Την περασμένη εβδομάδα η
Διαρκής Ιερά Σύνοδος (ΔΙΣ) στα πλαίσια των
εκ μέρους της Εκκλησίας της Ελλάδος εορτασμών για
τα διακόσια χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης
για την απελευθέρωση της Πατρίδας μας
αποφάσισε να αναγράψει στις Αγιολογικές Δέλτους της Εκκλησίας τους Εθνοϊερομάρτυρες Μητροπολίτες Αγχιάλου Ευγένιο, Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, Δέρκων Γρηγόριο, Εφέσου Διονύσιο, Αδριανουπόλεως Δωρόθεο, Νικομηδείας Αθανάσιο και Τυρνόβου Ιωαννίκιο.
Οι μαρτυρήσαντες Αρχιερείς ήσαν στην Κωνσταντινούπολη όταν με την έναρξη της Επανάστασης του 1821 ξέσπασε εκεί ο διωγμός σε βάρος των Ελλήνων. Συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν την ίδια ημέρα με τον Εθνοϊερομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄, και, όπως Εκείνος, απαγχονίστηκαν από τους Τούρκους.
Η αγιοκατάταξη του Πατριάρχη Αγίου Γρηγορίου Ε΄ έγινε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος το 1921, εκατό χρόνια μετά την δι’ απαγχονισμού δολοφονία Του. Μετά από εκατό χρόνια έγινε εφέτος η αγιοκατάταξη των επτά αναφερθέντων Αρχιερέων. Ελπίζεται ότι δεν θα χρειαστούν άλλα εκατό χρόνια για να αγιοκαταταγούν οι υπόλοιποι Αρχιερείς, ιερείς και λαϊκοί, οι οποίοι απαγχονίστηκαν ή εσφάγησαν από τους Οθωμανούς στη Θράκη, με αφορμή την Επανάσταση. Μεταξύ των εν λόγω Αρχιερέων είναι ο πρώην Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Στ΄, και οι Μητροπολίτες Σωζοπόλεως Παΐσιος, Γάνου και Χώρας Γεράσιμος και Μυριοφύτου και Περιστάσεως Νεόφυτος.
Εθνοϊερομάρτυρες είναι και οι Μητροπολίτες της Πελοποννήσου Μονεμβασίας Χρύσανθος, Δημητσάνας Φιλόθεος, Ναυπλίου και Άργους Γρηγόριος, Χριστιανουπόλεως Γερμανός και Ωλένης Φιλάρετος, οι οποίοι οδηγήθηκαν στις φυλακές από τους Τούρκους στην Τρίπολη και εκεί πέθαναν από τις απάνθρωπες συνθήκες και τις κακουχίες. Υπάρχουν και άλλοι, επώνυμοι και ανώνυμοι κληρικοί, μοναχοί και λαϊκοί, που θυσιάστηκαν «για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία», ή που προσέφεραν πολλά στη διατήρηση της ιδιοπροσπίας μας. με τους οποίους οφείλουν να ασχοληθούν οι Μητροπολίτες στων οποίων τις Επαρχίες γεννήθηκαν ή/και έδρασαν και τα μέλη της αρμόδιας Συνοδικής Επιτροπής να εισηγηθούν την αγιοκατάταξή τους, ως μια οφειλόμενη πράξη δικαιοσύνης και ευγνωμοσύνης προς αυτούς και ως ενέργεια ανταποκρινόμενη στο αίσθημα του πιστού λαού.
Σημειώνεται ότι ΔΙΣ αποφάσισε την Αγιοκατάταξη και των στο έτος 1822 μαρτυρησάντων κατά τη σφαγή της Χίου Μητροπολίτου Χίου Πλάτωνος και των μαζί του αναιρεθέντων κληρικών, μοναχών και λαϊκών. Οι άλλοι φονευθέντες Έλληνες κατά την Επανάσταση του 1821, κληρικοί και λαϊκοί, φαίνεται ότι δεν έχουν Μητροπολίτες που να εισηγηθούν σχετικώς στην αρμόδια Επιτροπή, οπότε μένουν στην αφάνεια και αφήνεται αναπάντητη η αντιεκκλησιαστική προπαγάνδα που διαστρέφει την ιστορική αλήθεια, ως προς τη συμμετοχή της Εκκλησίας στη διατήρηση της ιδιοπροσωπίας των Ελλήνων και στην Εθνεγερσία του 1821. Μεταξύ των μαρτύρων κατά την Επανάσταση του 1821 και πριν συγκαταλέγονται οι παπά Θύμιος Βλαχάβας, Αθανάσιος Διάκος, Σαλώνων Ησαϊας, Ρωγών Ιωσήφ, μοναχός Σαμουήλ του Σουλίου και Αρχιμ. Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας). Επίσης οι Σουλιώτισσες του Ζαλόγγου και της Νάουσας και ο Ρήγας ο Βελεστινλής με τους συντρόφους του.
Έγινε μία ακόμη αγιοκατάταξη από την ΔΙΣ, του Διδασκάλου του Γένους Αναστασίου Γορδίου (1654 – 1729). Η Εκκλησία δεν έχει ακόμη αναγνωρίσει και άλλους σπουδαίους διδασκάλους του Γένους, κληρικούς και λαϊκούς, με Ορθόδοξη πνευματικότητα και με μεγάλη προσφορά στον φωτισμό των Ελλήνων και στη διατήρηση της ταυτότητάς τους. Μεταξύ αυτών είναι οι Αρχιεπίσκοποι Ευγένιος Βούλγαρης και Νικηφόρος Θεοτόκης και ο ιερομόναχος Νεκτάριος Τέρπος.-
