Γενοκτονία

Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Διδακτικό εγχειρίδιο . Ελληνική έκδοση.  ΗΠΑ- Ελλάδα 2012

Το διδακτικό εγχειρίδιο για τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου -από το Σύλλογο Ποντίων Σικάγο ετοιμάζεται και το διδακτικό εγχειρίδιο που θα περιλαμβάνει εκτός από τους Έλληνες του Πόντου και τους Έλληνες της Μικράς Ασίας και της Θράκης και θα εκδοθεί σύντομα στην αγγλική και ελληνική γλώσσα- δημοσιεύτηκε από το Σύλλογο Ποντίων του Σικάγο, «Ξενιτέας», στην αγγλική γλώσσα με τον τίτλο «The Pontian Greek Genocide: A teaching unit».

Στην ελληνική έκδοση δημοσιεύεται το Μάιο του 2012, με τίτλο «Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ. Διδακτικό εγχειρίδιο» και είναι αφιερωμένο στη μνήμη της Μαρίας Σ. Κενανίδου.

         

Το διδακτικό εγχειρίδιο ενσωματώνει τις ακόλουθες παιδαγωγικές στρατηγικές:

-Ανάλυση των βασικών πηγών: Επίσημες αναφορές, εφημερίδες και αφηγήσεις επιζώντων. Οι  δάσκαλοι μπορούν χρησιμοποιήσουν  τα τεκμήρια  δημιουργώντας τις δικές τους ερωτήσεις.

-Πολλαπλές πληροφορίες:  Ρηματικά - γλωσσικά (π.χ. προγράμματα εργασίας, δημοσιογραφικές αναλύσεις, ποίηση και έκθεση), πολυμέσα (προβολή τέχνης), συλλογικά (μαθητικές δραστηριότητες), και προσωπικά (ατομικές σκέψεις).

-Γραφή: Εκφραστικά (δημοσιογραφικές αναλύσεις και ποίηση) και εκθέσεις.                                                                                       

-Ερωτηματολόγιο: Απαντήσεις σε συγκλίνουσες και αποκλίνουσες ερωτήσεις.

-Υψηλού επιπέδου σκέψεις: Αναλύσεις και εκτιμήσεις.                                                                            

Ο συγγραφέας του κειμένου στην αγγλική γλώσσα Ronald Levitsky διδάσκει κοινωνικές επιστήμες στο σχολείο του  Sunset Ridge,  Northfield του Ιλλινόις. Έχει τιμηθεί για την εξαιρετική του διδασκαλία κατά το έτος 2005 με το βραβείο Kohl, με το βραβείο  Εdward Lewis II ως   δάσκαλος  του 2005, με το  βραβείο του  Ιδρύματος  συνταγματικών δικαιωμάτων του Σικάγο, και το 2006 έλαβε   το βραβείο Aharonian από το πρόγραμμα εκπαίδευσης της γενοκτονίας. Επίσης ο Ronald Levitsky είναι μέλος  στην Εθνική επιτροπή Κοινωνικών επιστημών.

Ο εκδότης είναι ευγνώμων στο Θεοφάνη Μαλκίδη, για την επιμέλεια του κειμένου στην αγγλική γλώσσα καθώς και για τη μετάφραση, την επιμέλεια και για τα συμπληρωματικά στοιχεία του διδακτικού εγχειριδίου  στην ελληνική γλώσσα. Ο  Θεοφάνης  Μαλκίδης είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών και έχει τιμηθεί από διάφορους φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τη δραστηριότητά του σχετικά με το ζήτημα της Γενοκτονίας.

      

Τα μέλη του Συλλόγου Ποντίων του Σικάγο,  Γεώργιος Μαυρόπουλος,  Σάββας Κοκτσόγλου και ο Θωμάς Μαντζακίδης βοήθησαν να συγκεντρωθεί  το υλικό  και οι πηγές, για την ετοιμασία των εκδοχών του διδακτικού εγχειριδίου. Ως μέλη του Συλλόγου Ποντίων  Σικάγο «Ξενιτέας», παρουσίασαν  την ιστορική και πολιτισμική κληρονομιά για τη  νέα γενιά, τιμώντας και μνημονεύοντας ταυτόχρονα τους Πόντιους πρόγονούς τους.

          Ο πίνακας που κοσμεί το εξώφυλλο του διδακτικού εγχειριδίου για τη Γενοκτονία είναι της  Έφης Μαυρίδου από την Κοζάνη.  Ο πίνακας είναι αποτέλεσμα της έμπνευσης της καλλιτέχνιδας  από τις ιστορίες των παππούδων τις οποίες διηγήθηκαν όταν ήταν παιδί και που και αυτοί επέζησαν την γενοκτονία. 

Το εγχειρίδιο για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αποτελεί μία προσπάθεια για να γίνει κατανοητό από τους μαθητές και τις μαθήτριες, στους νέους ανθρώπους το ζήτημα της Γενοκτονίας. Ένα ζήτημα ιστορικής αλήθειας και δικαίωσης, αλλά πρωτίστως παιδείας, γνώσης και μόρφωσης.

Γενοκτονία

Διάλεξη για τη γενοκτονία από την Ένωση Ποντίων Πιερίας

    

www.e-pieria.gr

Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών από την Τουρκία ήταν το θέμα της ημερίδας που διοργάνωσε η Ένωση Ποντίων Πιερίας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που αφορούν στη μνήμη των θυμάτων της εθνοκάθαρσης και συγκεκριμένα της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, που τιμάται κάθε χρόνο στις 19 Μαΐου.

Στην ημερίδα που έγινε στην Αστική Σχολή Κατερίνης, οι δύο ομιλητές παρουσίασαν στοιχεία που αφορούν στην πολιτική που ακολούθησαν οι Νεότουρκοι για να αφανίσουν τόσο τους Έλληνες ποντίους, όσο και τους Αρμένιους κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων που έκαναν με γνώμονα τη συγκρότηση του εθνικού κράτους.


Ο Στρατηγικός Σύμβουλος Νίκος Λυγερός και o Διδάκτωρ Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Φάνης Μαλκίδης ενημέρωσαν το πολυπληθές κοινό για τις προσπάθειες που έγιναν και εξακολουθούν να γίνονται για την αναγνώριση της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, αλλά και για τα λάθη που γίνονται σε σχέση με τις τιμητικές εκδηλώσεις, που πολλές φορές χαρακτηρίζονται ως εορταστικές.


Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στα θέμα της παιδείας και της διδασκαλίας της ιστορίας που οφείλει να αναδείξει τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα και ιδιαίτερα της περιόδου που οι Νεότουρκοι διέπραξαν κάποια από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Να σημειωθεί ότι την ίδια ημέρα έγιναν και τα εγκαίνια των εκθέσεων φωτογραφίας και ζωγραφικής που φιλοξενούνται στην Αστική Σχολή μέχρι τις 20 Μαΐου και συγκεκριμένα η έκθεση φωτογραφίας Γενοκτονίας Ποντίων, Αρμενίων, Άσσυρο-Χαλδαίων, «Ανθρώπινα κάρβουνα του Ν. Λυγερού και ζωγραφικής της Μ. Χρυσοστάλη.

Γενοκτονία

Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών από την Τουρκία         

Αλέξανδρος Σωματαρίδης www.pierialife.gr

Δυο εξαιρετικούς ομιλητές είχε το πρόγραμμα της εκδήλωσης που πραγματοποίησε το βράδυ του Σαββάτου 12 Μαίου  η Ένωση Ποντίων Πιερίας στην Αστική Σχολή, με θέμα: «Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών από την Τουρκία».

Επρόκειτο για τους Νίκο Λυγερό και Φάνη Μαλκίδη, οι οποίοι ήταν διαφωτιστικοί και καίριοι, ενώ των ομιλιών προηγήθηκαν τα εγκαίνια σχετικών εκθέσεων φωτογραφίας και ζωγραφικής.

Τόσο ο στρατηγικός σύμβουλος κ. Λυγερός όσο και ο διδάκτωρ κοινωνικών και πολιτικών επιστημών κ. Μαλκίδης συνεπήραν το κοινό που γέμισε ασφυκτικά την αίθουσα.


Οι Εκθέσεις που φιλοξενούνται στην Αστική Σχολή μέχρι τις 20 Μαΐου είναι: φωτογραφίας Γενοκτονίας Ποντίων, Αρμενίων, Άσσυρο-Χαλδαίων, «Ανθρώπινα κάρβουνα του Ν. Λυγερού και ζωγραφικής της Μ. Χρυσοστάλη.

Ο ΦΑΝΗΣ ΜΑΛΚΙΔΗΣ

Πρώτος που μίλησε ήταν ο Φ. Μαλκίδης, χρησιμοποιώντας σκληρά λόγια για τους Έλληνες πολιτικούς. Όπως είπε, όσοι βρέθηκαν σε θέσεις ευθύνης δεν βοήθησαν ή ακόμα και παρεμπόδισαν την προσπάθεια του Ελληνισμού για αναγνώριση της γενοκτονίας που υπέστη από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Τόνισε ιδιαίτερα ότι γίνεται λόγος από θεσμικούς φορείς για «εορτασμό της γενοκτονίας», κάτι που είναι ανεπίτρεπτο να ακούγεται, για μια επέτειο μνήμης και μάλιστα τόσο θλιβερής.

Σημείωσε ότι έγκειται στο γενικότερο ελληνικό πρόβλημα της παιδείας, ενώ κατά τη διάρκεια της ομιλίας του αναφέρθηκε σε σπουδαία πρόσωπα της ιστορίας, με συμβολισμό, όπως ο Προμηθέας και ο Διογένης.

Ο ΝΙΚΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ

«Ένα γενικό πρόβλημα που έχουμε στον τομέα της γενοκτονολογίας δεν είναι ο καθορισμός του θύτη, διότι μελετάμε γενοκτονίες που υπάρχουν, αλλά ο καθορισμός του αθώου. Πρέπει να υπάρξει μια διαφορά μεταξύ αθώου και θύματος, για να αντέξει η τελευταία έννοια την ενσωμάτωση της έννοιας του Δίκαιου.
Ένας παράδοξος αρχικά ορισμός του αθώου είναι ο εξής, τουλάχιστον ως αναγκαία συνθήκη. Για να είσαι αθώος πρέπει να σε κατηγορήσουν. Και αυτή η κατηγορία βέβαια μπορεί να είναι και παθητική, με την έννοια ότι δεν απαιτεί καμιά πράξη εκ μέρους του αθώου. Απλώς υπάρχει και λόγω ύπαρξης κάποιος τον κατηγορεί. Αυτός ο κάποιος είναι εν δυνάμει ο θύτης.
Η επιλογή αυτού του ορισμού είναι ορθολογική και πιο αποτελεσματική, για να εξηγήσει και την ύπαρξη της πράξης της γενοκτονίας. Διότι λίγο πριν την γενοκτονία, ποιος θα τολμούσε να χαρακτηρίσει το μελλοντικό θύμα με τη λέξη της αθωότητας. Κανένας δεν μπορεί να το χαρακτηρίσει εκ των προτέρων.
Ο καθορισμός γίνεται μόνο εκ των υστέρων, δηλαδή μετά το γεγονός που παράγεται από την πράξη της γενοκτονίας. Για να γίνει όμως το τελευταίο, προϋπάρχει το στάδιο της κατηγορίας. Κάποιος κατηγορεί το άτομο για κάτι που είναι και όχι κάτι που έκανε.
Με αυτόν τον τρόπο, το άτομο αποκτά την οντολογία του αθώου που δεν είχε αλλιώς. Έχουμε λοιπόν μια αλλαγή φάσης, τουλάχιστον για το φιλοσοφικό βλέμμα του άλλου προβλήματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει λύση, απλώς ότι καθορίζονται με αυτόν τον τρόπο οι αρχικές συνθήκες.
Ας εξετάσουμε τώρα μερικά μοντέλα. Είναι η Αντιγόνη αθώα; Απολύτως όχι! Η Αντιγόνη είναι Δίκαια. Διότι επιλέγει να κάνει μια απαγορευμένη πράξη από το καθεστώς. Για το τελευταίο, είναι η πράξη της που είναι καταδικαστέα και όχι η ύπαρξή της.
Με την Ηλέκτρα υπάρχει ήδη μια διαφορά λόγω αντίστασης. Βέβαια αυτή η αντίσταση είναι παθητική και ερμηνεύεται μάλιστα ακόμα και παθολογικά. Γι’ αυτό το λόγο, δεν καταδικάζεται πράγμα το οποίο τη διαφοροποιεί με την Αντιγόνη. Η Ηλέκτρα λόγω παθητικής αντίστασης μεταβάλλεται σιγά σιγά σε μαρτύριο.
Αν θέλουμε ένα ξεκάθαρο παράδειγμα αθώου, πρέπει να πάρουμε τον Ορέστη, τουλάχιστον για το πρώτο μέρος της ζωής του. Διότι από τη γέννηση του, η ύπαρξη του είναι καταδικαστέα λόγω όχι μόνο του χρησμού αλλά και του οικογενειακού παρελθόντος.
Μάλιστα είναι τώρα δυνατόν να πούμε ότι στο πλαίσιο της τραγωδίας αυτός ο ρόλος είναι απαραίτητος για να μπορέσει να βάλει ένα τέλος στην κατάρα των Ατρειδών μέσω μιας ακραίας πράξης, ενώ αρχικά έρχεται να σώσει την αδελφή του την Ηλέκτρα. Η δεύτερη αλλαγή φάσης που θα τον μεταμορφώσει σε Δίκαιο, είναι ένα έγκλημα, το οποίο προϋποθέτει την πρώτη φάση για να μπορέσει να αθωωθεί στη Δίκη.
Το ενδιαφέρον της υπόθεσης προέρχεται από άλλο ένα βαθύ νοητικό σχήμα. Πρέπει να υπάρξει έγκλημα το οποίο να είναι δίκαιο για να υπάρξει αθώωση με όλη τη σημασία της λέξης. Διότι η αθώωση δεν είναι μια εκφυλισμένη εκδοχή της αθωότητας».

Απελευθέρωση της Θράκης

Η επέτειος της απελευθέρωσης της Θράκης   

Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη σε εκδήλωση του Φιλεκπαιδευτικού Ομίλου Αλεξανδρούπολης για την απελευθέρωση της Θράκης.


Η τελευταία πράξη της τριχοτόμησης της ενιαίας Θράκης, της οποίας το μικρότερο μέρος βρίσκεται σήμερα στην Ελλάδα, γράφτηκε στη Λωζάννη.

Από τότε πέρασε, ένας σχεδόν αιώνας αφωνίας και σιωπής πέρασε από τότε ένας στρατός που δεν ηττήθηκε ακολουθούμενος από πρόσφυγες, όπως έγραψε ο Έρνεστ Χεμινγουέι, πέρασαν τον ποταμό Έβρο.
Ένας αιώνας από τότε που χιλιάδες άνθρωποι, οι γονείς μας, οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, άφησαν τις οικίες τους, τα εκπαιδευτήρια, τους χώρους λατρείας τους, αυτά που είχαν οικοδομήσει, οι δικοί τους πρόγονοι, αιώνες πριν. Την ίδια στιγμή άνθρωποι έξω από κάθε δίκαιο και ηθική, διαπραγματεύτηκαν τις ψυχές αυτές χωρίς αιδώ, σε μία πόλη και μία συνθήκη (Λωζάννη) που μύριζε «αίμα και πετρέλαιο», όπως ανέφεραν οι ελβετικές εφημερίδες της εποχής.

Οι Θρακιώτες της Σηλυβρίας, της Ραιδεστού, της Μακράς Γέφυρας, των Μαλγάρων, των Σαράντα Εκκλησιών, της Αδριανούπολης ξεριζώθηκαν, όπως ξεριζώθηκαν λίγα χρόνια πριν οι συμπατριώτες τους από την Αγχίαλο, τη Σοζώπολη, τη Βάρνα, τον Πύργο, τη Φιλιππούπολη. Και έμειναν οι Θρακιώτες χωρίς Θράκη, να κοιτούν πληγές, να μετρούν τις απώλειες και να ψάχνουν τους αγνοούμενούς τους. Κορυφαία στιγμή του ξεριζωμού η φυγή από την Αδριανούπολη, το Κάραγατς και τα χωριά της περιοχής. Τότε που οι Αδριανουπολίτες θυσιάστηκαν για να σωθεί η Ελλάδα. Η νέα, όπως το συνθετικό στην ονομασία πριν από πολλές πόλεις και χωριά των Θρακών στην Ελλάδα, Ιφιγένεια, ήταν η Αδριανούπολη. Μία Ιφιγένεια που έσωσε την Ελλάδα του 1922.

Κάθε προσπάθεια, κάθε αναφορά, στην ιδιαίτερη μας πατρίδα, τη Θράκη, είναι μία ψηφίδα για να σχηματιστεί ξανά το ψηφιδωτό που καταστράφηκε το 1922. Το ψηφιδωτό το οποίο προσπαθούν θεσμοί, πρόσωπα, σύλλογοι να συνθέσουν ξανά, για να επανέλθουν οι μνήμες, οι εικόνες, οι μυρωδιές. Από τη γέφυρα στο ποτάμι, τα ωραία και φωτεινά σχολεία, τις εκκλησίες, τα όμορφα δέντρα, μέχρι τα αρτοποιεία, τα ζαχαροπλαστεία και το σιδηρόδρομο. Αυτόν που κάθε Θρακιώτης και απόγονός του είχε ως εικόνα ζωής, ορόσημο και ένωση Δύσης – Ανατολής και αντίστροφα, μέχρι που να απαξιωθεί και να στέκεται σήμερα εγκαταλελειμμένος και καταστραμμένος.
Κάθε αγώνας για τη Θράκη είναι αναμφισβήτητα απαραίτητος, αφού μετά από χρόνια στο παρασκήνιο, αναδεικνύονται παλιά αλλά όχι ξεχασμένα και φέρνει στο πεδίο της σκέψης μας την καταγωγή μας, την κληρονομιά μας. Αυτήν που δεν πρέπει να παραδώσουμε ακόμη μία φορά, την ώρα που οι θύτες προκαλούν ζώντες και κεκοιμημένους. Κάθε αναφορά στην ιδιαίτερη πατρίδα μας είναι καθοριστική γιατί από το χώρο των συναισθημάτων και της συγκινησιακής φόρτισης ως μοναδικού τρόπου προσέγγισης της Θράκης, και των άλλων πατρίδων της καθ΄ ημάς Ανατολής, περάσαμε στη δυναμική, παραγωγική, ζωντανή και δημιουργική μνήμη.

Μπορεί να βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή για να νικηθούν οι δυνάμεις της αμνησίας, ωστόσο, όπως σημείωνε ο Γκάντι, μία μεγάλη προσωπικότητα που νίκησε μία αυτοκρατορία χωρίς βία, αλλά με τη σκέψη του, «στην αρχή σε αγνοούν, ύστερα σε περιφρονούν, μετά σε πολεμούν, στο τέλος νικάς».

Η μεγαλύτερη συνεισφορά και συμβολή μας, για τη Θράκη είναι η επανθακοποίησή μας, η ανάκτηση της μνήμης και της ταυτότητάς μας που δημιουργεί συνθήκες για την αλήθεια, δηλαδή τη μη λήθη. Όπως έγραφε ο Τσέχος συγγραφέας Μίλαν Κούντερα, «η πάλη του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι η πάλη της μνήμης κατά της λήθης».

***********************
Στην εκδήλωση διανεμήθηκε ως ελάχιστη προσφορά, η έκδοση του Φιλεκπαιδευτικού Ομίλου Αλεξανδρούπολης, για τη Θράκη.