Οι εικόνες και τα ιερά σκεύη των προσφύγων της Καταστροφής του 1922.
Μία από τις πρώτες πράξεις ταυτόχρονα και έσχατες πριν οι πρόγονοί μας φύγουν από τις πατρίδες της καθ΄ ημάς Ανατολής, πριν εγκαταλείψουν, λόγω του σχεδίου εξόντωσης των Νεότουρκων και των Κεμαλικών, την Ιωνία, τη Θράκη, τον Πόντο, την Καππαδοκία, ήταν να πάρουν τις εικόνες και τα ιερά σκεύη.
Όπου δεν ήταν αυτό εφικτό, τα ιερά σκεύη θάβονταν αναμένοντας πότε θα έρθει ο κατάλληλος χρόνος για να ξαναβγούν στην επιφάνεια. Αυτό έγινε με την εικόνα της Παναγίας Σουμελά της "πρόσφυξ Παναγίας" όπως έλεγε ο Φίλων Κτενίδης και με τα ιερά σκεύη που τη συνόδευαν, όπως το ίδιο έγινε και σε άλλες περιπτώσεις.
Η σημερινή εορτή των Αγίων Θεοδώρων επαναφέρει μία ακόμη σχετική ιστορία όπου οι πρόσφυγες- διασωθέντες της Γενοκτονίας, έφεραν από το Λερί και το Καρμούτ της Αργυρούπολης του Πόντου στο Ανατολικό Πτολεμαΐδας, την εικόνα του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτη, την εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και άλλες εικόνες, το ξύλινο σταυρό, την καμπάνα, τα δισκοπότηρα.
Στο Λερί (Λαρία ή Λερία) Αργυρούπολης το 1913 υπήρχε, στη συνοικία Μαστοράντων η εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων, απ΄ όπου προέρχεται η εικόνα του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτη, η οποία σήμερα βρίσκεται στην εκκλησία της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο Ανατολικό.
Από το διπλανό στο Λερί οικισμό του Καρμούτ (Γοτσά Πινάρ) και από τον εκεί ναό, επίσης αφιερωμένο στους Άγιους Θεόδωρους, μεταφέρθηκε στο Ανατολικό ο ξυλόγλυπτος υστεροβυζαντινός σταυρός έργο του Αργυρουπολίτη Νικόλαου Συμενού, τεχνοτροπίας ανάλογης με αυτές που εμφανίζεται τις μονές Ιβήρων, Λαύρας, Διονυσίου και Κουτλουμουσίου.
Ο σταυρός ο οποίος αναφέρει ”Έν Αργυρουπόλει α-ω-ζ-θ. ( 1869).Χειρ’ Νικολάου και υιού: Χ/Σάββα. (Δεκεμβρίω.)”, μεταφέρθηκε από τον Κωνσταντίνο Χ. Σπυρίδη, μαζί με την καμπάνα της εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων.
Η εικόνα του Αγίου Θεόδωρου του Στρατηλάτη και ο σταυρός, είναι δύο ιερά σκεύη που σώθηκαν, όταν άγνωστος αριθμός καταστράφηκαν ή βρίσκονται θαμμένα στη γη των προγόνων μας περιμένοντας. Είναι μία ιδιαίτερη παράμετρος της καταστροφής, αφού μετά τους ανθρώπους, η Γενοκτονία κατέστρεψε και καταστρέφει τα αποδεικτικά της Ελληνικής-Ορθόδοξης Χριστιανικής- Ρωμαίικης παρουσίας, τις οικίες, τους ναούς, τα ιερά σκεύη, τα μνήματα, τα μνημεία, δηλαδή τη Μνήμη.....
Εμείς ελπίζουμε, αναμένουμε, υπομένουμε, (προσ)ευχόμαστε για να έρθει η στιγμή του φωτός, όπου μαζί με τους προγόνους μας, θα το δουν και οι εικόνες και τα ιερά τους σκεύη. Για να βρούνε ξανά τη θέση τους στη ιστορία, στην πίστη και στη ζωή μας!
Υ.Γ Στο Ανατολικό Πτολεμαΐδας εγκαταστάθηκε ο σπουδαίος οπλαρχηγός του Ποντιακού αντάρτικου Αιμίλιος Χατζηγεωργίου- Καδίογλου. Το βιβλίο για αυτόν που εκδόθηκε από τον Εύξεινο Λόγο- Επιτροπή για τη Διεθνοποίηση και την Αναγνώριση της Γενοκτονίας και τον Ποντιακό Σύλλογο Πτολεμαΐδας παρουσιάστηκε πριν λίγο καιρό στην πόλη αυτή που κράτησε και κρατά πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάδειξη του μαζικού εγκλήματος εναντίον των Ελλήνων.
