Η
καταστροφή της Άγκυρας [Αύγουστος 1916] – Πρόδρομος των καταστροφών της Σμύρνης
και της Κωνσταντινούπολης.
Ευαγγελία Κ. Λάππα, μαθήτρια Γ' Λυκείου
Μία από τις Ελληνικές μικρασιατικές πόλεις που πέρασαν τα δικά τους «Σεπτεμβριανά» από τους Τούρκους ήταν – όσο και να ακούγεται περίεργο – και η ίδια η σημερινή πρωτεύουσα των Τούρκων, η Άγκυρα. Πρόκειται για μια αρχαία Ελληνική πόλη της περιοχής Φρυγίας της Μικράς Ασίας, καθώς ιδρύθηκε από τον Έλληνα βασιλιά της Φρυγίας, Μίδα[1] (Παυσανίας 1,4,4) γιό του Γορδίου[2].
Παραθέτω πιο κάτω, το αυτούσιο κείμενο που περιγράφει τα γεγονότα.
Διωγμοί των Ελλήνων από τους Τούρκους στην Άγκυρα [1914 – 1916]
Ἡ ἐπαρχίααὕτη, ἀριθμοῦσα 7 κοινότητας καὶ 10598 πληθυσμόν, ἤδηἀπὸτοῦ 1914 ὑπέστηὄχιμὲνἐξώσειςκαὶ μετατοπίσεις ἀλλ’ ἀμείλικτονἐμπορικὸνπόλεμον, ἐπενεγκόντα, ἰδίωςἐνΚοτυαίῳκαὶἘσκῆ – Σεχίρ, μεγάληνοἰκονομικήν κρίσιν μεταξὺτοῦὁμογενοῦς στοιχείου. Ὁ ἀποκλεισμὸςοὗτος, ἐπιταθεὶς μάλιστα ἀπὸτῆςἡμέραςτῆς μεταβάσεως εἰςΚοτύαιον (20 Ἰουνίου 1914) τοῦὑπουργοῦτῶνστρατιωτικῶνἘμβέρ, ἐνέσπειρεπανικὸν μέγαν παρὰτοῖςἡμετέροιςκαὶἅλλωςκαὶὡς συνοδευόμενος τακτικῶςκαὶὑπὸἀπειλητικῶνἐπιστολῶν, αἵτινεςἑλληνιστὶὑπὸφανατικῶνἐπηλύδων τούρκων γραφόμεναι ἐρρίπτοντοεἰςτὰχριστιανικὰ καταστήματα περιέχουσαιτὰς φράσεις: «θὰκαταστρέψωμενἐσᾶςτοὺςΓκιαούριδεςρωμῃούς».
Αἱἀπειλαὶκατὰτῶνἡμετέρωνδὲνἔπαυσανκαὶἐφεξῆς. ὁ δὲὁμογενὴςπληθυσμὸςτὸμὲνἔχωνὑπ’ ὄψειτὰεἰς βάρος τῶνἈρμενίων γενόμενα, τὸδὲτὰς διακηρύξεις τῶν μουσουλμάνων ὅτιτὸ τέλος ἀνέμενεκαὶτοὺςἜλληναςεὐθὺςὡς ἡ Ἑλλὰςἤθελεμετάσχῃτοῦ πολέμου καὶὅτι φρονίμως θὰἔπραττονοἱ χριστιανοί, ἐὰνὅλωςαὐτοπροαίρετοςἔσπευδοννὰἀσπασθῶσιτὸνἰσλαμισμόν, εἶχεκαταληφθῇὑπὸ μεγάλου φόβου. Τὸμῖσοςκαὶ ἡ περιφρόνησιςπρὸςτὸὁμογενὲςστοιχεῖονεἶχεκορυφωθῇ, αὐτὸςδὲ ὁ τότε ὑπουργὸςταῶνἐσωτερικῶνΤαλαὰτ διερχόμενος διὰΠολατλῆ, σιδηροδρομικοῦσταθμοῦτῶνΧαϊμάνωνἈγκύρας, ἔδειξετὴνδυσφορίαναὐτοῦ μαθών ὅτιἀκόμηεἰςτὰ μέρη ἐκεῖναἀκούονταιχριστιανικὰὀνόματα, ἐνῷἔπρεπεἐνἈνατολῇνὰὑπάρχωσι μόνον Ἀλῆκαὶ Μεχμέτ.
Εἰςτὸνοἰκονομικὸνμαρασμὸντῆςἐπαρχίαςοὐκὀλίγονσυντέλεσενκαὶ ἡ ἀπηνῶςδιενεργηθεῖσα στρατολογία, τὴνδὲἌγκυρανἰδιαιτέρωςὅλωςἐκλόνισεκαὶ ἡ κατ’ Αὔγουστον 1916 έπισυμβᾶσαφοβερὰπυρκαϊὰἀποτεφρώσασα, κακῇπροθέσεικαὶἀμελείᾳτοῦνομάρχου Δ/ροςΡεσὴτβέη, τὸπλουσιώτερονκαὶὡραιότερονχριστιανικόντμῆμααὐτῆς. Ἔναυλοιεἰσέτιδιατηροῦνταιπαρὰπολλοῖςαἱσχετικαὶπικραὶ φράσεις τοῦἐνλόγῳνομάρχουεἰπόντος: «τόσαιἐκκλησίαικαίονταικαὶ μόνη ἡ ἰδική σας μένει τότε καὶἐγὼ κρημνίζει αὐτήν», καὶἐπιτεθέντοςδιὰταῆς βακτηρίας κατὰτοῦπαρατυχόντοςἱερέωςΕὐσταθίου.
(Πηγή: ΟικουμενικόνΠατριαρχείον, Μαύρη Βίβλος διωγμών και μαρτυριών του εν Τουρκία Ελληνισμού (1914 – 1918), Εν Κωνσταντινουπόλει εκ του πατριαρχικού τυπογραφείου, 1919, σελ 225 – 226)
_________________
[1]Ο βασιλιάς Μίδας έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ. και είχε σύζυγο την Ερμοδίκη ή Δημοδίκη, κόρη του Αγαμέμνονα, βασιλιά της αιολικής Κύμης. Είχε και ένα νόθο γιο, τον Λιτυέρση ο οποίος αναφέρεται και στην Ιλιάδα. Ο Μίδας φημιζόταν για τη σοφία, την ευσέβεια και τα πλούτη του. Ήταν μεταξύ εκείνων που θέσπισαν τη λατρεία της θεάς Κυβέλης. Στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ. οι Κιμμέριοι εισέβαλαν στη Φρυγία και κατέλυσαν το βασίλειο του Μίδα, ο οποίος από τη λύπη του αυτοκτόνησε. Όταν οι Φρύγες εξεδίωξαν τους Κιμμέριους, έφτιαξαν τον τάφο του Μίδα ανάμεσα στον Πρυμνησό και το Μίδαιο. Πάνω στον τάφο υπάρχει μία επιγραφή σε γλώσσα συγγενή με την ελληνική όπου αναφέρεται το όνομα του Μίδα. Επίσης τον λάτρευαν ως γιό της θεάς Κυβέλης. (Πηγή: el.wikipedia.org)
[2] Ο Γόρδιος ήταν φτωχός αγρότης, απόγονος του μακεδονικού βασιλικού γένους των Βριγών που μετανάστευσε στη Μικρά Ασία και έγινε βασιλιάς του Γοργίου ή Γορδίειου, παλιάς πρωτεύουσας της Φρυγίας στον άνω ρου του ποταμού Σαγγάριου. Ανέβηκε στο θρόνο επειδή επιβεβαίωσε το χρησμό του Μαντείου, που έλεγε ότι ο μελλοντικός βασιλιάς θα ερχόταν πάνω σε ένα κάρο. Στο ζυγό του κάρου αυτού υπήρχε ένα σχοινί δεμένο σε κόμπο το οποίο έκοψε ο Μέγας Αλέξανδρος, όταν πήγε στο Γόρδιο. (Πηγή: el.wikipedia.org)
