο. Η Σαμοθράκη είναι γνωστή στην αρχαιότητα με ποικίλα ονόματα όπως: Σαόννησος, Λευκοσία., Λευκανία, Λευκωνία, Δαρδανία, Ηλεκρίς, Αιθιοπία(Ησύχιος) και κατά τον μεσαίωνα ως Mandrachi, Sanctus Mandrachi, Samathrachi, Samotratia, Σαμάντρα, κλπ. Το βόρειο τμήμα του νησιού, και συγκεκριμένα ο χώρος της σημερινής Παλιάπολης, αποτέλεσε το κέντρο του αρχαίου κόσμου και της μυστηριακής θρησκείας της Σαμοθράκης.

Το νησί οργανώθηκε με βάση τα πρότυπα των ελληνικών πόλεων. Είχε άρχοντα "βασιλέα" και πολίτες οργανωμένους σε πέντε φυλές. θεωρούσε ως προστάτιδα την Αθηνά, έκοβε δικά του αργυρά νομίσματα και κατείχε την απέναντι θρακική ακτή, την Περαία, χώρο ανάμεσα στη Μαρώνεια και την θρακική χερσόνησο. Στη συνέχεια η Σαμοθράκη ακολουθεί την τύχη των άλλων ελληνικών πόλεων, οι οποίες στην αρχή υποτάσσονται από τους Μακεδόνες και αργότερα από τους Ρωμαίους. Ο τελευταίος βασιλιάς της Μακεδονίας, Περσέας, καταφεύγει στη Σαμοθράκη, για να σωθεί αλλά εκεί συλλαμβάνεται από τους Ρωμαίους.

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ – ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ελάχιστες και ασήμαντες μπορούν να θεωρηθούν οι πληροφορίες που έχουμε για τη Σαμοθράκη κατά τα μεσαιωνικά χρόνια καθώς και για την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Κύριες πηγές είναι ορισμένοι βυζαντινοί χρονογράφοι και ιδίως διάφοροι ξένοι περιηγητές που καθ' όλον το Μεσαίωνα και τα νεώτερα χρόνια περιέρχονταν τα μέρη της Ανατολής για ποικίλους λόγους και σκοπούς. Έτσι πληροφορούμαστε τον εξανδραποδισμό 2500 κατοίκων των νησιών Ίμβρου, Τενέδου και Σαμοθράκης το 768 μ.Χ. από Σλάβους επιδρομείς και ότι το νησί χρησιμοποιείται ως τόπος εξορίας για βυζαντινούς αξιωματούχους.

Κατά καιρούς δέχεται επιδρομές Σαρακηνών και άλλων πειρατών ιδίως τον 9ο αι μ.Χ. αλλά και τα μεταγενέστερα χρόνια. Την παρουσία των πειρατών υποδηλώνουν τόσο το κάστρο της Χώρας όσο και οι Πύργοι-Βίγλες στην Παλαιάπολη και τον Φονιά.
Το 1430 περέρχεται στην κυριαρχία των Γενουατών Gattilusi.
Το 1479 το νησί υποτάσσεται οριστικά στους Τούρκους.
Τον 17ο αι.μ.Χ. σύμφωνα με μαρτυρίες του μαρκήσιου De Fleury η Σαμοθράκη αριθμεί 800 κατοίκους.

ΤΕΛΗ ΤΟΥ 18ου αι.
Στα τέλη του 18ου αι. φαίνεται ότι η Σαμοθράκη βρίσκεται σε καλή οικονομική κατάσταση γιατί η απουσία των Τούρκων και κάποια σχετική ασφάλεια συντελούν στην άνθιση της οικονομίας και του πληθυσμού που υπολογίζεται γύρω στους 4.000 κατοίκους. Η ευημερία αυτή διακόπηκε απότομα το 1821 με την ολοκληρωτική καταστροφή του νησιού και την σφαγή του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού στην τοποθεσία (Ε)φκάς από τους Τούρκους, όταν οι Σαμοθρακίτες ξεσηκώθηκαν για να απαλλαγούν από τον κατακτητή. Το 1835 αναφέρονται 500 κάτοικοι, που φθάνουν σταδιακά τους 3.500 στις αρχές του 20 αι. η εξάρτηση από την Τουρκία είναι μικρή, αφού ουσιαστικά Σαμοθράκη εξακολουθεί να είναι αυτόνομη και αυτοδιοικούμενη μέχρι την απελευθέρωσή της στις 19 Οκτωβρίου 1912.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ’50 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
Το 1951 ο πληθυσμός του νησιού φτάνει στους 4258 κατοίκους. Όμως ήδη έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση, που οφείλεται στην αιμορραγία της μετανάστευσης, με αρνητικές συνέπειες στην συνοχή του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και την πολιτιστική συνέχεια του νησιού. Σήμερα η Σαμοθράκη έχει 3.083 κατοίκους.



Η πολιτιστική κληρονομιά διατηρείται και προβάλλεται χάρη στις προσπάθειες του Πολιτιστικού Συλλόγου Σαμοθράκης και του Δήμου με τις διάφορες εκδηλώσεις και αναβιώσεις παραδοσιακών εθίμων που πραγματοποιούνται καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, με ιδιαίτερη έμφαση στους καλοκαιρινούς μήνες.

Το νησί απέχει από τη Αλεξανδρούπολη 22 περίπου ναυτικά μίλια.

Αεροπορικώς:
* Aπό την Αθήνα μέχρι την Αλεξανδρούπολη ή την Καβάλα και από εκεί με το ferry boat μέχρι το λιμάνι της Σαμοθράκης.

Ακτοπλοϊκώς: (Τηλέφωνο τοπικής λιμενικής αρχής: 25510- 41 305)
* Από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, έξι προγραμματισμένα δρομολόγια την εβδομάδα.


Η Σαμοθράκη σε αριθμούς

Ο Δήμος Σαμοθράκης διοικητικά ανήκει στη Διευρυμένη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ροδόπης Έβρου- Νομαρχιακό Διαμέρισμα Έβρου και στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης.

Αποτελεί ένα και μοναδικό Δήμο από το έτος 1986 που αναγνωρίστηκε ως δήμος με το Π.Δ. 112/14-3-1986 (ΦΕΚ 41/9-4-1986 τεύχος Α΄) έως τότε αποτελούσε κοινότητα. Έκταση και Πληθυσμός.

Η Σαμοθράκη είναι το βορειότερο νησί της Ελλάδας, έχει έκταση 178 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το μήκος των ακτών της είναι 59 χιλιόμετρα. Ο πληθυσμός του νησιού, κατά την απογραφή του 2001, ήταν 2.723 κάτοικοι. Τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούλιο – Αύγουστο) ο πληθυσμός μαζί με τους επισκέπτες φτάνει και τις 10.000.


ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΑ ΟΙΚΙΣΜΟ


Σύνολο Ελλάδος, νομοί, δήμοι/κοινότητες,
δημοτικα/κοινοτικά διαμερίσμα και οικισμοί Μόνιμος πληθυσμός Πραγματικός πληθυσμός
2001 1991 2001 1991
ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 10.934.097 10.223.392 10.964.020 10.259.900
ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ 149.283 144.464 149.354 143.752
ΔΗΜΟΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 2.712 3.080 2.723 3.083
Δ.Δ.Σαμοθράκης 2.712 3.080 2.723 3.083
Σαμοθράκη,η 698 769 677 719
Αλώνια,τα 254 555 251 556
Άνω και Κάτω Καρυώται,οι 51 46 52 46
Άνω Μεριά,η 52 98 58 98
Δάφνες,οι 11 13 11 13
Θέρμα,τα 73 65 74 67
Καμαριώτισσα,η 940 777 969 826
Κατσαμπάς,ο 10 11 12 11
Λάκκωμα,το 329 373 329 376
Μακρυλιές,οι 9 18 9 18
Ξηροπόταμος,ο 41 76 39 76
Παλαιόπολις,η 25 21 25 21
Ποταμιά,η 3 0 3 0
Προφήτης Ηλίας,ο 216 258 214 256

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Κύρια απασχόληση των κατοίκων του νησιού είναι η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, κυρίως στην κτηνοτροφία (εκτροφή αιγοπροβάτων) με παράλληλη απασχόληση στην γεωργία αλλά και στη μελισσοκομία. Ο μόνιμος πληθυσμός του νησιού εργάζονται στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία) και στον τριτογενή (τουρισμό, δραστηριότητες δημόσιων ή κοινωφελών υπηρεσιών).



Α. Γεωργία/Κτηνοτροφία : Τα 27,3% της συνολικής έκτασης του νησιού αποτελείται από καλλιεργούμενες εκτάσεις και αρδεύεται το 4,6 % Οι κύριες καλλιέργειες είναι οι ελιές, το σκληρό σιτάρι, κριθάρι και σανός και τα τελευταία χρόνια το αμπέλι. Στην κτηνοτροφία κυριαρχεί η κτηνοτροφία των αιγοπροβάτων και με μικτά ποσοστά ακολουθούν τα μικρά ζώα (κυρίως πτηνά).

ΕΚΤΑΣΕΙΣ Δ. ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ (ΣΤΡ.) ΕΤΟΣ 2006
ΕΤΗΣΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΔΕΝΔΡΩΔΕΙΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΑΜΠΕΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΑΦΙΔΑΜΠΕΛΑ ΜΗΔΙΚΗ ΜΟΝΙΜΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΚΑΙ ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ ΑΓΡΑΝΑΠΑΥΣΗ
15.229 9.200 91 450 85.100 2.278




Β. Μεταποίηση: Στον δευτερογενή τομέα ασχολείται το (13,23%), Μεγάλες βιομηχανίες και βιοτεχνίες δεν υπάρχουν. Η μεταποίηση περιορίζεται στα εξής: Ένα ελαιοτριβείο που λειτουργεί από τον αγροτικό συνεταιρισμό, ένα τυροκομείο ατομική επιχείρηση, ένα τσιπουράδικο που λειτουργεί από τον αμπελουργικό συνεταιρισμό, ένα αλευρόμυλο, η παραγωγή παραδοσιακών γλυκών και ποτών από τον Συνεταιρισμό Γυναικών Αξιόκερσα, ένα εργαστήριο υφαντουργίας (οικοτεχνία) και κεραμικής. Γ. Υπηρεσίες/Τουρισμός: Στο τριτογενή τομέα (εμπόριο, επισκευές, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, ταβέρνες, φαρμακεία, σούπερ μάρκετ, καφενεία, καφετέριες, πρακτορεία τουρισμού, δημόσιες υπηρεσίες κ.λ.π.) απασχολείται περίπου το 50 % του πληθυσμού. Οι δραστηριότητες του τριτογενή τομέα έχουν σχέση με την λειτουργία εμπορικών και την παροχή υπηρεσιών και ένα μεγάλο ποσοστό αυτών είναι κλειστές κατά τους χειμερινούς μήνες και μόνο ενάμισι μήνα λειτουργούν πλήρως διότι η δραστηριότητά τους έχει άμεση σχέση με τον τουρισμό.


ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΔΗΜΟΥ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ

Α/Α ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΦΑΞ E-MAIL
1 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ/
ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ 25513-50800 25510-41204,
25513-50814 info@samothraki.gr
2 ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΑΡΧΟΥ 25513-50811,
25510-41790 25510-41204,
25513-50814 dim@samothraki.gr
3 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ 25513-50810 dim@samothraki.gr
4 ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΥ 25513-50809
5 ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ & ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΟΑΕΔ 25513-50812
6 ΔΗΜΟΤΟΛΟΓΙΟ / ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ 25513-50801 mitroo@samothraki.gr
7 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ / ΟΓΑ 25513-50802,
25513-50803
8 ΤΑΜΕΙΑΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ 25513-50815
9 ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ 25513-50806,
25513-50807,
25513-50818 25513-50825 architect@samothraki.gr
10 Δ.Ε.Α.Σ. 25510-89270
25510 41533
25510 41584 deas@otenet.gr
11 ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ (Κ.Ε.Π.) 25513-50819,
25513-50820 25510-89241


ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

Α/Α ΟΝΟΜΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΛΕΦΩΝΟ
1 ΔΗΜΟΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25513-50800
2 (Δ.Ε.Α.Σ.)ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510-89270
25510 41533
25510 41584
3 ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41227
4 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41818
5 ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41118
6 ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΩΝ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 42195
7 Κ.Ε.Π. ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 89243
8 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 89242
9 ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ ΘΕΡΜΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 98229
10 ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41203
11 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41199
12 ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41305
13 ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41772
14 ΕΛΤΑ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ 25510 41244
15 ΔΕΗ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41424
16 ΟΤΕ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41299
17 ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΠΑΛΑΙΑΠΟΛΗ 25510 41474
18 ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41217
19 ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41376
20 ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΕΙΟ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ
ΡΕΜΠΟΥΤΖΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ 25510 41520
21 ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΤΣΙΠΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 25510 41581
22 ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΣΥΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 25510 41770
23 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ 25510 41210
24 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΜΑΡΙΩΤΙΣΣΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ 25510 41750
25 ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41533
26 ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 25510 41760


Σύλλογοι Σαμοθρακιτών στην Ελλάδα & στο εξωτερικό

•ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΙΤΩΝ ΣΤΟΥΤΓΚΑΡΔΗΣ
Kublergasse 4
70372 Stuttgart, Germany
Γερμανία
Email: webmaster@samothraki-stuttgart.de

http://www.samothraki-stuttgart.de/

•ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΙΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

•ΠΑΝΣΑΜΟΘΡΑΚΙΚΗ ΕΣΤΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
ΓΛΑΔΣΤΩΝΟΣ 10 106 77 ΑΘΗΝΑ
ΤΗΛ: 210 3833487
ΦΑΞ: 210 3833855








(πηγές Δήμος Σαμοθράκης www.samothraki.gr) www.samothraki.com, www.samothrace.gr,

Σαμοθράκη Ιστορία, αρχαιολογία, πολιτισμός: Πρακτικά επιστημονικού συνεδρίου επιμέλεια: Στράτος Ν. Δορδανάς, Θεοφάνης Μαλκίδης

Αντικείμενο του βιβλίου αυτού είναι η ιστορία της Σαμοθράκης και η ανάδειξη της τοπικής της κληρονομιάς.

Η μελέτη της ιστορίας και η αναγκαιότητα της ανάδειξης της τοπικής κληρονομιάς στους άλλους τομείς των θεωρητικών επιστημών έχουν στρέψει, τα τελευταία χρόνια, την έρευνα προς την τοπική κοινωνία. Σε αυτό το πλαίσιο, το βιβλίο αυτό, αποτελεί μία μεγάλη ανασκαφή σε θέματα της τοπικής ιστορίας της Σαμοθράκης, με πρόθεση να έλθουν στο φως πολλά, από αυτά που συνήθως αλλού αναζητούνται ή δεν αναζητούνται καθόλου. Το βιβλίο καλύπτει περιόδους και θεματογραφία από την αρχαία, βυζαντινή, μεταβυζαντινή και νεότερη Σαμοθράκη, μέχρι τις πτυχές αυτής της ιστορικής πορείας, της διατροφής και της διάσωσης της παράδοσης.

Τα κείμενα του τόμου προέρχονται από τις εργασίες του Επιστημονικού Συνεδρίου που διοργανώθηκε το Σεπτέμβριο του 2006, με θέμα "Σαμοθράκη: Ιστορία-Αρχαιολογία-Πολιτισμός", και είναι ερευνητικές προσπάθειες επιστημόνων, οι οποίες αποτελούν μια πολύτιμη δυναμική για το μέλλον, επαναφέροντας το νησί στο προσκήνιο. Τα κείμενα, χαρακτηρίζονται από την υψηλή ποιότητά τους και συνιστούν πραγματικές συμβολές για την ιστορία του νησιού ανοίγοντας έναν διάλογο, επιστημονικό κυρίως αλλά και πολιτικό και κοινωνικό, φέρνοντας στο φως άγνωστες πτυχές της ιστορίας και του πολιτισμού της Σαμοθράκης.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά χρήσιμο βιβλίο, όχι μόνο για όσους ενδιαφέρονται για τη Σαμοθράκη αλλά για όλους όσους ασχολούνται με την τοπική ιστορία, τον πολιτισμό και τις τοπικές ιδιαιτερότητες περιοχών της πατρίδας μας.

Κριτική- Παρουσίαση του βιβλίου:
Βασίλης Πάγκαλος, Η Θράκη στις σελίδες των βιβλίων, "Μακεδονία", 4.1.2009

Τα κείμενα του τόμου προέρχονται από τις εργασίες ενός επιστημονικού συνεδρίου που διοργανώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2006 με θέμα “Σαμοθράκη: Ιστορία - Αρχαιολογία - Πολιτισμός”. Πρόκειται για είκοσι ερευνητικές εργασίες που η καθεμιά τους συνιστά και μια καίρια συμβολή στην ιστορία του νησιού, όπως και στην ανάδειξη της τοπικής του κληρονομιάς. Όπως σημειώνεται, “το βιβλίο αυτό αποτελεί μια μεγάλη ανασκαφή σε θέματα της τοπικής ιστορίας της Σαμοθράκης, με πρόθεση να έλθουν στο φως πολλά, από αυτά που συνήθως αλλού αναζητούνται ή δεν αναζητούνται καθόλου”. Το βιβλίο καλύπτει περιόδους από την αρχαία, βυζαντινή, μεταβυζαντινή και νεότερη Σαμοθράκη, ενώ ξεκινά από τα αρχαιολογικά ευρήματα στο νησί και φτάνει μέχρι την τουριστική και γενικότερα οικονομική αξιοποίησή του, περνώντας από θέματα όπως ο λαϊκός πολιτισμός, οι λόγιοι της τουρκοκρατίας, οι κατάρες στην προφορική παράδοση και πολλά ακόμη ενδιαφέροντα. Ο τόμος με τη διευρυμένη θεματογραφία του και την επιστημονική προσέγγισή της αποτελεί παράδειγμα έρευνας μιας τοπικής κοινωνίας. Έτσι, είναι χρήσιμος όχι μόνο για όσους ενδιαφέρονται ειδικά για τη Σαμοθράκη ή τη Θράκη, αλλά γενικότερα για όλους όσους ασχολούνται με την τοπική ιστορία, τον πολιτισμό και τις τοπικές ιδιαιτερότητες επιμέρους περιοχών.

Φίλιππος Πανταζής, Η Σαμοθράκη μέσα από τα μάτια των επιστημόνων, "Αδέσμευτος του Ρίζου", 31.8.2008

Πολίτης της Θράκης

Παρουσίαση του βιβλίου

"Σαμοθράκη: Ιστορία- Αρχαιολογία- Πολιτισμός"



Με οργανωτή το Δήμο Σαμοθράκης πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου «Σαμοθράκη: Ιστορία- Αρχαιολογία- Πολιτισμός» (Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου, Σαμοθράκη Σεπτέμβριος 2006, εκδόσεις Επίκεντρο), τη Δευτέρα 1η Σεπτεμβρίου 2008 στο Πνευματικό Κέντρο «Νικόλαος Φαρδύς» στη Χώρα Σαμοθράκης. Η ημέρα παρουσίασης του βιβλίου η οποία επιλέχθηκε αποτελεί την ημέρα μνήμης του ολοκαυτώματος του νησιού, που είχε σαν αποτέλεσμα την 1η Σεπτεμβρίου του 1821 να αφανιστεί ο πληθυσμός της Σαμοθράκης.

Το βιβλίο, το οποίο αποτελεί μία συμβολή στην ανάδειξη της ιστορίας του νησιού, προσπάθεια παρουσίασης των ευρημάτων που έχει φέρει έως σήμερα στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, παρουσίαση των πτυχών του ιδιαίτερου πολιτισμού, που σχετίζονται με τη λαογραφία, και διατύπωση σκέψεων και προτάσεων για την ανάδειξή του, την τουριστική προβολή και αξιοποίησή του, τη διάσωση του φυσικού του κάλλους, το περιβάλλον και την οικολογία και τα πολιτιστικά δρώμενα, παρουσίασαν ο Γ. Πετρούδας και Γ. Χανός, νυν και πρώην Δήμαρχος Σαμοθράκης και οι συνεπιμελητές του βιβλίου Στράτος Δορδανάς και Φάνης Μαλκίδης.

Ο συντονιστής της εκδήλωσης εκδότης του «Επίκεντρο» Π. Παπασαραντόπουλος, ανέφερε ότι με χαρά ανέλαβε την έκδοση των πρακτικών του Συνεδρίου, αφού αντιλήφθηκε τη σημασία που έχουν.

Ο Δήμαρχος Σαμοθράκης Γ. Πετρούδας αναφέρθηκε στην σπουδαιότητα του βιβλίου που αποτελεί συμβολή στην ιστορία του νησιού και τόνισε την αναγκαιότητα να υπάρξουν και άλλες ανάλογες εκδόσεις.

Ο πρώην Δήμαρχος του νησιού Γ. Χανός, ο οποίος είχε στηρίξει την οργάνωση του Συνεδρίου επισήμαινε την σημασία που έχει για τη Σαμοθράκη η ανάδειξη της ιστορίας της και τόνισε ότι πτυχές της τοπικής ιστορικής διαδρομής πρέπει να ενταχθούν στα σχολικά εγχειρίδια.

Ο Σ. Δορδανάς, μέλος της επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου και συνεπιμελητής του τόμου αναφέρθηκε στις δυσκολίες που ανέκυψαν κατά την πραγματοποίηση του επιστημονικού συνεδρίου για τη Σαμοθράκη, οι οποίες ωστόσο ξεπεράστηκαν με τη συνδρομή του Δήμου της Σαμοθράκης και των πολλών εθελοντών. Επίσης τόνισε την σημασία της έκδοσης που αποτελεί απαρχή για αντίστοιχες επιστημονικές και ερευνητικές προσπάθειες στο μέλλον.

Τέλος, ο Φάνης Μαλκίδης ανέφερε ότι η μελέτη της ιστορίας και η αναγκαιότητα της ανάδειξης της τοπικής κληρονομιάς έχουν στρέψει, τα τελευταία χρόνια, την έρευνα προς την τοπική κοινωνία, η οποία μέχρι πρότινος παρέμενε πολλές φορές στη σκιά του επιστημονικού ενδιαφέροντος χάρη του γενικού. Έτσι το βιβλίο τοποθετεί ως κεντρικό ζήτημα έρευνας και ενασχόλησης τη Σαμοθράκη, ένα ιδιαίτερης και παγκόσμιας αξίας νησί, που για χρόνια έμεινε στο περιθώριο. Επισήμαινε ότι οι επιστημονικές εργασίες που περιλαμβάνονται στο βιβλίο εμπεριέχουν γνώση αλλά κυρίως αληθινή αγάπη για τη Σαμοθράκη και ανοίγουν νέους ορίζοντες στην έρευνα για το νησί, ενώ αφιέρωσε την ομιλία του και το έργο στη μνήμη των θυμάτων του ολοκαυτώματος της Σαμοθράκης.

Δύο εκδόσεις για τον Ποντιακό Ελληνισμό

Η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού και η διαχρονική εξέλιξη του ζητήματος.
Πρακτικά 1ου Επιστημονικού Συνεδρίου. Σύλλογος Καυκασίων Καλαμαριάς «Ο ΙΙΡΟΜΗθΕΑΣ». Θεσσαλονίκη 2007. τηλ. /Fax 2310451318
e-mail: Karslides1924@yahoo.gr


Ο Σύλλογος Καυκασίων Καλαμαριάς «Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» διοργάνωσε στις 11, 12 και 13 Μαΐου 2007 στο δημοτικό Θέατρο Κ α λ α μ α ρ ι ά ς το 1ο Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού και η διαχρονική εξέλιξη του ζητήματος. Στο συνέδριο πήραν μέρος με εκπροσώπους τους πάνω από 40 σωματεία και συνολικά πάνω 300 άτομα και τις τρεις ημέρες του συνεδρίου, τα οποία όπως επισημαίνουν οι επιμελητές της έκδοσης «με ουσιαστικές παρεμβάσεις, οι οποίες συζητήθηκαν με τους ειδικούς εισηγητές εμπλούτισαν τη θεματολογία του κεντρικού στόχου του συνεδρίου». Όπως επισημαίνουν μάλιστα στην αρχή της έκδοσης «το βιβλίο αυτό παραδίδεται ως λιτό μνημόσυνο στη μνήμη των αδικοχαμένων προγόνων μας και σε εκείνους που καίγονται από τη φλόγα της νοσταλγίας, στους απογόνους τους που γεννήθηκαν εδώ, καθώς και σε όλους εκείνους που πονούν από την εκρίζωση του Ελληνισμού από την πανάρχαια κοιτίδα του, γεγονός που συγκλόνισε ολόκληρο το έθνος»
Στο βιβλίο ο αναγνώστης μπορεί να βρει τις εισηγήσεις των ομιλητών με τα ακόλουθα θέματα:. Γιώργος Ανδρεάδης «Η διεθνής κατάσταση - Η πολιτική
των Μεγάλων Δυνάμεων και της Ελλάδας στην ίδια περίοδο και περιοχή»,
Θεοφάνης Μαλκίδης «Η Γενοκτονία των Ελλήνων
του Πόντου», Αθανάσιος Καραθανάσης «Η γενοκτονία των Ελλήνων της
Μικράς Ασίας και της Θράκης», Αθανάσιος Διαμαντόπουλος «Η έξοδος των Ελλήνων από το Καρς του Καυκάσου». Βαρτενή Κασαπιάν «η Γενοκτονία των Αρμενίων και η πορεία αναγνώρισης», Νίκος Παπαγεωργάκης «Το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο στη διάρκεια της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων»,
Γιωργος Τεμεκενίδης «η στάση του εργατικού κινήματος και των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα» Παρισης Αγγελίδης «Ο ρόλος της πολιτικής
ηγεσίας στα γεγονότα του Πόντου και της Γενοκτονίας» Αθανάσιος Καραθανάσης «Ο ρόλος της Εκκλησίας (ηγεσίας και κλήρου), πριν κατά τη
διάρκεια και μετά τη Γενοκτονία». Πολύχρονης Ενεπεκίδης «Η Γενοκτονία των Ελλήνων υπό το φως των Ξένων Διπλωματικών αρχείών», Βενιαμίν Καρακωστάνογλου «Το έγκλημα της Γενοκτονίας κατά το Διεθνές Δίκαιο, η αναγνώριση της Γενοκτονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Νίκος Λυγερός- Αντώνης Παυλίδης Από την αναγνώριση στην ποινικοποίηση». Γιώργος Παρχαρίδης «Η σημερινή εξέλιξη του ζητήματος», Κώστας Αυγητίδης «Οι Ελληνόποντιοι ατά την περίοδο της Επανάστασης, του Εμφυλίου και της στρατιωτικής επέμβασης στη Ρωσία». Αναστάσης Γκίκας «Ο Ποντιακός ελληνισμός στην ΕΣΣΔ ως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο». Σωκράτης Αγγελίδης «Οι Ελληνοπόντιοι στην ΕΣΣΔ στη
διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου», Αναστάσης Γκίκας «Ο Ποντιακός ελληνισμός στην ΕΣΣΔ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο «Οι Ελληνοπόντιοι πληθυσμοί μετά την ανατροπή του Σοσιαλισμού και τη διάλυση της
Ε.Σ.Σ.Δ.». Γιώργος Χουρμουζιάδης «Η επιβίωση του Ποντιακού Πολιτισμού»,
Παύλος Τσακαλίδης «Η επίδραση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου
στη μουσική και το τραγούδι» Λάζος Τερζάς «Η επίδραση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου στο Θέατρο» και Θωμάς Σαββίδης «Η Ποντιακή Γλώσσα διαχρονικό στοιχείο εθνικής ταυτότητας».
Στο βιβλίο υπάρχουν ακόμη oι χαιρετισμοί της έναρξης του συνεδρίου των υπεύθυνων της οργανωτικής και του συλλόγου όπως επίσης και χάρτες του Πόντου τα αποκόμματα των εφημερίδων που έγραψαν για το συνέδριο, φωτογραφίες από το συνέδριο, όπως επίσης και της εκδήλωσης με τον τίτλο «Μεγαλύτερη Μέρα» που αναπαριστούσε την αποβίβαση των Ποντίων προσφύγων στην Καλαμαριά



Τρεις Γενοκτονίες. Μία στρατηγική. Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας. Θεσσαλονίκη: εκδόσεις Αδελφοί Κυριακίδη.


Το βιβλίο, το οποίο έχει εκδοθεί στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, περιέχει τις εισηγήσεις του Διεθνούς Συνεδρίου «Τρεις γενοκτονίες, μια στρατηγική» που διοργάνωσε ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ποντίων Εκπαιδευτικών, ο Σύνδεσμος Ποντιακών Σωματείων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, η Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και όλα τα ποντιακά σωματεία του Νομού Ροδόπης, στην Κομοτηνή το Μάιο του 2008.
Στην ημερίδα εξετάστηκαν οι Γενοκτονίες των πληθυσμών της Μικράς Ασίας από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς και συζητήθηκε η αξιοποίηση της εμπειρίας του αγώνα κυρίως των Αρμενίων καθώς και η οικοδόμηση της συνεργασίας και ο συντονισμός του αγώνα των τριών λαών που υπέστησαν τη Γενοκτονία (Ελλήνων, Αρμενίων, Ασσυρίων).
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται οι χαιρετισμοί της Χ. Μαυρίδου, μέλους του Δ.Σ. της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας, η οποία αναφέρθηκε στη σημαντικότητα της εκδήλωσης καθώς και στο συμβολισμό που έχει η πραγματοποίηση της ημερίδας στη Ροδόπη, του προέδρου της Ποντιακής Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας Χ. Κοτίδη ο οποίος αναφέρθηκε στην έλλειψη ενδιαφέροντος από πλευράς ελληνικής πολιτείας, η οποία δεν έκανε κανένα βήμα για τη διεθνοποίηση του ζητήματος. Επίσης από την πλευρά του o Θόδωρος Παυλίδης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ποντίων εκπαιδευτικών χαρακτήρισε την ημερίδα «πρωτοπόρα προσπάθεια που ανοίγει έναν νέο κύκλο στην ιστορία του ποντιακού ζητήματος, ενώ στην αξία της ημερίδας αναφέρθηκε και ο Δ. Τομπουλίδης, Πρόεδρος της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντιακού Ελληνισμού. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται επίσης οι χαιρετισμοί του βουλευτή του ΛΑΟΣ, Η. Πολατίδη, του χορηγού της ημερίδας Π. Εμφιετζόγλου, του πρώην προέδρου της Βουλής, Α. Κακλαμάνη, καθώς και τα μηνύματα που έστειλαν ο πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης ελληνικών κοινοτήτων κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών «Πόντος» Β. Κάισεβ, ο γραμματέας της Παν- ποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ- Καναδά, Δ. Μολοχίδης και ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας Χ. Ταβλαρίδης. Επίσης στο βιβλίο περιλαμβάνονται τα συμπεράσματα της ημερίδας και οι στόχοι που τέθηκαν μέσα από αυτή, για τη Γενοκτονία.
Στο βιβλίο περιλαμβάνεται οι εισηγήσεις της Τhea Halo, του Μάριου Ευρυβιάδη, του Atman Sabri, Σταύρου Αμπαριάν, Νίκου Λυγερού, Αντώνη Παυλίδη και Φάνη Μαλκίδη.
Η Τhea Halo, ένα πρόσωπο-σύμβολο στον αγώνα για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας, μίλησε με θέμα “Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων από τη Διεθνή Ένωση Ακαδημαϊκών για τη μελέτη των γενοκτονιών και προς τα πού πορευόμαστε από δω και πέρα” Στην ομιλία της αναφέρθηκε στη μητέρα της μεταφέροντας την επιθυμία της να της αποδοθεί η ελληνική υπηκοότητα, κάτι που έγινε πρόσφατα, αλλά και στο βιβλίο της που αναφέρεται στην ιστορία της μητέρας της, ενώ αναφέρθηκε στην αναγνώριση των γενοκτονιών από τη Διεθνή Ένωση Ακαδημαϊκών Αναγνώρισης Γενοκτονιών και στις προσπάθειες που έχουν γίνει για τη διεθνοποίηση του προβλήματος από πλευράς της. “Μέθοδοι ανάδειξης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου ως διεθνούς ζητήματος” είναι το θέμα της εισήγησης του Μάριου Ευρυβιάδη, ο οποίος αναφέρθηκε στις σύγχρονες πρακτικές προπαγάνδας και παραπληροφόρησης που χρησιμοποιούνται. Ανέφερε παραδείγματα με τα οποία οι Αρμένιοι κατόρθωσαν να ανατρέψουν μια συστηματική και οργανωμένη προπαγάνδα των Τούρκων μια συστηματική δουλειά «την οποία πρέπει να ακολουθήσουν και οι Έλληνες και οι Ασσύριοι. Με θέμα “Ο Αφανισμός των Ασσυρίων στην Τουρκία” μίλησε ο Ataman Sabri, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ασσυρίων Ευρώπης. Ο Ataman Sabri, τόνισε ότι το 1915 το μισό του πληθυσμού των Ασσυρίων εξολοθρεύτηκαν στην γενοκτονία, ενώ η Τουρκία πρέπει να αναγνωρίσει τη γενοκτονία που διέπραξε το 1915 στους Αρμένιους, Ασσύριους και Έλληνες και εναντίον των άλλων μειονοτήτων και να ζητήσει συγνώμη για αυτές». Ο Σταύρος Αμπαριάν Εκπρόσωπος Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής Ελλάδος μίλησε με θέμα “Γενοκτονία των Αρμενίων: 49 αναγνωρίσεις - πορεία προς το μέλλον”. Ο . Αμπαριάν δίνει το νομικό πλαίσιο της Παγκόσμιας Αρμενικής Επιτροπής που έχει σκοπό την αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας, «γιατί η αναγνώριση μιας γενοκτονίας μπορεί πρώτα απ’ όλα να είναι θέμα ηθικής τάξης όμως η υποκίνηση της αναγνώρισης είναι πολιτική διαδικασία. Αναφέρει ότι η γενοκτονία και των τριών λαών είναι ιστορικά αποδεδειγμένη, ενώ ο αγώνας των Αρμενίων για την αναγνώριση της γενοκτονίας είναι ένα θέμα καθαρά πολιτικό.
Οι Νίκος Λυγερός και Αντώνης Παυλίδης στην εισήγησή τους με τίτλο «Από τη γενοκτονία στη λύτρωση», τονίζουν τη δυναμική της μνήμης που καθοδηγεί τον αγώνα για την αναγνώριση της γενοκτονίας. Επίσης αναφέρουν τη σημαντικότητα του εγκλήματος της γενοκτονίας, που είναι ένα έγκλημα χωρίς τιμωρία, αφού επαναλαμβάνεται συνεχώς. Τέλος στην εισήγησή τους, προτείνουν μία νέα στρατηγική για τη γενοκτονία και την ποινικοποίηση της μη αναγνώρισης,
Η εισήγηση του Φ. Μαλκίδη αναφέρεται στο διεθνές πλαίσιο της γενοκτονίας. Τα νομικά και πολιτικά κείμενα σε όλο τον κόσμο και τα ντοκουμέντα, τεκμηριώνουν την τέλεση της γενοκτονίας εναντίον των Ελλήνων και μάλιστα η ύπαρξη αυτών των στοιχείων δίνει τη δυνατότητα σε ολοένα και περισσότερους ανθρώπους και θεσμούς να αναγνωρίσουν τη γενοκτονία. Επίσης υπάρχουν κάποια ζητήματα όπως η καταβολή αποζημιώσεων στους απογόνους των θυμάτων της γενοκτονίας που αποτελεί σημαντικό εφόδιο τα επόμενα στάδια της προσπάθειας για αναγνώριση της γενοκτονίας, προσπάθεια που πρέπει να είναι συνεχής και σοβαρή.

Κατεβάστε το βιβλίο στα αγγλικά στο
Three Genocides, One Strategy.pdf (1.4 MB)

Τσάμηδες: Ε. Λάγγαρη (apodimos.com)

Τί σημαίνει ἡ ὀνομασία Τσάμης; Μέ τό ὄνομα αὐτό ἐννοοῦμε μία ὁμάδα Μουσουλμάνων πού ἔζησαν στήν Θεσπρωτία ἀπό τόν 17ο μέχρι τά μέσα τοῦ 20οῦ αἰῶνος. Ἡ λέξη ἀποτελεῖ παραφθορά τοῦ ὀνόματος Θύαμις, ὅπως ἦταν γνωστός στήν ἀρχαιότητα ὁ ποταμός Καλαμᾶς.

Έχοντας υπ’ όψη μας ότι στα Δυτικά Βαλκάνια, η Αλβανία παραμένει το μεγάλο ερωτηματικό διότι παρά την προς την ΕΕ πορεία της, γεγονός που δρα ανασταλτικά, δεν αποτρέπεται η καλλιέργεια του «μεγαλοϊδεατισμού» της. Όπου σύμφωνα με το Σχέδιο της Αλβανικής Ακαδημίας για την «λύση του εθνικού προβλήματος» εμφανίζονται οι ακόλουθες επιδιώξεις όπως η Ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, η Αυτονομία της Δυτικής περιοχής της FYROM, το Ειδικό καθεστώς στο Μαυροβούνιο, η Αναγνώριση Αλβανικής μειονότητας και μειονοτικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα και όλα αυτά είναι γεγονότα που έπρεπε να μας προϊδεάσουν μέσα από τις απαράδεκτες εκδηλώσεις κατά την προγραμματισμένη επίσκεψη στις αρχές Νοεμβρίου 2005 επίσκεψη του Έλληνα Προέδρου της Δημοκρατίας στην Αλβανία, κάτι που νομίζουμε ότι δηλώνει την πραγματική πρόθεση της χώρας ή το πνεύμα που έχει καλλιεργηθεί στον λαό της.

Πρέπει όλοι να γνωρίζουν ότι δεν είναι επιθυμητή οιαδήποτε αλλαγή συνόρων. Αν παράδειγμα αναφερόμαστε ότι αλλάξουν τα σύνορα στην Βαλκανική, τότε η Ελλάδα και μόνο έναντι της Αλβανίας τεκμηριωμένα διεκδικεί την Β. Ήπειρο, όπως συμφωνούσαν όλες οι Δυτικές Δυνάμεις που πολεμούσαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εναντίον του Ναζισμού.

Και αξίζει να μελετήσετε το άρθρο που δημοσιεύσαμε αυτό τον μήνα με τίτλο ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ, 1914 – Ο ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ.

Η Περαιτέρω λοιπόν αλλαγή συνόρων είναι βέβαιο ότι θα αποσταθεροποιήσει την περιοχή, ιδιαίτερα δε τη Νότια Σερβία και το κράτος των Σκοπίων, θα πυροδοτήσει περαιτέρω εθνικιστικές και αλυτρωτικές τάσεις στην Αλβανία σε σχέση με τους εκτός συνόρων αλβανοφώνους και οπωσδήποτε θα οδηγήσει την περιοχή σε πολιτική αστάθεια, ανασφάλεια και οικονομικό μαρασμό εάν επικρατήσουν συγκρούσεις «απελευθερωτικών μετώπων» με μία ταπεινωμένη Σερβία αλλά και μέσα στη FYROM.

Από την άλλη μεριά το μέλλον του Κοσσόβου δεν είναι μία βαλκανική υπόθεση με σχετικά ελεγχόμενες παρενέργειες όπως συνέβη με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 90. Οι σχετικές εξελίξεις θα επηρεάσουν την περιοχή που άμεσα γειτνιάζει με τα βόρεια σύνορά της Ελλάδος δηλαδή Αλβανία, FYROM και βορειότερα τη Σερβία-Μαυροβούνιο.

Όμως δεν πρέπει να ξεχάσουμε την συμπεριφορά των «Αλβανοτσάμηδων» οι οποίοι δημιουργούν προβλήματα, για να γνωρίζουν όλοι Έλληνες και οι Απόδημοι αδελφοί μας τι συμβαίνει τι συμβαίνει παρουσιάζουμε από τα ενημερωτικά άρθρα μας που αφορούν αυτή την περιοχή των Βαλκανίων .

¨ Τον Δεκέμβριο του 2003 με τίτλο : ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΟΒΟΜΑΣΤΕ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΑΛΒΑΝΩΝ ΣΚΛΗΡΟΠΥΡΗΝΙΚΩΝ ;

¨ Τον ΝΟΕ του 2004 παρουσιάσαμε το άρθρο με τίτλο ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ «ΤΣΑΜΗΔΩΝ». και μετά μέρες με τίτλο με τίτλο ΜΙΑ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ.

Έτσι ώστε και οι Έλληνες και οι Απόδημοι αδελφοί μας να γνωρίζουν τα συμβαίνοντα στην χώρα της Αλβανίας , ενός κράτους όπου επιθυμεί να συνδεθεί με την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ και όσον αφορά τον λαό του και τους Βορειοηπειρώτες αδελφούς μας , τους στηρίζει ο Απόδημος Ελληνισμός και η Ελληνική Κυβέρνηση .

Για αυτό τον λόγο παρουσιάζουμε με σκοπό να γνωρίζουν όλοι Έλληνες και οι Απόδημοι αδελφοί μας και το πιο κάτω άρθρο του Υποστρατήγου ΕΛ.ΑΣ ε.α. Π. Λάγγαρη Πρώην Υποδιευθυντού της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας της ΕΛ.ΑΣ, που για την εγκυρότητα των γνώσεων και πληροφοριών του κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει . Το ίδιο άρθρο παρουσιάζεται και στο κόμβο της Ελληνικής Εταιρείας Στρατηγικών Μελετών, elesme.gr με την οποία συνεργαζόμαστε, για την εγκυρότητα όσων παρουσιάζουμε .

ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ, Η ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΘΡΑΣΥΝΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ
(Μήπως θέλουν να μας ξαναχορέψουν «Τσάμικο»;)

ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Το τελευταίο χρονικό διάστημα όλο και πυκνώνουν σε αριθμό και ένταση τα κρούσματα ανακίνησης του ζητήματος των «Τσάμηδων» και «Τσαμουριάς» από εξτρεμιστικούς κύκλους της γείτονος Αλβανίας, εσωτερικού και εξωτερικού, με κορύφωση την πρόσφατη (25-6-2006) οργανωμένη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που πραγματοποίησαν δεκάδες Αλβανοί Τσάμηδες κοντά στο Τελωνείου Μαυροματίου της Ελληνοαλβανικής μεθορίου, επί του Αλβανικού εδάφους.

Οι μετέχοντες στην συγκέντρωση, της μαζικότερης ίσως των τελευταίων ετών, ένθα συμμετείχαν επίσης και γνωστοί εξτρεμιστές από το Κόσσοβο και από άλλες περιοχές, φώναζαν συνθήματα υπέρ της επιστροφής των περιουσιών που υποστηρίζουν ότι είχαν στη Θεσπρωτία, σημειώνοντας μάλιστα ότι η ημέρα της συγκέντρωσης αυτή ήταν η επέτειος, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους του «ξεκληρίσματος» των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας. Έφεραν μάλιστα Αμερικανικές σημαίες υποδηλώνοντας ότι έχουν την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Ανάλογη εκδήλωση - διαδήλωση είχε πραγματοποιηθεί προ ολίγων μηνών (την 1-11-2005) και στους Αγίους Σαράντα, η οποία μάλιστα είχε ως επακόλουθο να ματαιωθεί η τότε προγραμματισμένη επίσημη επίσκεψη του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Καρόλου Παπούλια, στην περιοχή αυτή. Στο μεταξύ διάστημα (Μάρτιος 2006) είχαν παρεμβληθεί οι εκθέσεις των Αλβανικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ, της «Αμερικανικής Αλβανικής Λεγεώνας» και «Συμμαχίας για ένα νέο Κοσσυφοπέδιο» που υποκινούσαν το θέμα των Τσάμηδων και χαρακτήριζαν ως «μειονότητα» τους Αλβανούς μετανάστες στην Ελλάδα και ζητούσαν την παρέμβαση του ΟΗΕ, συνδέοντας μάλιστα το θέμα με τις διαπραγματεύσεις για το τελικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου. Το εξωφρενικό μάλιστα ήταν, ότι, επιπλέον, ζητούσαν την παρέμβαση της UNESCO για να διασωθεί η πολιτιστική κληρονομιά της «Τσαμουριάς» εξαναγκάζοντας την Ελλάδα να αναγνωρίσει το «πρόβλημα» και να πάρει μέτρα για τα «κινδυνεύοντα» αρχιτεκτονικά κ.λ.π., κατ΄ αυτές σημαντικά μνημεία, που βρίσκονται στην Παραμυθιά και το Μαργαρίτι, καθώς και σε μικρές κωμοπόλεις, όπως η Πέρδικα. Ιδιαίτερη αναφορά μάλιστα γινόταν για το τζαμί της λίμνης των Ιωαννίνων και για το Αρχαίο Θέατρο της Δωδώνης, ως περιλαμβανομένων στην πολιτιστική αυτή κληρονομιά των Τσάμηδων!!!

Εκεί λοιπόν φθάσαμε. Να ομιλούν για «καταδυνάστευση» και «γενοκτονία» οι Τσάμηδες. Οι θύτες. Αυτοί, που ο εν γένει «βίος» και η «πολιτεία» τους, από της εμφανίσεώς τους, μέχρι την οικειοθελή αποχώρησή τους από το ελληνικό έδαφος, σύμφωνα με επίσημα ιστορικά έγγραφα και μαρτυρίες, χαρακτηρίζονται από εγκληματική και εθνοπροδοτική δράση σε βάρος του ντόπιου ελληνικού στοιχείου και της χώρας μας και έχουν καταδικαστεί ως εγκληματίες πολέμου.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Ονοματολογία - Εμφάνιση - Προέλευση - Εθνικός Αυτοπροσδιορισμός
«Τσαμουριά» κατά την περίοδο της τρομοκρατίας ονομαζόταν η περιοχή της Ηπείρου που περιελάμβανε τις επαρχίες Παραμυθιά, Φιλιατών, Πάργας και Μαργαριτίου (με την περιφέρεια του ποταμού Θυάμιδος δηλαδή Καλαμά), καθώς και μερικά χωριά των περιοχών της Β. Ηπείρου, Δελβίνου και Αγ. Σαράντα. Γεωγραφικά ο χώρος αυτός συμπίπτει με την κατά την αρχαιότητα χώρα της Ηπείρου Θεσπρωτία κατοικημένη από το ελληνικό φύλλο των Θεσπρωτών. Συναφές με την «Τσαμουριά» είναι και το όνομα «Τσάμης» - «Τσάμηδες» που προέρχεται κατά την επικρατήσασα άποψη από την παραφθορά του αρχαίου ονόματος του ποταμού Καλαμά (Θύαμις - Τσίαμις - Τσάμης). Οι Τσάμηδες λοιπόν, δεν ήταν ούτε Τουρκικής καταγωγής, ούτε Αλβανικής, αλλά προέκυψαν από το γηγενές στοιχείο της Τσαμουριάς, εξαιτίας του εξισλαμισμού που έλαβε χώρα στην Ήπειρο και στη Θεσπρωτία (Χριστιανοί από τον 6ο αιώνα), ο οποίος άρχισε μετά τον θάνατο του Σκερντέμπεη και ιδιαίτερα τον 17ο μ.Χ. αιώνα. Ειδικότερα :

Οι μεγάλοι Αλβανοί κτηματίες και οι Σπαχήδες (έφιπποι, μισθοφόροι) που είχαν εγκατασταθεί στη Θεσπρωτία από το 1700 εξαναγκάζονται να εξισλαμισθούν, για να διατηρήσουν τα τιμάριά τους, αξιοθέντες του τίτλου «μπέηδες» κληρονομικά.

Τούτους από ψυχολογικό εξαναγκασμό μιμήθηκαν και οι φτωχοί κολίγοι. Οι Τσάμηδες μουσουλμάνοι της Θεσπρωτίας ήταν απόγονοι των ανωτέρω εξωμοτών.

Κατ΄αρχήν οι εξισλαμισθέντες αυτοί Χριστιανοί διατήρησαν την Ελληνική γλώσσα και συμπαθούσαν τους Χριστιανούς κατοίκους, με τους οποίους συνδέονταν και με δεσμά συγγενείας. Με την πάροδο του χρόνου οι σχέσεις τους με τους Αλβανούς μπέηδες (γαιοκτήμονες) τους ανάγκασαν να μάθουν και την Αλβανική γλώσσα δημιουργώντας ταυτόχρονα μια παράδοξη νοοτροπία πονηριάς, συκοφαντικής διάθεσης και μοχθηρίας.

Έτσι σιγά-σιγά απέβαλαν κάθε τι το Ελληνικό και η ονομασία «Τσάμης» κατάντησε συνώνυμη του πονηρού, του ανειλικρινούς, του άπιστου. Άρχισαν να υποβλέπουν το χριστιανικό στοιχείο, να μάχονται τούτο και να ζητούν την εξόντωσή του.

Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκε η μικρή μουσουλμανική μειονότητα της Τσαμουριάς στη Θεσπρωτία, με καθαρά τουρκική φυλετική συνείδηση.

Ο αριθμός των Τουρκοτσάμηδων του νομού Θεσπρωτίας, σε σύνολο 61.300 κατοίκων, μόλις ανήρχετο στους 16.600, το 1940, δηλαδή το 27%. (Η Κοινωνία των Εθνών τους υπολόγιζε σε 20.000).

Οι Τουρκοτσάμηδες αυτοί με τη Συνθήκη των Αθηνών (1913) προστατεύονται σαν (θρησκευτική) μουσουλμανική μειονότητα, ενώ κατέστησαν Έλληνες υπήκοοι, αφού τον Φεβρουάριο του 1913 ελευθερώθηκε η Ήπειρος από τον Οθωμανικό ζυγό. Μέχρι τότε ήταν Τούρκοι υπήκοοι, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Είχαν δικά τους σχολεία για την εκμάθηση της γλώσσας τους και τεμένη, στα οποία δίδασκαν οι Χοτζάδες, που επληρώνοντο από το Ελληνικό Δημόσιο.

Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913 η προπαγάνδα της Αυστρίας στρατολόγησε πολλούς πράκτορες μεταξύ των Τσάμηδων, τους οποίους εκίνησε κατά του Ελληνισμού.

Μόνο το 1924 οι Τσάμηδες άρχισαν να προσαρμόζουν τη συνείδησή τους προς την Αλβανία, οπότε για πρώτη φορά ανακινήθηκε ζήτημα Αλβανικής μειονότητας.

Επί δικτατορίας Θ. Παγκάλου αναγνωρίστηκαν (Αύγουστος 1926) με Ελληνική πρωτοβουλία και προς εκδήλωση φιλικών αισθημάτων προς την Αλβανία οι Τσάμηδες σαν «Αλβανική» μειονότητα, για να αποφύγουν την ανταλλαγή, ενώ σύμφωνα με την Ελληνοτουρκική Σύμβαση ανταλλαγής της 30-1-1923, η Ελλάδα θα απαλλάσσονταν της παρουσίας αυτών, παρά το γεγονός ότι πολλοί από τους μουσουλμάνους της Τσαμουριάς ήταν υπέρ της ανταλλαγής και επιθυμούσαν να αναχωρήσουν για την Τουρκία (περί τους 5.000 τους οποίους είχε δεχθεί η Τουρκία).

Οι Ιταλοί εξ άλλου, από το 1923, γνωρίζοντες το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των Αλβανών για τη Θεσπρωτία, καθώς και τον πόθο τους να επεκταθούν προς αυτήν δεν άφηναν ευκαιρία ανεκμετάλλευτη από το να μην υποδαυλίζουν αυτούς και να τους κρατούν σε ψυχικό αναβρασμό, να τους φανατίζουν και να τους τροφοδοτούν με συνθήματα για την πραγματοποίηση των ονείρων τους.

Έκνομες Δραστηριότητες

Τσάμης ήταν ο ληστής Νταούτ Χότζα, τον οποίον ο Μουσολίνι χρησιμοποίησε ως έναυσμα για την κήρυξη πολέμου κατά της Ελλάδας τον Οκτώβριο του 1940, τάγματα δε Τσάμηδων σχηματίστηκαν και συμπολέμησαν με τους Ιταλούς στην αρχή, με Ιταλικές στολές και τους Γερμανούς αργότερα. Και στις δύο περιπτώσεις επικεφαλής των προπομπών ήταν πάντοτε Τσάμηδες. Τα τάγματα αυτά επιδόθηκαν με ανήκουστη θηριωδία στο «πλιάτσικο» των οικιών και καταστημάτων των Ελλήνων Χριστιανών. Σα να μην αρκούσαν όλα αυτά, υποχρέωσαν τους Έλληνες να φορούν το γνωστό Αλβανικό άσπρο σκούφο και διέπραξαν γενικά ανήκουστα εγκλήματα κατά των άτυχων Θεσπρωτών, τους οποίους βασάνιζαν και σκότωναν.

Τον Ιούλιο του 1941 η Ιταλική Κυβέρνηση διόριζε με Διάταγμα τον αρχηγό της εγκληματικής μαφίας από την Παραμυθιά Τζεμίλ Ντίνο, σαν Ύπατο Αρμοστή Θεσπρωτίας, ο οποίος μάλιστα δεν εμφανίστηκε για να αναλάβει τα καθήκοντά του.

Για να τρομοκρατήσουν ακόμη περισσότερο το Ελληνικό στοιχείο, και να επιδείξουν στην Ελληνική Κυβέρνηση τη θέλησή τους οι Τσάμηδες, ότι επιθυμούν την απόσπαση του Νομού Θεσπρωτίας από τον ελληνικό κορμό, δολοφονούν μπρος στο Νομαρχιακό κατάστημα τον αναπληρωτή Νομάρχη Γ. Βασιλάκο. Η δολοφονία αυτή υπήρξε το σύνθημα των ομαδικών εκτελέσεων σ΄ολόκληρο το Νομό, με κορύφωση την εκτέλεση των 49 προκρίτων της Παραμυθιάς (29-9-1943).

Διευθύνων νους για την συστηματοποίηση του έργου της εξολοθρεύσεως του ελληνικού στοιχείου ήταν η διαβόητη τρομοκρατική οργάνωση K-S-I-L-I-A δηλαδή το «Αλβανικό Σύστημα Πολιτικής Διοικήσεως» που συγκροτήθηκε προς τούτο τον Ιούλιο του 1942. Πλέον εναργής για το θέμα είναι η σχετική έκθεση ειδικής προς τούτο συσταθείσης και αμερόληπτης επιτροπής.

Τα ανωτέρω είναι κατώτερα της πραγματικότητος.

Την άνοιξη του 1944, στα πλαίσια των επιχειρήσεων εναντίον των Γερμανών στην Ήπειρο, κρίθηκε αναγκαίο από την Βρετανική συμμαχική αποστολή να καταλάβει ο Ζέρβας τις Ηπειρωτικές ακτές στην περιοχή της Πάργας που ελέγχουν οι Τσάμηδες, προκειμένου να γίνεται πιο εύκολα ο εφοδιασμός του ΕΔΕΣ με πλοιάρια από την Ιταλία. Στις επιχειρήσεις αυτές στο πλευρό των Γερμανών πολέμησαν και ένοπλα σώματα Τσάμηδων, ιδιαίτερα στην περιοχή της Πάργας, της Παραμυθιάς και της Ηγουμενίτσας.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί η μάχη της Μενίνας (17/18-8-1944), όπου μαζί με τους 92 νεκρούς και 109 αιχμαλώτους Γερμανούς, είχαν και οι συμπολεμιστές τους Τσάμηδες 86 νεκρούς και 7 αιχμαλώτους, έναντι 6 ανδρών του ΕΔΕΣ και του Άγγλου Ταγματάρχου Δαβίδ Ουάλλας. Για τον ρόλο αυτό των Τσάμηδων η συμμαχική αποστολή διέταξε τον Ζέρβα να διαλύσει τα Σώματα αυτά, με αντικειμενικό σκοπό στο να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις ενάντια στους Γερμανούς κατά την αποχώρησή τους προς την Αλβανία (Οκτώβριος 1944).

Αποχώρηση - Κυρώσεις
Έτσι, τον Σεπτέμβριο του 1944, αντιληφθέντες ότι θα λογοδοτούσαν στην Ελληνική Δικαιοσύνη, για την εν γένει εγκληματική και αντεθνική δράση τους, οι Τσάμηδες, μαζί με τους υποχωρούντες Γερμανούς που έχασαν τον πόλεμο, αποχωρούν για την Αλβανία οικειοθελώς περί τους 16.000-18.000. Μεγάλος αριθμός μάλιστα Τσάμηδων μεταφέρθηκε στην Αλβανία με Γερμανικά μεταφορικά μέσα, σύμφωνα με αναφορά Αμερικανού αξιωματικού. Στην Αλβανία, το καθεστώς του Εμβέρ Χότζα τους εγκατέστησε στην πεδιάδα της Μουζακιάς και τους διατήρησε ως Έλληνες υπηκόους με την ελπίδα τυχόν επιστροφής τους στην Ελλάδα ή επανάκτησης των περιουσιακών τους στοιχείων, τα οποία είχαν δεσμευθεί στο μεταξύ από το ελληνικό κράτος. Συγκεκριμένα, με την υπ΄αρ. 344/23-4-1945 απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου δοσιλόγων Ιωαννίνων και περί τις 1.700 σχετικές καταδικαστικές αποφάσεις ερήμην που επακολούθησαν καταδικάστηκαν ως εγκληματίες πολέμου, ενώ οι περιουσίες τους δημεύτηκαν (Β.Δ. 2185/1952 και Ν.27891/1954) και εκποιήθηκαν ή διανεμήθηκαν σε όλους, όσους έπεσαν θύματα της θηριωδίας τους. Παράλληλα, με την υπ΄αρ. Α.Π. 50862/1947 απόφαση του Υπουργείου Στρατιωτικών οι Τσάμηδες στερήθηκαν της ελληνικής ιθαγένειας.

Οι ελάχιστες δεκάδες Τσάμηδες που παρέμειναν στην Ελλάδα (όσοι εθεώρουν εαυτούς αθώους), παρέμειναν ανενόχλητοι, εκχριστιανίστηκαν και αφομοιώθηκαν από το ελληνικό στοιχείο, διάγοντας φιλησύχως και νομοταγώς.

Τέτοιοι υπήρξαν οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες οι οποίοι εμφανίζονται τώρα ως «αθώοι» και «αδικημένοι», επιχειρώντας να ανατρέψουν την σε βάρος τους πραγματικότητα, διαστρεβλώνοντας και παραχαράσσοντας την ιστορία.

Διαπιστώσεις - Συμπεράσματα - Προτάσεις
Βέβαια, προς το παρόν το θέμα από πλευράς επισήμου Αλβανίας τίθεται ανθρωπιστικά, δηλαδή να επιστρέψουν στην Ελλάδα οι απόγονοι των Μουσουλμάνων Τσάμηδων (συνεργατών των Γερμανοϊταλών), οι οποίοι έφυγαν το 1944 από τη Θεσπρωτία και να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους. Κανείς όμως δεν μπορεί να αποκλείσει την παρέκκλιση του ζητήματος στην πορεία σε εδαφικές διεκδικήσεις και άλλα αποσταθεροποιητικά αιτήματα. Και τούτο, διότι θα ήταν αυταπάτη αν παραβλέπαμε την ζωντανή πραγματικότητα, η οποία έγκειται στην συστηματική προσπάθεια επισήμων και ανεπισήμων Αλβανικών κύκλων να δημιουργήσουν μειονοτικά προβλήματα εκ του μη όντος σε βάρος της χώρας μας. Δεν μπορούμε να αφήσουμε απαρατήρητο το γεγονός, ότι το «Αλβανικό Λόμπι» στις ΗΠΑ μετέρχεται «παν μέσον» θεμικό και αθέμιτο για να διευκολύνει την υλοποίηση της ιδέας της «Μεγάλης Αλβανίας» η οποία σημειωτέον στηρίζεται στον εθνικιστικό εξτρεμισμό και στο οργανωμένο έγκλημα. Ήδη η Αλβανική Βουλή στις 30 Ιουνίου 1994 έχει καθιερώσει και μάλιστα ομόφωνα, την 27 Ιουνίου ως ημέρα γενοκτονίας των Τσάμηδων, ο δε προ ετών ιδρυθείς σύνδεσμος «Τσαμουριά» στην Αλβανία, έχει αναλάβει το προπαγανδιστικό μέρος της προσπάθειας των Τσάμηδων, θέτοντας ως κεντρικό πολιτικό στόχο την αναγνώριση κάποιας «δήθεν» γενοκτονίας των Τσάμηδων.

Η οργάνωση αυτή (Τσαμουριά - Cameria), μέλη της οποίας πρωτοστάτησαν στις εκδηλώσεις της 25-6-2006 στην Ελληνοαλβανική μεθόριο, αποτελεί το αμιγώς πολιτικό τμήμα του αυτού συστήματος που προβάλλει την ιδέα της «Μεγάλης Αλβανίας» αναφορικά με την επέκτασή της στην Ήπειρο μέχρι την Πρέβεζα (συμπεριλαμβανομένων και των νομών Καστοριάς και Φλώρινας).

Εν όψει όλων των ανωτέρω η ελληνική πολιτεία θα πρέπει να βρίσκεται διαρκώς σε εγρήγορση, ώστε εγκαίρως να επιβεβαιώνει προς πάσα κατεύθυνση την πάγια επί του ζητήματος των Τσάμηδων και Τσαμουριάς ελληνική θέση, ότι το θέμα είναι ανύπαρκτο και δεν συζητείται, έχει δε λήξει οριστικά και αμετάκλητα με τις αποφάσεις του δικαστηρίου δοσιλόγων των Ιωαννίνων το 1945, διαλύοντας έτσι κάθε σχετική ανθελληνική προπαγάνδα.

Το Apodimos.com ευχαριστεί τον Υποστράτηγο ΕΛ.ΑΣ ε.α. κ. Π. Λάγγαρη που είναι Πρώην Υποδιευθυντής της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας της ΕΛ.ΑΣ, για τις πληροφορίες που παρέθεσε μέσα από το άρθρο του, έτσι ώστε να γνωρίζουν όλοι Έλληνες και οι Απόδημοι αδελφοί μας τα γεγονότα που αφορούν τους Αλβανοτσάμηδες και τους όμοιους τους.

Πηγή : elesme.gr
Π. Λάγγαρης Πρώην Υποδ/ντής της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας της ΕΛ.ΑΣ – www.Apodimos.com

H ιστορία μιας μειονότητας και το βάρος της πολιτικής
Ποιοι ήταν οι Τσάμηδες διερευνήσεις
ΣΤΑΘΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ ΒΗΜΑ

Το 1940 οι Τσάμηδες, ένας αλβανόφωνος μουσουλμανικός πληθυσμός συγκεντρωμένος κυρίως στη Θεσπρωτία και ιδιαίτερα στις περιφέρειες Ηγουμενίτσας, Μαργαριτίου, Φιλιατών και Παραμυθιάς, αριθμούσε κάπου 23.000 ως 24.000 ανθρώπους. Το 1951 είχαν απομείνει μόλις 127 αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι σε ολόκληρη τη χώρα.

Τα επεισόδια που συνόδευσαν την επίσκεψη του κ. Κάρολου Παπούλια στην Αλβανία επανέφεραν στην επιφάνεια την ομάδα αυτή. H σιωπή που περιέβαλλε την ιστορία τους οφείλεται στα αιματηρά γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Ως πρόσφατα οι Τσάμηδες εμφανίζονταν κυρίως στην τοπική ιστορία και στη λογοτεχνία, όπου, όπως είναι γνωστό, συχνά προηγούνται της «ιστορίας των ιστορικών» στα «δύσκολα» θέματα (βλ. π.χ. το εξαιρετικό Το ασημόχορτο ανθίζει του Βασίλη Γκουρογιάννη). H πρώτη -και μοναδική ως τώρα -ολοκληρωμένη και συστηματική μελέτη του θέματος δημοσιεύθηκε μόλις το 2004. Πρόκειται για το υποδειγματικό έργο της Ελευθερίας Μαντά που βασίζεται κυρίως σε πρωτογενείς πηγές (συμπεριλαμβανομένων ιταλικών και αλβανικών τεκμηρίων) και αποτελείται από τρεις χρονολογικές ενότητες: Μεσοπόλεμος, B΄ Παγκόσμιος πόλεμος - Κατοχή και μεταψυχροπολεμική εποχή. H μεγαλύτερη και πιο ευαίσθητη ενότητα αφορά την περίοδο της Κατοχής.

H δύσκολη συμβίωση
Οι Τσάμηδες ήταν ένας παραδοσιακός αγροτικός, συμπαγής και κλειστός πληθυσμός που για συγκυριακούς λόγους εξαιρέθηκε της ανταλλαγής του 1922. H συμβίωσή τους με το χριστιανικό στοιχείο της περιοχής υπήρξε εξαρχής προβληματική: η πολιτισμική διαφοροποίηση, οι κτηματικές διαφορές και η στάση του ελληνικού κράτους απέναντί τους, και ιδιαίτερα του μεταξικού καθεστώτος, ενίσχυσαν την καχυποψία τους και επέτρεψαν τη δράση εξτρεμιστικών αλυτρωτικών στοιχείων στην Αλβανία. Πάνω εκεί βασίστηκε και η Ιταλία για να θέσει τσαμικό θέμα και να δικαιολογήσει την εισβολή του 1940. Οπως είναι φυσικό, η εξέλιξη αυτή δυναμίτισε την ήδη τεταμένη κατάσταση στην περιοχή. Ενοπλοι Τσάμηδες συνόδευσαν τον ιταλικό στρατό κατά τη σύντομη προέλασή του στο ελληνικό έδαφος τον Νοέμβριο του 1940, ο τοπικός πληθυσμός υποδέχθηκε πανηγυρικά τους εισβολείς, ενώ σημειώθηκαν οι πρώτες λεηλασίες και επιθέσεις εναντίον χριστιανικών χωριών. H υποχώρηση των Ιταλών και η επιστροφή των ελλήνων κατοίκων έθεσε σε κίνηση μια δυναμική αντεκδικήσεων που κατέληξε στην εθνοκάθαρση των Τσάμηδων το 1944.

H ιταλική, αρχικά, και η γερμανική Κατοχή συνοδεύτηκαν από βία. Οι ηγέτες των Τσάμηδων συνεργάστηκαν με τις κατοχικές αρχές και συμμετείχαν σε διώξεις, καταστροφές, και μαζικές εκτελέσεις, η πιο γνωστή από τις οποίες υπήρξε η εκτέλεση 49 επιφανών κατοίκων της Παραμυθιάς τον Σεπτέμβριο 1943. Οι αντάρτες του ΕΔΕΣ, που κυριαρχούσαν στην περιοχή, προέβησαν μετά την αποχώρηση των Γερμανών σε ένα όργιο βίας, αδιάκριτων εκτελέσεων και λεηλασιών που κορυφώθηκαν με τη μαζική εκδίωξη των Τσάμηδων στην Αλβανία, τον Σεπτέμβριο του '44.

H περίπτωση αυτή αποτελεί αναμφίβολα εθνοκάθαρση. Το ερώτημα παραμένει αν υπήρξε αποτέλεσμα προμελετημένης κεντρικής απόφασης ή αν προήρθε από πράξεις αντεκδίκησης σε τοπικό επίπεδο. H Μαντά προκρίνει τη δεύτερη εκδοχή. Προσωπικά πιστεύω ότι η απόσταση ανάμεσα στις δύο εκδοχές είναι πολύ μικρή. Παρόλο που ο ΕΔΕΣ ήταν μια αποκεντρωμένη οργάνωση όπου, αντίθετα με το EAM, η κεντρική διοίκηση δύσκολα έλεγχε τους τοπικούς οπλαρχηγούς, τίποτε δεν δείχνει ότι η ηγεσία του είχε την παραμικρή (και πραγματική) διάθεση να τους συγκρατήσει. H πολιτική συγκυρία τον Σεπτέμβριο του 1944 επέτρεπε την «τελική λύση» του τσαμικού ζητήματος και, κατά τη γνώμη μου, ο ΕΔΕΣ δεν δίστασε να αδράξει την ευκαιρία.

Αντίθετα από τον ΕΔΕΣ, το EAM τήρησε μια περίεργη στάση σε σχέση με τους Τσάμηδες. Επιχείρησε επανειλημμένα ανοίγματα που βασίζονταν στον μάλλον πλασματικό διαχωρισμό «μιας δράκας προδοτών» από την πλειοψηφία του πληθυσμού -πλασματικό στον βαθμό που ο παραδοσιακός αυτός πληθυσμός ακολουθούσε τους ηγέτες του και έδειχνε μια προτίμηση προς την κατοχική διοίκηση ακόμη και όταν δεν συμμετείχε άμεσα σε πράξεις βίας. Για αυτόν τον λόγο η τακτική του EAM δεν έγινε κατανοητή ούτε από τον τοπικό ελληνικό πληθυσμό ούτε από τα ίδια του τοπικά στελέχη που ανέφεραν στις εσωτερικές τους εκθέσεις τις οποίες παραθέτει η Μαντά ότι «η παμψηφία σχεδόν των αρβανιτάδων Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθή ανεπιφύλαχτα με το μέρος του κατακτητή και ωργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα ελληνικά χωριά». Ο ΕΛΑΣ τελικά στρατολόγησε γύρω στους 300 ως 500 Τσάμηδες που συμμετείχαν στις εμφύλιες συγκρούσεις με τον ΕΔΕΣ τον Δεκέμβριο του '44. H επικράτηση του ΕΛΑΣ συνοδεύτηκε από την επιστροφή 3.000 ως 5.000 Τσάμηδων στη Θεσπρωτία. H τελική όμως έκβαση των Δεκεμβριανών οδήγησε σε νέες διώξεις από τους οπλαρχηγούς του ΕΔΕΣ και στην τελική εκδίωξή τους.

H τελική πράξη
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου το KKE στράφηκε για μία ακόμη φορά προς τους Τσάμηδες για να λύσει το πρόβλημα έμψυχου δυναμικού που αντιμετώπιζε. Τον Μάρτιο του 1949 κατέληξε σε συμφωνία με την αλβανική κυβέρνηση για την υποχρεωτική στρατολόγηση 2.000 Τσάμηδων η οποία ναυάγησε την τελευταία στιγμή, όταν οι ίδιοι οι Τσάμηδες αντέδρασαν και ο Εμβέρ Χότζα αποφάσισε να μην τους οπλίσει ως «αντιδραστικούς». H τελική πράξη του δράματος γράφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του '50 με σειρά νομοθετικών διαταγμάτων της ελληνικής κυβέρνησης που απαλλοτρίωσε τις περιουσίες τους και τις απέδωσε σε ντόπιους και έποικους.

Ιδεολογικές ερμηνείες
Είναι προφανές ότι η σημασία της περίπτωσης αυτής ξεπερνάει τα όρια της τοπικής ιστορίας. Αποτελεί, κατ' αρχάς, καθαρή και ενδεχομένως μοναδική για την κατοχική Ελλάδα περίπτωση ολοκληρωτικής εθνοκάθαρσης. Δεύτερον, δείχνει τα όρια των ιδεολογικών ερμηνειών στην Ιστορία. Οι Τσάμηδες δεν ήταν ούτε φασίστες ούτε ναζιστές ούτε κομμουνιστές· ήταν όμως διατεθειμένοι να συνεργαστούν με όποιον τους πρόσφερε τη δυνατότητα να διεκδικήσουν τα αιτήματά τους. Τρίτον, υπογραμμίζει τη διαδικασία εργαλειοποίησης του δωσιλογισμού από τις δύο αντίπαλες παρατάξεις και την αναντιστοιχία ανάμεσα στον λόγο και στην πράξη τους. Για τους κομουνιστές ο δωσιλογισμός υπήρξε ιδιαίτερα ελαστική έννοια σε σχέση με συγκεκριμένες ομάδες όπως οι Τσάμηδες ή οι σλαβόφωνοι κομιτατζήδες στους οποίους παρείχε τη δυνατότητα αναβάπτισης από προδότες σε πατριώτες. Γενικεύοντας και απλοποιώντας, θα μπορούσε να πει κανείς ότι αν για τη Δεξιά ο δωσιλογισμός ήταν συγχωρήσιμος, αρκεί οι φορείς του να ήταν Ελληνες, για την Αριστερά το συγχωροχάρτι ίσχυε μόνο για τους μη Ελληνες.

H περίπτωση των Τσάμηδων αναδεικνύει συγχρόνως και τις αντιφάσεις της στρατευμένης ιστοριογραφίας που επαναλαμβάνουν τα επιχειρήματα των αντιμαχόμενων παρατάξεων της δεκαετίας του '40 -τόσο της δεξιάς όσο και της αριστερής εκδοχής της. Για τη δεξιά μεταπολεμική ιστοριογραφία η εθνοκάθαρση και η αδιάκριτη βία κατά των Τσάμηδων υπήρξε ένα απόλυτα δικαιολογημένο μέτρο απέναντι σε μια ομάδα δωσίλογων και μειοδοτών. Μόνο ο αντικομμουνισμός μπορούσε να δικαιολογήσει, και άρα να συγχωρήσει, τη συνεργασία με τους κατακτητές. Το πρόβλημα της αριστερής μεταπολιτευτικής ιστοριογραφίας είναι ακριβώς το αντίθετο: ενώ καυτηριάζει τον δωσιλογισμό ως εσχάτη προδοσία που δικαιολογούσε βία αντίστοιχη με αυτή που υπέστησαν οι Τσάμηδες, αντιμετωπίζει τις αντίστοιχες πρακτικές των μειονοτήτων με αισθήματα κατανόησης και τάσεις συγκάλυψης, δείχνοντας έτσι πόσο επιλεκτική και άρα διάτρητη είναι η ηθικολογία της.

Το βιβλίο της Ελευθερίας Μαντά είναι ένα αντίδοτο στη μυωπία και στα αδιέξοδα της ιστοριογραφίας αυτής και θυμίζει τη σημασία της σοβαρής ιστορικής έρευνας. H συγγραφέας κατάφερε να προσεγγίσει ένα σύνθετο και ευαίσθητο θέμα με προσοχή, συστηματικότητα και χαμηλούς τόνους. Το βιβλίο της αξίζει να διαβαστεί από όσους ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη αντίληψη της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας.
Ο κ. Στάθης Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale των ΗΠΑ.

10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΣΑΜΗΔΕΣ
τοῦ Κωνσταντίνου Χολέβα Πολιτικοῦ Ἐπιστήμονος

Τόν τελευταῖο καιρό γίνεται καί πάλι συζήτηση γιά τούς "Τσάμηδες". Ἡ ἀλβανική προπαγάνδα ἐπαναφέρει ἕνα ζήτημα τό ὁποῖο δημιουργεῖ ἀρνητικό κλῖμα στίς ἑλληνοαλβανικές σχέσεις καί προκαλεῖ ἤδη τήν ἀνησυχία πολλῶν Ἑλλήνων, ἰδίως στίς περιοχές που συνορεύουν μέ τήν Ἀλβανία, δηλαδή στούς Νομούς τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας καί τῆς Ἠπείρου. Γιά νά δώσουμε μιά σύντομη εἰκόνα τοῦ θέματος κατά τρόπο κατανοητό ἀπό τόν ἀναγνώστη παρουσιάζουμε δέκα ἐρωτήσεις μέ τίς ἀντίστοιχες ἀπαντήσεις γιά τό θέμα τῶν Τσάμηδων.

1) Τί σημαίνει ἡ ὀνομασία Τσάμης; Μέ τό ὄνομα αὐτό ἐννοοῦμε μία ὁμάδα Μουσουλμάνων πού ἔζησαν στήν Θεσπρωτία ἀπό τόν 17ο μέχρι τά μέσα τοῦ 20οῦ αἰῶνος. Ἡ λέξη ἀποτελεῖ παραφθορά τοῦ ὀνόματος Θύαμις, ὅπως ἦταν γνωστός στήν ἀρχαιότητα ὁ ποταμός Καλαμᾶς.

2) Πῶς βρέθηκε στήν Θεσπρωτία αὐτή ἡ ὁμάδα; Οἱ Τσάμηδες ἀποτελοῦν τούς ἀπογόνους ἐξισλαμισθέντων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τῆς Ἠπείρου. Πολλοί ἀπ' ἀυτούς ἐξισλαμίσθηκαν βιαίως μετά τήν ἀτυχῆ ἐξέγερση τοῦ Ἐπισκόπου Τρίκκης Διονυσίου ( τοῦ "Σκυλοσόφου") στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰῶνος, ἐνῷ ἄλλοι προσεχώρησαν ἑκουσίως στό Ἰσλάμ γιά νά ἀποκτήσουν ἀξιώματα (Σπαχῆδες) . Ἡ ἀλλαγή θρησκεύματος ὁδήγησε πολύ γρήγορα καί στήν μεταστροφή τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως. Ἔγιναν Τουρκαλβανοί καί φανατικοί διῶκτες τῶν Ρωμηῶν. Τοῦτο μαρτυρεῖ ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη ἀποτελεῖ ἕνα ἰσχυρότατο στοιχεῖο τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητος.

3) Πῶς παρέμειναν στόν ἑλλαδικό χῶρο μετά τήν ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν; Βάσει τῆς συνθήκης τῆς Λωζάννης τοῦ 1923 οἱ Ἀλβανόφωνοι Μουσουλμάνοι τῆς Θεσπρωτίας κρίθηκαν ὡς "ἀνταλλάξιμοι". Ὅμως ἡ τότε Κυβέρνηση τοῦ Στρατηγοῦ Θεοδώρου Παγκάλου δέν τούς ἔστειλε στήν Ἀλβανία μέ τήν ἐλπίδα ὅτι ἡ χειρονομία αὐτή θά μετροῦσε θετικά στίς σχέσεις μας μέ τό νεοσύστατο ἀλβανικό κράτος. Δυστυχῶς ἀπό τότε μέχρι σήμερα ἡ ἐμπράκτως ἐκδηλούμενη καλή διάθεση τῆς χώρας μας δέν ἀποδίδει τά ἀναμενόμενα ἀπό ἀλβανικῆς πλευρᾶς. Βλέπουμε ἄλλωστε τήν ἀρνητική στάση τῶν Τιράννων ἔναντι τῶν Βορειοηπειρωτῶν.

4) Γιατί κατηγοροῦνται γιά ἀνθελληνική δράση; Κατά τήν Ἰταλική ἐπίθεση ἐναντίον τῆς χώρας μας τρία ἀπό τά δεκατέσσερα συμπράξαντα ἀλβανικά τάγματα ἦσαν στελεχωμένα ἀπό Τσάμηδες, πού ἐπεδόθησαν σέ ἀκατονόμαστες ἀδικοπραγίες. Στήν διάρκεια τῆς Κατοχῆς οἱ Τσάμηδες ἔγιναν οἱ καλύτεροι συνεργάτες τῶν Ἰταλῶν Φασιστῶν καί διέπραξαν μύριες ὅσες βιαιότητες εἰς βάρος τῶν συγχωριανῶν τους Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων. Μέ ὀργανωτή τήν Ἀλβανική Ἐθνική Ἐπιτροπή ( ΞΙΛΙΑ) καί ἀρχηγούς τήν περιώνυμη οἰκογένεια Ντίνο Μπέη διέπραξαν λεηλασίες, σφαγές καί δολοφονίες καί ἐμπρησμούς κατοικιῶν. Σύνθημά τους ἦταν ὅτι ὅλη ἡ Ἤπειρος μέχρι καί τήν Πρέβεζα πρέπει νά γίνει ἀλβανική! Μετά τήν συνθηκολόγηση τῶν Ἰταλῶν οἱ Τσάμηδες συνεργάσθηκαν μέ τούς Γερμανούς κατακτητές και συνέχισαν τά ἐγκλήματα μέ ἀποκορύφωμα τήν μαζική ἐκτέλεση 49 προκρίτων τῆς Παραμυθιᾶς στίς 29/9/1943

5) Πῶς ἔφυγαν ἀπό τήν πατρίδα μας; Οἱ Τσάμηδες κατεδιώχθησαν ἀπό τίς ὁμάδες Ἐθνικῆς Ἀντιστάσεως τοῦ Ναπολέοντος Ζέρβα (ΕΔΕΣ) . Ἀποφασιστικές ἦταν οἱ ἑλληνικές νίκες στήν πρώτη μάχη τῆς Μενίνας ( Νεράιδας) στίς 17 καί 18/8/1944 καί στήν δεύτερη μάχη τῆς Μενίνας στίς 20 καί 21/9/1944. Πολλοί Γερμανοί καί Τσάμηδες κατέφυγαν γιά να σωθοῦν στήν Ἀλβανία, τούς δέ ἐνόπλους Τσάμηδες ἀκολούθησαν καί οἱ οἰκογένειές τους.

6) Ὑπάρχουν καταδίκες εἰς βάρος τους; Βεβαίως. Τό 1945 τό Εἰδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων Ἰωαννίνων κατεδίκασε ἐρήμην 1930 Τσάμηδες ἐπί συνολικοῦ πληθυσμοῦ 19.000 ( Ὁ ἕνας στούς δέκα ἦταν ἐγκληματίας πολέμου! ). Πολλοί κατεδικάσθησαν στήν ποινή τοῦ θανάτου, ἀλλά εὑρίσκοντο ἤδη ἀσφαλεῖς στήν Ἀλβανία, ἐνῷ ἡ ἀγροτική περιουσία τους ἀπεδόθη βάσει νόμου στούς ἀκτήμονες τῆς πςεριοχῆς πού εἶχαν ζήσει "στό πετσί τους" τήν ἀγριότητα τῶν Τσάμηδων. Σήμερα ζοῦν στήν Ἑλλάδα μόνο 56 Τσάμηδες.

7) Πῶς ἐπανῆλθε τό θέμα στήν ἐπικαιρότητα; Τό ζήτημα τῶν Τσάμηδων ἐπανῆλθε τά τελευταῖα χρόνια ἀπό μία ὀργανωμένη ἐκστρατεία τῆς ἀλβανικῆς προπαγάνδας, ἡ ὁποία στηρίζεται καί ἀπό τά δύο μεγάλα κόμματα, Δημοκρατικό καί Σοσιαλιστικό. Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικά ὅτι τόν Νοέμβριο τοῦ 1999 ὁ Ἀπελευθερωτικός Στρατός τοῦ Κοσσυφοπεδίου ἀπεφάσισε τήν συγκρότηση "Ἀνεξάρτητης Ταξιαρχίας τῆς Τσαμουριᾶς". Ἡ πολιτική Ὀργάνωση "Τσαμερία" ἱδρύθηκε στά Τίραννα τό 1991 καί πραγματοποιεῖ ἐκδόσεις "Ντοκουμέντων" μέ τήν ὑποστήριξη τῆς Γενικῆς Διευθύνσεως τῶν Ἀρχείων τοῦ Ἀλβανικοῦ Κράτους. Τόν Ἰούνιο τοῦ 2000 τό Δημοτικό Συμβούλιο τῶν Τιράννων ἔδωσε τό ὄνομα Τσαμουριά (δηλ. Θεσπρωτία) σέ ἕνα ἀπό τούς δρόμους τῆς ἀλβανικῆς πρωτεύουσας καί στήν ἐκδήλωση αὐτή ὁ πρώην Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας Σαλί Μπερίσα ζήτησε τήν "ἐπίλυση τοῦ Τσάμικου ζητήματος". Στίς 25 Ἰουλίου 2000 ἡ Ἐπιτροπή Ἐξωτερικῶν Ὑποθέσεων τῆς Ἀλβανικῆς Βουλῆς ἀνεκοίνωσε ὅτι ἡ Τσαμουριά ἀποτελεῖ ἐθνική ὑπόθεση γιά τή Ἀλβανία καί ὅτι θά "διεκδικήσουμε τήν ἐπιστροφή τῶν περιουσιῶν τῶν Τσάμηδων" ! Στόν κρατικό τηλεοπτικό δίαυλο ΕΤ-3 δηλώσεις περί ὑπάρξεως ἀνοικτοῦ θέματος Τσάμηδων ἔκαναν προσφάτως ὁ Ἀλβανός Σοσιαλιστής ἡγέτης Φάτος Νάνο καί ὁ ἀρχηγός τῶν ἐξεγερθέντων Ἀλβανῶν στά Σκόπια Ἀχμέτι.

8) Τί ἐπιδιώκει οὐσιαστικά ἡ Ἀλβανία; Ἐκ πρώτης ὄψεως τό σημερινό αἴτημα φαίνεται νά ἐπικεντρώνεται στήν ἐπιστροφή τῶν περιουσιῶν τῶν Τσάμηδων, ἤδη ὅμως ἀρχίζει νά διαφαίνεται καί ἡ ἐδαφική διεκδίκηση γιά τήν περιοχή τῆς Θεσπρωτίας καί εὐρύτερα γιά τήν ἐντός Ἑλληνκῆς Ἐπικρατείας Ἤπειρο. Οἱ Ἀλβανοί τῶν Σκοπίων δημοσιεύουν ἀναφανδόν στό Διαδίκτυο χάρτη μέ τά "ἐθνολογικά σύνορα τῆς Ἀλβανίας", ὅπου περιλαμβάνονται ἡ Καστοριά, τά Ἰωάννινα, ἡ Πρέβεζα κ.ἄ.! Πάντως σέ ἔνα βαθμό ἡ προπαγάνδα περί Τσάμηδων χρησιμοποιεῖται καί ὡς ἀντιπερισπασμός γιά νά ξεχάσουμε τήν συνεχιζόμενη καταπίεση τῶν δικαιωμάτων τῶν Ἑλλήνων ἐντός Ἀλβανίας.

9) Ποιά πρέπει νά εἶναι ἡ ἀντίδρασή μας; Ἡ Κυβέρνηση καί οἱ διπλωματικές μας ὑπηρεσίες πρέπει νά διακηρύττουν καί πρός τήν Ἀλβανία καί πρός κάθε ἄλλη χώρα ἤ Διεθνῆ Ὀργανισμό ὅτι ἐμεῖς δέν συζητοοῦμε κἄν τό θέμα , διότι δέν εἶναι δυνατόν νά δικαιωθοῦν οἱ ἐγκληματίες πολέμου ἤ οἱ ὑποβόσκουσες ἐδαφικές διεκδικήσεις. Σέ ἐπίπεδο δέ ἰδιωτικῶν καί πολιτιστικῶν φορέων πρέπει νά ἀπαντοῦμε μέ ἐπιχειρήματα σοβαρά καί κατανοητά ἀπό τό διεθνές κοινό. Πρωτίστως δέ ὀφείλουμε ὅλοι μαζί , Κυβέρνηση, Κόμματα, Ἐκκλησία καί πολίτες, νά ζητοῦμε τόν σεβασμό τῶν δικαιωμάτων τῆς Ἑλληνικῆς Κοινότητος στήν Ἀλβανία.

10) Ποιοί ἄλλοι προσπαθοῦν νά ἐκμεταλλευθοῦν τό θέμα αὐτό; Τό κατασκευασμένο ἀπό τήν Ἀλβανία ζήτημα προσπαθεῖ νά ἀξιοποιήσει καί ἡ τουρκική προπαγάνδα εἰς βάρος μας, ὅπως φαίνεται καί ἀπό τήν ἱστοσελίδα τοῦ Τουρκικοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν στό Διαδίκτυο (ΙΝΤΕΡΝΕΤ). Ἄρα τό θέμα χρειάζεται προσοχή ἐκ μέρους μας καί ὄχι ἀδιαφορία. Ἔχουμε διαπιστώσει κατά τίς τελευταῖες δεκαετίες ὅτι ὅποτε ὑποτιμήσαμε προπαγανδιστικά τεχνάσματα γειτονικῶν χωρῶν βγήκαμε ζημιωμένοι ( π.χ. Μακεδονικό).antibaro.com

Σήμερα έχουμε υποχρέωση να παρουσιάσουμε το εν θέματι άρθρο, μέσα από τις πληροφορίες του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, διότι είναι μια ελάχιστα γνωστή πτυχή της περιόδου του μεσοπολέμου, η περίπτωση των Τσάμηδων και της Τσαμουριάς, ένα από τα λιγότερο γνωστά θέματα του σχετικά πρόσφατου ελληνικού παρελθόντος, που για αρκετές δεκαετίες καλύφθηκε από σιωπή και αγνοήθηκε, ηθελημένα ή αθέλητα από την ελληνική ιστοριογραφία, έρχεται στην επιφάνεια με το ενδιαφέρον βιβλίο της Ελευθερίας Μαντά «Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου» που κυκλοφορεί από το Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.

Η μελέτη της Ε. Μαντά, φιλοδοξεί να απαντήσει, όπως σημειώνει η ίδια, στο υπάρχον ιστοριογραφικό κενό και στην ανάγκη για μία κατά το δυνατόν αντικειμενική και νηφάλια προσέγγιση του θέματος. Επισημαίνοντας ότι «ο χρόνος και οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες ώστε να ανασυρθεί από τη λήθη το κομμάτι αυτό του χαμένου ιστορικού παρελθόντος και να τύχει της προσοχής που του αρμόζει εκ μέρους της σύγχρονης ελληνικής επιστήμης».

Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου, βρισκόταν στην περιοχή ακόμη από τα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την εποχή του Αλή Πασά και υπολογίζονταν ότι αριθμούσαν περίπου από 17.000 μέχρι 23.000 άτομα. Το 1932 η γενική Διοίκηση Ηπείρου τους υπολόγιζε σε 19.135 άτομα, ενώ σύμφωνα με ένα πίνακα του Αλβανού προξένου στα Ιωάννινα οι Αλβανοί μουσουλμάνοι της Θεσπρωτίας ανέρχονταν σε 23.048 άτομα.

Τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας και της Ηπείρου από τον τουρκικό ζυγό, οι Τσάμηδες της Ηπείρου δεν φαίνεται να είχαν ακόμη σαφώς διαμορφωμένη εθνική συνείδηση. Περισσότερο από Αλβανοί ή Τούρκοι, ήταν και αισθάνονταν μουσουλμάνοι. Η θρησκεία ήταν που έπαιζε τον πρώτο ρόλο για τον αυτοπροσδιορισμό τους. Αργότερα και πάνω στη σύγχυση με την ανταλλαγή των πληθυσμών στα Βαλκάνια, προπαγανδιστές από τα Τίρανα τους έπεισαν να δηλώσουν Αλβανοί για να αποφύγουν τη μεταφορά τους στην Τουρκία, μαζί με τους άλλους μουσουλμάνους που μέχρι τότε κατοικούσαν στη Βόρεια Ελλάδα. Έκτοτε, συχνά – πυκνά οι αλβανικές κυβερνήσεις, όποτε βρισκόταν σε κρίση οι Ελληνοαλβανικές σχέσεις, έθεταν θέμα καταπάτησης των δικαιωμάτων των Τσάμηδων και διακρίσεων σε βάρος τους από τις ελληνικές αρχές. Σιγά-σιγά δημιουργήθηκε ένα κλίμα καχυποψίας και αναπτύχθηκε μία έντονη προπαγανδιστική δραστηριότητα όχι μόνο στην Αλβανία, αλλά και μέσα στην Ήπειρο με πρωτεργάτες τους Μαζάρ Ντίνο, που είχε διατελέσει επί ιταλικής κατοχής της Ηπείρου κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υποδιοικητής Παραμυθιάς, Ασίζ Αγά, Χουσείν Λουκαβιτσιότι, Μουσά Ντέμι κ.α.

Etσι υποκινήθηκε ένα κίνημα αλυτρωτισμού με την επίδραση της αλβανικής αλλά και της ιταλικής φασιστικής προπαγάνδας που πρόβαλαν την ιδέα δημιουργίας της «Μεγάλης Αλβανίας». Στις 12 Αυγούστου 1940, σε συνάντηση που είχε ο Μουσολίνι με τους Τσιάνο, Βισκόντι Πράσκα και Γιακομόνι, ανακοίνωσε την επιθυμία του για κατάληψη της Τσαμουριάς και της Κέρκυρας.

Από την πρώτη στιγμή της Ιταλικής επίθεσης κατά της Ελλάδος, ομάδες Τσάμηδων πήραν μέρος στις επιθέσεις κατά των ελληνικών δυνάμεων, ενώ το ιταλικό ΧΧV Σώμα Στρατού που είχε αναλάβει τον τομέα επιχειρήσεων της Ηπείρου, έφερε το όνομα «Σώμα Στρατού Τσαμουριάς».

Σε όλη τη διάρκεια της ιταλικής κατοχής της Ηπείρου, ομάδες ένοπλων Τσάμηδων, είχαν δημιουργήσει κλίμα τρομοκρατίας και είχαν επιδοθεί στο πλευρό των ιταλικών δυνάμεων σε αμέτρητες πράξεις αυθαιρεσίας, βιαιοπραγιών, δολοφονίες, βιασμούς, καταστροφές κλπ.

Ο αλβανικός πληθυσμός στη Θεσπρωτία στο σύνολό του, έστω κι αν δεν συνεργάστηκε ενεργά στο πλευρό των δυνάμεων κατοχής, τις υποδέχθηκε με ελπίδα και προσδοκίες για την πραγματοποίηση των υποσχέσεων που επί δεκαετίες καλλιεργούνταν, επωφελήθηκε από την παρουσία τους στην περιοχή και παρείχε έμμεση υποστήριξη, με οδηγούς, συνδέσμους, πληροφοριοδότες κλπ.

Οι συνεργαζόμενοι με τους Ιταλούς και γερμανούς Αλβανοί Τσάμηδες από τη μία πλευρά των συνόρων και η αλβανική οργάνωση «Μπάλι Κομπετάρ» (Balli Kombetar) από την άλλη, είχαν δημιουργήσει συνθήκες δραματικές τόσο για τον ελληνικό πληθυσμό της Ηπείρου, όσο και για τα μέλη της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας, που είχαν αρχίσει πλέον να υφίστανται συνεχείς διωγμούς.

Το καλοκαίρι του 1943 οι γερμανικές αρχές κατοχής, αποφάσισαν να αναλάβουν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, προκειμένου να περιορίσουν την επέκταση της δράσης των ανταρτικών δυνάμεων του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ.

Έτσι, η γερμανική μεραρχία Εντελβάϊς εγκαταστάθηκε στην Παραμυθιά στις αρχές Ιουλίου και το 22ο Ορεινό Σώμα υπό τον στρατηγό Λαντζ, μετέπειτα Γενικό Διοικητή Δυτικής Ελλάδας, εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα. Στις μάχες που διεξήχθησαν, κυρίως για τον έλεγχο των οδών της Ηπείρου (Άρτας-Ιωαννίνων, Ιωαννίνων-Μετσόβου, Ιωαννίνων-Ηγουμενίτσας), στο πλευρό των γερμανικών δυνάμεων έδρασαν και ομάδες Τσάμηδων, τους οποίους οι γερμανοί χρησιμοποίησαν αποτελεσματικά εναντίον των ανταρτών. Όπως άλλωστε η διοίκηση της γερμανικής μεραρχίας παρατηρεί σε έκθεσή της, «τα τμήματα του αλβανικού πληθυσμού συμπαρίστανται στα γερμανικά στρατεύματα και έχουν προσφέρει πολύτιμη βοήθεια στον αγώνα κατά των ανταρτών», για να προσθέσει λίγο αργότερα ότι «στις μέχρι τώρα επιχειρήσεις κατά των ανταρτών οι μουσουλμάνοι αποδείχτηκαν ικανοί λόγω της γνώσης της περιοχής, ιδιαίτερα στις επιχειρήσεις ανίχνευσης. Οι Αλβανοί προσδοκούν την ένταξη της Τσαμουριάς σε μία ελεύθερη και αυτοδύναμη Αλβανία».

Από τις πρώτες ενέργειες των γερμανών, μετά την άφιξή τους στην περιοχή, υπήρξε η προσπάθεια για μία πιο οργανωμένη συγκρότηση των ενόπλων ομάδων των Τσάμηδων που ενεργούσαν στην Ήπειρο. Όλος σχεδόν ο αλβανικός πληθυσμός από 14 ετών και πάνω, εξοπλίστηκε, σχηματίστηκαν νέα ένοπλα τμήματα που τέθηκαν υπό τις οδηγίες των Μαζάρ και Νουρί Ντίνο. Όλοι οι Αλβανοί των ομάδων αυτών φορούσαν στρατιωτικές στολές, ιταλικές ή γερμανικές, καθώς και περιβραχιόνιο με τη λέξη «Τσάμης» που τους έδινε τη δυνατότητα να κυκλοφορούν ελεύθερα στις πόλεις και την ύπαιθρο, φέροντας οπλισμό. Οι δικαιοδοσίες της αλβανικής Τζανταρμερίας (χωροφυλακής), επεκτάθηκαν και της ανατέθηκε το καθήκον της τήρησης της τάξης, εξέλιξη που οι ίδιοι οι Τσάμηδες σε πολλές περιπτώσεις εκμεταλλεύτηκαν προκειμένου να κλείσουν λογαριασμούς του παρελθόντος.

Οι επιχειρήσεις του καλοκαιριού του 1943 αποδείχτηκαν καταστροφικές από κάθε άποψη για την Ήπειρο. Πολλά χωριά καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς ή πυρπολήθηκαν, άλλα λεηλατήθηκαν, το ίδιο και οι καλλιέργειες. Οι απώλειες σε ανθρώπινες ψυχές υπήρξαν μεγάλες και οι ζημιές ανυπολόγιστες. Οι περισσότεροι σώθηκαν καταφεύγοντας στα γύρω δάση ή στους βάλτους. Τις μεγαλύτερες καταστροφές, υπέστη τον Ιούλιο του 1943 η περιοχή Φαναρίου της Θεσπρωτίας. Και αυτό δεν ήταν τυχαίο. Αποδείχτηκε ότι αποτελούσε προσφιλή τακτική των Τσάμηδων να στρέφουν τις γερμανικές επιχειρήσεις προς τις περισσότερο εύφορες και αποδοτικές περιοχές, όπως ήταν η κοιλάδα του Φαναρίου, με το πρόσχημα ότι οι κάτοικοί τους παρείχαν υποστήριξη στους αντάρτες. Στις επιχειρήσεις του Αυγούστου 1943, όλοι σχεδόν οι αρχηγοί των Τσάμηδων βρισκόταν στο Φανάρι, οι Μαζάρ και Νουρί ντίνο, ο Αβδουλά Κασίμ, ο Μουσταφά Σεντίκ κ.α.. Κατά κανόνα, τις γερμανικές επιχειρήσεις ακολουθούσαν λεηλασίες και πράξεις αντεκδίκησης εκ μέρους των ένοπλων Τσάμηδων σε τέτοια έκταση που έφεραν τον ντόπιο πληθυσμό σε απελπιστική κατάσταση. Συγκέντρωναν κινητές περιουσίες, τα σκεύη και το ρουχισμό των σπιτιών, τα ζώα και ότι ακόμη μπορούσε να μεταφερθεί και τα μετέφεραν στα αλβανικά χωριά. Είναι δύσκολο να συλλάβει ο άνθρωπος την εικόνα του Φαναρίου τον Αύγουστο του 1943 κι ακόμη δυσκολότερο την εικόνα που παρουσίαζαν οι δρόμοι που οδηγούσαν έξω από αυτό: εκατοντάδες φορτωμένα ζώα με το νοικοκυριό των σπιτιών έφευγαν από το Φανάρι με διάφορες κατευθύνσεις, όλα μεταφέρθηκαν στις αποθήκες των γερμανών και στα σπίτια των Τσάμηδων. Η Γενική Διοίκηση Ηπείρου αναγκάστηκε τότε να απευθύνει έκκληση προς τη διοίκηση της γερμανικής μεραρχίας που είχε τον έλεγχο της Ηπείρου, ζητώντας περιορισμό της δράσης των Τσάμηδων, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα.

Στις 24 Σεπτεμβρίου 1943, από αφορμή το θάνατο έξι Γερμανών στρατιωτών κοντά στο Ελευθεροχώρι, οι κατακτητές συνέλαβαν και εκτέλεσαν 60 επιφανείς κατοίκους της Παραμυθιάς. Λίγες μέρες αργότερα, στις 29 του μήνα, εκτελέστηκαν 49 πρόκριτοι και δημόσιοι υπάλληλοι. Τον κατάλογο των ονομάτων των Παραμυθιωτών που συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν από το γερμανικό απόσπασμα, συνέταξε ο ίδιος ο Μοζάρ Ντίνο, ενώ ομάδες ένοπλων Τσάμηδων ήταν αυτές που πραγματοποίησαν τις συλλήψεις με τη συνοδεία Γερμανού αξιωματικού. Αρκετοί από αυτούς παραβρέθηκαν στο πλευρό του γερμανικού αποσπάσματος και την ημέρα της εκτέλεσης.

Με την παροχή των κατάλληλων υποσχέσεων περί ενός ελεύθερου αλβανικού κράτους μελλοντικά, ήταν εύκολο στους Γερμανούς να προσεταιριστούν τους Αλβανούς και να καρπωθούν τις υπηρεσίες τους. Όσο η γερμανική προπαγάνδα διατηρούσε ζωντανή την προοπτική ένταξης της Τσαμουριάς στην Αλβανία, έπρεπε να θεωρείται εξασφαλισμένη η υποστήριξη που παρείχε ο αλβανικός πληθυσμός στο γερμανικό στρατό. Αυτός ήταν και ο λόγος που απέτυχε η πρώτη προσπάθεια προσέγγισής τους που πραγματοποίησε ο Βρετανός αξιωματικούς Άντερσον, ο οποίος είχε φτάσει ως σύνδεσμος της Συμμαχικής Αποστολής στην Ήπειρο αμέσως μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι όσο ο ίδιος συνομιλούσε με τον Ισμαήλ Χακί, αρχηγό ομάδας ένοπλων Αλβανών, κάποιος ενημέρωσε τους Γερμανούς για την άφιξη του Βρετανού αξιωματικού, οι οποίοι και έστειλαν μια ομάδα να τον συλλάβει, χωρίς όμως επιτυχία. Ο εκ των αρχηγών των Τσάμηδων, Μαζάρ Ντίνο, δολοφονήθηκε το 1945 στο Δέλβινο υπό άγνωστες συνθήκες, φέροντας το στίγμα του προδότη, όπως τον χαρακτήριζε το κομμουνιστικό καθεστώς του Εμβέρ Χότζα, επειδή είχε συνεργαστεί με τους κατακτητές. Σύμφωνα όμως με τους οπαδούς του «ο Μαζάρ σκότωσε με τα χέρια του μόνο εκείνους που υποστήριζαν τον Ζέρβα ή που εναντιόνταν στην ένωση της Τσαμουριάς με την Αλβανία».

Τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου 1944, μετά από διαταγή του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, ξεκίνησαν εκτεταμένες επιχειρήσεις της 10ης Μεραρχίας των ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ προς το Μαργαρίτι και τη Μαζαρακιά και από εκεί προς την Ηγουμενίτσα. Η αντίσταση που πρόβαλαν τα ένοπλα σώματα των Τσάμηδων κάμφθηκε γρήγορα και ολόκληρη η περιοχή, μέχρι τη γραμμή Ηγουμενίτσας-Μενίνας ελευθερώθηκε.

Τα ένοπλα σώματα των Τσάμηδων, συνέχισαν να ενισχύουν κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων του καλοκαιριού και του φθινοπώρου τις γερμανικές δυνάμεις στη Θεσπρωτία. Παράλληλα δε και καθώς οι γερμανοί συμπτύσσονταν πλέον βορειότερα προκειμένου να εγκαταλείψουν το ελληνικό έδαφος, συνεχιζόταν και η εκκένωση των περιοχών από τον άμαχο πληθυσμό των Τσάμηδων, που ακολουθούσαν τα υποχωρούντα γερμανικά τμήματα. Η μεγάλη μάζα του αλβανικού πληθυσμού της περιοχής, περίπου 20.000 άτομα είχε διέλθει το ποτάμι του Καλαμά και είχε συγκεντρωθεί στην ύπαιθρο της περιφέρειας Φιλιατών, μέχρι τα ελληνοαλβανικά σύνορα και την παραλία.

Τέλη Αυγούστου 1944, η μάζα αυτή των Αλβανών, πέρασε τα σύνορα και εγκαταστάθηκε στο αλβανικό έδαφος από την Κανίσπολη και πέρα.

Στις 27 Αυγούστου 1944, ο αρχηγός του ΕΔΕΣ, Ναπολέων Ζέρβας απηύθυνε προκήρυξη προς τους ένοπλους Τσάμηδες που εξακολουθούσαν να μάχονται στο πλευρό των Γερμανών, καλώντας τους για τελευταία φορά να καταθέσουν τα όπλα και εγγυώμενος τη ζωή, την τιμή και την περιουσία τους. Όμως ούτε και σ΄ αυτή την περίπτωση υπήρξαν αποτελέσματα.

Στις 21 Σεπτεμβρίου 1944, οι γερμανικές δυνάμεις εκκένωσαν τη Μενίνα και ακολουθούμενες από τους Τσάμηδες ενόπλους, πέρασαν τον ποταμό Καλαμά και άρχισαν να συμπτύσσονται προς τους Φιλιάτες, οπότε ελευθερώθηκαν μέσα σε λίγες ημέρες Οι Φιλιάτες, η Σαγιάδα και η Ηγουμενίτσα.

Με την απελευθέρωση της περιοχής, το συσσωρευμένο μίσος που είχαν καλλιεργήσει οι κάθε είδους βιαιοπραγίες των ένοπλων Τσάμηδων, στο πλευρό των Ιταλών και των Γερμανών, ξέσπασε πάνω στα κεφάλια των Αλβανών μουσουλμάνων, ανδρών και γυναικών αδιάκριτα. Τα θύματα υπήρξαν δεκάδες, ενώ ο διοικητής του 16ου Συντάγματος του ΕΔΕΣ, αντισυνταγματάρχης Αριστείδης Κρανιάς, που έφτασε στην Παραμυθιά, έγραψε ότι «αυτό που επακολούθησε δεν περιγράφεται».

Αργότερα, ο Κρις Γουντχάουζ παραδέχθηκε ότι η Συμμαχική Αποστολή υπό τις οδηγίες του ίδιου, έδωσε εντολή για την εκκαθάριση της Ηπείρου από τους Αλβανούς προκειμένου να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις κατά των Γερμανών, ωστόσο η εφαρμογή τους υπήρξε αιματηρή, αν και για τον ίδιο «οι Τσάμηδες πήραν αυτό που τους άξιζε».

Στα τέλη Δεκεμβρίου 1944, πέρασαν στο αλβανικό έδαφος και οι τελευταίες ομάδες των Τσάμηδων, που μέχρι τότε παρέμειναν στην Ήπειρο και συγκεντρώθηκαν στην περιφέρεια της Κανίσπολης, όπου βρίσκονταν συγκεντρωμένοι και οι υπόλοιποι Τσάμηδες.
Αpodimos.com

Αλβανοί και Β' Παγκόσμιος Πόλεμος (Εφημερίδα το Βήμα)

Ο πρεσβευτής της Ιταλίας στην Ελλάδα Εμμανουέλε Γκράτσι αποκάλυψε ότι ο Τσιάνο τον είχε ρωτήσει πώς θα ήταν δυνατόν«να βρεθούν κάποιοι Αλβανοί που θα ξεκαθάριζαν τον βασιλέα της Ελλάδας»

Σε μια δεξίωση λίγο μετά την Πρωτοχρονιά του 1940, στη Ρώμη, στην οποία παρευρίσκονταν όλοι σχεδόν οι ξένοι διπλωμάτες, ο Τσιάνο απαντώντας στον εκπρόσωπο του Βατικανού, ο οποίος τον ρώτησε για τα σχέδιά του στην Αλβανία, ακούστηκε να λέει, με φωνή που να τον προσέξουν οι ξένοι, ότι η Ελλάδα «είναι τόσο φτωχή, που μόνο ένας τρελός θα την εποφθαλμιούσε».

Μία εβδομάδα αργότερα ο ίδιος ο Τσιάνο γράφει στο «Ημερολόγιό» του: «Ολο το πρόγραμμα οδοποιίας στην Αλβανία έχει κατεύθυνση τα ελληνικά σύνορα». Αλλωστε, όταν η Ιταλία κατέλαβε την Αλβανία, τον Απρίλιο του 1939, πάλι για να κοιμίσει την Αθήνα, τηλεγραφεί στον ιταλό πρεσβευτή στην Αθήνα Εμμανουέλε Γκράτσι «να επισκεφθεί το ταχύτερον τον πρωθυπουργό, στρατηγό Μεταξά, και να τον διαβεβαιώσει ότι οι φήμες για ιταλικές προετοιμασίες με στόχο την Ελλάδα είναι απολύτως ψευδείς και τις κυκλοφορούν agents provicateurs» (η λέξη provοcateurs είναι γραμμένη ανορθόγραφα, στο πρωτότυπο). Ο Μεταξάς σημειώνει κάπου στο δικό του «Ημερολόγιο» αυτή την «ψευδή διαβεβαίωση». Ο Γκράτσι στο βιβλίο του «Ιl Ρrincipio della fine» (1945) αποκαλύπτει ότι στις 30 Απριλίου 1940 είχε συνάντηση με τον υπουργό του, κατόπιν σχετικής πρόσκλησης, και αφού συζήτησαν για την «αγγλική διείσδυση» στην Ελλάδα και στην «ηττοπάθεια των φιλοπόλεμων» ελλήνων αξιωματικών, ο Τσιάνο, προσποιούμενος ότι δήθεν αναρωτιέται, ζήτησε τη γνώμη του πρέσβη του πώς θα ήταν δυνατόν «να βρεθούν κάποιοι Αλβανοί που θα ξεκαθάριζαν τον βασιλέα της Ελλάδας». Ο Γκράτσι εξανίσταται. Πώς ήταν δυνατόν ο υπουργός του να νομίζει ότι «ένας άνθρωπος [σαν τον Γκράτσι] θα μπορούσε να κάνει τέτοια δουλειά». Τα γερμανικά αρχεία, προφανώς πληροφορίες του Κανάρις, αναφέρουν ότι το ίδιο ερώτημα έθεσε ο Τσιάνο και στον υπαρχηγό της Μυστικής Υπηρεσίας του Φασιστικού Κόμματος Ετορε Γκαλβάνι.

Κύπρος της Φ. Αργυρού.

‘Ενιαίο κράτος’ απαιτεί ο λαός και όχι τουρκική διζωνική

Αυτός ο λαός που ακόμα δεν βρήκε το θάρρος να ξεπροβάλει με όλη του την δύναμη και να τα βάλει με τις περιβόητες ηγεσίες των κομματικών φέουδων στην ημικατεχόμενη Κύπρο, αυτός ο λαός που διατηρήθηκε για αιώνες παρόλες τις ξένες κατακτήσεις, βιασμούς, λεηλασίες και μαζικές δολοφονίες αθώων με τελευταία και χειρότερη την κατοχική Τουρκία, διατηρεί ακόμα ψηλά το αισθητήριό του. Αισθάνεται τα επακόλουθα και ανησυχεί. Αντιλαμβάνεται τα λάθη του παρελθόντος που έκαναν οι ηγέτες του είτε κομματικοί είτε προέδροι και ζει τις συνέπειές τους.

Μίλησε στις 24 Απριλίου 2004 με βροντερή φωνή, όχι μόνο γιατί του το ζήτησε ο τότε πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος, αλλά, γιατί γνώριζε ήδη, είχε ενημερωθεί και είχε αναλύσει τα δεδομένα. Οι δημοσκοπήσεις (βλέπε ‘Σημερινή’ λίγες μόνο μέρες πριν το διάγγελμα του Παπαδόπουλου) είχαν προβλέψει ότι πέραν του 76% θα έλεγε το 0ΧΙ στο έκτρωμα διάλυσης ονόματι ‘Σχέδιο Ανάν’.

Την τουρκο-βρετανική λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας την είχε απορρίψει ο λαός με το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004. Το είχαν εντοπίσει και όλες οι ξένες πρεσβείες στην Κύπρο και είχαν ενημερώσει τις χώρες τους. Το είχε εντοπίσει πρώτη και καλύτερη η Βρετανική Υπάτη Αρμοστεία στην Λευκωσία και δεν ήταν τυχαίο που ευθύς αμέσως είχαν αρχίσει οι διάφοροι θιασώτες ΄δικοί μας’ της Διζωνικής να τρέχουν να την...επιβεβαιώσουν ξανά και ξανά με αλλεπάλληλες αλαζωνικές και ηλίθιες δηλώσεις τους για να την...επαναφέρουν στην ‘θέση’ της. Με τελικό επισφράγισμα του τσιμεντώματός την διαβόητη συμφωνία μεταξύ Χριστόφια και Ταλάτ της 23ης Μαίου 2008 για δύο συνιστώντα στέιτς.

Την απόρριψη της τουρκο-βρετανικής ΔΔΟ είχε εντοπίσει και η γνωστή Ομάδα Διεθνών Κρίσεων (International Crisis Group) η οποία έγραψε στην ιστοσελίδα της ότι με την απόρριψη του ‘Σχεδίου Ανάν’ οι ΄Ελληνες της Κύπρου συνεπάγεται ότι απέρριψαν και την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Και δεν ήταν προς τιμή όλων εκείνων των δικών μας που έτρεξαν τότε να βοηθήσουν την Βρετανία και την Τουρκία με δηλώσεις υποστήριξης προς την ΔΔΟ.

Σήμερα ο λαός μίλησε και πάλιν. Όταν καλέστηκε από το κρατικό ίδρυμα ραδιοφωνίας στις 26 Οκτωμβρίου 2009 να απαντήσει ποια λύση προτιμά, ΑΠΕΡΡΙΨΕ συλλήβδην και κατηγορηματικά την τουρκο-βρετανική Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Μόνο το 29% υποστήριξε την ΔΔΟ. Το 16% που υποστήριξε την διχοτόμηση ήταν ψήφος απόγνωσης και αγανάκτησης και επίσης απόρριψης της τουρκο-βρετανικής ΔΔΟ. ΄Οταν προστεθεί το 16% με το 55% το ποσοστό του 71% φέρνει το ίδιο αποτέλεσμα με το δημοψήφισμα της 24 Απριλίου, 2009.

Ο κ. Δημήτρης Χριστόφιας δεν έχει καμία εξουσιοδότηση από το λαό να συζητά και να διαπραγματεύεται τις περιουσίες μας, την πατρίδα μας, με τους εκπροσώπους του Αττίλα στη βάση λύσης της απορριφθείσας από το λαό τουρκο-βρετανικής Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.

Ο λαός απαιτεί ΕΝΙΑΙΟ ΚΡΑΤΟΣ για να σωθεί και να διασωθεί και η πατρίδα του από τον πλήρη εκτουρκισμό. Αυτά να τα λάβει σοβαρά υπόψη η κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια και να αφήσει τις ξένες καθοδηγήσεις για λύση του Κυπριακού που βοηθούν μόνο την Τουρκία και τους συμμάχους της. Ο λαός μίλησε για δεύτερη φορά και δεν θα πρέπει να τον αναγκάσουν πλέον να μιλήσει ξανά...

Φανούλα Αργυρού
Πρόσφυγας από την κατεχόμενη Νεάπολη Λευκωσίας
28/10/2009

Παραθέτω το σημερινό σχόλιο στην εφημερίδα ‘Σημερινή’ 28/10/2009

Ούτε καν το συζητάμε!
Μόλις 29% ποσοστό υποστήριξης μάζεψε η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία στην εκπομπή της Ειρήνης Χαραλαμπίδου ‘”Tο Συζητάμε’”. Ένα τεράστιο, υπό τα δεδομένα, 16%, απάντησαν το γνωστό “εμείς ποδά, εσείς ποτζεί”, διχοτόμηση, δηλαδή, στο πιο εξευγενισμένο. Και το 55% των συμμετεχόντων στην τηλε - ψηφοφορία της εμπομπής του ΡΙΚ απάντησαν “άλλη λύση”. Εμείς έχουμε μια υποψία για το ποια είναι αυτή η “άλλη λύση”, που έχει τόσο μεγάλο ποσοστό κατά νουν. “Ενιαίο κράτος”τη λένε, αλλά πού να τολμήσουν να συζητήσουν καν τέτοιο πράγμα στο κρατικό κανάλι;
ΜιΛο

Tα ΟΧΙ του μητροπολίτη Τραπεζούντος και μετέπειτα αρχιεπισκόπου Αθηνών, Χρύσανθου . Από το ιστολόγιο ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ

ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ (1881-1949)

Στα 1881 γεννήθηκε στην σκλαβωμένη Κομοτηνή, η ζωή του πέρασε μέσα από συμπληγάδες μα θα μείνει βαθειά στην μνήμη της ιστορία το βήμα του, γιατί ο ιεράρχης των Ποντίων, ο Μητροπολίτης Τραπεζούντας Χρύσανθος, στήθηκε στητός και είπε ΟΧΙ, όταν όλοι λέγανε ΝΑΙ απ’ άκρου σ’ άκρου στην Ευρώπη.

Τιμημένος όσο κανένας, ως Μητροπολίτης Τραπεζούντας στα δύσκολα χρόνια (1913-1923), στάθηκε στον Ελληνισμό του Ευξείνου Πόντου και στις πατρογονικές εστίες αλλά και μετά στην προσφυγιά. Πρωταγωνίστησε για την σωτηρία του Ελληνισμού στην Μακεδονία. Αποκρισάριος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα, υπεύθυνος σε πολλές αποστολές εθνικής σημασίας στην Τιφλίδα, την Αλβανία, το Βελιγράδι, την Συρία και αλλού. Λόγιος και γλωσσομαθής, αφιέρωσε το ταλέντο του σε μελέτες για την εκκλησία της Τραπεζούντας (1933), το 1937 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου των Αθηνών και το 1940 ονομάστηκε Ακαδημαϊκός. Από το 1938 – 1941 ήταν Αρχιεπίσκοπος Αθηνών. Ο Αρχιεπίσκοπος του '40.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ 40
Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος σ’ αυτόν τον πόλεμο πολέμησε μαζί με το μαχόμενο έθνος από την πρώτη στιγμή και κατά του Ιταλού αλλά και κατά του Γερμανού εισβολέα. Δεν υπήρξε ενέργεια πού έπρεπε να κάνει Ορθόδοξος Ιεράρχης που να μη την έκανε, δίπλα στον μαχητή αλλά και δίπλα στον τραυματία. Παρηγορητής της χήρας και εμψυχωτής του πολεμιστή, ακούραστα στήριξε τον άνισα μαχόμενο Ελληνισμό, και όταν πλησίαζαν τα δύσκολα πιο πεισματικά πύκνωνε τις γραμμές μη και περάσει ο εχθρός.

ΣΥΝΘΗΚΟΛΟΓΗΣΗ
Ας δούμε τι γράφει στο ημερολόγιο του ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος:
29/4/1941
«Πληροφορούμαι ότι ο στρατηγός Τσολάκογλου αφού σύνηψε την επονείδιστον συμφωνία με τους Γερμανούς επάνω στο μέτωπο, κατελθών εις Αθήνας πρόκειται εντολή των Γερμανών να σχηματίσει Κυβέρνησιν. Τούτο με στεναχωρεί πολύ διότι θα περιπέσωμεν εις δεινά, .... Προτιμότερον μόνοι οι Γερμανοί να έχουν την ευθύνη της διοικήσεως οπότε θα είναι προσεκτικότεροι».
Πράγματι λοιπόν, οι Γερμανοί, ευθύς μόλις μπήκαν στην Αθήνα και ενώ ακόμα η Ελλάδα πολεμούσε στην Κρήτη, πραγματοποίησαν συναντήσεις με πρόθυμους παράγοντες για να φανεί η κατοχή μια ομαλή συνέχεια, όλα να ξεχαστούν. Σα να μη χύθηκε ποτέ αίμα στα οχυρά, μήτε η Ελλάδα είπε ΟΧΙ, μια παρένθεση που πρέπει να πάρουμε μια γόμα και να την σβήσουμε. Δεν έγινε τίποτα, όλοι πρόθυμοι, στρατιωτικοί, κάθε είδους παράγοντες, ακόμα και η εκκλησία θα κάνουμε μια μασκαράτα και θα ξυπνήσουμε με τον μηχανισμό όπως ήταν με μια κυβέρνηση που διέθετε Ελληνικά πιστοποιητικά γέννησης, και όλα θα είναι καλά αγγελικά πλασμένα. Κάποιοι Ιταλοί και Γερμανοί θα παρακολουθούσαν και θα έλεγχαν τα πάντα, κάποιες μικρές αλλαγές στα σύνορα υπέρ των Βουλγάρων κα των Ιταλών (πάει η Θράκη, η Μακεδονία, τα Επτάνησα, η Ήπειρος και οι Κυκλάδες), και πια σύμμαχοι είμαστε βοηθήστε και εσείς τώρα με το αίμα σας την επιβολή της νέας τάξης του Χίτλερ....
Και οι νεκροί στο Έλλη; Και τα παιδιά με τα κομμένα πόδια; Και οι χήρες και τα ορφανά της βομβαρδισμένης Πάτρας;

ΤΟ ΟΧΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
27/4/1941
Ο Αρχιεπίσκοπος ήρθε πρωί στην Αρχιεπισκοπή «Δεν θα λειτουργήσω σήμερα για να είμαι έτοιμος για ό,τι προκύψει» και έστειλε τον Αρχιδιάκονο Νικόδημο (μετέπειτα Μητροπολίτη Πατρών) να τελέσει την λειτουργία λέγοντας του «Πρόσεχε παιδί μου έχε το νου σου μη και σε ειδοποιήσω». Κυριακή του Θωμά λοιπόν κήρυξε απ’ άμβωνος ο Αρχιδιάκονος και κάποια στιγμή είδε μαντατοφόρο να του κάνει νόημα: γρήγορα στον Αρχιεπίσκοπο. Τελείωσε την λειτουργία και πήγε στο γραφείο του, τον βρήκε να κλαίει βλέποντας την σημαία των Ναζί να κυματίζει στον Παρθενώνα.
Σύντομα κάθε είδους μαντατοφόροι άρχισαν να φτάνουν στο γραφείο του Χρύσανθου, με κάθε είδους προτάσεις, απειλές, εκβιασμούς, γλυκόλογα. Και ο Χρύσανθος εκείνες τις ημέρες θυμήθηκε τον Μητροπολίτη Τραπεζούντας και με Ποντιακό πείσμα είπε τέσσερα βασικά ΟΧΙ.

ΠΡΩΤΟ ΟΧΙ
Ήρθε μια επιτροπή και πρότεινε για το καλό του Ελληνικού λαού και για να καλοπιάσουμε τον κατακτητή, να πάμε με μπροστάρη την θρησκευτική μας ηγεσία να παραδώσουμε την πόλη των Αθηνών στους Γερμανούς, και Χρύσανθος απάντησε:
«Οι Έλληνες Ιεράρχες δεν παραδίδουν πόλεις στον εχθρό, καθήκον έχουν να εργαστούν δια την απελευθέρωση».

ΔΕΥΤΕΡΟ ΟΧΙ
Ήρθαν κάποιοι και είπαν ας κάνουμε κάτι να μας πάρουν από καλό μάτι οι κατακτητές, μη τους πάμε πια κόντρα, τελείωσε ο πόλεμος. Και τι να κάνουμε βρε παιδιά; Δεν κάνουμε μια δοξολογία στην Μητρόπολη! Και αγρίεψε το μάτι του Μητροπολίτη Τραπεζούντας:
«ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ! Δοξολογία δεν έχει θέσιν επί τη υποδουλώσει της Πατρίδος μας, η ώρα της δοξολογίας θα είναι άλλη».

ΤΡΙΤΟ ΟΧΙ
Μιας και οι ραγιάδες δεν μπορούσαν να τον πείσουν να σκύψει, είπαν να τον θαμπώσουν, του ζήτησαν να πάει να δει τον στρατηγό Στούμμε και τότε «υποχώρησε» ο Χρύσανθος είπε: «Θα τον αναμένω». Ο στρατηγός πήρε τα πόδια του και πήγε στο Αρχιεπισκοπικό γραφείο. Από την πρώτη στιγμή κατάλαβε ο Γερμανός στρατηγός ότι δεν είχε να κάνει με προσκυνημένο ανθρωπάκι αλλά με ηγέτη που υπερασπιζόταν Θερμοπύλες και το ξεκίνησε μαλακά, να δει που θα του βγει. «Όμορφη η πατρίδα σας», «Οι Γερμανοί λατρεύουν τον Όμηρο». Και ο Αρχιεπίσκοπος ευγενικά, σεμνά, εκπροσωπώντας τους Έλληνες:
«Ελπίζω να σεβαστείτε την Χώρα. Στρατηγέ μη θίξετε την φιλοτιμία του Ελληνικού λαού».

ΤΕΤΑΡΤΟ ΟΧΙ
Τέλος, ο στρατηγός Στούμμε, την επόμενη τσούπ ξανά στο Αρχιεπισκοπικό γραφείο και τι του ζήτησε λες; Να ορκίσει την κυβέρνηση Τσολάκογλου!!! Την απάντηση δεν χρειάστηκε να την μεταφράσει διερμηνέας, την είπε στα Γερμανικά ο πρώην Τραπεζούντας και νυν Αρχιεπίσκοπος Αθηνών:
«Δεν μπορώ να ορκίσω Κυβέρνηση προβληθείσα από τον εχθρό. Εμείς γνωρίζουμε ότι τις Κυβερνήσεις τις ορίζει ο λαός ή ο Βασιλεύς. Εδώ τώρα ούτε ο λαός εψήφισε την Κυβέρνηση, ούτε ο Βασιλεύς την όρισε. Πως ζητάτε να ορκίσω Κυβέρνηση υποδειχθείσα υπό του εχθρού; Δια να είναι όργανό των;»
Αναψοκοκκίνησε ο στρατηγός από το χαστούκι που δέχτηκε, χαιρέτησε, έκανε μεταβολή και βγαίνοντας από την πόρτα της Αρχιεπισκοπής σίγουρα κατάλαβε ότι ο πόλεμος δεν είχε τελειώσει.
Τώρα ήταν η σειρά των σκουλήκων, οι οποίοι για το 'καλό' της Πατρίδας και του λαού και το δικό του, τον εκλιπαρούσαν να μην αρνηθεί την πρόταση που του έκανε ο Στούμμε. Ο Ιεράρχης απάντησε:
«Εν γνώσει των συνεπειών που με αναμένουν, δεν δέχομαι την προτεινομένη πρόταση. Εμμένω εις τας αρχάς μου».
Και όταν τον παραπίεσαν:
«Ο πρωθυπουργός που όρκισα βρίσκεται και αγωνίζεται στην Κρήτη» είπε και σίγασε πια κάθε άλλη κουβέντα.
Απ’ ό,τι καταλαβαίνεις αυτή η πράξη του Αρχιεπισκόπου Χρύσανθου ήταν η πρώτη πράξη εθνικής αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη.
Ο Τσολάκογλου πως ορκίστηκε;
Στις 29/4/1941 11πμ ορκίστηκε η πρώτη κατοχική κυβέρνηση από τον διάκονο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου Καρύτση …. Φυσικά ούτε ο Θεσσαλός Τσολάκογλου, ούτε οι Γερμανοί λησμόνησαν αυτή τη συμπεριφορά του Χρύσανθου. Στις 2/6/1941 επαύθη με Συντακτική Πράξη της ψευδοκυβέρνησης Τσολάκογλου, για να τοποθετηθεί κάποιο πιο βολικό άτομο στη θέση του Αρχιεπισκόπου.
Ο Χρύσανθος πέθανε το 1949, πάμφτωχος, χωρίς ακίνητη περιουσία και με ελάχιστα κινητά υπάρχοντα.

Η 28η Οκτωβρίου 1940.Του Φάνη Μαλκίδη

Η 28η Οκτωβρίου αποτέλεσε μία σκληρή δοκιμασία του ελληνικού λαού.

Οι αγώνες που έδωσε το Ελληνικό έθνος είχαν την μορφή άμυνας, αντίστασης, ή απελευθέρωσης Ελληνικών εδαφών και Ελλήνων και τελικά την 28η Οκτωβρίου οι Έλληνες και οι Ελληνίδες επέλεξαν την αξιοπρέπεια και την ελευθερία από την ήττα και την ταπείνωση. Και μάλιστα έναντι ενός εχθρού με πολύ περισσότερες και ποιοτικότερες δυνάμεις.

Είναι γεγονός ότι η Ελλάδας, ως κράτος, δεν έχει κάτι σχεδόν τίποτα ουσιαστικό για τους ήρωες που χάθηκαν. Και αναφερόμαστε στην ανάπαυση των πάνω από 8.000 νεκρών Ελλήνων στρατιωτών. Σήμερα, οφείλουμε να στηρίξουμε την περισυλλογή των οστών των Ελλήνων στρατιωτών και να στηρίξουμε την κατασκευή των στρατιωτικών νεκροταφείων και την κατασκευή κενοταφίων, προς τιμήν των ενδόξως πεσόντων στην Βόρεια Ήπειρο.

Είναι το ελάχιστο χρέος έναντι των ανθρώπων που έδωσαν τη ζωή τους, αντιστεκόμενοι στο φασισμό και την υποταγή.

Μέρος της συνέντευξης του Φάνη Μαλκίδη στο Ραδιοφωνικό σταθμό Maximu FM της Θράκης

Yeni kitap. Νέο βιβλίο στα τουρκικά για τον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης και την εκδίωξή του το 1955

İÇİNDEKİLER


Yazarın Türkçe basımı için yazdığı önsöz 9
Prof. Dr. Vasilis Filias’ın önsözü 11
Okuma öncesi önemli notlar 13
Başlıklar
I. Eylül ve “Septemvriana” 15
II. “Septemvriana” olaylarının tarihsel
sürecine bakış 25
III. “Pogrom”, “Kristal Gece”, “Etnik Temizlik” 61
IV. “Soykırım”, Yeni anlam, Tarihsel Suç 73
V. “Septemvriana” Soykırım hareketinin hedef
ve sonuçları 99
VI. O dönem, bugün ve yarın için varılacak
sonuçlar 115
Kaynakçalar 129
Kısaltma Tablosu 135
Tablolar 137


YAZARIN TÜRKİYE BASIMI İÇİN YAZDIĞI ÖNSÖZ

Elinizde bulundurduğunuz bu kitap 2005 - 2006 yıllarında kaleme alınmıştır. Okuyucunun kitabı o döneme kadar gün ışığına çıkmış bilgiler paralelinde değerlendirmesi gerekir.
Araştırmacı yazarı bu kitabı yazmaya iten iki etken vardı. İlki İstanbul Rum Cemaatinin (İRC) bir ferdi oluşu, ikincisi ise çeşitli medyalar hesabına büyüdüğü şehir hakkında yaptığı araştırmalardan doğan sorulara yanıt bulmak idi.
90’lı yılların Kosova savaşının sebepleri hakkında Birleşmiş Milletler ve bir çok İnsan Hakları Cemiyetlerinin arşivlerinde yaptığı incelemeler; bu sebeplerden doğan insanlık dışı davranışların geçmişte İstanbul Rum Cemaatinin maruz kaldığı pratiklerle benzeştiğini gören araştırmacı yazar analizini derinleştirme kararını alır. Bu karar, onu 2003 - 2005 döneminde 80.000 sayfayı aşan çok dilli bir bilgi kütlesini incelemek zorunda bıraktı. İşte elinizde tutuğunuz 200 sayfalık bu kitap bu incelemelerin bir neticesidir.
Araştırmacı yazar her ne kadar bu kitabı yazma ve neticelerini beynelmilel kurumlara bildirme amacıyla Yunanistan’da bir grup oluşturmaya çalışmışsa da maalesef “belirsiz güçler” bu çabasını bu güne kadar (Aralık 2008) engellemişlerdir. Kitabın amacı, son başlığında anlatıldığı gibi, aynı olayların tekrarını engellemek olup herhangi bir millet veya devleti kötülemek değildir. Şüphesiz bu iki kavramın varlığı (ulus – devlet) insanoğlunun varlığını gerektirir. Kaldı ki insanlık, insanî duygulardan değil ideolojiye bağımlı verilerden zarara uğradığı ve bunun paralelinde kendisini koruyabilecek teoriyi dile getirdiği gerçeği de göz ardı edilmemelidir. Bunu takip eden satırları bu düşünce ile okumak gerekir.
Tabiatıyla metin Yunanistan halklarına hitaben yazıldığından, orijinal metin bozulmaksızın Türkiye halklarına hitaben basıma girebilmesi için yazar bir çok noktalarda ek dipnot eklemiştir. Bu ekstra dipnotlar metin içinde Roma rakamlarıyla belirtilmektedirler. Böylece okuyucu metnin Yunanistan’da yayınlanmış şeklini de tam olarak görebilir.
Araştırmacı yazarı korkutan, çarmıha gerilmesi veya kurşunlanması değil fakat bu eserinin yanlış anlaşılması ve/veya yanlış aktarılmasıdır. Bundan dolayı okuyucu arkadaştan mümkün olduğunca dikkatli ve senteze bağımlı bir bakışla kitabı okumasını rica ediyor.

Vasilis Kiratzopulos
Atina, Aralık 2008


ÖNSÖZ

Kiratzopulos’un bu kitabı bizi çok uzak olmayan bir döneme geri götürüyor!.. Bu dönemde, bizlerin bilmediği, İstanbul Rumlarının kaderi kararlaştırılmış ve bu dönem bizzat bizim tarafımızdan Türk - Yunan “dostluğu” hatırına susturulmuş bir dönemdir. Bir “dostluk” ki Kıbrıs’ın işgali ve Attila hareketi ile doruğa ulaşmış. Bu “dostluk” ki Ege’nin parçalanmasını ve “Gri Kuşak” mantığının uygulanmasını istiyor.
Yazar eserinde lafazanlık etmiyor, ne duygusal heyecanlara ne de milliyetçi hezeyanlara kapılıyor. Açıkça yalın olayları ve inkâr edilemeyecek rakamlar sıralıyor. Bu rakamlar ki binlerce laftan daha çok anlam taşırlar.
Bu rakamlardan uluslararası antlaşma ve teminatlara rağmen İstanbul Rum Cemaatinin nasıl ve hangi yöntemlerle, yok olmalarına kadar varan küçültülmesini anlayabiliriz.
Elinizde bulundurduğunuz bu seçkin, olağanüstü eğitici ve faydalı kitap bu gün yayınlanmakta (bu gün ki Yunanlı ihaleciler, Avrupa’nın ileri gelenleri ve uluslararası emperyalizmin geride kalanları Türkiye’nin Avrupa Birliğine “geçmesi” için altın köprüyü kuruyorlar), çünkü ele tutulur örneklerle Türk Devletinin kaynaşma ve bütünlüğünü koruma gücü silahlı kuvvetlerinin olduğunu ispat ediyor.
Mustafa Kemal’in bizzat kendisi 1919’da ülkesindeki milli ve dini azınlıkların kovulmalarını, tecrit ve tahrip edilmelerini ihbar ederken ne dediğini çok iyi biliyordu. Yurdumuzda, Yunan ve Kıbrıs halklarının menfaatleri aleyhine harekete bulunup Türk - Yunan “uzlaşmasını” ilan eden tek kitaba bağımlı “Öteki Düzenin” beşinci kol falanjistleri halen bu gerçeği görmezlikten gelmeye çalışıyorlar.
Kiratzopulos, Uluslararası Hukuka bağımlı “Soykırım” kelimesine yeni ve daha geniş bir anlam vermekte. Sanırım doğru!..
Sonuç olarak cüppenin altından “ifade özgürlüğünü” bahane ederek, sistemli olarak Yunan milletinin temelini ve varlığını sabote eden kişileri de kapsayan “ihanet” kelimesinin anlamını da genişletmenin zamanı gelmiştir.
Prof. Dr. Vasilis Filias*
Atina, Aralık 2006


OKUMA ÖNCESİ ÖNEMLİ NOTLAR

“Septemvriana” kavramı 6 - 7 Eylül 1955 tarihinde İstanbul’da vukuu bulan olayların etiketidir, tercümesi “Eylül’de olanlar” olarak kabul edilir. Metinde belli bir sonunca varana kadar vuku bulan olaylar için aynı etiket kullanılmıştır. Metnin bir çok noktasında da yanlış anlama mahal vermemek için bazı tanım ve adlar tercümeleriyle birlikte orijinal dilde verilmişlerdir (İngilizce, Yunanca).
Araştırmacı yazarın “Eylül Soykırımının Tanınması’na” dair çabası, kendini bilgilendirmek adına Ağustos 2003’de İnsan Hakları Uluslararası Ceza Mahkemesinin “Miloseviç Dosyası’nı” araştırmasıyla başlar.
Araştırmacı yazar İstanbul’un Rum Cemaatinin bir ferdi olarak eserinin bir çok bölümünde birinci çoğul şahıs kullanmaktadır. Bu durumda okuyucu İstanbul Rum Cemaatinin ifade edildiğini anlar.
Yunanistan’da Cemaat kavramı yoktur. Aynı şekilde Türkiye’de (Yun. Εθνότητα, İng. Ethnicity veya Ethnocity) kavramı yoktur. Takip eden metin içerisinde bu kavramlar eşanlamlı olarak kullanılmaktadırlar. Kavramın tanımı ve özellikleri metin içerisinde geçmektedir.
Bu araştırma yazısının bir çok bölümleri araştırma süresince Atina’da yayınlanan aboneli aylık Anatoli (ΑΝΑΤΟΛΗ) ve Politis (Πολίτης) gazetelerinde 2002 – 2006 döneminde kısmen yayınlanmıştır.
2005 yılı ve sonrasında, Türkiye ve Dünya çapında İnsan hakları, 6 – 7 Eylül olayları, Özel Harp Dairesi ve Derin Devlet konusunu işleyen bir çok eser yayınlandı ki araştırmacı-yazar o dönemde bunları daha incelememiş böylelikle içeriklerinden faydalanamamıştı. Kitabın sonundaki kaynakçalarda yalnızca bu eserin yazılımında veya 2005 yılının sonlarına kadar yazılmış eserler verilmektedir. Bu tarihten sonra yazılıp burada bahis edilmeyen veya kaynakçalarda adı geçmeyen eserlerin yazarlarından özür dilemeyi borç bilen araştırmacı - yazar, orijinalinden uzaklaşmaması için Türkiye basımında bunlara yer vermemektedir.




* Pandion Üniversitesi rektörlerinden (1981 – 1982). Pandion Üniversitesi Sosyoloji (Toplum Bilimi)Kürsü başkanı (1985 – 1989). Yunanistan’da yayınlanmış ve yayınlanan bir çok derginin metin sorumlusu (Ekonomi ve Toplum, Geleceğin Sosyalizmi, Yunan Hava Kuvvetleri Kurumu Dergisi.v.s.)