Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2023

Μνήμη Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρύσανθου

 



Σαν σήμερα 28 Σεπτεμβρίου 1949, πριν από 74 χρόνια, απεδήμησε εις Κύριον Μητροπολίτης Τραπεζούντας Χρύσανθος (Φιλιππίδης), ο μεγάλος αυτός ιεράρχης που αρνήθηκε να ορκίσει τον δοσίλογο πρωθυπουργό Τσολάκογλου και οι Γερμανοί με τους δοσίλογους τον καθαίρεσαν από Αρχιεπίσκοπο! 


Το 1939 γίνεται Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Στον θρόνο του Αρχιεπισκόπου παρέμεινε μέχρι την κατοχή της Ελλάδας από τους Γερμανούς. Οι λόγοι της απώλειας του Αρχιεπισκοπικού του θρόνου ήταν δύο. Ο πρώτος ότι αρνήθηκε να χοροσταστήσει σε λειτουργία στη Μητρόπολη, παρουσία των Γερμανικών αρχών κατοχής και ο δεύτερος ότι αρνήθηκε να ορκίσει την δοτή κυβέρνηση Τσολάκογλου. Τις ενέργειες αυτές συνόδευαν τα ιστορικά εκείνα λόγια: «Ο αρχηγός της εκκλησίας δεν παραδίδει την πρωτεύουσα της πατρίδος του εις ουδένα ξένον. Ο αρχηγός της εκκλησίας ένα καθήκον έχει: Να φροντίσει δια την απελευθέρωσίν της». Τον διαδέχθηκε ο Δαμασκηνός, του οποίου ο ανδριάντας στήθηκε στον προαύλιο χώρο της Μητρόπολης των Αθηνών και κακώς δίπλα δεν υπάρχει του Χρύσανθου.

Ο Χρύσανθος είναι μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της νεώτερης ιστορίας του Πόντου. Θρακιώτης στην καταγωγή (γεννήθηκε το 1881 στην Κομοτηνή) αγάπησε τον Πόντο και τους Ποντίους και ταυτίστηκε μ’ αυτούς. Με την έλευσή του στην Ελλάδα μετά τον ξεριζωμό, διορίσθηκε αποκρισάριος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Παράλληλα ασχολείται με το Ποντιακό στοιχείο που τόσο αγάπησε αλλά και αγαπήθηκε από αυτό. Με δική του ιδέα και πρωτοβουλία ιδρύθηκε το 1927 η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, η οποία έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στη συγγραφή και διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς του Ποντιακού Ελληνισμού. Πρώτος πρόεδρος της Επιτροπής από την ίδρυσή της μέχρι τήν ημέρα που κοιμήθηκε πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες, τόσο συγγράφοντας ο ίδιος όσο και συγκεντρώνοντας το πολύτιμο υλικό που κατέθεταν οι Πόντιοι της πρώτης γενιάς. Πολύτιμος συνεργάτης του ο Γραμματέας της Επιτροπής, αρχιμανδρίτης Άνθιμος Παπαδόπουλος, ο οποίος τον διαδέχθηκε στην προεδρία μετά την κοίμησή του.

Έζησε το υπόλοιπο της ζωής του σε ένα μικρό διαμέρισμα στην Κυψέλη. Κοιμήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 1949.