ΣΤΙΧΟΙ: ΝΙΚΟΣ ΣΑΒΙΟΛΗΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΠΑΡΑΓΙΟΥΔΗΣ
ΑΦΗΓΗΣΗ: ΓΙΩΡΓΗΣ ΚΑΡΑΤΖΗΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΠΑΡΑΓΙΟΥΔΗΣ
ΑΦΗΓΗΣΗ: ΓΙΩΡΓΗΣ ΚΑΡΑΤΖΗΣ
ΛΥΡΑ-ΝΗΣΙΩΤΙΚΟ/ΚΡΗΤΙΚΟ ΛΑΟΥΤΟ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗΣ
ΚΙΘΑΡΕΣ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΙΜΗΣ
ΜΠΑΣΟ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ-
Ο τελευταίος βασιλιάς της Ρωμανίας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, βλέποντας το τέλος να έρχεται, ζητά βοήθεια από το Δεσποτάτο του Μυστρά και την Κρήτη προκειμένου να υπερασπιστεί την Πόλη στην επικείμενη πολιορκία από το Μωάμεθ Β΄.
Στο μήνυμα ανταποκρίνονται πρόθυμα οι Κρητικοί και με αρχηγό τον Σφακιανό Μανούσο Καλλικράτη στολίσκος 5 πλοίων αναχωρεί από τη Σούδα στα μέσα Μαρτίου. Ναυμαχούν με τους Τούρκους στο Μαρμαρά, σπάνε τον αποκλεισμό και εισέρχονται στην Πόλη αναπτερώνοντας το ηθικό των πολιορκημένων.
Όταν η Πόλη πέφτει, εκείνοι συνεχίζουν την αντίσταση.
Ο ιστορικός Κ. Παπαρηγόπουλος γράφει:
Ο ιστορικός Κ. Παπαρηγόπουλος γράφει:
«Το πράγμα ανηγγέλθη εις τον Σουλτάνον, ο δε, θαυμάσας την γενναιότητα των ανδρών, διέταξε να παύση η προσβολή και να είπωσιν αυτοίς ότι δύνανται να εξέλθωσιν μετά των τιμών του πολέμου ως λέγεται σήμερον, ελεύθεροι αυτοί τε και η ναυς αυτών και πάσα η αποσκευή, ην είχον ως λέγει ο Φραντζής προσεπιφέρων ότι και ούτω γενομένων, πάλι μόλις εκ του πύργου τούτου έπεισαν απελθείν…»
Οι μαχητές επιβιβάζονται στα καράβια τους και αναχωρούν
Ως ένδειξη πένθους για την άλωση της Πόλης οι Κρητικοί φορούν από τότε το μαύρο κεφαλομάντηλο που τα κρόσσια του συμβολίζουν τα δάκρυά τους για την εθνική συμφορά. Ο Καπετάν Κάρχας ή «Γραμματικός», λαβωμένος βαριά, ζητά να τον αφήσουν στο Άγιο Όρος και αργότερα γίνεται μοναχός με το όνομα Ιερώνυμος και υπαγορεύει στον συμπατριώτη του μοναχό Καλλίνικο τα περιστατικά που καταγράφονται σε χειρόγραφο το οποίο ανακαλύπτεται το 1919 στη Μονή Βατοπεδίου όπου και φυλάσσεται μέχρι σήμερα.
Σε άλλο χειρόγραφο που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο και προέρχεται από τη μονή της Αγκαράθου, αναφέρεται ότι στις 29 Ιουνίου 1453, τα Κρητικά καράβια φτάνουν πίσω στην Κρήτη μεταφέροντας τα μαύρα μαντάτα και τους εναπομείναντες αγωνιστές.
Ως ένδειξη πένθους για την άλωση της Πόλης οι Κρητικοί φορούν από τότε το μαύρο κεφαλομάντηλο που τα κρόσσια του συμβολίζουν τα δάκρυά τους για την εθνική συμφορά. Ο Καπετάν Κάρχας ή «Γραμματικός», λαβωμένος βαριά, ζητά να τον αφήσουν στο Άγιο Όρος και αργότερα γίνεται μοναχός με το όνομα Ιερώνυμος και υπαγορεύει στον συμπατριώτη του μοναχό Καλλίνικο τα περιστατικά που καταγράφονται σε χειρόγραφο το οποίο ανακαλύπτεται το 1919 στη Μονή Βατοπεδίου όπου και φυλάσσεται μέχρι σήμερα.
Σε άλλο χειρόγραφο που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο και προέρχεται από τη μονή της Αγκαράθου, αναφέρεται ότι στις 29 Ιουνίου 1453, τα Κρητικά καράβια φτάνουν πίσω στην Κρήτη μεταφέροντας τα μαύρα μαντάτα και τους εναπομείναντες αγωνιστές.
