Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010

Η οικονομική παρουσία της Τουρκίας στη Θράκη


Φάνης Μαλκίδης

Η οικονομική παρουσία της Τουρκίας στη Θράκη*

«…Η Ελλάδα είναι μια χώρα σε πτώχευση. Πλέον δεν μπορεί να μας προσφέρει όφελος. Μόνο μεταξύ μας μπορεί να υπάρξει όφελος. Αυτό είναι ανάγκη να το αντιληφθούμε. Για να ανοίξουν δουλειές πρέπει να ενώσουμε τα χέρια. Δεν πρέπει να διαιρούμαστε…Πλέον πρέπει να σωθούμε από αυτήν τη φτώχεια. Πρέπει να ανοίξουμε δουλειές για τα παιδιά μας, για τους νέους μας. Αυτό το κράτος, αυτή η κυβέρνηση, αυτό το έθνος δεν μπορεί να το κάνει αυτό ! Διότι αυτή η χώρα είναι μια μπατιρισμένη χώρα ! Εμείς θα σας φέρουμε βοήθεια από την Τουρκία ! Θα ανοίξουν βιομηχανίες εδώ ! Θα ανοίξουν δουλειές για όλους τους νέους μας…».
Απόσπασμα ομιλίας της υποψήφιας δημάρχου Κομοτηνής
Σιμπέλ Μουσταφάογλου. Ήφαιστος Κομοτηνής 3 Νοεμβρίου 2010.

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Η παρουσία της Τουρκίας στη Θράκη έχει, από την περίοδο της Συνθήκης της Λωζάννης μέχρι σήμερα, πολυποίκιλες όψεις και η γειτονική χώρα προσπαθεί να έχει παρέμβαση στον πολιτικό, εκπαιδευτικό, πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό τομέα.
Είναι γεγονός ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα, και όχι αποκλειστικά σ΄ αυτό που Ελλάδα περνά κρίση, η Τουρκία ρίχνει ολοένα και περισσότερο βάρος στην οικονομική της παρουσία στη Θράκη.
Σημαντική οικονομική και πολιτική θέση στην τουρκική οικονομία κρατά η Ελλάδα και ειδικότερα η Θράκη, ενώ οι εισαγωγές (στοιχεία 2008) από την Τουρκία (1.693.266.305 € ) υπερτερούν κατά πολύ τις ελληνικές εξαγωγές (621.674.008€).
Παράλληλα με την αύξηση των τουρκικών εξαγωγών προς την Ελλάδα, παρατηρήθηκε μια σχετική μείωση του μεριδίου των ελληνικών εξαγωγών προς Τουρκία σε σχέση με τις τουρκικές εξαγωγές προς Ελλάδα. Από το 64% των ελληνικών ροών (σε αξία) προς Τουρκία του 2006 στη σχέση αυτή, το 2007 έφτασε στο 37% για να μειωθεί λίγο ακόμη στο 36% το 2008. Συνεπώς τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν την κυριαρχία των τουρκικών εξαγωγών έναντι των ελληνικών σε αυτή τη σχέση. Η Τουρκία εξάγει προς την Ελλάδα και κυρίως στη Θράκη έπιπλα, προϊόντα πετρελαίου, σίδηρο, καουτσούκ, οχήματα, προκατασκευασμένα κτίρια, βιομηχανικά προϊόντα και πλαστικό, αλλά και ψάρια, φρούτα, λαχανικά, έλαια καθώς και λιπάσματα.
Η δραστηριότητα της Τουρκίας στη Θράκη στον τομέα της οικονομίας, είναι μία ακόμη πτυχή στη διαρκή αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας στη Θράκη, η οποία γίνεται με μία πιο εκλεπτυσμένη μορφή. Άλλωστε η οικονομία είναι (και) αυτή που έχει χρησιμοποιηθεί στη Θράκη, προκειμένου να γίνει συνείδηση ότι η Τουρκία θα πρέπει να έχει παρουσία στη Θράκη. Έστω και εάν αυτή δεν έρχεται σε συμφωνία με την εθνική ασφάλεια και κυριαρχία στο χώρο.

2. Ορισμένα ερωτήματα

Για την οικονομική παρουσία της Τουρκίας στη Θράκη προκύπτουν μία σειρά από ερωτήματα:

-Δικαιολογούνται από το μέγεθος της αγοράς της Θράκης οι τεράστιες τουρκικές επενδύσεις σε διάφορους τομείς; Και μάλιστα με αποδεδειγμένη απώλεια εσόδων- δε γίνεται λόγος για κέρδη- σε τομείς της οικονομίας όπου λειτουργούσαν για χρόνια τοπικών συμφερόντων μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις;

-Αποτελεί μία μικρή μουσουλμανική μειονότητα, έστω και αν τοπικά είναι ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, μία μειονότητα η οποία κατά βάση απασχολείται στον αγροτικό τομέα, άρα με μειωμένο εισόδημα, πραγματικό κίνητρο για να επενδύσουν τουρκικές εταιρείες στη Θράκη;

- Δικαιολογείται, με όποιο τίμημα, η συνεχή παρότρυνση προς τουρκικές εταιρείες να έλθουν να επενδύσουν στην Ελλάδα;

- Η επίσημη πρόσκληση στην τουρκική επιχειρηματική τάξη να «επενδύσει» στη Θράκη, στην παρούσα συγκυρία, δεν δημιουργεί προϋποθέσεις δημιουργίας ανεξάρτητου οικονομικού χώρου ελεγχόμενου από την Τουρκία και τα κεφάλαιά της; Και μάλιστα να γίνουν επενδύσεις άνευ όρων σε μία περίοδο κατά την οποία ο τοπικός πληθυσμός υποφέρει πολύ περισσότερο σε σχέση με αυτόν της υπόλοιπης χώρας, συνεπώς είναι σαφώς πιο ευάλωτος;
-Μπορεί να λειτουργήσει μία τουρκική επιχείρηση στη Θράκη με ελληνικούς όρους, δηλαδή με αυξημένο κόστος δανειοδότησης και σαφώς πιο αυξημένο κόστος εργασίας; Για παράδειγμα αναφέρουμε τουρκικές εταιρείες που λειτουργούν στην Θράκη με τιμές προϊόντων και υπηρεσιών μειωμένες μέχρι και 150-200% (!) σε σχέση με τις τιμές των ελληνικών εταιρειών. Και βεβαίως προκύπτει το ερώτημα πως μπορεί να επιβιώνει μία τουρκική εταιρεία με τέτοια τιμολόγια αν δεν υπάρχει οικονομική ενίσχυση – επιδότηση; Γιατί εάν δεν «επιδοτείται» από το κράτος πως μπορεί να αντέξει στη Θράκη, όπου η οικονομική δραστηριότητα και άλλοι οικονομικοί δείκτες (ανεργία, επίπεδο μισθών, φτώχεια) είναι το χαμηλότερο στην Ελλάδα και από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη;

-Ποια είναι η πραγματική προέλευση των «τουρκικών» χρημάτων που έχουν ή επίκειται να επενδυθούν στην αναμφισβήτητη τουρκική προσπάθεια προσεταιρισμού των μουσουλμάνων της Θράκης, ενώ διαπιστώνουμε πλέον ότι οι διεθνείς πιέσεις που εκδηλώθηκαν στην Ελλάδα με την μορφή μιας διαρκούς οικονομικής πίεσης, δεν έχουν στόχο την διασφάλιση των ξένων «δανειστών» αλλά την αλλαγή του χάρτη στην περιοχή;

3. Αντί επιλόγου

Η οικονομική παρουσία της Τουρκίας στη Θράκη αποτελεί μία σημαντική παράμετρος για την πολιτική της στην περιοχή. Με αιχμή τις κρατικές επιχειρήσεις και φιλικά προσκείμενους προς το κράτος επιχειρηματίες, προσπαθεί ενισχύσει την παρουσία της στη Θράκη η/και να εγκατασταθεί στο χώρο, έχοντας αυταπόδεικτα λόγω μίας σειράς παραγόντων (μικρή αγορά, ελάχιστος όγκος εργασιών μπροστά στην μεγάλη επένδυση, χαμηλής ποιότητας προϊόντα, κ.ά) εμφανή οικονομική ζημία.
Ωστόσο αυτό δεν απαγορεύει την οικονομική παρουσία της Τουρκίας να διευρύνεται και να έχει συνεχώς νέες πτυχές. Και μάλιστα όχι μόνο σε χώρους όπου έχει συγκριτικό πλεονέκτημα (π.χ αγροτικά προϊόντα) αλλά και σε άλλους όπου δίνονται εκτός από τα ουσιαστικά και συμβολικά μηνύματα. Στη Θράκη, για να παραφράσουμε τη γνωστή θέση, το (τουρκικό) κεφάλαιο έχει και πατρίδα και ιδεολογία.


*Όλη η έρευνα για την οικονομική παρουσία της Τουρκίας στην Θράκη δημοσιεύεται στο περιοδικό ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ, Νοέμβριος 2010.


Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ στο τεύχος Νοεμβρίου που κυκλοφορεί παρουσιάζει για πρώτη φορά το νέο σχεδιασμό του ΓΕΣ που περιλαμβάνει ικανότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων κατά αερομεταφερόμενων δυνάμεων και εξτρεμιστών μειονοτικών και στα μετόπισθεν μεταξύ Νέστου και Έβρου και το τι σημαίνει η δημιουργία Προκεχωρημένου Κέντρου Εκπαίδευσης Ειδικών Δυνάμεων (ΠΡΟΚΕΕΔ) στην «καρδιά» μειονοτικών περιοχών.
Στο θέμα αυτό αναφέρεται και στο πρόσφατο βιβλίο του «Για μια νέα εξωτερική πολιτική» ο ακαδημαϊκός Βασίλης Μαρκεζίνης:
“Θα μπορούσαν οι Τούρκοι να βρουν ανοικτό το δρόμο ανατολικά του ποταμού Άρδα -δυτικά της Ορεστιάδας- και από εκεί, ακολουθώντας τη γραμμή βόρεια και μετά βορειοανατολικά να βρεθούν στα Πομακοχώρια της Ροδόπης, πίσω από τις ελληνικές γραμμές”. ο γνωστός καθηγητής εκτιμά ότι είναι πιθανό ένα “τεχνητά δημιουργημένο επεισόδιο στις περιοχές τουρκογενών πληθυσμών της Ροδόπης”.
Στη συνέχεια, αναλύοντας το σενάριο αυτό, περιγράφει, όπως προαναφέραμε, πως θα μπορούσαν οι τουρκικές δυνάμεις να κυκλώσουν τις ελληνικές, επιχειρώντας “ισχυρή επίθεση ενισχυμένης θωρακισμένης ταξιαρχίας στο ελληνικό έδαφος στο ύψος του χωριού Λάβαρα, με σκοπό να δημιουργήσουν ρήγμα για διείσδυση κατά μήκος του οδικού άξονα Λάβαρα-Πρωτοκλήσσι-Κυριάκι-Περιστεράκι”.
Ο Β.Μαρκεζίνης συνεχίζει την περιγραφή της δυνητικής τουρκικής επίθεσης, αναλύοντας το σενάριο της ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ για ταυτόχρονη ρίψη αλεξιπτωτιστών κατά τον άξονα και ”διείσδυση δεύτερης θωρακισμένης τουρκικής ταξιαρχίας βορείως του Άρδα”.
Η δημοσιοποίηση στις 20 Ιανουαρίου 2010 του τουρκικού σχεδίου ΒΑΡΙΟΠΟΥΛΑ που προέβλεπε – μεταξύ άλλων – την εισβολή στην Ελλάδα το 2003 και την κατοχή του Βόρειου Έβρου, έχει «στοιχειώσει» από τότε την ελληνική αμυντική σχεδίαση. Όπως αποκαλύπτεται για πρώτη φορά στην ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ που κυκλοφορεί, κατόπιν μελέτης του ΓΕΣ διαπιστώθηκε ότι όντως η τουρκική ενέργεια θα είχε «υψηλή πιθανότητα επιτυχίας»! Kαι το χειρότερο, ότι μέχρι τότε, σχεδόν κανένας δεν το είχε αντιληφθεί.
Ταυτοχρόνως όμως οι ελληνικές υπηρεσίες πληροφοριών - που επιτέλους κινητοποιήθηκαν - έχουν συλλέξει πλειάδα στοιχείων για αλλαγή του τουρκικού δόγματος επιχειρήσεων στην Θράκη το οποίο αποδίδει κορυφαίο και κρίσιμο ρόλο στις τουρκικές ειδικές δυνάμεις με παράλληλη αξιοποίηση των μειονοτικών εξτρεμιστών ολόκληρης της περιοχής από τον Νέστο μέχρι τον Έβρο.
Διαβάστε πως το ΓΕΣ εσπευσμένα άλλαξε τον ελληνικό αμυντικό σχεδιασμό στην Θράκη και τον κρίσμο ρόλο που αναλαμβάνουν στον νέο σχεδιασμό του ΓΕΣ οι ελληνικές ειδικές δυνάμεις και το κυριότερο, οι έφεδροι των ειδικών δυνάμεων.
Επίσης στην ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ που κυκλοφορεί μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο του Φάνη Μαλκίδη :
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ «ΕΙΣΒΟΛΗ» ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ
Η παρουσία της Τουρκίας στη Θράκη έχει – από την περίοδο της Συνθήκης της Λωζάννης μέχρι σήμερα – πολυποίκιλες όψεις. Με βασικό άξονα των ενεργειών της το προξενείο στην Κομοτηνή, η Τουρκία προσπαθεί να έχει παρέμβαση στον πολιτικό, εκπαιδευτικό, πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό τομέα με κατακόρυφη αύξηση των κρατικά κατευθυνόμενων επενδύσεων σην περιοχή.